Anonymous user
Dəstəmaz: Redaktələr arasındakı fərq
→Hökmlər
imported>V.Safar (→Tərif) |
imported>V.Safar |
||
Sətir 13: | Sətir 13: | ||
== Hökmlər == | == Hökmlər == | ||
: ''Əsas məqalə: [[Dəstəmaz ayəsi]]'' | : ''Əsas məqalə: [[Dəstəmaz ayəsi]]'' | ||
Dəstəmaz alma üsulu və əhəmiyyəti Quran və hədislərdə qeyd edilmişdir[4] Dəstəmazın hökmü "Maidə" surəsinin altıncı ayəsində olduğu üçün bu ayə, dəstəmaz ayəsi adlanır:[5] | Dəstəmaz alma üsulu və əhəmiyyəti [[Quran]] və [[Hədis|hədislərdə]] qeyd edilmişdir[4] Dəstəmazın hökmü [[Maidə surəsi|"Maidə" surəsinin]] altıncı ayəsində olduğu üçün bu ayə, [[Dəstəmaz ayəsi|dəstəmaz ayəsi]] adlanır:[5] | ||
«یا أَیُّها الَّذینَ آمَنوا إِذا قُمتُم إِلَی الصَّلاةِ فَاغسِلوا وُجوهَكُم وَ أَیدیَكُم إِلَی الْمَرافِقِ وَ امسَحوا بِرُءُوسِكُم وَ أَرجُلَكُم إِلَی الكَعبَینِ» [6] | «یا أَیُّها الَّذینَ آمَنوا إِذا قُمتُم إِلَی الصَّلاةِ فَاغسِلوا وُجوهَكُم وَ أَیدیَكُم إِلَی الْمَرافِقِ وَ امسَحوا بِرُءُوسِكُم وَ أَرجُلَكُم إِلَی الكَعبَینِ» [6] | ||
Ey iman gətirənlər, namaza qalxdığınız zaman üzünüzü və əllərinizi dirsəklərinizlə yuyun, başınıza və ayaqlarınıza topuqlara qədər məsh edin.[7] | Ey iman gətirənlər, namaza qalxdığınız zaman üzünüzü və əllərinizi dirsəklərinizlə yuyun, başınıza və ayaqlarınıza topuqlara qədər məsh edin.[7] | ||
Dəstəmaz almaq özlüyündə müstəhəbbdir.[8] Amma namaz qılmaq (meyit namazı istisna olmaqla), təvaf etmək, Quranın yazısına və Allahın adına toxunmaq üçün vacib olur.[9] Vacib ehtiyata əsasən, Peyğəmbərin (s), imamların (ə) və Həzrət Zəhranın (s) adlarına da toxunmaq üçün dəstəmaz alınmalıdır.[10] Bəzi hallarda o cümlədən; məscidə və imamların hərəminə getmək, Quran oxuyub gəzdirmək, bədənin bir hissəsini Quranın üz qabığına və ya yazısına toxundurmaq, həmçinin qəbiristanlıq əhlini ziyarət etmək üçün dəstəmaz almaq müstəhəbdir.[11] | Dəstəmaz almaq özlüyündə [[Müstəhəbb|müstəhəbbdir]].[8] Amma [[Namaz|namaz]] qılmaq ([[Meyit namazı|meyit namazı]] istisna olmaqla), [[Təvaf etmək|təvaf etmək]], [[Quran|Quranın]] yazısına və [[Allah|Allahın]] adına toxunmaq üçün [[Vacib|vacib]] olur.[9] [[Vacib ehtiyat|Vacib ehtiyata əsasən]], Peyğəmbərin (s), imamların (ə) və [[Həzrət Zəhra (s)|Həzrət Zəhranın (s)]] adlarına da toxunmaq üçün dəstəmaz alınmalıdır.[10] Bəzi hallarda o cümlədən; [[Məscid|məscidə]] və [[Hərəm|imamların hərəminə getmək]], Quran oxuyub gəzdirmək, bədənin bir hissəsini [[Quran|Quranın]] üz qabığına və ya yazısına toxundurmaq, həmçinin qəbiristanlıq əhlini [[Ziyarət etmək|ziyarət etmək]] üçün dəstəmaz almaq müstəhəbdir.[11] | ||
=== '''Dəstəmazın növləri''' === | === '''Dəstəmazın növləri''' === | ||
Sətir 28: | Sətir 28: | ||
'''İrtimasi dəstəmaz''' | '''İrtimasi dəstəmaz''' | ||
: ''Əsas məqalə: [[İrtimasi dəstəmaz]]'' | : ''Əsas məqalə: [[İrtimasi dəstəmaz]]'' | ||
'''İrtimasi dəstəmaz''' o deməkdir ki, insan niyyət etdikdən sonra[15] dəstəmaz niyyəti ilə üzünü, sonra isə əllərini suya batırmalıdır.[16] İrtimasi dəstəmazının ikinci üsulu isə belədir ki, əvvəlcə üzünü və əllərini suya batırır, dəstəmaz almaq niyyəti edir, sonra isə onları sudan çıxardır.[17] İrtimasi dəstəmazda Üz və əl yuyulduqdan sonra məsh edilir.[18] | '''İrtimasi dəstəmaz''' o deməkdir ki, insan [[Niyyət|niyyət]] etdikdən sonra[15] dəstəmaz niyyəti ilə üzünü, sonra isə əllərini suya batırmalıdır.[16] İrtimasi dəstəmazının ikinci üsulu isə belədir ki, əvvəlcə üzünü və əllərini suya batırır, dəstəmaz almaq niyyəti edir, sonra isə onları sudan çıxardır.[17] İrtimasi dəstəmazda Üz və əl yuyulduqdan sonra məsh edilir.[18] | ||
'''Cəbirə dəstəmazı''' | '''Cəbirə dəstəmazı''' | ||
Cəbirə dəstəmazı: Dəstəmazda yuyulan və ya məsh edilən bədən üzvlərindən birində yara və ya sınıq olarsa, onu yumaq və ya məsh etmək mümkün deyilsə, normal şəkildə dəstəmaz almaq lazımdır. Amma yaralı və ya sınıq bədən üzvünü yumaq və ya məsh etmək əvəzinə yaş əli cəbirənin üstünə çəkmək lazımdır.[19] | [[Cəbirə dəstəmazı]]: Dəstəmazda yuyulan və ya məsh edilən bədən üzvlərindən birində yara və ya sınıq olarsa, onu yumaq və ya məsh etmək mümkün deyilsə, normal şəkildə dəstəmaz almaq lazımdır. Amma yaralı və ya sınıq bədən üzvünü yumaq və ya məsh etmək əvəzinə yaş əli cəbirənin üstünə çəkmək lazımdır.[19] | ||
"Cəbirə" yaranı bağlamaq üçün istifadə edilən parça və ya hər hansı bir şeydir.[20] "Cəbirə" dəstəmazı ancaq sarğını açmaq çətin və ya zərərli olarsa, yaxud yara və ya sınığa birbaşa su tökmək olmazsa, caizdir.[21 ]<br> | "Cəbirə" yaranı bağlamaq üçün istifadə edilən parça və ya hər hansı bir şeydir.[20] "Cəbirə" dəstəmazı ancaq sarğını açmaq çətin və ya zərərli olarsa, yaxud yara və ya sınığa birbaşa su tökmək olmazsa, caizdir.[21 ]<br> | ||
Bəzi hallarda dəstəmaz əvəzinə təyəmmüm etmək vacibdir; Məsələn, namazın vaxtı o qədər dar olar ki, dəstəmaz almaq namazın hamısının və ya bir hissəsinin vaxtından sonra qılınmasına səbəb olar.[22] Həmçinin su olmayan və ya suyun bədənə zərərli olduğu yerlərdə dəstəmaz əvəzinə təyəmmüm yerinə yetirilir.[23] Cənabət qüslu verən şəxs namaz qılmaq üçün dəstəmaz almamalıdır. Həmin qüsl dəstəmazı da əvəz edər.[24] | Bəzi hallarda dəstəmaz əvəzinə təyəmmüm etmək vacibdir; Məsələn, namazın vaxtı o qədər dar olar ki, dəstəmaz almaq namazın hamısının və ya bir hissəsinin vaxtından sonra qılınmasına səbəb olar.[22] Həmçinin su olmayan və ya suyun bədənə zərərli olduğu yerlərdə dəstəmaz əvəzinə [[Təyəmmüm|təyəmmüm]] yerinə yetirilir.[23] [[Cənabət qüslu]] verən şəxs namaz qılmaq üçün dəstəmaz almamalıdır. Həmin qüsl dəstəmazı da əvəz edər.[24] | ||
== Dəstəmaz necə batil olur? == | == Dəstəmaz necə batil olur? == |