confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
İmam Əlinin (ə) fəzilətləri: Redaktələr arasındakı fərq
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| Sətir 10: | Sətir 10: | ||
İmam Əlinin (ə) fəzilətləri iki dəstədən ibarətdir: | İmam Əlinin (ə) fəzilətləri iki dəstədən ibarətdir: | ||
#Məxsus fəziətlər və ya Əlinin (ə) özəl xüsusiyyətləri: O xüsusiyyətlər ki, yalnız həzrətin özünə məxsusdur, misal üçün [[ | #Məxsus fəziətlər və ya Əlinin (ə) özəl xüsusiyyətləri: O xüsusiyyətlər ki, yalnız həzrətin özünə məxsusdur, misal üçün [[Leylətul-məbit|“Ləylətul məbit” macərasında]], peyğəmbərin (s) yatağında yatması və [[Leylətul-məbit ayəsi|“Şira” ayəsinin]] onun haqqında nazil olması kimi. | ||
#Ortaq fəzilətlər: Bir sıra fəzilətlər ki, beş məsum və yaxud digər məsumlara da şamildir, misal üçün Səqəleyn hədisi digər məsumlara da şamil olmuşdur və yaxud Kisa hədisi, yalnız beş məsumun fəzilətini bildirir. | #Ortaq fəzilətlər: Bir sıra fəzilətlər ki, beş məsum və yaxud digər məsumlara da şamildir, misal üçün Səqəleyn hədisi digər məsumlara da şamil olmuşdur və yaxud Kisa hədisi, yalnız beş məsumun fəzilətini bildirir. | ||
| Sətir 30: | Sətir 30: | ||
*[[Xəyrul-Bəriyyə ayəsi|Xəyrul-bəriyyə ayəsi]]: Bəyyinə surəsinin 7-ci ayəsidir ki, yaradılışın ən üstün olanını, iman və saleh əməl sahiblərini bilir.<ref>Bəyyinə surəsi, 7-ci ayə</ref> Şiə və Sünnü hədislərinə əsasən, işarə olunan bu dəstə, [[İmam Əli (ə)|imam Əli (ə)]] və onun [[Şiə|şiələridir]].<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.2, s.459; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.6, s.379</ref> | *[[Xəyrul-Bəriyyə ayəsi|Xəyrul-bəriyyə ayəsi]]: Bəyyinə surəsinin 7-ci ayəsidir ki, yaradılışın ən üstün olanını, iman və saleh əməl sahiblərini bilir.<ref>Bəyyinə surəsi, 7-ci ayə</ref> Şiə və Sünnü hədislərinə əsasən, işarə olunan bu dəstə, [[İmam Əli (ə)|imam Əli (ə)]] və onun [[Şiə|şiələridir]].<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.2, s.459; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.6, s.379</ref> | ||
*[[Salihul-möminun ayəsi]]: Təhrim surəsinin 4-cü ayəsi; Bu ayədə, Allah Taala imam Əli (ə), [[Cəbrail]] və digər mələkləri, peyğəmbərin (s) köməkçiləri adlandırmışdır. Təfsir kitablarında, Şiə və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Sünnü]] mənbələrindən<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.2, s341-352; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.6, s.244; Səduq, Əl-Əmali, h.ş 1376, s.31; Cəvizi, Təfsiru nuris-səqəleyn, h.q 1415, c.5, s.370</ref> nəql olunan hədislərə əsaslanaraq, “Salihul möminun” ibarətinin tək misdaqı, yalnız həzrət Əli (ə) hesab olunur.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.19, s.322</ref> | *[[Salihul-möminun ayəsi]]: Təhrim surəsinin 4-cü ayəsi; Bu ayədə, Allah Taala imam Əli (ə), [[Cəbrail]] və digər mələkləri, peyğəmbərin (s) köməkçiləri adlandırmışdır. Təfsir kitablarında, [[Şiə]] və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Sünnü]] mənbələrindən<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.2, s341-352; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.6, s.244; Səduq, Əl-Əmali, h.ş 1376, s.31; Cəvizi, Təfsiru nuris-səqəleyn, h.q 1415, c.5, s.370</ref> nəql olunan hədislərə əsaslanaraq, “Salihul möminun” ibarətinin tək misdaqı, yalnız həzrət Əli (ə) hesab olunur.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.19, s.322</ref> | ||
*[[İnfaq ayəsi]]: Bəqərə surəsinin 274-cü ayəsidir. Bu ayə gecə-gündüz, gizlində və aşkar sədəqə verənlərin Allah qatında olan əcrlərini bildirir.<ref>Bəqərə surəsi, 274-cü ayə</ref> Təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur; həzrətin dörd dirhəmi var idi, birini gecə birini isə gündüz, digər birini gizlində və son dirhəmini isə aşkarda sədəqə verdi.<ref>İbn Məsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, c.42, 358</ref> | *[[İnfaq ayəsi]]: Bəqərə surəsinin 274-cü ayəsidir. Bu ayə gecə-gündüz, gizlində və aşkar sədəqə verənlərin Allah qatında olan əcrlərini bildirir.<ref>Bəqərə surəsi, 274-cü ayə</ref> Təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur; həzrətin dörd dirhəmi var idi, birini gecə birini isə gündüz, digər birini gizlində və son dirhəmini isə aşkarda sədəqə verdi.<ref>İbn Məsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, c.42, 358</ref> | ||
| Sətir 56: | Sətir 56: | ||
==Rəvayətlərdə İmam Əlinin (ə) fəzilətləri== | ==Rəvayətlərdə İmam Əlinin (ə) fəzilətləri== | ||
[[File:Zekre ali.jpg|thumb|<center>"Əlini (ə) zikr etmək ibadətdir" hədisi</center>]] | [[File:Zekre ali.jpg|thumb|<center>"Əlini (ə) zikr etmək ibadətdir" hədisi</center>]] | ||
Peyğəmbərdən (ə) bir çox hədislər vardır ki, imam Əlinin fəzilətlərini bəyan etmişdir. Bu hədislərdən bəziləri ibarətdirlər: | Peyğəmbərdən (ə) bir çox [[Hədis|hədislər]] vardır ki, imam Əlinin fəzilətlərini bəyan etmişdir. Bu hədislərdən bəziləri ibarətdirlər: | ||
*[[Qədir-Xum xütbəsi|Qədir hədisi]]: Qədir Xum hadisəsində, peyğəmbər (s), imam Əlini (ə) müsəlmanların mövlası olaraq tanıtdırır. Bu hədis Şiə və Əhli Sünnə mənbələrində nəql olunmuş<ref>İbn Hənbəl, Fəzailu Əmiril-Möminin, h.q 1433, s.197; Əmini, Əl-Ğədir, c.1, s.14-15</ref> və Şiə məzhəbinin davamşıları, həzrət Əlinin (ə) imamət və viləyətini isbat edəcək dəlillərdən sayılırlar.<ref>Hilli, Kəşful-murad, h.q 1413, s.369</ref> | *[[Qədir-Xum xütbəsi|Qədir hədisi]]: Qədir Xum hadisəsində, peyğəmbər (s), imam Əlini (ə) müsəlmanların mövlası olaraq tanıtdırır. Bu hədis Şiə və Əhli Sünnə mənbələrində nəql olunmuş<ref>İbn Hənbəl, Fəzailu Əmiril-Möminin, h.q 1433, s.197; Əmini, Əl-Ğədir, c.1, s.14-15</ref> və Şiə məzhəbinin davamşıları, həzrət Əlinin (ə) imamət və viləyətini isbat edəcək dəlillərdən sayılırlar.<ref>Hilli, Kəşful-murad, h.q 1413, s.369</ref> | ||
| Sətir 112: | Sətir 112: | ||
*[[İlk müsəlman]]: Şiə və bəzi Əhli sünnə etiqadına əsasən, imam Əli (ə) peyğəmbərə (ə) iman gətirən ilk kişidir.<ref>Nəsai, Əs-Sunənul-kübra, c.5, s.107; İbn Hənbəl, Fəzailu Əmiril-Möminin, h.q 1433, s.186-187</ref> | *[[İlk müsəlman]]: Şiə və bəzi Əhli sünnə etiqadına əsasən, imam Əli (ə) peyğəmbərə (ə) iman gətirən ilk kişidir.<ref>Nəsai, Əs-Sunənul-kübra, c.5, s.107; İbn Hənbəl, Fəzailu Əmiril-Möminin, h.q 1433, s.186-187</ref> | ||
*[[Bəraət ayəsinin elan olunması]]: Nümunə təfsirinin yazdığına əsasən, təxminən bütün tarixçilər və təfsir alimlərinin nəzəri budur ki, [[Tövbə surəsi|Tövbə surəsinin]] ilk ayələri nazil olduqda və müşrüklərlə peyğəmbər (s) arasında olan əhdi ləğv edildikdə, peyğəmbər (s) onu elan etmək üçün əvvəl Əbu Bəkrin öhdəsinə qoydu ki, Məkkədə [[Həcc]] zamanı ümumi olaraq camaata elan etsin, sonra isə onu Əbu Bəkrdən alıb həzrət Əliyə (ə) verdi, və o həzrət camaata elan etdi.<ref>Məkarim Şirazi, Nümunə təfsiri, h.ş 1371, c.7, s.275</ref> Bu hadisə [[Şiə]] və Əhli sünnə mənbələrində nəql olunmuşdur.<ref>İbn Hənbəl, Musnədul-İmam Əhməd, h.q 1421, c.5, s.179; Nəsai, Xəsais, h.q 1406, s.93</ref> | *[[Bəraət ayələrinin çatdırılması|Bəraət ayəsinin elan olunması]]: Nümunə təfsirinin yazdığına əsasən, təxminən bütün tarixçilər və təfsir alimlərinin nəzəri budur ki, [[Tövbə surəsi|Tövbə surəsinin]] ilk ayələri nazil olduqda və müşrüklərlə peyğəmbər (s) arasında olan əhdi ləğv edildikdə, peyğəmbər (s) onu elan etmək üçün əvvəl Əbu Bəkrin öhdəsinə qoydu ki, Məkkədə [[Həcc]] zamanı ümumi olaraq camaata elan etsin, sonra isə onu Əbu Bəkrdən alıb həzrət Əliyə (ə) verdi, və o həzrət camaata elan etdi.<ref>Məkarim Şirazi, Nümunə təfsiri, h.ş 1371, c.7, s.275</ref> Bu hadisə [[Şiə]] və Əhli sünnə mənbələrində nəql olunmuşdur.<ref>İbn Hənbəl, Musnədul-İmam Əhməd, h.q 1421, c.5, s.179; Nəsai, Xəsais, h.q 1406, s.93</ref> | ||
*Üzük bəxşişi: Üzük hədiyyəsinədən məqsəd, imam Əlinin (ə) namazda rüku halında, öz üzüyünü bağışlaması macərasıdır. Bu dastan Şiə və Sünnü məzhəbinin [[Hədis|hədis]] kitablarında qeyd olunmuşdur.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.6, s.25; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.2, s.293; Həskani, Şəvahidut-tənzil, h.q 1411, c.1, s.209-239-a kimi</ref> | *[[Rükuda üzük vermək|Üzük bəxşişi]]: Üzük hədiyyəsinədən məqsəd, imam Əlinin (ə) namazda rüku halında, öz üzüyünü bağışlaması macərasıdır. Bu dastan Şiə və Sünnü məzhəbinin [[Hədis|hədis]] kitablarında qeyd olunmuşdur.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.6, s.25; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.2, s.293; Həskani, Şəvahidut-tənzil, h.q 1411, c.1, s.209-239-a kimi</ref> | ||
*Rədduş-şəms (günəşin qaytarılması): Bu hadisədə, peyğəmbərin (s) dua etməsilə, günəş batdığı andan geri qayıdı və həzrət Əli (ə) əsr namazını qıldı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.1, s.346</ref> [[Şeyx Müfid|Şeyx Mofidin]] yazdığına əsasən, həzrət Əlinin (ə) zamanında, döyüşlərin birində, həzrətin qoşunundan bir dəstəsi əsr namazlarını qılmamışdı, odur ki, imam [[Dua|dua]] etdi və həzrət Əlinin (ə) duası nəticəsində günəş geri qayıtdı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.1, s.347</ref> | *Rədduş-şəms (günəşin qaytarılması): Bu hadisədə, peyğəmbərin (s) dua etməsilə, günəş batdığı andan geri qayıdı və həzrət Əli (ə) əsr namazını qıldı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.1, s.346</ref> [[Şeyx Müfid|Şeyx Mofidin]] yazdığına əsasən, həzrət Əlinin (ə) zamanında, döyüşlərin birində, həzrətin qoşunundan bir dəstəsi əsr namazlarını qılmamışdı, odur ki, imam [[Dua|dua]] etdi və həzrət Əlinin (ə) duası nəticəsində günəş geri qayıtdı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.1, s.347</ref> | ||