confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
İmam Əlinin (ə) fəzilətləri: Redaktələr arasındakı fərq
→İmam Əlinin (ə) Qurani-Kərimdə fəzilətləri
| Sətir 22: | Sətir 22: | ||
* [[Leylətul-məbit ayəsi|Şira ayəsi]]: Bəqərə surəsinin 207-ci ayəsi, o şəxsləri tərif və təmcid edir ki, hazırdırlar öz canlarını Allahın razılığı üçün fəda etsinlər. Mötəzilə alimi, İbn Əbil-Hədidin dediklərinə əsasən, bütün təfsir alimlərinin nəzəri budur ki, bu ayə imam Əlinin (ə) fəziləti haqda nazil olmuşdur. Əllamə Təbatəbai yazır: Rəvayətlərə əsasən, bu ayə “Ləylətul məbit” macərası haqda nazil olmuşdur. “Ləylətul məbit” hadisəsində, müşriklər istəyirdilər Məkkədə, peyğəmbərin (s) evinə hücum edib, o həzrəti öldürsünlər. Bu gecədə imam Əli (ə) peyğəmbərin (s) canını qurtarmaq üçün, o həzrətin yatağında yatdı. | * [[Leylətul-məbit ayəsi|Şira ayəsi]]: Bəqərə surəsinin 207-ci ayəsi, o şəxsləri tərif və təmcid edir ki, hazırdırlar öz canlarını Allahın razılığı üçün fəda etsinlər. Mötəzilə alimi, İbn Əbil-Hədidin dediklərinə əsasən, bütün təfsir alimlərinin nəzəri budur ki, bu ayə imam Əlinin (ə) fəziləti haqda nazil olmuşdur. Əllamə Təbatəbai yazır: Rəvayətlərə əsasən, bu ayə “Ləylətul məbit” macərası haqda nazil olmuşdur. “Ləylətul məbit” hadisəsində, müşriklər istəyirdilər Məkkədə, peyğəmbərin (s) evinə hücum edib, o həzrəti öldürsünlər. Bu gecədə imam Əli (ə) peyğəmbərin (s) canını qurtarmaq üçün, o həzrətin yatağında yatdı. | ||
* Təbliğ ayəsi: Maidə surəsinin 67-ci ayəsi; Bu ayəyə əsasən, peyğəmbərə (ə) bir xəbər verildi ki, əgər onu camaata elan etməzsə, peyğəmbərlik vəzifəsinə əməl etməmişdir. Şiə və Sünnü təfsirçilərin bildirdiklərinə əsasən, təbliğ ayəsi, peyğəmbərin sonuncu həcc mərasimi zamanı, Qədur-Xum hadisəsində nazil olmuşdur. Rəvayətlərdə, təbliğ ayəsinin nazil olma səbəbi, Qədir-Xum hadisəsində həzrət Əlinin (ə) peyğəmbərin canişini elan olunması bildirilir. | * [[Təbliğ ayəsi]]: Maidə surəsinin 67-ci ayəsi; Bu ayəyə əsasən, peyğəmbərə (ə) bir xəbər verildi ki, əgər onu camaata elan etməzsə, peyğəmbərlik vəzifəsinə əməl etməmişdir. Şiə və Sünnü təfsirçilərin bildirdiklərinə əsasən, təbliğ ayəsi, peyğəmbərin [[Həccətul-vida|sonuncu həcc mərasimi zamanı]], Qədur-Xum hadisəsində nazil olmuşdur. Rəvayətlərdə, təbliğ ayəsinin nazil olma səbəbi, [[Qədir-Xum]] hadisəsində həzrət Əlinin (ə) peyğəmbərin canişini elan olunması bildirilir. | ||
* İkmal ayəsi: Maidə surəsinin 3-cü ayəsidir ki, İslam dininin kamil olmasından söz açır. Şiə təfsir alimi, Məkarim Şirazi yazır; Şiə təfsirlərində, dinin kamil olmasından məqsəd, imam Əlinin (ə) müsəlmanlara vilayət və xilafətinin elan olunmasıdır ki, rəvayətlər də bunu təyid edir. Şiə alimlərinin fikrincə, İkmal ayəsi, Qədir-Xum hadisəsi haqda nazil olmuşdur. | * [[İkmal ayəsi]]: Maidə surəsinin 3-cü ayəsidir ki, [[İslam|İslam dininin]] kamil olmasından söz açır. Şiə təfsir alimi, [[Nasir Məkarim Şirazi|Məkarim Şirazi]] yazır; Şiə təfsirlərində, dinin kamil olmasından məqsəd, [[İmam Əli (ə)|imam Əlinin (ə)]] müsəlmanlara vilayət və [[İmam Əlinin (ə) xilafəti|xilafətinin]] elan olunmasıdır ki, rəvayətlər də bunu təyid edir. [[Şiə]] alimlərinin fikrincə, İkmal ayəsi, Qədir-Xum hadisəsi haqda nazil olmuşdur. | ||
* Sadiqin ayəsi: Tövbə surəsinin 119-cu ayəsidir; Möminlərə əmr edir sadiqlərlə birlikdə olub onlardan itaət etsinlər. Şiə hədislərində, əhli- beyti (ə) sadiqin olaraq təfsir etmişlər. Mühəqqiq Tusi bu ayəni imam əlinin imamətini isbat edən dəlillərdən bilir. | * [[Sadiqin ayəsi]]: Tövbə surəsinin 119-cu ayəsidir; [[İman|Möminlərə]] əmr edir sadiqlərlə birlikdə olub onlardan itaət etsinlər. Şiə [[Hədis|hədislərində]], əhli-beyti (ə) sadiqin olaraq təfsir etmişlər. Mühəqqiq Tusi bu [[Ayə|ayəni]] imam əlinin imamətini isbat edən dəlillərdən bilir. | ||
* Xəyrul | * [[Xəyrul-bəriyyə ayəsi]]: Bəyyinə surəsinin 7-ci ayəsidir ki, yaradılışın ən üstün olanını, iman və saleh əməl sahiblərini bilir. Şiə və Sünnü hədislərinə əsasən, işarə olunan bu dəstə, [[İmam Əli (ə)|imam Əli (ə)]] və onun [[Şiə|şiələridir]]. | ||
* Salihul möminun ayəsi: Təhrim surəsinin 4-cü ayəsi; Bu ayədə, Allah Taala imam Əli (ə), Cəbrail və digər mələkləri, peyğəmbərin (s) köməkçiləri adlandırmışdır. Təfsir kitablarında, Şiə və Sünnü mənbələrindən nəql olunan hədislərə əsaslanaraq, “Salihul möminun” ibarətinin tək misdaqı, yalnız həzrət Əli (ə) hesab olunur. | * [[Salihul-möminun ayəsi]]: Təhrim surəsinin 4-cü ayəsi; Bu ayədə, Allah Taala imam Əli (ə), [[Cəbrail]] və digər mələkləri, peyğəmbərin (s) köməkçiləri adlandırmışdır. Təfsir kitablarında, Şiə və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Sünnü]] mənbələrindən nəql olunan hədislərə əsaslanaraq, “Salihul möminun” ibarətinin tək misdaqı, yalnız həzrət Əli (ə) hesab olunur. | ||
* İnfaq ayəsi: Bəqərə surəsinin 274-cü ayəsidir. Bu ayə gecə-gündüz, gizlində və aşkar sədəqə verənlərin Allah qatında olan əcrlərini bildirir. Təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur; həzrətin dörd dirhəmi var idi, birini gecə birini isə gündüz, digər birini gizlində və son dirhəmini isə aşkarda sədəqə verdi. | * [[İnfaq ayəsi]]: Bəqərə surəsinin 274-cü ayəsidir. Bu ayə gecə-gündüz, gizlində və aşkar sədəqə verənlərin Allah qatında olan əcrlərini bildirir. Təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur; həzrətin dörd dirhəmi var idi, birini gecə birini isə gündüz, digər birini gizlində və son dirhəmini isə aşkarda sədəqə verdi. | ||
* Nəcva ayəsi: Mücadilə surəsinin 12-ci ayəsidir ki, sərvəti olan müsəlmanlara əmr olunur, İslam peyğəmbərilə (s) nəcvadan (gizli söhbət) əvvəl sədəqə versinlər. Təbərsinin yazdığına əsasən, Şiə və Sünnü təfsirçilərinin əksəriyyətinin nəzəri budur ki, bu ayəyə həzrət Əlidən (ə) başqa heç bir kəs əməl etməmişdir. | * [[Nəcva ayəsi]]: Mücadilə surəsinin 12-ci ayəsidir ki, sərvəti olan müsəlmanlara əmr olunur, İslam peyğəmbərilə (s) nəcvadan (gizli söhbət) əvvəl [[Sədəqə|sədəqə]] versinlər. Təbərsinin yazdığına əsasən, Şiə və Sünnü təfsirçilərinin əksəriyyətinin nəzəri budur ki, bu ayəyə həzrət Əlidən (ə) başqa heç bir kəs əməl etməmişdir. | ||
* Vudd ayəsi: Məryəm surəsinin 96-cı ayəsi; bu ayəyə əsasən, Allah möminlərin məhəbbətini digərlərinin qəlbində qərar verir. Bəzi rəvayətlərdə bildirilir, peyğəmbər (s) Əlidən (ə) istədi ki, desin; Allahım mənim məhəbbətimi möminlərin qəlbində qərar ver. Bu istəkdən sonra, “Vudd” ayəsi nazil oldu. | * [[Vudd ayəsi]]: Məryəm surəsinin 96-cı ayəsi; bu ayəyə əsasən, Allah möminlərin məhəbbətini digərlərinin qəlbində qərar verir. Bəzi rəvayətlərdə bildirilir, peyğəmbər (s) Əlidən (ə) istədi ki, desin; Allahım mənim məhəbbətimi möminlərin qəlbində qərar ver. Bu istəkdən sonra, “Vudd” ayəsi nazil oldu. | ||
* Mübahilə ayəsi: Ali İmran surəsinin 61-ci ayəsidir; bu ayədə peyğəmbərin (s) Nəcran məsihilərilə etdiyi mübahilə macərası bəyan olmuşdur. Təfsirlərdə qeyd olunduğu kimi, imam Əli (ə) bu ayədə peyğəmbərin (ə) nəfsi və canı olaraq bildirilmişdir. | * [[Mübahilə ayəsi]]: Ali İmran surəsinin 61-ci ayəsidir; bu ayədə [[Peyğəmbərin (s) Nəcran xristiyanları ilə mübahiləsi|peyğəmbərin (s) Nəcran məsihilərilə etdiyi mübahilə macərası]] bəyan olmuşdur. Təfsirlərdə qeyd olunduğu kimi, imam Əli (ə) bu ayədə peyğəmbərin (ə) nəfsi və canı olaraq bildirilmişdir. | ||
* Təthir ayəsi: Əhzab surəsinin 33-cü ayəsinin bir hissəsində, Allahın iradəsilə əhli-beytin (ə) bütün çirkinliklərdən uzaq olması bildirilmişdir. Şiə təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə “Kisa əshabı” (peyğəmbərin Yəməndən gətirilmiş xüsusi əbası) barəsində nazil olmuşdur. | * [[Təthir ayəsi]]: Əhzab surəsinin 33-cü ayəsinin bir hissəsində, [[Allahın iradəsi|Allahın iradəsilə]] əhli-beytin (ə) bütün çirkinliklərdən uzaq olması bildirilmişdir. [[Şiə]] təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə “Kisa əshabı” (peyğəmbərin Yəməndən gətirilmiş xüsusi əbası) barəsində nazil olmuşdur. | ||
* Ulul-əmr (əmr sahibləri) ayəsi: Nisa surəsinin 59-cu ayəsi; bu aydə möminləri Allaha, peyğəmbərə (s) və əmr sahiblərindən itaət etməyə çağırır. Şiə və Sünnü təfsirçilərinin fikrincə, bu ayə Ulul-Əmr sahiblərinin məsum olmasına dəlalət edir. Rəvayətlərdə isə “Ulul-Əmr”-dən məqsəd, Şiə imamlarının olduğu bildirilmişdir. | * [[Ulul-əmr ayəsi|Ulul-əmr (əmr sahibləri) ayəsi]]: Nisa surəsinin 59-cu ayəsi; bu aydə möminləri [[Allah|Allaha]], peyğəmbərə (s) və əmr sahiblərindən itaət etməyə çağırır. Şiə və Sünnü təfsirçilərinin fikrincə, bu ayə Ulul-Əmr sahiblərinin məsum olmasına dəlalət edir. Rəvayətlərdə isə “Ulul-Əmr”-dən məqsəd, Şiə imamlarının olduğu bildirilmişdir. | ||
* Məvəddət (məhəbbət) ayəsi: Şura surəsi ayə 33; bu ayədə, “اَلْقُرْبی”-ya (peyğəmbərin əhli beytinə) sevgi və məhəbbət, peyğəmbər (s) risaləti qarşılığında müsəlmanlara vacib edilmişdir. İbn Abbasdan nəql olunur; Peyğəmbər (s), Əlini (ə), Fatiməni (ə), Həsən (ə) və Hüseyni (ə) “اَلْقُرْبی” (əl-qurba) adlandırmışdır. | * [[Məvəddət ayəsi|Məvəddət (məhəbbət) ayəsi]]: Şura surəsi ayə 33; bu ayədə, “اَلْقُرْبی”-ya (peyğəmbərin əhli beytinə) sevgi və məhəbbət, peyğəmbər (s) [[Nübuvvət|risaləti]] qarşılığında müsəlmanlara vacib edilmişdir. İbn Abbasdan nəql olunur; [[Həzrət Muhəmməd (s) |Peyğəmbər (s)]], Əlini (ə), [[Həzrət Fatimə (ə)|Fatiməni (ə)]], Həsən (ə) və [[İmam Hüseyn (ə)|Hüseyni (ə)]] “اَلْقُرْبی” (əl-qurba) adlandırmışdır. | ||
* İtam ayəsi: İnsan surəsinin 8-ci ayəsi. Bu ayə, xeyirxah o insanları tanıtdırır ki, baxmayaraq özlərinin yeməyə ehtiyacları var idi, amma onu Allah rizası üçün miskinə, yetimə və fəqirə verirlər. Rəvayətlərə əsasən bu ayə, imam Əli (ə) və həzrət Zəhranın (s.ə) öz süfrələrində olan yeməklərini bəxşiş etmələri haqqında nazil olmuşdur. Hədislərə əsasən, imam Əli (ə) ilə həzrət Zəhra (s.ə), imam Həsənlə (ə) imam Hüseynin (ə) şifa tapması üçün nəzir etmişdilər ki, üç gün oruc tutsunlar və hər üç gün iftar vaxtı, baxmayaraq ki, özləri ac idilər, iftar yeməklərini miskinə, yetimə və əsirə bağışladılar. | * [[İtam ayəsi]]: İnsan surəsinin 8-ci ayəsi. Bu ayə, xeyirxah o insanları tanıtdırır ki, baxmayaraq özlərinin yeməyə ehtiyacları var idi, amma onu Allah rizası üçün miskinə, yetimə və fəqirə verirlər. Rəvayətlərə əsasən bu ayə, imam Əli (ə) və həzrət Zəhranın (s.ə) öz süfrələrində olan yeməklərini bəxşiş etmələri haqqında nazil olmuşdur. Hədislərə əsasən, imam Əli (ə) ilə həzrət Zəhra (s.ə), imam Həsənlə (ə) imam Hüseynin (ə) şifa tapması üçün nəzir etmişdilər ki, üç gün [[Oruc|oruc]] tutsunlar və hər üç gün iftar vaxtı, baxmayaraq ki, özləri ac idilər, [[İftar|iftar]] yeməklərini [[Fəqir|miskinə]], yetimə və [[Əsir|əsirə]] bağışladılar. | ||
* Əhləz-zikr (zikr əhli) ayələri: Nəhl surəsinin 43-cü və Ənbiya surəsinin 7-ci ayələridir; bu ayələrdə elm sahiblərindən sual etməyə təkid olunur. Bəzi rəvayətlərdə, zikr əhli məhz peyğəmbərin (s) əhli beytinə şamil olduğu bildirilmişdir. | * [[Əhli-zikr ayəsi|Əhləz-zikr (zikr əhli) ayələri]]: Nəhl surəsinin 43-cü və [[Ənbiya surəsi|Ənbiya surəsinin 7-ci ayələridir]]; bu ayələrdə elm sahiblərindən sual etməyə təkid olunur. Bəzi rəvayətlərdə, zikr əhli məhz peyğəmbərin (s) [[Əhli-beyt (ə)|əhli beytinə]] şamil olduğu bildirilmişdir. | ||
* Nəsr ayəsi: Ənfal surəsi ayə 62. Ayətullah Məkarim Şirazinin fikrincə, hər bir mömin Allahın rəsuluna (ə) kömək etmişsə, bu ayə ona şamil olur, amma şübhəsiz bunun kamil misdaqı və tək bir şəxs həzrət Əlidir (ə). O, “Ayat vilayət dər Quran” -Quranda vilayət ayələri- adlı kitabında, təkid edir, Nəsr ayəsi, həzrət Əlinin (ə) fəzilətlərini isbat edən ayələrdən biridir. | * [[Nəsr ayəsi]]: Ənfal surəsi ayə 62. [[Nasir Məkarim Şirazi|Ayətullah Məkarim Şirazinin]] fikrincə, hər bir mömin Allahın rəsuluna (ə) kömək etmişsə, bu ayə ona şamil olur, amma şübhəsiz bunun kamil misdaqı və tək bir şəxs həzrət Əlidir (ə). O, “Ayat vilayət dər Quran” -Quranda vilayət ayələri- adlı kitabında, təkid edir, Nəsr ayəsi, həzrət Əlinin (ə) fəzilətlərini isbat edən ayələrdən biridir. | ||
* Sirati müstəqim (haqq yol) ayələri: Bir çox rəvayətlərdə, Quranda işarə olan “Sirati müstəqim” həzrət Əli (ə) və o həzrətin vilayəti olaraq bildirilmişdir. | * Sirati müstəqim (haqq yol) ayələri: Bir çox rəvayətlərdə, Quranda işarə olan “Sirati müstəqim” həzrət Əli (ə) və [[İmam Əlinin (ə) vilayəti|o həzrətin vilayəti]] olaraq bildirilmişdir. | ||
== Rəvayətlərdə İmam Əlinin (ə) fəzilətləri == | == Rəvayətlərdə İmam Əlinin (ə) fəzilətləri == | ||