confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
Şiə: Redaktələr arasındakı fərq
→Şiə firqələri
| Sətir 73: | Sətir 73: | ||
== Şiə firqələri == | == Şiə firqələri == | ||
Ən mühüm şiə firqələri [[imamiyyə]], [[Zeydiyyə|zeydilik]], [[ismailiyyə]], [[ğuluv edənlər]], [[kisaniyyə]] və müəyyən dərəcədə [[Vaqifiyyə|vaqifiyyədir]]. | Ən mühüm şiə firqələri [[imamiyyə]], [[Zeydiyyə|zeydilik]], [[ismailiyyə]], [[ğuluv edənlər]], [[kisaniyyə]] və müəyyən dərəcədə [[Vaqifiyyə|vaqifiyyədir]].<ref>Sabiri, Tarixe firəqe islami, h.ş 1388, c. 2, s. 32 | ||
</ref> Bu firqələrdən bəzilərinin müxtəlif qolları var; Zeydiyyə firqəsi on şaxəyə bölünür <ref>Sabiri, Tarixe firəqe islami, h.ş 1388, c. 2, s. 95-104 | |||
</ref> və Kisaniyyə dörd şaxəyə bölünür.<ref>Şəhristani, Əlmiləl vənnihəl, h.ş 1375, c. 1, s. 132-136 | |||
</ref> Bu bir çox firqələrin şiə firqələri adlandırılmasına səbəb olmuşdur.<ref>Şəhristani, Əlmiləl vənnihəl, h.ş 1375, c. 1, s. 131-dən 171 kimi | |||
</ref> Təbii ki, bir çox şiə firqələri aradan qalxıb və bu gün yalnız üç firqə, İmamiyyə, Zeydiyyə və İsmailiyyənin ardıcılları var.<ref>Təbətəbayi, Şiə dər islam, h.ş 1383, s. 66 | |||
</ref> | |||
Vaqifiyyə firqəsinin ardıcılları isə [[İmam Kazim (ə)|İmam Kazımı (ə)]] sonuncu imam hesab edirdilər. | Kisaniyyə firqəsi [[Məhəmməd ibn Hənəfiyyə|Məhəmməd Hənəfiyyənin]] ardıcılları idi. Onlar [[İmam Əli (ə)]], [[İmam Həsən (ə)]] və [[İmam Hüseyn (ə)|İmam Hüseyndən (ə)]] sonra İmam Əlinin (ə) digər oğlu Məhəmməd ibn Hənəfiyyəni imam saymışlar və inanmışlar ki, Məhəmməd Hənəfiyyə ölməyib, o vəd edilmiş Mehdidir və Rəzəvi dağında yaşayır.<ref>Təbətəbayi, Şiə dər islam, h.ş 1383, s. 64 | ||
</ref> | |||
Vaqifiyyə firqəsinin ardıcılları isə [[İmam Kazim (ə)|İmam Kazımı (ə)]] sonuncu imam hesab edirdilər.<ref>Təbətəbayi, Şiə dər islam, h.ş 1383, s. 65 | |||
</ref> Ğuluv edənlər də şiə imamlarının məqamını şişirdən bir dəstə idilər. Onlar imamların ilahiliyinə inanmış, onları məxluq hesab etməmiş, Allaha bənzədirmişlər.<ref>Şəhristani, Əlmiləl vənnihəl, h.ş 1375, c. 1, s. 154</ref> | |||
=== On iki imamçılar === | === On iki imamçılar === | ||
<blockquote>''Əsas məqalə: [[İmamiyyə]]''</blockquote>On iki imamçı şiəsi və ya "isnaəşəri şiə" firqəsi ən böyük firqədir. | <blockquote>''Əsas məqalə: [[İmamiyyə]]''</blockquote>On iki imamçı şiəsi və ya "isnaəşəri şiə" firqəsi ən böyük firqədir.<ref>Cəbrail, Seyre ture kəlame şiə, h.ş 1396, s.46 ; Təbətəbayi, Şiə dər islam, h.ş 1383, s. 66</ref> İmamiyyə şiələrinə görə, İslam Peyğəmbərindən (s) sonra on iki imam vardır və onlardan birincisi [[İmam Əli (ə)]], sonuncusu isə hələ sağ olan İmam Mehdidir.<ref>Əllamə Təbətəbayi, Şiə dər islam, h.ş 1383, s. 197-199</ref> Qeybdədir və bir gün yer üzündə ədaləti bərqərar etmək üçün zühur edəcək. [51] | ||
[[Bəda]] və rəcət on iki imam şiələrin xüsusi etiqadlarındandır. [52] [[Rəcət]] inancına görə, İmam Mehdinin (ə) zühurundan sonra ölülərdən bəziləri diriləcək. Bu ölülər arasında həm saleh insanlar və şiələr, həm də [[Əhli-beyt (ə)|Əhli-beyt]] düşmənləri olacaq və onlar öz əməllərinin cəzasını dünyada görəcəklər. [53] Bəda da o deməkdir ki, Allah bəzən Peyğəmbərə və ya İmama nazil etdiyi məsələni məqsədəuyğun hesab edərək dəyişdirir və başqa bir şeylə əvəz edir. [54] | [[Bəda]] və rəcət on iki imam şiələrin xüsusi etiqadlarındandır. [52] [[Rəcət]] inancına görə, İmam Mehdinin (ə) zühurundan sonra ölülərdən bəziləri diriləcək. Bu ölülər arasında həm saleh insanlar və şiələr, həm də [[Əhli-beyt (ə)|Əhli-beyt]] düşmənləri olacaq və onlar öz əməllərinin cəzasını dünyada görəcəklər. [53] Bəda da o deməkdir ki, Allah bəzən Peyğəmbərə və ya İmama nazil etdiyi məsələni məqsədəuyğun hesab edərək dəyişdirir və başqa bir şeylə əvəz edir. [54] | ||