Həzrət Fatimə (ə): Redaktələr arasındakı fərq

Həzrət Fatimə (ə) (koda bax)

16:02, 22 avqust 2023 versiyası

1.460 bayt əlavə edildi , 22 avqust 2023

→‎Həzrət Əli (ə) ilə birgə həyat

VizualVikimətn

V.Safar

confirmed, movedable, templateeditor

13.504

edits

@@ Sətir 36: / Sətir 36: @@
 === Həzrət Əli (ə) ilə birgə həyat ===
-Tarixi məlumatlarda və hədis mənbələrində həzrət Fatimənin (ə) həzrət Əliyə (ə) müxtəlif formalarda hətta Peyğəmbərin (s) hüzurunda sevgisini bildirdiyi  və Onu ən yaxşı həyat yoldaşı hesab etdiyi  qeyd olunur. Həzrət Fatimənin (ə) həzrət Əliyə (ə) evdə məhəbbət dolu sözlərlə , insanlar arasında isə Əbəl-Həsən [[Künyə|künyəsi]] ilə müraciət etdiyi  nəql olunur. Bəzi mənbələrdə həzrət Fatimənin (ə) evdə ətir və zinət vasitələri ilə bəzəndiyi qeyd olunur.
+Tarixi məlumatlarda və hədis mənbələrində həzrət Fatimənin (ə) həzrət Əliyə (ə) müxtəlif formalarda hətta Peyğəmbərin (s) hüzurunda sevgisini bildirdiyi<ref>İbn Şəhraşub, Əl-Mənaqib, h.q 1376, c.3, s.131</ref>  və Onu ən yaxşı həyat yoldaşı hesab etdiyi qeyd olunur. Həzrət Fatimənin (ə) həzrət Əliyə (ə) evdə məhəbbət dolu sözlərlə,<ref>Xarəzmi, Əl-Mənaqib, h.q 1411, s.268-271</ref> insanlar arasında isə Əbəl-Həsən [[Künyə|künyəsi]] ilə müraciət etdiyi<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1404, c.43, s.192, 199; Cuhəri Bəsri, Əs-Səqifə və Fədək, h.q 1413, s.64</ref>  nəql olunur. Bəzi mənbələrdə həzrət Fatimənin (ə) evdə ətir və zinət vasitələri ilə bəzəndiyi qeyd olunur.<ref>Tusi, Əl-Əmali, h.q 1414, c.1, s.95; Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1404, c.43, s.56-57; Səduq, Əl-Əmali, h.q 1417, s.552</ref>
-Həzrət Fatimənin (ə) həzrət Əli (ə) ilə yaşayışının ilk vaxtları çətin iqtisadi şəraitlə yanaşı idi  və bəzən [[Həsəneyn|İmam Həsəni (ə) və imam Hüseyni (ə)]] doydurmaq miqdarında belə yeməkləri yox idi.  Amma həzrət Fatimə (ə) mövcud vəziyyətə etiraz etmirdi və bəzən öz həyat yoldaşına  xərclərin ödənməsi  üçün kömək məqsədi ilə yun əyirirdi.
+Həzrət Fatimənin (ə) həzrət Əli (ə) ilə yaşayışının ilk vaxtları çətin iqtisadi şəraitlə yanaşı idi<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.8, s.25</ref>  və bəzən [[Həsəneyn|İmam Həsəni (ə) və imam Hüseyni (ə)]] doydurmaq miqdarında belə yeməkləri yox idi.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1404, c.43, s.72</ref>  Amma həzrət Fatimə (ə) mövcud vəziyyətə etiraz etmirdi və bəzən öz həyat yoldaşına  xərclərin ödənməsi  üçün kömək məqsədi ilə yun əyirirdi.<ref>Xarəzmi, Əl-Mənaqib, h.q 1411, s.268</ref>
-Həzrət Fatimə (ə) Peyğəmbərin (ə) tövsiyəsinə əsasən  özü ev daxili işləri etməyə, çöl işlərini isə həzrət Əlinin (ə) öhdəsinə qoymağa meyilli idi.  Fizzəni xadim olaraq evə gətirdiyi zaman ev işlərinin yarısını özü edər, qalan yarısını isə Fizzəyə tapşırardı.  Bəzi mənbələrə əsasən həzrət Fatimənin (ə) tövsiyəsi əsasında bir gün [[Fizzə Nubiyyə|Fizzə]] bir gün isə həzrət Fatimə (ə) ev işlərini edərdi.
+Həzrət Fatimə (ə) Peyğəmbərin (ə) tövsiyəsinə əsasən<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1404, c.43, s.379</ref>  özü ev daxili işləri etməyə, çöl işlərini isə həzrət Əlinin (ə) öhdəsinə qoymağa meyilli idi.<ref>Himəyri Qumi, Qurbul-İsnad, h.q 1413, s.52</ref>  Fizzəni xadim olaraq evə gətirdiyi zaman ev işlərinin yarısını özü edər, qalan yarısını isə Fizzəyə tapşırardı.<ref>Təbəri, Dəlailul-İmamə, h.q 1413, s.140-142</ref>  Bəzi mənbələrə əsasən həzrət Fatimənin (ə) tövsiyəsi əsasında bir gün [[Fizzə Nubiyyə|Fizzə]] bir gün isə həzrət Fatimə (ə) ev işlərini edərdi.<ref>Ənsari Zəncani, Əl-Musuətul-kübra, h.q 1428, c.17, s.429</ref>
-İmam Əli (ə) qarşılıqlı olaraq həzrət Fatiməyə (ə) hörmət edərdi. Bir hədisdə imam Əlinin (ə) belə buyurduğu nəql olunur:  Mən heç vaxt Fatiməni (ə) qəzəbləndirmədim, Fatimə (ə) də heç vaxt məni qəzəbləndirmədi.   Əbu Bəkr və Ömər Əlidən (ə) həzrət Fatimə (ə) ilə görüş istədiyi zaman Xanım (ə) həzrət Əliyə (ə) belə dedi: Ev sənin evindir. Səninlə danışan bu riyasız şəxs sənin xanımındır. İstədiyin hər bir işi yerinə yetir.
+İmam Əli (ə) qarşılıqlı olaraq həzrət Fatiməyə (ə) hörmət edərdi. Bir hədisdə imam Əlinin (ə) belə buyurduğu nəql olunur:  Mən heç vaxt Fatiməni (ə) qəzəbləndirmədim, Fatimə (ə) də heç vaxt məni qəzəbləndirmədi.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1404, c.43, s.134</ref>   Əbu Bəkr və Ömər Əlidən (ə) həzrət Fatimə (ə) ilə görüş istədiyi zaman Xanım (ə) həzrət Əliyə (ə) belə dedi: Ev sənin evindir. Səninlə danışan bu riyasız şəxs sənin xanımındır. İstədiyin hər bir işi yerinə yetir.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1404, c.43, s.198</ref>
 ==== Övladları ====
-Şiə və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Sünni]] mənbələri [[İmam Həsən (ə)|Həsənin (ə)]] , [[İmam Hüseyn (ə)|Hüseynin  (ə)]], [[Həzrət Zeynəb (ə)|Zeynəbin]]  və [[İmam Əlinin (ə) qızı Ümmi-Gülsüm|Ümmi-Gülsümün]]  imam Əli (ə) və həzrət Fatimənin (ə) dörd övladı olmasında həmfikirdirlər. Şiə mənbələrində həmçinin bəzi Əhli-sünnə mənbələrində həzrət Fatimənin (ə) Peyğəmbərdən (s) sonra baş verən hadisələr zamanı yaralanmaq nəticəsində düşən digər bir övladının da adı keçir. Onun adı [[Möhsin ibn Əli|Muhsin]] və ya Muhəssən olaraq qeyd olunmuşdur.
+Şiə və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Sünni]] mənbələri [[İmam Həsən (ə)|Həsənin (ə)]],<ref>İbn Əsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, h.q 1415, c.13, s.163-173</ref> [[İmam Hüseyn (ə)|Hüseynin  (ə)]],<ref>Zəhəbi, Seyru ilamin-nübəla, h.q 1413, c.3, s.280</ref> [[Həzrət Zeynəb (ə)|Zeynəbin]]<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.1, s.133, c.8, s.465</ref>  və [[İmam Əlinin (ə) qızı Ümmi-Gülsüm|Ümmi-Gülsümün]]<ref>İbn Əsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, h.q 1415, c.69, s.176</ref>  imam Əli (ə) və həzrət Fatimənin (ə) dörd övladı olmasında həmfikirdirlər.<ref>Mufid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.1, s.355</ref> Şiə mənbələrində həmçinin bəzi Əhli-sünnə mənbələrində həzrət Fatimənin (ə) Peyğəmbərdən (s) sonra baş verən hadisələr zamanı yaralanmaq nəticəsində düşən digər bir övladının da adı keçir. Onun adı [[Möhsin ibn Əli|Muhsin]] və ya Muhəssən olaraq qeyd olunmuşdur.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.q 1422, c.1, s.57; Zəhəbi, Seyru ilamin-nübəla, h.q 1413, c.15, s.578; Məsudi, İsbatul-vəsiyyət, h.q 1417, s.154 və 155; Hilali, Əsrare Ali Muhəmməd, h.ş 1378, s.231</ref>
 === Ömrünün son hadisələri ===
 Həzrət Fatimənin (ə) ömrünün son bir neçə ayında acı hadisələr baş vermişdir. Deyilənə əsasən bu müddətdə heç kim həzrət Fatiməni (ə) gülən görmədi.  [[Həzrət Muhəmməd (s)|Peyğəmbərin (ə)]] dünyadan köçməsi,  [[Səqifə hadisəsi]], Xilafətin qəsb olunması, Fədəkin Əbu Bəkr tərəfindən müsadirə olunması və səhabənin hüzurunda Fədəkiyyə xütbəsinin oxunması  Onun (ə) ömrünün sonlarının ən mühüm hadisələridir. Həzrət Fatimə(ə) imam Əlinin (ə) yanında Səqifə şurasının və Əbu Bəkr hakimiyyətinin ən əsas müxaliflərindən biri idi.  Buna görə də [[xilafət]] aparatı tərəfindən təhdidə məruz qaldı və bunun nümunəsi Fatimənin (ə) evinin yandırılmaqla hədələnməsidir.  Əlinin (ə) və Əbu Bəkrə müxalif olanların beyət etməməsi, onların Fatimənin (ə) evində bəstdə oturması xəlifə dostlarının [[həzrət Fatimənin (ə) evinə hücum]] etməsinə səbəb oldu. Bu hücumda həzrət Fatimə (ə) imam Əlinin (ə) Əbu Bəkirlə məcburi [[beyət]] etməyə  aparılmasına maneə olduğu üçün yaralandı və bətnindəki övladı düşdü . Bu hadisədən sonra həzrət Fatimə (ə) xəstəlik yatağına düşdü və qısa bir müddətdən sonra [[Şəhadət|şəhadətə]] çatdı.  Əl-İhticac kitabında Fatiməyə (ə) baş çəkən Mədinə qadınları ilə görüşdə həzrətin (ə) mövqeyini və Onun (ə) insanların Peyğəmbərdən (s) sonra olan mövqeləri haqqında narahatlığını ifadə edən bəzi sözləri nəql olunmuşdur.