Məzmuna keçin

Fəqihin vilayəti: Redaktələr arasındakı fərq

263 bayt əlavə edildi ,  24 İyun 2023
Sətir 37: Sətir 37:


== “Fəqihin vilayəti” nəzəriyyəsinin müxalifləri ==
== “Fəqihin vilayəti” nəzəriyyəsinin müxalifləri ==
Şeyx Ənsari, Axund Xorasani,  Mirzə Naini və Ayətullah Xoyi  “fəqihin vilayətinin” müxaliflərindən hesab edilirlər.  Şeyx Ənsarinin fətvasına əsasən, qeyb zamanında fətva vermək və qazilik etmək kimi işlər fəqihin öhdəsindədir.  Lakin, insanların canı və malı üzərində hakimiyyət etmək yalnız həzrət Peyğəmbərə (s) və İmamlara (ə) məxsusdur.  
[[Şeyx Mürtəza Ənsari|Şeyx Ənsari]], Axund Xorasani,  [[Məhəmməd Hüseyn Ğərəvi Naini|Mirzə Naini]] [[Seyyid Əbül-Qasim Xoyi|Ayətullah Xoyi]] “fəqihin vilayətinin” müxaliflərindən hesab edilirlər.  Şeyx Ənsarinin fətvasına əsasən, qeyb zamanında fətva vermək və [[Qəzavət|qazilik etmək]] kimi işlər fəqihin öhdəsindədir.  Lakin, insanların canı və malı üzərində hakimiyyət etmək yalnız [[Həzrət Muhəmməd (s)|həzrət Peyğəmbərə (s)]] [[Şiə imamları (ə)|İmamlara (ə)]] məxsusdur.  
O, “fəqihin vilayətinin” isbatı üçün gətirilən sübutları, o cümlədən Ömər ibn Hənzələnin məqbuləsinə və İmam Zamanın (ə) məktunə istinad etməyi düzgün hesab etmir.  Onun fikrincə, bu hədislər sırf olaraq fəqihin insanlar üçün şəri hökümləri açıqlamaq vəzifəsini qeyd edir və fəqihin insanlar üzərində hətta xümüs və zəkat kimi mövzularda vilayətə sahib olmasına dəlalət etmir.  
O, “fəqihin vilayətinin” isbatı üçün gətirilən sübutları, o cümlədən [[Ömər ibn Hənzələnin məqbuləsi|Ömər ibn Hənzələnin məqbuləsinə]] [[İmam Mehdinin (ə.f) touqatı|İmam Zamanın (ə) məktunə]] istinad etməyi düzgün hesab etmir.  Onun fikrincə, bu hədislər sırf olaraq fəqihin insanlar üçün şəri hökümləri açıqlamaq vəzifəsini qeyd edir və fəqihin insanlar üzərində hətta [[Xümüs|xümüs]] [[Zəkat|zəkat]] kimi mövzularda vilayətə sahib olmasına dəlalət etmir.
 
== “Fəqihin vilayəti” kəlami yoxsa fiqhi məsələdir ? ==
== “Fəqihin vilayəti” kəlami yoxsa fiqhi məsələdir ? ==
Bəziləri “fəqihin vilayəti” məsələsini kəlami məsələ hesab etsə də digər bir qrup bunu fiqhi bir məsələ hesab edir. Cavadi Amuli, fəqihin vilayətini kəlam elminə bağlı hesab edir.  Onun dəlili budur ki, kəlam elminin mövzusu Allahın işləridir. “Fəqihin vilayəti” də Allahın işləri ilə əlaqədardır. Çünki, fəqihin qeyb dövründə hakimiyyət etməsini Allah təyin etmişdir.  Bu fikrin müqabilində Hüseynəli Müntəziri “fəqihin vialyəti” mövzusunun islam fiqhinin çərçivəsində olduğunu hesab edir və öz sözünə şahid olaraq fəqihlərin çoxunun bu mövzunu fiqhi kitablarda müzakirə etmələrini qeyd edir.  
Bəziləri “fəqihin vilayəti” məsələsini kəlami məsələ hesab etsə də digər bir qrup bunu fiqhi bir məsələ hesab edir. Cavadi Amuli, fəqihin vilayətini kəlam elminə bağlı hesab edir.  Onun dəlili budur ki, kəlam elminin mövzusu Allahın işləridir. “Fəqihin vilayəti” də Allahın işləri ilə əlaqədardır. Çünki, fəqihin qeyb dövründə hakimiyyət etməsini Allah təyin etmişdir.  Bu fikrin müqabilində Hüseynəli Müntəziri “fəqihin vialyəti” mövzusunun islam fiqhinin çərçivəsində olduğunu hesab edir və öz sözünə şahid olaraq fəqihlərin çoxunun bu mövzunu fiqhi kitablarda müzakirə etmələrini qeyd edir.  
confirmed, movedable, templateeditor
14.822

edits