Məzmuna keçin

İmam Hüseyn (ə): Redaktələr arasındakı fərq

Sətir 125: Sətir 125:


=== Əhli-sünnə nəzərində ===
=== Əhli-sünnə nəzərində ===
[[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Əhli-sünnənin]] etibarlı mənbələri İmam Hüseynin (ə) məqamı və fəzilətləri haqqında çoxsaylı hədislər nəql etmişdir.<ref>Muslim, Səhih Muslim, h.q 1423, c.15, s.190; İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, h.q 1418, c.10, s.376-410; Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.7; İbn Kəsir, Təfsirul-Quran, h.q 1419, c.3, s.799; [http://ensani.ir/fa/article/188722 حسینی شاهرودی، «امام حسین (ع) و عاشورا از دیدگاه اهل سنت»]; [https://hawzah.net/fa/Article/View/82145 ایوب، «فضایل امام حسین علیه السلام در احادیث اهل سنت».]</ref>  Həzrətin (ə) fəzilətləri haqqında olan rəvayətləri kənara qoysaq belə, İmam Hüseynin (ə) [[müsəlman|müsəlmanların]] nəzərində olan məqamı daha çox  Onun [[Allah]] yolunda öz canından, malından və yaxınlarından keçdiyi üçündür.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/82145 ایوب، «فضایل امام حسین علیه السلام در احادیث اهل سنت».]</ref>
Əhli-sünnə arasında [[İmam Hüseynin (ə) qiyamı]] barəsində iki fikir mövcuddur: bir qrup şəxs bu qiyamı məzəmmət etmiş, çoxları isə tərifləmişdir. Həzrətin (ə) qiyamının müxaliflərindən biri 6-cı əsrin alimlərindən olan Əndəlusda yaşamış Əbu Bəkr ibn Ərəbidir. O, Həzrətin (ə) qiyamını tənqid etməyə çalışmış və bildirmişdir ki, insanlar Peyğəmbərdən (s) (ümməti parçalamaq istəyənlərlə vuruşmaq və fitnələrə qoşulmaqdan çəkinmək haqqında) eşitdikləri hədislərə görə imam Hüseynlə (ə) vuruşmuşdur.<ref>Əbubəkr ibn Ərəbi, Əl-Əvasimu minəl-qəvasim, s.232</ref>  [[İbn Teymiyyə Hərrani|İbn Teymiyyənin]] fikrincə də İmam Hüseynin (ə) addımı vəziyyətin düzəlməsinə səbəb olmamaqdan əlavə əksinə fitnə və şərə də gətirib çıxarmışdır.<ref>İbn Teymiyyə, Minhacus-sunnətin-Nəbəviyyə, h.q 1406, c.4, s.530-531</ref>   
Qarşı tərəfdə isə Əndəlusun 9-cu hicri əsrinin əhli-sünnə alimlərindən olan İbn Xəldun İbn Ərəbinin sözlərinə reaksiya vermiş və zalımlarla döyüşmək üçün ədalətli imamın varlığının şərt olmasına təkid edərək Hüseynin (ə) öz zamanında bu döyüş üçün ən ədalətli şəxs olduğunu bildirmişdir.<ref>İbn Xəldun, Tarixu İbn Xəldun, c.1, s.217</ref>  Onun sözlərinə görə Yezidin fasiqliyi hamı üçün aşkar olduğu bir vaxtda Hüseyn (ə) özünü qiyam etmək üçün ləyaqətli və qüdrətli bir şəxs gördüyü üçün [[Yezid ibn Müaviyə|Yezidə]] qarşı qiyam etməyi özünə [[Vacib|vacib]] bilmişdir.<ref>İbn Xəldun, Tarixu İbn Xəldun, c.1, s.216</ref>  Hicri 13-cü əsrin əhli-sünnə alimlərindən olan Şəhabuddin Alusi “Ruhul-məani” kitabında İbn Teymiyyəyə nifrin etmiş və onun sözünü töhmət və yalan hesab etmişdir.<ref>Alusi, Ruhul-məani, h.q 1415, c.13, s.228</ref>
H.q 14-cü əsrin Misirli yazıçı və ədəbiyyatçılarından və “Əbuş-şühəda Əl-Hüseyn ibn Əli” adlı kitabın müəllifi olan Abbas Mahmud Uqqad yazdığına əsasən, Yezidin zamanında olan vəziyyət elə bir həddə çatmışdı ki, onun şəhadətdən başqa çarəsi yox idi.<ref>Uqqad, Əbuş-şühəda, h.q 1429, s.207</ref>  O düşünür ki, belə bir qiyam yalnız bu iş üçün yaranmış olan nadir insanların tərəfindən həyata keçə bilir və belə şəxslərin addımını başqaları ilə müqayisə etmək olmaz.  Çünki, bu şəxslər başqa cür düşünür və başqa şeyi tələb edirlər.<ref>Uqqad, Əbuş-şühəda, h.q 1429, s.141</ref>  Əhli-sünnə yazarı olan Taha Hüseynin fikrincə Hüseynin (ə) [[Beyət|beyət]] etməməsi inadkarlıq üzündən deyildi. Çünki, O (ə) Yezidlə beyət etdiyi halda vicdanına xəyanət etdiyini və öz dininə qarşı çıxdığını bilirdi. Çünki, Hüseynin (ə) fikrincə Yezidlə beyət etmək [[günah]] idi.<ref>Taha Hüseyn, Əli və fərzandanəş, s.239</ref>
Ömər Fərrux zülmün qarşısında susmağın heç bir halda icazəli olmadığını vurğulmaqla düşünür ki, bu gün biz müsəlmanların arasında “ Bir Hüseynin” olmasına və bizi haqqın müdafiəsində düzgün yola yönəltməsinə ehtiyacımız var.<ref>Fərrux, Təcdidu fil-muslimin la fil-İslam, s.152</ref>
{{Quote box
{{Quote box
  |quote  = '''İmam Sadiq (ə):''' Kim su içərkən Hüseyni (ə.s) yad edər və onun düşmənlərini lənətləyərsə, ona yüz min savab yazılar, yüz min günahına xətt çəkilər və yüz min dərəcə yuxarı aparar eləcə də, Qiyamət günü aram bir qəlblə məhşur olar". ''Kuleyni, əl-Kafi, c.6, s.391''
  |quote  = '''İmam Sadiq (ə):''' Kim su içərkən Hüseyni (ə.s) yad edər və onun düşmənlərini lənətləyərsə, ona yüz min savab yazılar, yüz min günahına xətt çəkilər və yüz min dərəcə yuxarı aparar eləcə də, Qiyamət günü aram bir qəlblə məhşur olar". ''Kuleyni, əl-Kafi, c.6, s.391''
Sətir 134: Sətir 144:
  |width  = 25%
  |width  = 25%
}}
}}
[[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Əhli-sünnənin]] etibarlı mənbələri İmam Hüseynin (ə) məqamı və fəzilətləri haqqında çoxsaylı hədislər nəql etmişdir.<ref>Muslim, Səhih Muslim, h.q 1423, c.15, s.190; İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, h.q 1418, c.10, s.376-410; Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.7; İbn Kəsir, Təfsirul-Quran, h.q 1419, c.3, s.799; [http://ensani.ir/fa/article/188722 حسینی شاهرودی، «امام حسین (ع) و عاشورا از دیدگاه اهل سنت»]; [https://hawzah.net/fa/Article/View/82145 ایوب، «فضایل امام حسین علیه السلام در احادیث اهل سنت».]</ref>  Həzrətin (ə) fəzilətləri haqqında olan rəvayətləri kənara qoysaq belə, İmam Hüseynin (ə) [[müsəlman|müsəlmanların]] nəzərində olan məqamı daha çox  Onun [[Allah]] yolunda öz canından, malından və yaxınlarından keçdiyi üçündür.<ref>[https://hawzah.net/fa/Article/View/82145 ایوب، «فضایل امام حسین علیه السلام در احادیث اهل سنت».]</ref>
Əhli-sünnə arasında [[İmam Hüseynin (ə) qiyamı]] barəsində iki fikir mövcuddur: bir qrup şəxs bu qiyamı məzəmmət etmiş, çoxları isə tərifləmişdir. Həzrətin (ə) qiyamının müxaliflərindən biri 6-cı əsrin alimlərindən olan Əndəlusda yaşamış Əbu Bəkr ibn Ərəbidir. O, Həzrətin (ə) qiyamını tənqid etməyə çalışmış və bildirmişdir ki, insanlar Peyğəmbərdən (s) (ümməti parçalamaq istəyənlərlə vuruşmaq və fitnələrə qoşulmaqdan çəkinmək haqqında) eşitdikləri hədislərə görə imam Hüseynlə (ə) vuruşmuşdur.<ref>Əbubəkr ibn Ərəbi, Əl-Əvasimu minəl-qəvasim, s.232</ref>  [[İbn Teymiyyə Hərrani|İbn Teymiyyənin]] fikrincə də İmam Hüseynin (ə) addımı vəziyyətin düzəlməsinə səbəb olmamaqdan əlavə əksinə fitnə və şərə də gətirib çıxarmışdır.<ref>İbn Teymiyyə, Minhacus-sunnətin-Nəbəviyyə, h.q 1406, c.4, s.530-531</ref>   
Qarşı tərəfdə isə Əndəlusun 9-cu hicri əsrinin əhli-sünnə alimlərindən olan İbn Xəldun İbn Ərəbinin sözlərinə reaksiya vermiş və zalımlarla döyüşmək üçün ədalətli imamın varlığının şərt olmasına təkid edərək Hüseynin (ə) öz zamanında bu döyüş üçün ən ədalətli şəxs olduğunu bildirmişdir.<ref>İbn Xəldun, Tarixu İbn Xəldun, c.1, s.217</ref>  Onun sözlərinə görə Yezidin fasiqliyi hamı üçün aşkar olduğu bir vaxtda Hüseyn (ə) özünü qiyam etmək üçün ləyaqətli və qüdrətli bir şəxs gördüyü üçün [[Yezid ibn Müaviyə|Yezidə]] qarşı qiyam etməyi özünə [[Vacib|vacib]] bilmişdir.<ref>İbn Xəldun, Tarixu İbn Xəldun, c.1, s.216</ref>  Hicri 13-cü əsrin əhli-sünnə alimlərindən olan Şəhabuddin Alusi “Ruhul-məani” kitabında İbn Teymiyyəyə nifrin etmiş və onun sözünü töhmət və yalan hesab etmişdir.<ref>Alusi, Ruhul-məani, h.q 1415, c.13, s.228</ref>
H.q 14-cü əsrin Misirli yazıçı və ədəbiyyatçılarından və “Əbuş-şühəda Əl-Hüseyn ibn Əli” adlı kitabın müəllifi olan Abbas Mahmud Uqqad yazdığına əsasən, Yezidin zamanında olan vəziyyət elə bir həddə çatmışdı ki, onun şəhadətdən başqa çarəsi yox idi.<ref>Uqqad, Əbuş-şühəda, h.q 1429, s.207</ref>  O düşünür ki, belə bir qiyam yalnız bu iş üçün yaranmış olan nadir insanların tərəfindən həyata keçə bilir və belə şəxslərin addımını başqaları ilə müqayisə etmək olmaz.  Çünki, bu şəxslər başqa cür düşünür və başqa şeyi tələb edirlər.<ref>Uqqad, Əbuş-şühəda, h.q 1429, s.141</ref>  Əhli-sünnə yazarı olan Taha Hüseynin fikrincə Hüseynin (ə) [[Beyət|beyət]] etməməsi inadkarlıq üzündən deyildi. Çünki, O (ə) Yezidlə beyət etdiyi halda vicdanına xəyanət etdiyini və öz dininə qarşı çıxdığını bilirdi. Çünki, Hüseynin (ə) fikrincə Yezidlə beyət etmək [[günah]] idi.<ref>Taha Hüseyn, Əli və fərzandanəş, s.239</ref>
Ömər Fərrux zülmün qarşısında susmağın heç bir halda icazəli olmadığını vurğulmaqla düşünür ki, bu gün biz müsəlmanların arasında “ Bir Hüseynin” olmasına və bizi haqqın müdafiəsində düzgün yola yönəltməsinə ehtiyacımız var.<ref>Fərrux, Təcdidu fil-muslimin la fil-İslam, s.152</ref>


== Adı, nəsli, künyəsi və ləqəbləri ==
== Adı, nəsli, künyəsi və ləqəbləri ==
confirmed, movedable, templateeditor
13.334

edits