Məzmuna keçin

İmam Hüseyn (ə): Redaktələr arasındakı fərq

İmam Hüseyn (ə) (koda bax)

11:42, 19 mart 2024 versiyası

No change in size ,  19 mart
→‎Adı, nəsli, künyəsi və ləqəbləri
VizualVikimətn
Sətir 146: Sətir 146:


== Adı, nəsli, künyəsi və ləqəbləri ==
== Adı, nəsli, künyəsi və ləqəbləri ==
[[Şiə]] və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|əhli sünnə]] mənbələrində [[Həzrət Muhəmməd (s)|Peyğəmbərin (s)]] Həzrətə (ə) Hüseyn adını qoyduğu qeyd edilmişdir.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.27; Əhməd ibn Hənbəl, Əl-Musnəd, Daru Sadir, c.1, s.98, 118</ref>  Hədislərə əsasən, bu adqoyma Allahın göstərişi əsasında olmuşdur.<ref>İbn Şəhraşub, Əl-Mənaqib, h.q 1379, c.3, s.397; İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.244</ref>  Həsən və Hüseyn adı [[İslam|İslamdan]] əvvəl ərəblər arasında olmamışdır.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.6, s.357; İbn Əsir, Əsədul-ğabə, Beyrut, c.2, s.10</ref>  Bu iki ad [[Harun (peyğəmbər)|Harun peyğəmbərin]] övladları Şəbbər və Şəbir ( və ya Şəbbir )<ref>İbn Mənzur, Lisanul-ərəb, h.q 1414, c.4, s.393; Zübeydi, Tacul-ərus, h.q 1414, c.7, s.4</ref>  adlarının ərəbcə qarşılığıdır.<ref>İbn Əsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, h.q 1415, c.13, s.171</ref>
İmam Hüseynə (ə) adqoymanın barəsində digər başqa məlumatlar da verilmişdir. Belə ki, İmam Əli (ə) əvvəlcə Onu “Hərb” və ya “Cəfər” adlandırmış, lakin sonra Peyğəmbər (s) Ona Hüseyn adını vermişdir.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.239-244; Məclisi, Biharul-ənvar, h.ş 1363, c.39, s.63</ref>  Bəziləri bu kimi məlumatları uydurulmuş hesab etmiş və bunların inkarında bir sıra sübutlar təqdim etmişdir.<ref>Məhəmmədi Reyşəhri, Daneşnameye İmam Hüseyn, h.ş 1388, c.1, s.194-195</ref>
İmam Hüseyn (ə) İmam Əli (ə) və Fatimənin (ə) övladı, həzrət Məhəmmədin (s) nəvəsidir. O (ə) Bəni-Haşim ailəsindən və Qüreyş qəbiləsindəndir. İmam Həsən Müctəba (ə), həzrət Abbas (ə), Məhəmməd Hənəfiyyə onun qardaşlarından, həzrət Zeynəb (ə) və Ümmü-Gülsüm isə bacılarından olmuşdur.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1414, c.2, s.27</ref>
{{Quote box
{{Quote box
  |quote  = '''Ayətullah Cavadi Amuli:''' Allah Rəsulundan (s) belə rəvayət edilmişdir: "Əli (ə) məndən, mən də Əlidənəm. Eləcə də belə rəvayət olunub:" Hüseyn (ə) məndəndir, mən də Hüseyn dən. Sözügedən rəvayətlərin sirri budur ki, imamət peyğəmbərliyin ardıcıllığı olduğu üçün o böyük məqamdan ayrı deyil. Necə ki, imamsız peyğəmbərlik faydasızdır. Bu mənəvi uyğunluq onu göstərir ki, Peyğəmbərin (s) risalətinin nəticələrini məsum imamların (ə) həyatında, xüsusən də İmam Hüseynin (ə) həyatında axtarmaq lazımdır.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%B2%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84% https://javadi.esra.ir]</ref>  
  |quote  = '''Ayətullah Cavadi Amuli:''' Allah Rəsulundan (s) belə rəvayət edilmişdir: "Əli (ə) məndən, mən də Əlidənəm. Eləcə də belə rəvayət olunub:" Hüseyn (ə) məndəndir, mən də Hüseyn dən. Sözügedən rəvayətlərin sirri budur ki, imamət peyğəmbərliyin ardıcıllığı olduğu üçün o böyük məqamdan ayrı deyil. Necə ki, imamsız peyğəmbərlik faydasızdır. Bu mənəvi uyğunluq onu göstərir ki, Peyğəmbərin (s) risalətinin nəticələrini məsum imamların (ə) həyatında, xüsusən də İmam Hüseynin (ə) həyatında axtarmaq lazımdır.<ref>[https://javadi.esra.ir/fa/w/%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D9%85%D9%86%D8%B2%D9%84%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%B9-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B8%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84% https://javadi.esra.ir]</ref>  
Sətir 155: Sətir 161:
  |width  = 25%
  |width  = 25%
}}
}}
[[Şiə]] və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|əhli sünnə]] mənbələrində [[Həzrət Muhəmməd (s)|Peyğəmbərin (s)]] Həzrətə (ə) Hüseyn adını qoyduğu qeyd edilmişdir.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.27; Əhməd ibn Hənbəl, Əl-Musnəd, Daru Sadir, c.1, s.98, 118</ref>  Hədislərə əsasən, bu adqoyma Allahın göstərişi əsasında olmuşdur.<ref>İbn Şəhraşub, Əl-Mənaqib, h.q 1379, c.3, s.397; İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.244</ref>  Həsən və Hüseyn adı [[İslam|İslamdan]] əvvəl ərəblər arasında olmamışdır.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.6, s.357; İbn Əsir, Əsədul-ğabə, Beyrut, c.2, s.10</ref>  Bu iki ad [[Harun (peyğəmbər)|Harun peyğəmbərin]] övladları Şəbbər və Şəbir ( və ya Şəbbir )<ref>İbn Mənzur, Lisanul-ərəb, h.q 1414, c.4, s.393; Zübeydi, Tacul-ərus, h.q 1414, c.7, s.4</ref>  adlarının ərəbcə qarşılığıdır.<ref>İbn Əsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, h.q 1415, c.13, s.171</ref>
İmam Hüseynə (ə) adqoymanın barəsində digər başqa məlumatlar da verilmişdir. Belə ki, İmam Əli (ə) əvvəlcə Onu “Hərb” və ya “Cəfər” adlandırmış, lakin sonra Peyğəmbər (s) Ona Hüseyn adını vermişdir.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.239-244; Məclisi, Biharul-ənvar, h.ş 1363, c.39, s.63</ref>  Bəziləri bu kimi məlumatları uydurulmuş hesab etmiş və bunların inkarında bir sıra sübutlar təqdim etmişdir.<ref>Məhəmmədi Reyşəhri, Daneşnameye İmam Hüseyn, h.ş 1388, c.1, s.194-195</ref>
İmam Hüseyn (ə) İmam Əli (ə) və Fatimənin (ə) övladı, həzrət Məhəmmədin (s) nəvəsidir. O (ə) Bəni-Haşim ailəsindən və Qüreyş qəbiləsindəndir. İmam Həsən Müctəba (ə), həzrət Abbas (ə), Məhəmməd Hənəfiyyə onun qardaşlarından, həzrət Zeynəb (ə) və Ümmü-Gülsüm isə bacılarından olmuşdur.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1414, c.2, s.27</ref>
Hüseyn ibn Əlinin (ə) künyəsi  Əbu Abdullahdır.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1414, c.2, s.27; İbn Əbi Şeybə, Əl-Musənnəf, h.q 1409, c.8, s.65; İbn Qüteybə, m.1960, c.1, s.213</ref>  Əbu Əli, Əbuş-şühəda (şəhidlər atası), əbül-əhrar (azad insanların atası) və əbül-mücahidin (mücahidlərin atası) Onun digər künyələrindəndir.<ref>Mühəddisi, Fərhənge Aşura, h.ş 1393, s.39</ref>  
Hüseyn ibn Əlinin (ə) künyəsi  Əbu Abdullahdır.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1414, c.2, s.27; İbn Əbi Şeybə, Əl-Musənnəf, h.q 1409, c.8, s.65; İbn Qüteybə, m.1960, c.1, s.213</ref>  Əbu Əli, Əbuş-şühəda (şəhidlər atası), əbül-əhrar (azad insanların atası) və əbül-mücahidin (mücahidlərin atası) Onun digər künyələrindəndir.<ref>Mühəddisi, Fərhənge Aşura, h.ş 1393, s.39</ref>  
Hüseyn ibn Əlinin (ə) bir çox ləqəbləri varıdır. Həzrətin (ə) Səyyidu-şəbabi-əhlil-cənnət ( cənnət cavanlarının ağası) kimi ləqəblərindən bəzisi qardaşı imam Həsənlə (ə) müştərəkdir. Onun (ə) bəzi digər ləqəbləri bunlardır: Zəkiyy, Təyyib, Vəfiyy, Seyyid, Mübarək, Nafe, Əd-dəlil əla zatillah, Rəşid və Ət-tabe li mərzatillah.<ref>İbn Əbis-Sələc, Tarixul-əimmə, h.q 1406, s.28; İbn Təlhə Şafei, Mətalibus-səul, h.q 1402, c.2, s.374; İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, h.ş 1385, c.4, s.86</ref>  İbn Təlhə Şafei Zəki ləqəbini ən məşhur ləqəb, “Səyyidu-şəbabi-əhlil-cənnət” ləqəbini isə ən mühüm ləqəb hesab etmişdir.<ref>İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, h.ş 1385, c.4, s.86</ref>  
Hüseyn ibn Əlinin (ə) bir çox ləqəbləri varıdır. Həzrətin (ə) Səyyidu-şəbabi-əhlil-cənnət ( cənnət cavanlarının ağası) kimi ləqəblərindən bəzisi qardaşı imam Həsənlə (ə) müştərəkdir. Onun (ə) bəzi digər ləqəbləri bunlardır: Zəkiyy, Təyyib, Vəfiyy, Seyyid, Mübarək, Nafe, Əd-dəlil əla zatillah, Rəşid və Ət-tabe li mərzatillah.<ref>İbn Əbis-Sələc, Tarixul-əimmə, h.q 1406, s.28; İbn Təlhə Şafei, Mətalibus-səul, h.q 1402, c.2, s.374; İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, h.ş 1385, c.4, s.86</ref>  İbn Təlhə Şafei Zəki ləqəbini ən məşhur ləqəb, “Səyyidu-şəbabi-əhlil-cənnət” ləqəbini isə ən mühüm ləqəb hesab etmişdir.<ref>İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, h.ş 1385, c.4, s.86</ref>  
V.Safar
confirmed, movedable, templateeditor
14.529

edits

Mənbə — "https://az.wikishia.net/view/Xüsusi:MobileDiff/15851"