Günah: Redaktələr arasındakı fərq

'''Günah''', Allahın əmrlərinə itaətsizlik, başqa sözlə, Allahın qadağan etdiyi bir işi görmək və ya Allahın əmr etdiyi bir şeyi tərk etməkdir. Günahlar iki yerə bölünür: Böyük və kiçik günahlar. Böyük günah Quranda və ya hədislərdə böyük olduğu bildirilmiş  və ya onu edənə əzab vədəsi verilmiş günahdır. Məsələn bir şəxsi öldürmək, zina etmək, yetim malını yemək və sələmçilik kimi günahlar böyük günahlardır.

Quran ayələrinə əsasən, bəzi yaxşı əməllər günahların təmizlənməsinə səbəb olur. Buna təkfir deyilir. Bəzi rəvayətlərə görə, Allah xəstəlik və yoxsulluq kimi şeylərlə bəndələrinin günahlarını silir. Quranda da bildirilir ki, əgər günahkar tövbə etsə, Allah da onun günahlarını bağışlayar.

Bəzi əxlaq kitablarında günahlar kiçik və böyük günahlara bölünür.[4] Bu bölgünün kökü Quran və rivayətlər hesab olunur.[5] Məsələn, "Nisa" surəsinin 31-ci ayəsində belə buyurulur: "Əgər siz qadağan olunmuş böyük günahlardan çəkinərsinizsə, Biz də sizin qəbahətlərinizin (kiçik günahlarınızın) üstünü örtər və sizi (şərəfli bir mənzilə) çatdırarıq".[6] Seyyid Məhəmmədhüseyn Təbatəbainin dediyinə görə, ayədə "pislik"lərdən məqsəd kiçik günahlardır; Çünki o, böyük günahların qarşısında gətirilib. Bu ayə günahların kiçik və böyük olmaqla iki yerə bölündüyünü bildirir.[7]

"Ürvətul-Vüsqa" kitabında deyilir ki, böyük günah Quranda və ya hədislərdə böyük olduğu bildirilmiş  və ya onu edənə əzab vədəsi verilmiş günahdır. Yaxud Quran və hədislərdə böyük günahların birindən daha böyük hesab edilmişdir.[8]

İntihar etmək, zina etmək, iffətli qadına böhtan atmaq, yetimin malını yemək, sələmçilik, namazı tərk etmək, oğurluq etmək, Allahın rəhmətindən ümidini kəsmək hədislərdə qeyd olunan böyük günahlardandır.[9]

Bəzi rəvayətlərdə günahlar nəticələrinə görə bölünür. Məsələn, "Məaniul-Əxbar" kitabında İmam Səccaddan (ə) bir hədisdə günahlar bir neçə kateqoriyaya bölünür ki, onlardan bəziləri aşağıdakılardır:

- İnsanların sahib olduqları nemətlərinin əllərindən alınmasına səbəb olan günahlar: zorakılıq, yaxşılığa əmr etməyi tərk etmək və nemətlərə küfr etmək.

  -Peşmanlığa səbəb olan günahlar: İntihar, sileyi-rəhmi tərk etmək, namazı tərk etmək və zəkat verməmək.

  -Allahın əzabının nazil olmasına səbəb olan günahlar: İnsanları məsxərə etmək.

  -İnsanın nüfuzuna xələl gətirən günahlar: İçki içmək, qumar oynamaq, faydasız əməllər, başqalarında eyib axtarmaq.

- Ölümü sürətləndirən günahlar: Qohumlarla əlaqəni kəsmək, zina etmək və yalandan and içmək.[10]

İmam Sadiqin (ə) hədisinə əsasən, insan günah işlətdikdə onun qəlbində qara ləkə yaranır. Əgər tövbə etsə, o qara ləkə pak olar; Amma günahlarını artırarsa, bütün qəlbini bürüyənə qədər o qaralıq artar. Bu halda o, heç vaxt nicat tapmaz.[11]

İmam Əli (ə) Qurani-Kərimin "əgər sizə bir müsibət üz verərsə, bu, etdiyiniz əməllərə görədir"[12] ayəsinə istinad edərək, günahların həyatda insanın başına gələn hər bir müsibətin səbəbi olduğunu bildirmişdir; Bu, hətta bədəni qaşımaq və yerə yıxılmaq da olsa, belədir.[13]

"Mizanul-hikmə" kitabının "Mükəffirat zunub" (günahları aradan aparan amillər) adlı bölməsində rəvayətlərə əsasən, günahları silən bəzi amillər bəyan edilmişdir.[14] Bu kitaba əsasən yoxsulluq, xəstəlik, gülərüzlülük, məzlumların dadına çatmaq, çox səcdə etmək və salavat çevirmək bu amillərdəndir.[15]

Şiə fiqhinin mənbələrində günahlardan tövbə etməyin vacibliyi həmişə vurğulanmış və onun vacibliyi təxirəsalınmaz hesab edilmişdir. Şeyx Məhəmməd Həsən Nəcəfi,[16] Seyyid Yəzdi günahlardan tövbə etməyi ən mühüm məsələ və ən vacib məsələ hesab edir.[17] "Taha" surəsinin 82-ci ayəsi də daxil olmaqla, Quran ayələrinə əsasən, Allah günahkarın tövbəsini qəbul edir və nə olursa olsun onun günahlarını bağışlayar.[18]

Dini mədəniyyətdə məsumluq insanın günah etmədiyi bir haldır.[19] Belə bir şəxsə məsum deyilir.[20] Şiələrin inancına əsasən, məsum günahın çirkinliyini tam və daimi olaraq dərk etdiyinə və möhkəm iradəsinə görə könüllü olaraq günah işlətmir.[21] On iki imamçı şiələr peyğəmbərlərin, on iki imamın (ə) və Həzrət Zəhranın (s) məsumluq məqamına malik olduğuna inanırlar.[22]

"Böyük günahlar" kitabı, Seyyid Əbdülhüseyn Dəstğeyb tərəfindən yazılmışdır.

Günahşünaslıq kitabı, Möhsin Qəraəti tərəfindən yazılmışdır.

"Günahın cəzası" kitabı, Seyyid Haşim Rəsuli Məhəllati tərəfindən yazılmışdır.