Məzmuna keçin

Duanın qəbul olunması: Redaktələr arasındakı fərq

16 bayt əlavə edildi ,  14 noyabr 2023
redaktənin izahı yoxdur
(Yeni səhifə yaradıldı)
 
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
Duanın qəbul olunması
Duanın qəbul olunması, Allah tərəfindən bəndələrin istəklərinə cavab vermək və onları qəbul etməkdir. Allah Quranda bəndələrinə etdikləri duaların qəbul olunacağını vəd etmişdir; Baxmayaraq ki, bəzi hallarda bəndələrin məsləhətinə olmaması kimi səbəblərdən duaların yerinə yetirilməsi gecikir. "Nəhcül-bəlağə"də İmam Əlinin (ə) İmam Həsənə (ə) ünvanladığı məktubunda duanın qəbul olunmasının gecikməsi üçün üç səbəb qeyd olunur:
Duanın qəbul olunması, Allah tərəfindən bəndələrin istəklərinə cavab vermək və onları qəbul etməkdir. Allah Quranda bəndələrinə etdikləri duaların qəbul olunacağını vəd etmişdir; Baxmayaraq ki, bəzi hallarda bəndələrin məsləhətinə olmaması kimi səbəblərdən duaların yerinə yetirilməsi gecikir. "Nəhcül-bəlağə"də İmam Əlinin (ə) İmam Həsənə (ə) ünvanladığı məktubunda duanın qəbul olunmasının gecikməsi üçün üç səbəb qeyd olunur:


Sətir 12: Sətir 10:




İlahi vədə
== İlahi vədə ==


Duanın qəbul olunması istəyə cavab vermək və onu qəbul etmək deməkdir.[1] Allah bəndələrinə Quranın bir neçə ayəsində duaların qəbul olunacağını vəd etmişdir.[2] "Mucib" Allahın adlarındandır ki, bəndələrin istəklərinə cavab verən deməkdir.[3]
Duanın qəbul olunması istəyə cavab vermək və onu qəbul etmək deməkdir.[1] Allah bəndələrinə Quranın bir neçə ayəsində duaların qəbul olunacağını vəd etmişdir.[2] "Mucib" Allahın adlarındandır ki, bəndələrin istəklərinə cavab verən deməkdir.[3]
Sətir 19: Sətir 17:




Səbəblər və şərtlər
== Səbəblər və şərtlər ==


Ayə və rəvayətlərdə duaların qəbul olunmasının bəzi şərtlərin yerinə yetirilməsi və bunun üçün lazım olan vasitələrin hazırlanması kimi məsələlərdən asılı olduğu bildirilmişdir. Onlardan bəziləri bunlardır:
Ayə və rəvayətlərdə duaların qəbul olunmasının bəzi şərtlərin yerinə yetirilməsi və bunun üçün lazım olan vasitələrin hazırlanması kimi məsələlərdən asılı olduğu bildirilmişdir. Onlardan bəziləri bunlardır:


    Duada qəlb ilə dilin uyğunluğu: Quranda bəndələrin duasının qəbul olunmasının qəti olduğu bildirilib, bir şərtlə ki, Allaha həqiqi mənada dua etsinlər.[6] Əllamə Təbatəbai həqiqi mənada dua etməyi qəlb və dilin eyni zamanda Allahı səsləməsi kimi təfsir etmişdir.[7]
* '''Duada qəlb ilə dilin uyğunluğu:''' Quranda bəndələrin duasının qəbul olunmasının qəti olduğu bildirilib, bir şərtlə ki, Allaha həqiqi mənada dua etsinlər.[6] Əllamə Təbatəbai həqiqi mənada dua etməyi qəlb və dilin eyni zamanda Allahı səsləməsi kimi təfsir etmişdir.[7]Həmçinin İmam Əlidən (ə) nəql olunur ki, Allah qəflətdə olan qəlb ilə edilən duanı qəbul etməz.[8]


Həmçinin İmam Əlidən (ə) nəql olunur ki, Allah qəflətdə olan qəlb ilə edilən duanı qəbul etməz.[8]
* '''Allahdan qeyrisindən ümüdünü kəsmək:''' zahiri və xəyali səbəblərdən əl çəkmək və ixlasla Allahı çağırmaq lazımdır. Çünki Allah Bəqərə surəsinin 186-cı ayəsində bəndələrin yalnız Onu çağırmasını istəmişdir.[9]


    Allahdan qeyrisindən ümüdünü kəsmək: zahiri xəyali səbəblərdən əl çəkmək və ixlasla Allahı çağırmaq lazımdır. Çünki Allah Bəqərə surəsinin 186-cı ayəsində bəndələrin yalnız Onu çağırmasını istəmişdir.[9]
* '''Allahı tanıyaraq dua etmək:''' Bir rəvayətə əsasən, İmam Sadiq (ə) duanın qəbul olunmaması barədə soruşan bir qrupa belə cavab verdi: "Dua edilən şəxsin tanınmaması ona mərifətin olmaması duanın qəbul olunmamasına səbəb olur.[10]


    Allahı tanıyaraq dua etmək: Bir rəvayətə əsasən, İmam Sadiq (ə) duanın qəbul olunmaması barədə soruşan bir qrupa belə cavab verdi: "Dua edilən şəxsin tanınmaması ona mərifətin olmaması duanın qəbul olunmamasına səbəb olur.[10]
* '''Xüzu və xüşu:''' “Əraf” surəsinin 55-ci ayəsi möminlərdən Allahın adını xüzu və xüşu halında çağırmalarını istəyir. İmam Sadiq (ə) da duanın qəbul olunduğu vaxtlardan biri barəsində buyurur ki, insan Allahın hüzurunda gözləri yaşla, bədəni titrəyərək qəlbi sınmış vəziyyətdə dayandığı zaman duası qəbul olar.[11]


    Xüzu və xüşu: “Əraf” surəsinin 55-ci ayəsi möminlərdən Allahın adını xüzu xüşu halında çağırmalarını istəyir. İmam Sadiq (ə) da duanın qəbul olunduğu vaxtlardan biri barəsində buyurur ki, insan Allahın hüzurunda gözləri yaşla, bədəni titrəyərək və qəlbi sınmış vəziyyətdə dayandığı zaman duası qəbul olar.[11]
* '''Saleh əməllərlə yanaşı dua:''' Duanın qəbul olunması üüçün saleh əməllər etmək xüsusilə sədəqə vermək tövsiyə edilmişdir.[12] Allah Quranda iman gətirib yaxşı işlər görənlərin etdikləri duaları qəbul edəcəyini vəd etmişdir.[13]


    Saleh əməllərlə yanaşı dua: Duanın qəbul olunması üüçün saleh əməllər etmək xüsusilə sədəqə vermək tövsiyə edilmişdir.[12] Allah Quranda iman gətirib yaxşı işlər görənlərin etdikləri duaları qəbul edəcəyini vəd etmişdir.[13]
* '''Möminlərlə birlikdə dua etmək:''' İmam Sadiqdən (ə) nəql olunan bir rəvayətdə gəlib ki, qırx mömin bir yerə toplaşıb dua etsələr, Allahın onların duasını qəbul etməməsi mümkün deyil.  O Həzrət özü də çətinliyə düşəndə ​​ailəsini və övladlarını yığıb dua edər onlar Amin deyərdilər.[14]


    Möminlərlə birlikdə dua etmək: İmam Sadiqdən (ə) nəql olunan bir rəvayətdə gəlib ki, qırx mömin bir yerə toplaşıb dua etsələr, Allahın onların duasını qəbul etməməsi mümkün deyil.  O Həzrət özü də çətinliyə düşəndə ​​ailəsini övladlarını yığıb dua edər onlar Amin deyərdilər.[14]
* '''Çətinliyə düşməmiş dua etmək:''' Problem və çətinliklər baş verməmiş, yəni rahatlıq və sağlamlıq vaxtında dua etməyin duaların qəbul olunması, bəlaların qarşısının alınması və sıxıntı zamanı ehtiyacların həll olunması kimi təsirləri vardır. İmam Sadiqdən (ə) nəql edilən rəvayətə görə, hər kim müsibətə düşməzdən əvvəl dua edərsə, müsibətə düçar olanda duası qəbul olar və mələklər onun səsini eşidib deyərlər: Bu, tanış səsdir və onun duası rədd edilməyəcək. Həmçinin hər kəs çətinliyə düşməmiş dua etməsə, (yalnız bəlaya çətinliyə düçar olanda dua etsə) duası qəbul olunmaz. O, dua etdiyi zaman mələklər deyərlər: Bu səs bizə tanış deyil biz onu tanımırıq.[15] [Qeyd 1] İmam Sadiqin (ə) başqa bir rəvayətində deyilir: "Rahatlıq və sağlamlıq vaxtında çox da duaya meyl etməyən və yalnız bəla ilə üzləşdiyi zaman dua edən şəxsə deyiləcək ki, bu günə qədər harada idin? (أَيْنَ كُنْتَ قَبْلَ الْيَوْمِ).[16]


    Çətinliyə düşməmiş dua etmək: Problem və çətinliklər baş verməmiş, yəni rahatlıq və sağlamlıq vaxtında dua etməyin duaların qəbul olunması, bəlaların qarşısının alınması və sıxıntı zamanı ehtiyacların həll olunması kimi təsirləri vardır. İmam Sadiqdən (ə) nəql edilən rəvayətə görə, hər kim müsibətə düşməzdən əvvəl dua edərsə, müsibətə düçar olanda duası qəbul olar və mələklər onun səsini eşidib deyərlər: Bu, tanış səsdir və onun duası rədd edilməyəcək. Həmçinin hər kəs çətinliyə düşməmiş dua etməsə, (yalnız bəlaya və çətinliyə düçar olanda dua etsə) duası qəbul olunmaz. O, dua etdiyi zaman mələklər deyərlər: Bu səs bizə tanış deyil və biz onu tanımırıq.[15] [Qeyd 1] İmam Sadiqin (ə) başqa bir rəvayətində deyilir: "Rahatlıq və sağlamlıq vaxtında çox da duaya meyl etməyən və yalnız bəla ilə üzləşdiyi zaman dua edən şəxsə deyiləcək ki, bu günə qədər harada idin? (أَيْنَ كُنْتَ قَبْلَ الْيَوْمِ).[16]
* '''Rahatlıq zamanı çoxlu dua etmək:''' İmam Sadiq (ə) bir rəvayətdə buyurur ki, hər kəs çətin anında duasının qəbul olmasını istəyirsə, rahatlıq içində olduğu zaman çoxlu dua etsin.[17]
 
    Rahatlıq zamanı çoxlu dua etmək: İmam Sadiq (ə) bir rəvayətdə buyurur ki, hər kəs çətin anında duasının qəbul olmasını istəyirsə, rahatlıq içində olduğu zaman çoxlu dua etsin.[17]


Həmçinin istiğfar edərək[18] və Əhli-beytə (ə) təvəssül etməklə dua etmək[19] duanın qəbul olunmasının digər şərt və vasitələri kimi təqdim edilmişdir.
Həmçinin istiğfar edərək[18] və Əhli-beytə (ə) təvəssül etməklə dua etmək[19] duanın qəbul olunmasının digər şərt və vasitələri kimi təqdim edilmişdir.


    Dua etməkdən yorulmamaq: İmam Rza (ə) imam Baqirdən (ə) nəql edir ki, iman sahibi insanın rifah və rahatlıqda olduğu kimi, sıxıntı və çətinlikdə də dua etməsi münasibdir. Sonra İmam Rza (ə) buyurdu: "Elə isə dua etməkdən yorulmayın".[20]
* '''Dua etməkdən yorulmamaq:''' İmam Rza (ə) imam Baqirdən (ə) nəql edir ki, iman sahibi insanın rifah və rahatlıqda olduğu kimi, sıxıntı və çətinlikdə də dua etməsi münasibdir. Sonra İmam Rza (ə) buyurdu: "Elə isə dua etməkdən yorulmayın".[20]


    Hədislərdə doğru danışmaq, halal qazanc əldə etmək və sileyi-rəhim etmək də dua edənə tövsiyə edilən işlərdəndir.[Qeyd 2] [21]
* '''Hədislərdə doğru danışmaq, halal qazanc əldə etmək''' və sileyi-rəhim etmək də dua edənə tövsiyə edilən işlərdəndir.[Qeyd 2] [21]


 
* '''İbadət:'''
    İbadət:


"Kumeyl" duasında bəndələrin ibadətləri duanın mütləq qəbul edilməsinin şərtlərindən sayılır. İmam Əli (ə) duanın son hissələrində buyurur: فَاِنَّكَ قَضَيْتَ عَلى عِبادِكَ بِعِبادَتِكَ، وَ اَمَرْتَهُمْ بِدُعائِكَ، وَ ضَمِنْتَ لَهُمُ الإِجابَةَ "İlahi, həqiqətən, Sən bəndələrinin Sənə ibadət etmələrini hökm etdin və onlara dua etməyi əmr etdin və dualarının qəbul olunacağına zəmanət verdin".[22]
"Kumeyl" duasında bəndələrin ibadətləri duanın mütləq qəbul edilməsinin şərtlərindən sayılır. İmam Əli (ə) duanın son hissələrində buyurur: فَاِنَّكَ قَضَيْتَ عَلى عِبادِكَ بِعِبادَتِكَ، وَ اَمَرْتَهُمْ بِدُعائِكَ، وَ ضَمِنْتَ لَهُمُ الإِجابَةَ "İlahi, həqiqətən, Sən bəndələrinin Sənə ibadət etmələrini hökm etdin və onlara dua etməyi əmr etdin və dualarının qəbul olunacağına zəmanət verdin".[22]




Duanın vaxtı və yeri
== Duanın vaxtı və yeri ==
 
Duanın qəbul olunması müəyyən zaman və məkanla məhdudlaşmır; Lakin rəvayətlərə görə, Ərəfə günü və Qədr gecəsi kimi bəzi vaxtlarda, eləcə də bəzi yerlərdə, məsələn, Kəbənin yanında, Peyğəmbərin (s) qəbrinin ətrafında, məsum İmamların (ə) qəbirlərinin yanında və xüsusilə İmam Hüseynin (ə) günbəzi altında edilən dua qəbul olunmağa daha yaxındır.


Duaların qəbulu müəyyən vaxt və məkanla məhdudlaşmır, duaların qəbul edilməsi üçün bəzi vaxtlar və yerlər təyin edilmişdir; Hədislərdə Qədr gecəsi, Nimeyi-şaban, Rəcəb ayının 27-si, Fitr bayramı, Ərəfə günü, Qurban bayramı, Məhərrəm ayının ilk günü, sübh və azan vaxtı, cümə gecəsi, yağış yağanda, vacib namazlardan sonra, Kəbəni görmə anı və Rəcəb ayı, Şaban ayı və Ramazan ayı kimi xüsusi aylar duaların qəbul olunma ehtimalının daha çox olduğu vaxtlardan sayılmışdır.[23]
Duanın qəbul olunması müəyyən zaman və məkanla məhdudlaşmır; Lakin rəvayətlərə görə, Ərəfə günü və Qədr gecəsi kimi bəzi vaxtlarda, eləcə də bəzi yerlərdə, məsələn, Kəbənin yanında, Peyğəmbərin (s) qəbrinin ətrafında, məsum İmamların (ə) qəbirlərinin yanında və xüsusilə İmam Hüseynin (ə) günbəzi altında edilən dua qəbul olunmağa daha yaxındır. Duaların qəbulu müəyyən vaxt və məkanla məhdudlaşmır, duaların qəbul edilməsi üçün bəzi vaxtlar və yerlər təyin edilmişdir; Hədislərdə Qədr gecəsi, Nimeyi-şaban, Rəcəb ayının 27-si, Fitr bayramı, Ərəfə günü, Qurban bayramı, Məhərrəm ayının ilk günü, sübh və azan vaxtı, cümə gecəsi, yağış yağanda, vacib namazlardan sonra, Kəbəni görmə anı və Rəcəb ayı, Şaban ayı və Ramazan ayı kimi xüsusi aylar duaların qəbul olunma ehtimalının daha çox olduğu vaxtlardan sayılmışdır.[23]


Həmçinin rəvayətlərdə Məkkə şəhəri, Məscidül-həram, Kəbə, Qara daşın yanı, Yəmani sütunu, Hicr İsmayıl, Ərəfat səhrası, İslam Peyğəmbərinin (s) qəbrinin ətrafı, Rəvzətun-Nəbi, şiə imamlarının ziyarətgahı, xüsusilə də İmam Hüseynin (ə) günbəzinin altr.(24] Səhlə və Kufə məscidləri duaların daha çox qəbul olunduğu deyilən yerlərdəndir.[25]
Həmçinin rəvayətlərdə Məkkə şəhəri, Məscidül-həram, Kəbə, Qara daşın yanı, Yəmani sütunu, Hicr İsmayıl, Ərəfat səhrası, İslam Peyğəmbərinin (s) qəbrinin ətrafı, Rəvzətun-Nəbi, şiə imamlarının ziyarətgahı, xüsusilə də İmam Hüseynin (ə) günbəzinin altr.(24] Səhlə və Kufə məscidləri duaların daha çox qəbul olunduğu deyilən yerlərdəndir.[25]




Duanın qəbul olunmasının maneələri
== Duanın qəbul olunmasının maneələri ==


Ayə və rəvayətlərdə duaların qəbul edilməsinə maneələr vardır ki, onlardan bəziləri bunlardan ibarətdir:
Ayə və rəvayətlərdə duaların qəbul edilməsinə maneələr vardır ki, onlardan bəziləri bunlardan ibarətdir:
confirmed, movedable, templateeditor
15.455

edits