confirmed, movedable, templateeditor
15.600
edits
Osmanın qətli macərası: Redaktələr arasındakı fərq
→Narazılıq və üsyan səbəbləri
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| Sətir 36: | Sətir 36: | ||
== Narazılıq və üsyan səbəbləri == | == Narazılıq və üsyan səbəbləri == | ||
Bəziləri hesab edir ki, Osmana qarşı narazılıq və üsyan birdən olmamışdır. Müxtəlif amillər zamanla müxalifətin formalaşmasına səbəb olub. | Bəziləri hesab edir ki, Osmana qarşı narazılıq və üsyan birdən olmamışdır. Müxtəlif amillər zamanla müxalifətin formalaşmasına səbəb olub.<ref>Ğərib, Xilafətu Osman ibn Əffan, Qahirə, s.103</ref> Bu amillər daha çox xəlifənin etdiyi əməllər ilə bağlı idi.<ref>Əş-Şeyx, Əsbabul-fitnəti fi əhsi Osman, s.455</ref> Bununla belə: | ||
=== Bəni-Üməyyəni vəzifələrə təyin etmək === | === Bəni-Üməyyəni vəzifələrə təyin etmək === | ||
| Sətir 66: | Sətir 66: | ||
Bəzi [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|sünni]] tarixçiləri [[Abdullah ibn Səba|Abdullah bin Səbanın]] Osmana qarşı üsyanın təbliğində və yaradılmasında rol oynadığını qeyd edirlər.[56] Digər tərəfdən, bir qrup şiə[57] və sünni alimləri[58] ümumiyyətlə Abdullah ibn Səba adlı şəxsin varlığına şübhə ilə yanaşırlar. Həmçinin, Rəsul Cəfəriana dediyinə əsasən , İslam cəmiyyəti o qədər də zəif deyildi ki, yeni müsəlman olmuş bir yəhudi tərəfindən müsəlmanların xəlifəsinə qarşı üsyan həyata keçirsinlər [59] | Bəzi [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|sünni]] tarixçiləri [[Abdullah ibn Səba|Abdullah bin Səbanın]] Osmana qarşı üsyanın təbliğində və yaradılmasında rol oynadığını qeyd edirlər.[56] Digər tərəfdən, bir qrup şiə[57] və sünni alimləri[58] ümumiyyətlə Abdullah ibn Səba adlı şəxsin varlığına şübhə ilə yanaşırlar. Həmçinin, Rəsul Cəfəriana dediyinə əsasən , İslam cəmiyyəti o qədər də zəif deyildi ki, yeni müsəlman olmuş bir yəhudi tərəfindən müsəlmanların xəlifəsinə qarşı üsyan həyata keçirsinlər [59] | ||
== Səhabələrin reaksiyası == | == Səhabələrin reaksiyası == | ||
Əhli sünnə tarixçisi Taha Hüseyn ( vəfat 1973) hesab edir ki, [[Mühacirlər|Mühacir]] və [[Ənsar]] səhabələrindən heç biri Osmanın öldürülməsində iştirak etməmişdir; Onlardan bəziləri Osmana qarşı olmağın əleyhinə idilər, lakin susmağa məcbur oldular, bəziləri müdaxilə etmədi, bəziləri isə Mədinəni tərk etdi.[60] Onlar da hesab edirlər ki, səhabələrin mühasirədə və Osmanın qətlində rolu olması haqqında nəql olunanlar etimad olunası deyil.[61] ] Sünnilər bütün [[Səhabənin ədaləti|səhabələrin ədalətinə]] inandıqları üçün və Osmanın öldürülməsində onların rolunun olmasına inanmaq bu əqidəyə zidd olduğu üçün bu cür təhlillərə müxalifdirlər [62]. Lakin bununla belə müxtəlif mənbələrə görə bəzi səhabələr Osman əleyhinə olan qiyamda rol oynamışdır. Məsələn, Haşim bin Utbə Osmanın qatillərini Muhəmmədin (s) səhabələri və onların övladları adlandırmışdır. [63] | Əhli sünnə tarixçisi Taha Hüseyn ( vəfat 1973) hesab edir ki, [[Mühacirlər|Mühacir]] və [[Ənsar]] səhabələrindən heç biri Osmanın öldürülməsində iştirak etməmişdir; Onlardan bəziləri Osmana qarşı olmağın əleyhinə idilər, lakin susmağa məcbur oldular, bəziləri müdaxilə etmədi, bəziləri isə Mədinəni tərk etdi.[60] Onlar da hesab edirlər ki, səhabələrin mühasirədə və Osmanın qətlində rolu olması haqqında nəql olunanlar etimad olunası deyil.[61] ] Sünnilər bütün [[Səhabənin ədaləti|səhabələrin ədalətinə]] inandıqları üçün və Osmanın öldürülməsində onların rolunun olmasına inanmaq bu əqidəyə zidd olduğu üçün bu cür təhlillərə müxalifdirlər [62]. Lakin bununla belə müxtəlif mənbələrə görə bəzi səhabələr Osman əleyhinə olan qiyamda rol oynamışdır. Məsələn, Haşim bin Utbə Osmanın qatillərini Muhəmmədin (s) səhabələri və onların övladları adlandırmışdır. [63] | ||