confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
Şiə: Redaktələr arasındakı fərq
→Fiqh
(→Fiqh) |
|||
| Sətir 171: | Sətir 171: | ||
== Fiqh == | == Fiqh == | ||
[[Quran]] və Peyğəmbərin (s) [[Sünnə|sünnəsini]] bütün şiələr şəriət hökmlərinin iki əsas mənbəyi hesab edirlər | [[Quran]] və Peyğəmbərin (s) [[Sünnə|sünnəsini]] bütün şiələr şəriət hökmlərinin iki əsas mənbəyi hesab edirlər <ref>Dəftəri, Tarix və sünnəthaye İsamiliyyə, h.ş 1393, s. 212 ; Müzəffər, Üsulul-fiqh, h.q 1430, c. 1, s. 45-46 ; Rəhməti və Haşimi, Zeydiyyə (Fiqhe Zeydiyyə), s. 98 | ||
</ref>, lakin bu ikisindən və digər [[fiqh]] mənbələrindən necə istifadə etmək məsələsində ixtilaf edirlər. | |||
Şiələrin çoxu, yəni [[imamiyyə]] və [[zeydiyyə]] sünnilər kimi Quran və Peyğəmbərin sünnəsi ilə yanaşı, [[ağıl]] və [[İcma|icmanı]] da dəlil hesab edirlər | Şiələrin çoxu, yəni [[imamiyyə]] və [[zeydiyyə]] sünnilər kimi Quran və Peyğəmbərin sünnəsi ilə yanaşı, [[ağıl]] və [[İcma|icmanı]] da dəlil hesab edirlər <ref>Müzəffər, Üsulul-fiqh, h.q 1430, c.1 ,s. 15 ; Rəhməti və Haşimi, Zeydiyyə (Fiqhe Zeydiyyə), s. 98 və 99 | ||
</ref>, lakin ismailiyyədə belə bir şey yoxdur. Yəni İsmailiyyə firqəsinə görə, heç bir [[Müctəhid|müctəhidə]] təqlid etmək olmaz və şəriət hökmləri birbaşa Qurandan, Peyğəmbərin sünnəsindən və imamların təlimlərindən alınmalıdır.<ref>Dəftəri, Tarix və sünnəthaye İsamiliyyə, h.ş 1393, s. 214 | |||
</ref> | |||
Sünnə ilə bağlı Zeydiyyə yalnız Peyğəmbərin rəftarını və danışmasını dəlil hesab edir və [[Sihahi-Sittə|“Sihahi-Sittə”]] kimi sünni hədis mənbələrinə istinad edir. | Sünnə ilə bağlı Zeydiyyə yalnız Peyğəmbərin rəftarını və danışmasını dəlil hesab edir və [[Sihahi-Sittə|“Sihahi-Sittə”]] kimi sünni hədis mənbələrinə istinad edir.<ref>Rəhməti və Haşimi, Zeydiyyə (Fiqhe Zeydiyyə), s. 98 və 99</ref> İmamiyyə və İsmailiyyə isə öz imamlarının nəql etdiyi hədisləri fiqh mənbəyi hesab edirlər.<ref>Dəftəri, Tarix və sünnəthaye İsamiliyyə, h.ş 1393, s. 212 ; Müzəffər, Üsulul-fiqh, h.q 1430, s. 51 | ||
</ref> | |||
Həmçinin, sünnilər kimi, Zeydiyyə də [[Qiyas|"Qiyas"]] və [[İstihsan|"İstihsa"nı]] dəlil hesab edir, | Həmçinin, sünnilər kimi, Zeydiyyə də [[Qiyas|"Qiyas"]] və [[İstihsan|"İstihsa"nı]] dəlil hesab edir,<ref>Rəhməti və Haşimi, Zeydiyyə (Fiqhe Zeydiyyə), s. 98 və 99 | ||
</ref>, lakin bunlar İmami və İsmaili şiələri arasında etibarlı deyildir.<ref>Dəftəri, Tarix və sünnəthaye İsamiliyyə, h.ş 1393, s. 213-214 | |||
</ref> Əlbəttə, Zeydilər imamiyyə ilə sünnilər arasında olan ixtilafın bəzi hökmlərində şiələrin fətvalarını seçmişlər; Məsələn, əhli-sünnənin əksinə olaraq, [[Həyyə əla xeyril əməl|“Həyyə əla Xeyril-əməl”]] ifadəsini [[Azan|azanın]] bir hissəsi hesab edir, “əs-salət-i-xeyrin-min ən-nəvm” (Namaz yuxudan yaxşıdır) ifadəsini azanda [[haram]] hesab edirlər.<ref>Rəhməti və Haşimi, Zeydiyyə (Fiqhe Zeydiyyə), s. 98 </ref> | |||
İmamiyyə ilə sünnilər arasında mübahisəli məsələlərdən biri olan müvəqqəti nikah məsələsində İsmailiyyə və Zeydiyyə sünnilərlə | İmamiyyə ilə sünnilər arasında mübahisəli məsələlərdən biri olan müvəqqəti nikah məsələsində İsmailiyyə və Zeydiyyə sünnilərlə <ref>Dəftəri, Tarix və sünnəthaye İsamiliyyə, h.ş 1393, s. 412 ; Rəhməti və Haşimi, Zeydiyyə (Fiqhe Zeydiyyə), s. 98 | ||
</ref> həmfikirdirlər, yəni, müvəqqəti nikahı caiz hesab edən İmamiyyənin əksinə olaraq onun haramlığına səs verirlər.<ref>Rəhməti və Haşimi, Zeydiyyə (Fiqhe Zeydiyyə), s. 98 | |||
</ref> | |||
== Əhali və coğrafi bölgü == | == Əhali və coğrafi bölgü == | ||