confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
Vəsiyyət hədisi: Redaktələr arasındakı fərq
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| Sətir 14: | Sətir 14: | ||
| Quran dəstəkləyib = Yoxdur | | Quran dəstəkləyib = Yoxdur | ||
| Rəvayət dəstəkləyib = Yoxdur | | Rəvayət dəstəkləyib = Yoxdur | ||
}} | }}<blockquote>''[[Vəsilik hədisi]] ilə səhv düşməsin''</blockquote>'''Vəsiyyət hədisi''' (ərəbcə: حديث الوصية) [[İmam Mehdi (ə.f)|İmam Mehdidən (ə)]] sonra on iki imamdan bəhs edən rəvayətdir. Bu hədis [[Şeyx Tusi|Şeyx Tusinin]] yazdığı “Əl-Qeybə” kitabındadır. Ənsarul-Mehdi qrupunun lideri Əhməd əl-Həsən buna istinad edərək özünü İmam-Zamanın (ə.c) oğlu və on iki Mehdinin ilk Mehdisi adlandırıb. | ||
'''Vəsiyyət hədisi''' (ərəbcə: حديث الوصية) [[İmam Mehdi (ə.f)|İmam Mehdidən (ə)]] sonra on iki imamdan bəhs edən rəvayətdir. Bu hədis [[Şeyx Tusi|Şeyx Tusinin]] yazdığı “Əl-Qeybə” kitabındadır. Ənsarul-Mehdi qrupunun lideri Əhməd əl-Həsən buna istinad edərək özünü İmam-Zamanın (ə.c) oğlu və on iki Mehdinin ilk Mehdisi adlandırıb. | |||
Şiə alimləri Əhməd əl-Həsənin rəvayətinin bu kimi təfsirini qəbul etmir və onun məşhur və mötəbər [[şiə]] rəvayətləri ilə uyğun olmadığını qəbul edirlər. Bəzi tədqiqatçılar [[Hədis|hədisin]] sənədi və məzmununu tədqiq edərək onu qəbul etməyin problemli olduğunu bəyan etmişlər. Digərləri isə, hədisin zəif olduğunu bildirmişlər. Həmçinin, bu rəvayət [[Həzrət Muhəmməd (s)|Peyğəmbərin (s)]] canişinlərinin sayının cəmi on iki olduğunu bildirən hədislərlə də ziddiyyət təşkil edir. | Şiə alimləri Əhməd əl-Həsənin rəvayətinin bu kimi təfsirini qəbul etmir və onun məşhur və mötəbər [[şiə]] rəvayətləri ilə uyğun olmadığını qəbul edirlər. Bəzi tədqiqatçılar [[Hədis|hədisin]] sənədi və məzmununu tədqiq edərək onu qəbul etməyin problemli olduğunu bəyan etmişlər. Digərləri isə, hədisin zəif olduğunu bildirmişlər. Həmçinin, bu rəvayət [[Həzrət Muhəmməd (s)|Peyğəmbərin (s)]] canişinlərinin sayının cəmi on iki olduğunu bildirən hədislərlə də ziddiyyət təşkil edir. | ||
== Vəsiyyət hədisi və məzmunu == | ==Vəsiyyət hədisi və məzmunu== | ||
Vəsiyyət hədisi Şeyx Tusinin [[Kitabul-ğeybə (Şeyx Tusi)|“Ğeybə”]] kitabında Peyğəmbərdən (s) nəql edilmiş rəvayətdir.<ref>Şeyx Tusi, Ğeybə, h.q 1411, s.150-151</ref> | Vəsiyyət hədisi Şeyx Tusinin [[Kitabul-ğeybə (Şeyx Tusi)|“Ğeybə”]] kitabında Peyğəmbərdən (s) nəql edilmiş rəvayətdir.<ref>Şeyx Tusi, Ğeybə, h.q 1411, s.150-151</ref> | ||
| Sətir 29: | Sətir 28: | ||
Ancaq, şiə alimləri birincisi, bu [[Hədis|rəvayətin]] sənədini qəti hesab etməmiş, ikincisi, onun bu təfsirini qəbul etməmişlər.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.53, s.149-150; Hürr Amili, Əl-İyqazu minəl-həcəti, h.ş 1362, s.368</ref> | Ancaq, şiə alimləri birincisi, bu [[Hədis|rəvayətin]] sənədini qəti hesab etməmiş, ikincisi, onun bu təfsirini qəbul etməmişlər.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.53, s.149-150; Hürr Amili, Əl-İyqazu minəl-həcəti, h.ş 1362, s.368</ref> | ||
== Əhməd əl-Həsənin Vəsiyyət hədisinə istinadı == | ==Əhməd əl-Həsənin Vəsiyyət hədisinə istinadı== | ||
Əhməd əl-Həsən Vəsiyyət hədisinə istinad edərək iddia edir ki, İmam Zamandan (ə) sonra on iki Mehdi gələcək və o, onların birincisidir.<ref>Əhməd Əl-Həsən, Əl-Cəvabul-munir, c.1, s.38</ref> Bundan əlavə, rəvayətdəki “İbnəhu” (oğlu) ifadəsinə əsasən , özünü İmam-zamanın (ə.c) oğlu hesab edir.<ref>Məhəmmədi Huşyar, Dərsnameye nəqd v bərresiye cərəyane Əhməd Əl-Həsən, h.ş 1396, s. 37-39</ref> | Əhməd əl-Həsən Vəsiyyət hədisinə istinad edərək iddia edir ki, İmam Zamandan (ə) sonra on iki Mehdi gələcək və o, onların birincisidir.<ref>Əhməd Əl-Həsən, Əl-Cəvabul-munir, c.1, s.38</ref> Bundan əlavə, rəvayətdəki “İbnəhu” (oğlu) ifadəsinə əsasən , özünü İmam-zamanın (ə.c) oğlu hesab edir.<ref>Məhəmmədi Huşyar, Dərsnameye nəqd v bərresiye cərəyane Əhməd Əl-Həsən, h.ş 1396, s. 37-39</ref> | ||
O, buna əsaslanaraq [[İmam Zamanın (ə.f) zühuru|İmam-zamanın (ə.c) zühurundan]] əvvəl və on ikinci imamın dövründə və ondan sonra rol oynadığını iddia edir.<ref>Məhəmmədi Huşyar, Dərsnameye nəqd v bərresiye cərəyane Əhməd Əl-Həsən, h.ş 1396, s. 37-39</ref> | O, buna əsaslanaraq [[İmam Zamanın (ə.f) zühuru|İmam-zamanın (ə.c) zühurundan]] əvvəl və on ikinci imamın dövründə və ondan sonra rol oynadığını iddia edir.<ref>Məhəmmədi Huşyar, Dərsnameye nəqd v bərresiye cərəyane Əhməd Əl-Həsən, h.ş 1396, s. 37-39</ref> | ||
== Şiə alimlərinin nəzəri == | ==Şiə alimlərinin nəzəri== | ||
Şiə alimləri vəsiyyət hədisini məşhur və düzgün rəvayətlərə zidd hesab etmişlər. Bunlardan Təbərsi (V əsr təfsirçisi), Ərdəbili (7-ci əsr mühəddisləri), [[Məhəmməd Baqir Məclisi|Əllamə Məclisi]] və [[Şeyx Hürr Amili|Hürr Amilini]] (XI əsr mühədisləri) qeyd etmək olar.<ref>Təbərsi, İlamul-vəra, h.q 1417, c.2, s.295; İrbili, Kəşfül-ğummə, h.ş 1381, c.2, s.467; Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.53, s.150; Hürr Amili, Əl-İyqazu minəl-həcəti, h.ş 1362, s.368; Hürr Amili, Əl-Fəvaidut-tusiyə, h.q 1403, s.115</ref> | Şiə alimləri vəsiyyət hədisini məşhur və düzgün rəvayətlərə zidd hesab etmişlər. Bunlardan Təbərsi (V əsr təfsirçisi), Ərdəbili (7-ci əsr mühəddisləri), [[Məhəmməd Baqir Məclisi|Əllamə Məclisi]] və [[Şeyx Hürr Amili|Hürr Amilini]] (XI əsr mühədisləri) qeyd etmək olar.<ref>Təbərsi, İlamul-vəra, h.q 1417, c.2, s.295; İrbili, Kəşfül-ğummə, h.ş 1381, c.2, s.467; Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.53, s.150; Hürr Amili, Əl-İyqazu minəl-həcəti, h.ş 1362, s.368; Hürr Amili, Əl-Fəvaidut-tusiyə, h.q 1403, s.115</ref> | ||
Təbərsi və Ərdəbili də bu hədislərin [[İmam Mehdi (ə.f)|İmam Mehdidən (ə)]] sonra başqa hökumətin olmayacağını söyləyən düzgün rəvayətlərə zidd olduğunu bildiriblər.<ref>Təbərsi, İlamul-vəra, h.q 1417, c.2, s.295; İrbili, Kəşfül-ğummə, h.ş 1381, c.2, s.467; Amili Nəbati, Əs-Siratul-mustəqim, c.2, s.186</ref> | Təbərsi və Ərdəbili də bu hədislərin [[İmam Mehdi (ə.f)|İmam Mehdidən (ə)]] sonra başqa hökumətin olmayacağını söyləyən düzgün rəvayətlərə zidd olduğunu bildiriblər.<ref>Təbərsi, İlamul-vəra, h.q 1417, c.2, s.295; İrbili, Kəşfül-ğummə, h.ş 1381, c.2, s.467; Amili Nəbati, Əs-Siratul-mustəqim, c.2, s.186</ref> | ||
== Vəsiyyət hədisinə olan iradlar == | ==Vəsiyyət hədisinə olan iradlar== | ||
Tədqiqatçıların bu hədisdə tapdıqları digər iradlardan bəziləri bunlardır: | Tədqiqatçıların bu hədisdə tapdıqları digər iradlardan bəziləri bunlardır: | ||
* Bu rəvayət [[Xəbər vahid|xəbər vahiddir]] və zənnə sökənən xəbər vahiddir. Ona görə də, onunla hansısa əqidəni isbat etmək mümkün deyil.<ref>Ali Möhsin, Ər-Rəddul-Qasim, h.q 1434, s.36</ref> | *Bu rəvayət [[Xəbər vahid|xəbər vahiddir]] və zənnə sökənən xəbər vahiddir. Ona görə də, onunla hansısa əqidəni isbat etmək mümkün deyil.<ref>Ali Möhsin, Ər-Rəddul-Qasim, h.q 1434, s.36</ref> | ||
* Bu rəvayətə görə, Peyğəmbərin (s) 24 canişini vardır və bu hədis peyğəmbərin (s) 12 canişini ilə uyğun gəlmir.<ref>Ali Möhsin, Ər-Rəddul-Qasim, h.q 1434, s.36; Müctəhid Sistani, Ləvh və qələm, Darut-təfsir, s.129</ref> Yəni, İmam Zamanı (ə) son vəsi hesab edən rəvayətlərlə ziddiyyət təşkil edir. Həmçinin bu rəvayət [[Rəcət|rəcətdən]] xəbər verən bir neçə rəvayətlə də ziddiyyət təşkil edir.<ref>Şəhbaziyan, Məhəmməd, Rə Əfsane h.ş 1396, s.138; Məhəmmədi Huşyar, Dərsnameye nəqd v bərresiye cərəyane Əhməd Əl-Həsən, h.ş 1396, s.150</ref> | *Bu rəvayətə görə, Peyğəmbərin (s) 24 canişini vardır və bu hədis peyğəmbərin (s) 12 canişini ilə uyğun gəlmir.<ref>Ali Möhsin, Ər-Rəddul-Qasim, h.q 1434, s.36; Müctəhid Sistani, Ləvh və qələm, Darut-təfsir, s.129</ref> Yəni, İmam Zamanı (ə) son vəsi hesab edən rəvayətlərlə ziddiyyət təşkil edir. Həmçinin bu rəvayət [[Rəcət|rəcətdən]] xəbər verən bir neçə rəvayətlə də ziddiyyət təşkil edir.<ref>Şəhbaziyan, Məhəmməd, Rə Əfsane h.ş 1396, s.138; Məhəmmədi Huşyar, Dərsnameye nəqd v bərresiye cərəyane Əhməd Əl-Həsən, h.ş 1396, s.150</ref> | ||
* Bu hədisi zəif ravilər silsiləsi təşkil edir. Yəni, hədisin raviləri zəif və naməlumdur. Buna görə də, onun səhih hədislərlə ziddiyyət təşkil etmək səlahiyyəti yoxdur.<ref>Müctəhid Sistani, Ləvh və qələm, Darut-təfsir, s.59</ref> | *Bu hədisi zəif ravilər silsiləsi təşkil edir. Yəni, hədisin raviləri zəif və naməlumdur. Buna görə də, onun səhih hədislərlə ziddiyyət təşkil etmək səlahiyyəti yoxdur.<ref>Müctəhid Sistani, Ləvh və qələm, Darut-təfsir, s.59</ref> | ||
== İstinadlar == | ==İstinadlar== | ||
{{İstinadlar}} | {{İstinadlar}} | ||
== Ədəbiyyat == | ==Ədəbiyyat== | ||
{{Ədəbiyyat}} | {{Ədəbiyyat}} | ||
* Ali Möhsin, Əli, Ər-Rəddul-Qasim, Nəcəf, h.q 1434 | * Ali Möhsin, Əli, Ər-Rəddul-Qasim, Nəcəf, h.q 1434 | ||
| Sətir 68: | Sətir 67: | ||
[[Kateqoriya:Məhdəviyyət]] | [[Kateqoriya:Məhdəviyyət]] | ||
[[Kateqoriya:Peyğəmbərdən (s) hədislər]] | [[Kateqoriya:Peyğəmbərdən (s) hədislər]] | ||
[[Kateqoriya:Əhəmiyyətinə görə A dərəcəli məqalələr]] | [[Kateqoriya:Əhəmiyyətinə görə A dərəcəli məqalələr]] | ||