confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
İmam Əlinin (ə) fəzilətləri: Redaktələr arasındakı fərq
→İmam Əlinin (ə) Qurani-Kərimdə fəzilətləri
| Sətir 30: | Sətir 30: | ||
* [[Xəyrul-bəriyyə ayəsi]]: Bəyyinə surəsinin 7-ci ayəsidir ki, yaradılışın ən üstün olanını, iman və saleh əməl sahiblərini bilir.<ref>Bəyyinə surəsi, 7-ci ayə</ref> Şiə və Sünnü hədislərinə əsasən, işarə olunan bu dəstə, [[İmam Əli (ə)|imam Əli (ə)]] və onun [[Şiə|şiələridir]].<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.2, s.459; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.6, s.379</ref> | * [[Xəyrul-bəriyyə ayəsi]]: Bəyyinə surəsinin 7-ci ayəsidir ki, yaradılışın ən üstün olanını, iman və saleh əməl sahiblərini bilir.<ref>Bəyyinə surəsi, 7-ci ayə</ref> Şiə və Sünnü hədislərinə əsasən, işarə olunan bu dəstə, [[İmam Əli (ə)|imam Əli (ə)]] və onun [[Şiə|şiələridir]].<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.2, s.459; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.6, s.379</ref> | ||
* [[Salihul-möminun ayəsi]]: Təhrim surəsinin 4-cü ayəsi; Bu ayədə, Allah Taala imam Əli (ə), [[Cəbrail]] və digər mələkləri, peyğəmbərin (s) köməkçiləri adlandırmışdır. Təfsir kitablarında, Şiə və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Sünnü]] mənbələrindən nəql olunan hədislərə əsaslanaraq, “Salihul möminun” ibarətinin tək misdaqı, yalnız həzrət Əli (ə) hesab olunur. | * [[Salihul-möminun ayəsi]]: Təhrim surəsinin 4-cü ayəsi; Bu ayədə, Allah Taala imam Əli (ə), [[Cəbrail]] və digər mələkləri, peyğəmbərin (s) köməkçiləri adlandırmışdır. Təfsir kitablarında, Şiə və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Sünnü]] mənbələrindən<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.2, s341-352; Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.6, s.244; Səduq, Əl-Əmali, h.ş 1376, s.31; Cəvizi, Təfsiru nuris-səqəleyn, h.q 1415, c.5, s.370</ref> nəql olunan hədislərə əsaslanaraq, “Salihul möminun” ibarətinin tək misdaqı, yalnız həzrət Əli (ə) hesab olunur.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.19, s.322</ref> | ||
* [[İnfaq ayəsi]]: Bəqərə surəsinin 274-cü ayəsidir. Bu ayə gecə-gündüz, gizlində və aşkar sədəqə verənlərin Allah qatında olan əcrlərini bildirir. Təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur; həzrətin dörd dirhəmi var idi, birini gecə birini isə gündüz, digər birini gizlində və son dirhəmini isə aşkarda sədəqə verdi. | * [[İnfaq ayəsi]]: Bəqərə surəsinin 274-cü ayəsidir. Bu ayə gecə-gündüz, gizlində və aşkar sədəqə verənlərin Allah qatında olan əcrlərini bildirir.<ref>Bəqərə surəsi, 274-cü ayə</ref> Təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur; həzrətin dörd dirhəmi var idi, birini gecə birini isə gündüz, digər birini gizlində və son dirhəmini isə aşkarda sədəqə verdi.<ref>İbn Məsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, c.42, 358</ref> | ||
* [[Nəcva ayəsi]]: Mücadilə surəsinin 12-ci ayəsidir ki, sərvəti olan müsəlmanlara əmr olunur, İslam peyğəmbərilə (s) nəcvadan (gizli söhbət) əvvəl [[Sədəqə|sədəqə]] versinlər. Təbərsinin yazdığına əsasən, Şiə və Sünnü təfsirçilərinin əksəriyyətinin nəzəri budur ki, bu ayəyə həzrət Əlidən (ə) başqa heç bir kəs əməl etməmişdir. | * [[Nəcva ayəsi]]: Mücadilə surəsinin 12-ci ayəsidir ki, sərvəti olan müsəlmanlara əmr olunur, İslam peyğəmbərilə (s) nəcvadan (gizli söhbət) əvvəl [[Sədəqə|sədəqə]] versinlər.<ref>Mücadilə surəsi, 12-ci ayə</ref> Təbərsinin yazdığına əsasən, Şiə və Sünnü təfsirçilərinin əksəriyyətinin nəzəri budur ki, bu ayəyə həzrət Əlidən (ə) başqa heç bir kəs əməl etməmişdir.<ref>Təbərsi, Məcməul-bəyan, h.ş 1372, c.9, s.380</ref> | ||
ابن حکم، تفسیر الحبری، ۱۴۰۸ق، ص۲۹۷-۳۱۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۵۶۰؛ طباطبائی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۳۱۱. | |||
* [[Vudd ayəsi]]: Məryəm surəsinin 96-cı ayəsi; bu ayəyə əsasən, Allah möminlərin məhəbbətini digərlərinin qəlbində qərar verir.<ref>Məryəm surəsi, 96-cı ayə</ref> Bəzi rəvayətlərdə bildirilir, peyğəmbər (s) Əlidən (ə) istədi ki, desin; Allahım mənim məhəbbətimi möminlərin qəlbində qərar ver. Bu istəkdən sonra, “Vudd” ayəsi nazil oldu.<ref>Qumi, Təfsirul-Qumi, h.q 1404, c.2, s.56</ref> | |||
* [[ | * [[Mübahilə ayəsi]]: Ali İmran surəsinin 61-ci ayəsidir; bu ayədə [[Peyğəmbərin (s) Nəcran xristiyanları ilə mübahiləsi|peyğəmbərin (s) Nəcran məsihilərilə etdiyi mübahilə macərası]] bəyan olmuşdur. Təfsirlərdə qeyd olunduğu kimi, imam Əli (ə) bu ayədə peyğəmbərin (ə) nəfsi və canı olaraq bildirilmişdir.<ref>Siyuti, Əd-Durrul-mənsur, h.q 1404, c.2, s.39; Təbərsi, Məcməul-bəyan, h.ş 1372, c.2, s.764; Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.3, s.30</ref> | ||
* [[Təthir ayəsi]]: Əhzab surəsinin 33-cü ayəsinin bir hissəsində, [[Allahın iradəsi|Allahın iradəsilə]] əhli-beytin (ə) bütün çirkinliklərdən uzaq olması bildirilmişdir. [[Şiə]] təfsir alimlərinin fikrincə, bu ayə “Kisa əshabı” (peyğəmbərin Yəməndən gətirilmiş xüsusi əbası) barəsində nazil olmuşdur.<ref>İbn Həkəm, Təfsirul-Hibəri, h.q 1408, s.297-311; Təbərsi, Məcməul-bəyan, h.ş 1372, c.8, s.560; Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.16, s.311</ref> | |||
* [[ | * [[Ulul-əmr ayəsi|Ulul-əmr (əmr sahibləri) ayəsi]]: Nisa surəsinin 59-cu ayəsi; bu aydə möminləri [[Allah|Allaha]], peyğəmbərə (s) və əmr sahiblərindən itaət etməyə çağırır.<ref>Nisa surəsi, 59-cu ayə</ref> Şiə və Sünnü təfsirçilərinin fikrincə, bu ayə Ulul-Əmr sahiblərinin məsum olmasına dəlalət edir.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.4, s.389; Fəxri Razi, Məfatihul-ğəyb, h.q 1420, c.10, s.113</ref> Rəvayətlərdə isə “Ulul-Əmr”-dən məqsəd, Şiə imamlarının olduğu bildirilmişdir.<ref>Qunduzi, Yənabiul-məvəddə, h.q 1422, c.1, s.341; Əyyaşi, Təfsirul-Əyyaşi, h.q 1380, c.1, s.251-252</ref> | ||
* [[ | * [[Məvəddət ayəsi|Məvəddət (məhəbbət) ayəsi]]: Şura surəsi ayə 33; bu ayədə, “اَلْقُرْبی”-ya (peyğəmbərin əhli beytinə) sevgi və məhəbbət, peyğəmbər (s) [[Nübuvvət|risaləti]] qarşılığında müsəlmanlara vacib edilmişdir.<ref>ura surəsi ayə 33</ref> İbn Abbasdan nəql olunur; [[Həzrət Muhəmməd (s) |Peyğəmbər (s)]], Əlini (ə), [[Həzrət Fatimə (ə)|Fatiməni (ə)]], Həsən (ə) və [[İmam Hüseyn (ə)|Hüseyni (ə)]] “اَلْقُرْبی” (əl-qurba) adlandırmışdır.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.23, s.232</ref> | ||
* [[ | * [[İtam ayəsi]]: İnsan surəsinin 8-ci ayəsi. Bu ayə, xeyirxah o insanları tanıtdırır ki, baxmayaraq özlərinin yeməyə ehtiyacları var idi, amma onu Allah rizası üçün miskinə, yetimə və fəqirə verirlər.<ref>İnsan surəsi, 8-ci ayə</ref> Rəvayətlərə əsasən bu ayə, imam Əli (ə) və həzrət Zəhranın (s.ə) öz süfrələrində olan yeməklərini bəxşiş etmələri haqqında nazil olmuşdur.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.20, s.132</ref> Hədislərə əsasən, imam Əli (ə) ilə həzrət Zəhra (s.ə), imam Həsənlə (ə) imam Hüseynin (ə) şifa tapması üçün nəzir etmişdilər ki, üç gün [[Oruc|oruc]] tutsunlar və hər üç gün iftar vaxtı, baxmayaraq ki, özləri ac idilər, [[İftar|iftar]] yeməklərini [[Fəqir|miskinə]], yetimə və [[Əsir|əsirə]] bağışladılar.<ref>Kufi, Təfsiru Furatil-Kufi, h.q 1410, s.527-529; Zəməxşəri, Əl-Kəşşaf, h.q 1407, c.4, s.670</ref> | ||
* [[Əhli-zikr ayəsi|Əhləz-zikr (zikr əhli) ayələri]]: Nəhl surəsinin 43-cü və [[Ənbiya surəsi|Ənbiya surəsinin 7-ci ayələridir]]; bu ayələrdə elm sahiblərindən sual etməyə təkid olunur. Bəzi rəvayətlərdə, zikr əhli məhz peyğəmbərin (s) [[Əhli-beyt (ə)|əhli beytinə]] şamil olduğu bildirilmişdir. | * [[Əhli-zikr ayəsi|Əhləz-zikr (zikr əhli) ayələri]]: Nəhl surəsinin 43-cü və [[Ənbiya surəsi|Ənbiya surəsinin 7-ci ayələridir]]; bu ayələrdə elm sahiblərindən sual etməyə təkid olunur.<ref>Nəhl surəsi, 43-cü ayə və Ənbiya surəsi, 7-ci ayə</ref> Bəzi rəvayətlərdə, zikr əhli məhz peyğəmbərin (s) [[Əhli-beyt (ə)|əhli beytinə]] şamil olduğu bildirilmişdir.<ref>Həskani, Şəbahidut-tənzil, h.q 1411, c.1, s.432</ref> | ||
* [[Nəsr ayəsi]]: Ənfal surəsi ayə 62. [[Nasir Məkarim Şirazi|Ayətullah Məkarim Şirazinin]] fikrincə, hər bir mömin Allahın rəsuluna (ə) kömək etmişsə, bu ayə ona şamil olur, amma şübhəsiz bunun kamil misdaqı və tək bir şəxs həzrət Əlidir (ə). O, “Ayat vilayət dər Quran” -Quranda vilayət ayələri- adlı kitabında, təkid edir, Nəsr ayəsi, həzrət Əlinin (ə) fəzilətlərini isbat edən ayələrdən biridir. | * [[Nəsr ayəsi]]: Ənfal surəsi ayə 62. [[Nasir Məkarim Şirazi|Ayətullah Məkarim Şirazinin]] fikrincə, hər bir mömin Allahın rəsuluna (ə) kömək etmişsə, bu ayə ona şamil olur, amma şübhəsiz bunun kamil misdaqı və tək bir şəxs həzrət Əlidir (ə).<ref>Məkarim Şirazi, Ayate vilayət dər Quran, h.ş 1386, s.312</ref> O, “Ayat vilayət dər Quran” -Quranda vilayət ayələri- adlı kitabında, təkid edir, Nəsr ayəsi, həzrət Əlinin (ə) fəzilətlərini isbat edən ayələrdən biridir.<ref>Məkarim Şirazi, Ayate vilayət dər Quran, h.ş 1386, s.307</ref> | ||
* Sirati müstəqim (haqq yol) ayələri: Bir çox rəvayətlərdə, Quranda işarə olan “Sirati müstəqim” həzrət Əli (ə) və [[İmam Əlinin (ə) vilayəti|o həzrətin vilayəti]] olaraq bildirilmişdir. | * Sirati müstəqim (haqq yol) ayələri: Bir çox rəvayətlərdə, Quranda işarə olan “Sirati müstəqim” həzrət Əli (ə) və [[İmam Əlinin (ə) vilayəti|o həzrətin vilayəti]] olaraq bildirilmişdir.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.1, s.416, 417, 433; Qumi, Təfsirul-Qumi, h.q 1404, c.2, s.92, 279, 280, 286; Kufi, Təfsiru Furatil-Kufi, h.q 1410, s.177, 178, 400, 417, 433</ref> | ||
== Rəvayətlərdə İmam Əlinin (ə) fəzilətləri == | == Rəvayətlərdə İmam Əlinin (ə) fəzilətləri == | ||