confirmed, movedable, templateeditor
15.455
edits
Sətir 20: | Sətir 20: | ||
[[Ayə]] və rəvayətlərdə duaların qəbul olunmasının bəzi şərtlərin yerinə yetirilməsi və bunun üçün lazım olan vasitələrin hazırlanması kimi məsələlərdən asılı olduğu bildirilmişdir. Onlardan bəziləri bunlardır: | [[Ayə]] və rəvayətlərdə duaların qəbul olunmasının bəzi şərtlərin yerinə yetirilməsi və bunun üçün lazım olan vasitələrin hazırlanması kimi məsələlərdən asılı olduğu bildirilmişdir. Onlardan bəziləri bunlardır: | ||
* '''Duada qəlb ilə dilin uyğunluğu:''' Quranda bəndələrin duasının qəbul olunmasının qəti olduğu bildirilib, bir şərtlə ki, Allaha həqiqi mənada dua etsinlər. | * '''Duada qəlb ilə dilin uyğunluğu:''' Quranda bəndələrin duasının qəbul olunmasının qəti olduğu bildirilib, bir şərtlə ki, Allaha həqiqi mənada dua etsinlər.<ref>Bəqərə surəsi, ayə 186</ref> Əllamə Təbatəbai həqiqi mənada dua etməyi qəlb və dilin eyni zamanda Allahı səsləməsi kimi təfsir etmişdir.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1390, c.2, s.33</ref> Həmçinin [[İmam Əli (ə)|İmam Əlidən (ə)]] nəql olunur ki, Allah qəflətdə olan qəlb ilə edilən duanı qəbul etməz.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.473</ref> | ||
* '''Allahdan qeyrisindən ümüdünü kəsmək:''' zahiri və xəyali səbəblərdən əl çəkmək və ixlasla Allahı çağırmaq lazımdır. Çünki Allah [[Bəqərə surəsi|Bəqərə surəsinin 186-cı ayəsində]] bəndələrin yalnız Onu çağırmasını istəmişdir. | * '''Allahdan qeyrisindən ümüdünü kəsmək:''' zahiri və xəyali səbəblərdən əl çəkmək və ixlasla Allahı çağırmaq lazımdır. Çünki Allah [[Bəqərə surəsi|Bəqərə surəsinin 186-cı ayəsində]] bəndələrin yalnız Onu çağırmasını istəmişdir.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1390, c.2, s.33</ref> | ||
* '''Allahı tanıyaraq dua etmək:''' Bir rəvayətə əsasən, [[İmam Sadiq (ə)]] duanın qəbul olunmaması barədə soruşan bir qrupa belə cavab verdi: "Dua edilən şəxsin tanınmaması və ona mərifətin olmaması duanın qəbul olunmamasına səbəb olur. | * '''Allahı tanıyaraq dua etmək:''' Bir rəvayətə əsasən, [[İmam Sadiq (ə)]] duanın qəbul olunmaması barədə soruşan bir qrupa belə cavab verdi: "Dua edilən şəxsin tanınmaması və ona mərifətin olmaması duanın qəbul olunmamasına səbəb olur.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.90, s.368</ref> | ||
* '''Xüzu və xüşu:''' [[Əraf surəsi|“Əraf” surəsinin 55-ci ayəsi]] möminlərdən Allahın adını xüzu və xüşu halında çağırmalarını istəyir. İmam Sadiq (ə) da duanın qəbul olunduğu vaxtlardan biri barəsində buyurur ki, insan Allahın hüzurunda gözləri yaşla, bədəni titrəyərək və qəlbi sınmış vəziyyətdə dayandığı zaman duası qəbul olar. | * '''Xüzu və xüşu:''' [[Əraf surəsi|“Əraf” surəsinin 55-ci ayəsi]] möminlərdən Allahın adını xüzu və xüşu halında çağırmalarını istəyir. İmam Sadiq (ə) da duanın qəbul olunduğu vaxtlardan biri barəsində buyurur ki, insan Allahın hüzurunda gözləri yaşla, bədəni titrəyərək və qəlbi sınmış vəziyyətdə dayandığı zaman duası qəbul olar.<ref>Hürr Amili, Vəsailuş-şiə, h.q 1409, c.7, s.73</ref> | ||
* '''Saleh əməllərlə yanaşı dua:''' Duanın qəbul olunması üüçün saleh əməllər etmək və xüsusilə sədəqə vermək tövsiyə edilmişdir. | * '''Saleh əməllərlə yanaşı dua:''' Duanın qəbul olunması üüçün saleh əməllər etmək və xüsusilə sədəqə vermək tövsiyə edilmişdir.<ref>Hürr Amili, Vəsailuş-şiə, h.q 1409, c.4, s.165; İbn Şöbe, Tuhəful-uqul, h.q 1404, s.111</ref> Allah Quranda iman gətirib yaxşı işlər görənlərin etdikləri [[Dua|duaları]] qəbul edəcəyini vəd etmişdir.<ref>Şura surəsi, ayə 26</ref> | ||
* '''Möminlərlə birlikdə dua etmək:''' [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqdən (ə)]] nəql olunan bir rəvayətdə gəlib ki, qırx [[İman|mömin]] bir yerə toplaşıb dua etsələr, Allahın onların duasını qəbul etməməsi mümkün deyil. O Həzrət özü də çətinliyə düşəndə ailəsini və övladlarını yığıb dua edər və onlar Amin deyərdilər. | * '''Möminlərlə birlikdə dua etmək:''' [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqdən (ə)]] nəql olunan bir rəvayətdə gəlib ki, qırx [[İman|mömin]] bir yerə toplaşıb dua etsələr, Allahın onların duasını qəbul etməməsi mümkün deyil. O Həzrət özü də çətinliyə düşəndə ailəsini və övladlarını yığıb dua edər və onlar Amin deyərdilər.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.487</ref> | ||
* '''Çətinliyə düşməmiş dua etmək:''' Problem və çətinliklər baş verməmiş, yəni rahatlıq və sağlamlıq vaxtında dua etməyin duaların qəbul olunması, bəlaların qarşısının alınması və sıxıntı zamanı ehtiyacların həll olunması kimi təsirləri vardır. İmam Sadiqdən (ə) nəql edilən rəvayətə görə, hər kim müsibətə düşməzdən əvvəl dua edərsə, müsibətə düçar olanda duası qəbul olar və [[Mələk|mələklər]] onun səsini eşidib deyərlər: Bu, tanış səsdir və onun duası rədd edilməyəcək. Həmçinin hər kəs çətinliyə düşməmiş dua etməsə, (yalnız bəlaya və çətinliyə düçar olanda dua etsə) duası qəbul olunmaz. O, dua etdiyi zaman mələklər deyərlər: Bu səs bizə tanış deyil və biz onu tanımırıq. | * '''Çətinliyə düşməmiş dua etmək:''' Problem və çətinliklər baş verməmiş, yəni rahatlıq və sağlamlıq vaxtında dua etməyin duaların qəbul olunması, bəlaların qarşısının alınması və sıxıntı zamanı ehtiyacların həll olunması kimi təsirləri vardır. [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqdən (ə)]] nəql edilən rəvayətə görə, hər kim müsibətə düşməzdən əvvəl dua edərsə, müsibətə düçar olanda duası qəbul olar və [[Mələk|mələklər]] onun səsini eşidib deyərlər: Bu, tanış səsdir və onun duası rədd edilməyəcək. Həmçinin hər kəs çətinliyə düşməmiş dua etməsə, (yalnız bəlaya və çətinliyə düçar olanda dua etsə) duası qəbul olunmaz. O, dua etdiyi zaman mələklər deyərlər: Bu səs bizə tanış deyil və biz onu tanımırıq.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.472</ref> İmam Sadiqin (ə) başqa bir rəvayətində deyilir: "Rahatlıq və sağlamlıq vaxtında çox da duaya meyl etməyən və yalnız bəla ilə üzləşdiyi zaman dua edən şəxsə deyiləcək ki, bu günə qədər harada idin? (أَيْنَ كُنْتَ قَبْلَ الْيَوْمِ).<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.472</ref> | ||
* '''Rahatlıq zamanı çoxlu dua etmək:''' İmam Sadiq (ə) bir rəvayətdə buyurur ki, hər kəs çətin anında duasının qəbul olmasını istəyirsə, rahatlıq içində olduğu zaman çoxlu dua etsin. | * '''Rahatlıq zamanı çoxlu dua etmək:''' İmam Sadiq (ə) bir rəvayətdə buyurur ki, hər kəs çətin anında duasının qəbul olmasını istəyirsə, rahatlıq içində olduğu zaman çoxlu dua etsin.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.472</ref> | ||
Həmçinin [[istiğfar]] edərək | Həmçinin [[istiğfar]] edərək<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.486</ref> və [[Əhli-beyt (ə)|Əhli-beytə (ə)]] təvəssül etməklə dua etmək<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.91, s.21</ref> duanın qəbul olunmasının digər şərt və vasitələri kimi təqdim edilmişdir. | ||
* '''Dua etməkdən yorulmamaq:''' İmam Rza (ə) [[İmam Baqir (ə)|imam Baqirdən (ə)]] nəql edir ki, iman sahibi insanın rifah və rahatlıqda olduğu kimi, sıxıntı və çətinlikdə də dua etməsi münasibdir. Sonra [[İmam Rza (ə)]] buyurdu: "Elə isə dua etməkdən yorulmayın". | * '''Dua etməkdən yorulmamaq:''' İmam Rza (ə) [[İmam Baqir (ə)|imam Baqirdən (ə)]] nəql edir ki, iman sahibi insanın rifah və rahatlıqda olduğu kimi, sıxıntı və çətinlikdə də dua etməsi münasibdir. Sonra [[İmam Rza (ə)]] buyurdu: "Elə isə dua etməkdən yorulmayın".<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.93, s.367</ref> | ||
* '''Hədislərdə doğru danışmaq, halal qazanc əldə etmək''' və [[sileyi-rəhim]] etmək də dua edənə tövsiyə edilən işlərdəndir. | * '''Hədislərdə doğru danışmaq, halal qazanc əldə etmək''' və [[sileyi-rəhim]] etmək də dua edənə tövsiyə edilən işlərdəndir.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.93, s.367</ref> | ||
* '''İbadət:''' | * '''İbadət:''' | ||
[[Kumeyl duası|"Kumeyl" duasında]] bəndələrin ibadətləri duanın mütləq qəbul edilməsinin şərtlərindən sayılır. [[İmam Əli (ə)]] duanın son hissələrində buyurur: فَاِنَّكَ قَضَيْتَ عَلى عِبادِكَ بِعِبادَتِكَ، وَ اَمَرْتَهُمْ بِدُعائِكَ، وَ ضَمِنْتَ لَهُمُ الإِجابَةَ "İlahi, həqiqətən, Sən bəndələrinin Sənə ibadət etmələrini hökm etdin və onlara dua etməyi əmr etdin və dualarının qəbul olunacağına zəmanət verdin". | [[Kumeyl duası|"Kumeyl" duasında]] bəndələrin ibadətləri duanın mütləq qəbul edilməsinin şərtlərindən sayılır. [[İmam Əli (ə)]] duanın son hissələrində buyurur: فَاِنَّكَ قَضَيْتَ عَلى عِبادِكَ بِعِبادَتِكَ، وَ اَمَرْتَهُمْ بِدُعائِكَ، وَ ضَمِنْتَ لَهُمُ الإِجابَةَ "İlahi, həqiqətən, Sən bəndələrinin Sənə ibadət etmələrini hökm etdin və onlara dua etməyi əmr etdin və dualarının qəbul olunacağına zəmanət verdin".<ref>Məfatihul-cinan, Kumeyl duası</ref> | ||
== Duanın vaxtı və yeri == | == Duanın vaxtı və yeri == | ||