Məzmuna keçin

İmam Hüseyn (ə): Redaktələr arasındakı fərq

73 bayt çıxarıldı ,  11 sentyabr 2023
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 59: Sətir 59:


== Həyatı ==
== Həyatı ==
Hüseyn ibn Əli (ə) [[Mədinə]] şəhərində dünyaya gəlmişdir. Məşhur nəzərə əsasən Onun (ə) təvəllüdü [[Hicrətin 4-ü|hicrətin dördüncü]] ilində olmuşdur.<ref>Yəqubi, Tarixul-Yəqubi, Beyrut, c.2, s.246; Dulabi, Əz-Zəriətut-Tahirə, h.q 1407, s.102, 121; Təbəri, Tarixu Təbəri, m.1962, c.2, s.555; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.27</ref>  Bununla yanaşı bəziləri Onun (ə) təvəllüdünü [[Hicrətin 3-ü|hicrətin üçüncü ilində]] olduğunu hesab etmişdir.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.ş 1365, c.1. s.463; Şeyx Tusi, Təhzibul-Əhkam, h.q 1401, c.6, s.41; İbn Əbdül-Birr, Əl-İstiab, h.q 1412, c.1, s.392</ref>   
Hüseyn ibn Əli (ə) [[Mədinə]] şəhərində dünyaya gəlmişdir. Məşhur nəzərə əsasən Onun (ə) təvəllüdü [[Hicrətin 4-cü ili|hicrətin dördüncü]] ilində olmuşdur.<ref>Yəqubi, Tarixul-Yəqubi, Beyrut, c.2, s.246; Dulabi, Əz-Zəriətut-Tahirə, h.q 1407, s.102, 121; Təbəri, Tarixu Təbəri, m.1962, c.2, s.555; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.27</ref>  Bununla yanaşı bəziləri Onun (ə) təvəllüdünü [[Hicrətin 3-cü ili|hicrətin üçüncü ilində]] olduğunu hesab etmişdir.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.ş 1365, c.1. s.463; Şeyx Tusi, Təhzibul-Əhkam, h.q 1401, c.6, s.41; İbn Əbdül-Birr, Əl-İstiab, h.q 1412, c.1, s.392</ref>   


İmam Hüseynin (ə) təvəllüdü məşhur nəzərə əsasən [[3 Şaban |Şaban ayının üçündə]] olmuşdur.<ref>İbn Məşhədi, Əl-Məzar, h.q 1419, s.397; Şeyx Tusi, Misbahul-Mutəhəccid, h.q 1411, s.826-828; seyyid ibn Tavus, İqbalul-əmal, h.ş 1367, s.689-690</ref>  Lakin Şeyx Mufid İrşad kitabında İmam Hüseynin (ə) təvəllüdünü Şaban ayının beşində olduğunu bildirmişdir.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, s.27</ref>  
İmam Hüseynin (ə) təvəllüdü məşhur nəzərə əsasən [[3 Şaban |Şaban ayının üçündə]] olmuşdur.<ref>İbn Məşhədi, Əl-Məzar, h.q 1419, s.397; Şeyx Tusi, Misbahul-Mutəhəccid, h.q 1411, s.826-828; seyyid ibn Tavus, İqbalul-əmal, h.ş 1367, s.689-690</ref>  Lakin Şeyx Mufid İrşad kitabında İmam Hüseynin (ə) təvəllüdünü Şaban ayının beşində olduğunu bildirmişdir.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, s.27</ref>  
Sətir 67: Sətir 67:
Nəql olunmuşdur ki, [[Abbas ibn Əbdül-Mütəllib|Abbas ibn Əbdül-Mütəllibin]] həyat yoldaşı Ümmü-Fəzl yuxuda Peyğəmbərin (s) bədəninin bir hissəsinin onun ətəyinə qoyulduğunu görür və Peyğəmbər (s) onun yuxusunun yozumunda bildirir ki, Fatimənin bir oğul övladı dünyaya gələcək və sən onun dayəsi olacaqsan. Buna görə də İmam Hüseyn (ə) dünyaya gələndə Onun dayəliyini öhdəsinə aldı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, s.129; Məqrizi, İmtaul-əsma, h.q 1420, c.12, s.237; İbn Kəsir, Əl-Bidayətu vən-Nəhayə, c.6, s.230</ref>  Bəzi mənbələr Abdullah ibn Yəqtirin anasını da Onun dayəsi hesab etmişdir. Lakin Hüseynin (ə) o iki qadından heç birindən süd içmədiyini bildirmişlər.<ref>Səmavi, Əbsarul-eyn, h.q 1419, s.93</ref>  
Nəql olunmuşdur ki, [[Abbas ibn Əbdül-Mütəllib|Abbas ibn Əbdül-Mütəllibin]] həyat yoldaşı Ümmü-Fəzl yuxuda Peyğəmbərin (s) bədəninin bir hissəsinin onun ətəyinə qoyulduğunu görür və Peyğəmbər (s) onun yuxusunun yozumunda bildirir ki, Fatimənin bir oğul övladı dünyaya gələcək və sən onun dayəsi olacaqsan. Buna görə də İmam Hüseyn (ə) dünyaya gələndə Onun dayəliyini öhdəsinə aldı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, s.129; Məqrizi, İmtaul-əsma, h.q 1420, c.12, s.237; İbn Kəsir, Əl-Bidayətu vən-Nəhayə, c.6, s.230</ref>  Bəzi mənbələr Abdullah ibn Yəqtirin anasını da Onun dayəsi hesab etmişdir. Lakin Hüseynin (ə) o iki qadından heç birindən süd içmədiyini bildirmişlər.<ref>Səmavi, Əbsarul-eyn, h.q 1419, s.93</ref>  


Əhli-sünnə mənbələrində gəldiyinə əsasən Peyğəmbər (s) öz [[Əhli-beyt|əhli-beyti]] arasında [[İmam Həsən (ə)|Həsən (ə)]] və Hüseyni (ə) digərlərindan daha çox sevmişdir.<ref>Tirmizi, Sunənu Tirmizi, h.q 1403, c.5, s.323</ref>  Bu bağlılıq elə bir həddə idi ki, onlar məscidə daxil olduğu zaman Həzrət (s) xütbəsini yarımçıq qoyurdu, minbərdən aşağı enirdi və onları öz ağuşuna alırdı.<ref>Əhməd ibn Hənbəl, Əl-Musnəd, c.5, s.354; Tirmizi, Sunənu Tirmizi, h.q 1403, c.5, s.323; İbn Həbban, Səhih, m.1993, s.402; Hakim Nişaburi, Əl-Mustədrək, h.q 1406, c.1, s.287</ref>  Peyğəmbərdən nəql olunur ki, bu ikisinə olan sevgi məni başqalarını sevməkdən saxlamışdır.<ref>İbn Qulaveyh, Kamiluz-ziyarat, h.q 1356, s.56</ref>  
Əhli-sünnə mənbələrində gəldiyinə əsasən Peyğəmbər (s) öz [[Əhli-beyt (ə)|əhli-beyti]] arasında [[İmam Həsən (ə)|Həsən (ə)]] və Hüseyni (ə) digərlərindan daha çox sevmişdir.<ref>Tirmizi, Sunənu Tirmizi, h.q 1403, c.5, s.323</ref>  Bu bağlılıq elə bir həddə idi ki, onlar məscidə daxil olduğu zaman Həzrət (s) xütbəsini yarımçıq qoyurdu, minbərdən aşağı enirdi və onları öz ağuşuna alırdı.<ref>Əhməd ibn Hənbəl, Əl-Musnəd, c.5, s.354; Tirmizi, Sunənu Tirmizi, h.q 1403, c.5, s.323; İbn Həbban, Səhih, m.1993, s.402; Hakim Nişaburi, Əl-Mustədrək, h.q 1406, c.1, s.287</ref>  Peyğəmbərdən nəql olunur ki, bu ikisinə olan sevgi məni başqalarını sevməkdən saxlamışdır.<ref>İbn Qulaveyh, Kamiluz-ziyarat, h.q 1356, s.56</ref>  


Hüseyn (ə) digər [[Kisa əhli|Kisa əhlinin]] (Ali-Əbanın) yanında Mübahilə hadisəsində iştirak etmişdir.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.6, s.406-407; Şeyx Səduq, uyunu Əxbarir-Rza, h.ş 1363, c.1, s.85; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.1, s.167;</ref>  O (ə) Peyğəmbər (s) vəfat edən zaman yeddi yaşında olmuşdur. Buna görə də Onu (ə) sonuncu səhabələrdən hesab etmişlər.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.1, s.369</ref>  
Hüseyn (ə) digər [[Kisa əhli|Kisa əhlinin]] (Ali-Əbanın) yanında Mübahilə hadisəsində iştirak etmişdir.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.6, s.406-407; Şeyx Səduq, uyunu Əxbarir-Rza, h.ş 1363, c.1, s.85; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.1, s.167;</ref>  O (ə) Peyğəmbər (s) vəfat edən zaman yeddi yaşında olmuşdur. Buna görə də Onu (ə) sonuncu səhabələrdən hesab etmişlər.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.1, s.369</ref>  
Sətir 95: Sətir 95:
=== Həyat yoldaşları və övladları ===
=== Həyat yoldaşları və övladları ===
İmam Hüseynin (ə) övladlarının sayı haqqında fikir ixtilafı vardır. Bu mənbələrdən bəzisi Həzrətin (ə) övladlarını dörd oğlan və iki qız,<ref>Musəb ibn Abdullah, Kitabu nəsəbi Qureyş, m.1953, c.1, s.57-59; Buxari, Sirrus-silsilətil-Ələviyyə, h.q 1381, c.1, s.30; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, s.135</ref>  bəzi mənbələr altı oğlan və üç qız olaraq qeyd etmişdir.<ref>Təbəri, Dəlailul-İmamə, h.q 1408, c.1, s.74; İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, h.q 1379, c.4, s.77; İbn Təlhə Şafei, Mətalibus-Səul, h.q 1402, c.2, s.69</ref>                           
İmam Hüseynin (ə) övladlarının sayı haqqında fikir ixtilafı vardır. Bu mənbələrdən bəzisi Həzrətin (ə) övladlarını dörd oğlan və iki qız,<ref>Musəb ibn Abdullah, Kitabu nəsəbi Qureyş, m.1953, c.1, s.57-59; Buxari, Sirrus-silsilətil-Ələviyyə, h.q 1381, c.1, s.30; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, s.135</ref>  bəzi mənbələr altı oğlan və üç qız olaraq qeyd etmişdir.<ref>Təbəri, Dəlailul-İmamə, h.q 1408, c.1, s.74; İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, h.q 1379, c.4, s.77; İbn Təlhə Şafei, Mətalibus-Səul, h.q 1402, c.2, s.69</ref>                           
Altıncı əsrin mənbələrindən olan Ləbabul-ənsab kitabında<ref>Əbul-Həsən Beyhəqi, Ləbabul-ənsab, h.ş 1385, s.355</ref>  Həzrətin (ə) [[İmam Hüseynin (ə) qızı Rüqəyyə|Rüqəyyə]] qızının adı keçmiş, yeddinci əsrin mənbələrindən sayılan Kamile-Bəhayi kitabında İmam Hüseynin (ə) [[Şam|Şamda]] dəfn olunan dörd yaşlı qızının olduğu deyilmişdir.<ref>Vaiz Kaşifi, Ruzətuş-şühəda, h.ş 1382, s.484</ref>  Son dövürlərə aid sayılan mənbələrdə Rüqəyyə adı geniş əks-səda doğurmuşdur.<ref>Əmin, Əyanuş-şiə, h.q 1403, c.7, s.196</ref>  Həmçinin bəzi mənbələrdə Şəhribanunun oğlu Əli-Əsğər, Rübabın oğlu Məhəmməd və (anasının adı qeyd olunmadan) Zeynəb adlı qız övladı İmam Hüseynin (ə) övladı olaraq gətirilmişdir.<ref>İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, Təhqiq: Rəsuli Məhəllati, h.q 1379, c.3, s.109; Təbəri, Dəlailul-İmamə, h.q 1408, c.1, s.74</ref>  İbn Təlhə Şafei “Mətalibus-səul fi mənaqibi Alir-Rəsul” adlı kitabda İmamın (ə) övladlarının sayının on nəfər olduğunu demişdir.<ref>İbn Təlhə Şafei, Mətalibus-səul, h.q 1402, c.2, s.69</ref>
 
Altıncı əsrin mənbələrindən olan Ləbabul-ənsab kitabında<ref>Əbul-Həsən Beyhəqi, Ləbabul-ənsab, h.ş 1385, s.355</ref>  Həzrətin (ə) [[İmam Hüseynin (ə) qızı Rüqəyyə|Rüqəyyə]] qızının adı keçmiş, yeddinci əsrin mənbələrindən sayılan Kamile-Bəhayi kitabında İmam Hüseynin (ə) Şamda dəfn olunan dörd yaşlı qızının olduğu deyilmişdir.<ref>Vaiz Kaşifi, Ruzətuş-şühəda, h.ş 1382, s.484</ref>  Son dövürlərə aid sayılan mənbələrdə Rüqəyyə adı geniş əks-səda doğurmuşdur.<ref>Əmin, Əyanuş-şiə, h.q 1403, c.7, s.196</ref>  Həmçinin bəzi mənbələrdə Şəhribanunun oğlu Əli-Əsğər, Rübabın oğlu Məhəmməd və (anasının adı qeyd olunmadan) Zeynəb adlı qız övladı İmam Hüseynin (ə) övladı olaraq gətirilmişdir.<ref>İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, Təhqiq: Rəsuli Məhəllati, h.q 1379, c.3, s.109; Təbəri, Dəlailul-İmamə, h.q 1408, c.1, s.74</ref>  İbn Təlhə Şafei “Mətalibus-səul fi mənaqibi Alir-Rəsul” adlı kitabda İmamın (ə) övladlarının sayının on nəfər olduğunu demişdir.<ref>İbn Təlhə Şafei, Mətalibus-səul, h.q 1402, c.2, s.69</ref>


== İmamət dövrü ==
== İmamət dövrü ==
Sətir 132: Sətir 133:
H.q 60-cı ildə [[15 Rəcəb|Rəcəb ayının 15-də]] Müaviyənin ölümündən sonra Yezid hakimiyyətə gəldi<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.155; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.32</ref>  və Onun canişinliyini qəbul etməyən bir neçə böyük şəxsiyyətdən o cümlədən imam Hüseyndən (ə) beyət almaq qərarına gəldi.<ref>Əbu Mixnəf, Məqtəlul-Hüseyn, s.5; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.33</ref>  Lakin imam Hüseyn (ə) [[Beyət|beyət]] etməkdən imtina etdi<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.160; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.34</ref>  və Rəcəb ayının 28-də ailəsi və dostları ilə birlikdə Məkkəyə getmək üçün Mədinədən çıxdı.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.156; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.34</ref>  
H.q 60-cı ildə [[15 Rəcəb|Rəcəb ayının 15-də]] Müaviyənin ölümündən sonra Yezid hakimiyyətə gəldi<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.155; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.32</ref>  və Onun canişinliyini qəbul etməyən bir neçə böyük şəxsiyyətdən o cümlədən imam Hüseyndən (ə) beyət almaq qərarına gəldi.<ref>Əbu Mixnəf, Məqtəlul-Hüseyn, s.5; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.33</ref>  Lakin imam Hüseyn (ə) [[Beyət|beyət]] etməkdən imtina etdi<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.160; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.34</ref>  və Rəcəb ayının 28-də ailəsi və dostları ilə birlikdə Məkkəyə getmək üçün Mədinədən çıxdı.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.156; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.34</ref>  


İmam (ə) Məkkəyə çatarkən Məkkə camaatı və ümrəyə gələnlər həzrəti qarşıladı<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.36</ref>  və dörd aydan artıq bir müddətdə (şabanın 3-dən zil-hiccənin 8-ə qədər) bu şəhərdə qaldı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.41</ref>  Bu vaxt ərzində Kufə şiələri üçüncü imamın beyət etməməsindən xəbərdar oldular. Ona (ə) məktublar yazdılar və Kufəyə dəvət etdilər.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.160; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.66</ref>  Hüseyn ibn Əli (ə) [[Kufə]] camaatının onunla həmfikir olmasından və dəvətlərinin ciddiliyindən arxayın olmaq və Kufənin vəziyyətini Həzrətə (ə) məruzə etmək üçün Müslüm ibn Əqili Kufəyə göndərdi. [[Müslim ibn Əqil|Müslüm]] insanların onu necə qarşılamasını və beyətini gördükdən sonra imam Hüseyni (ə) Kufəyə dəvət etdi.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.450; İbn Kəsir, Əl-Bidayətu vən-nəhayə, c.8, s.159-161</ref>  İmam (ə) da Zil-hiccə ayının 8-də ailəsi və yaxınları ilə birlikdə Məkkədən Kufə istiqamətinə hərəkət etdi.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.160; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.66</ref>  
İmam (ə) Məkkəyə çatarkən Məkkə camaatı və ümrəyə gələnlər həzrəti qarşıladı<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.36</ref>  və dörd aydan artıq bir müddətdə (şabanın 3-dən zil-hiccənin 8-ə qədər) bu şəhərdə qaldı.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.41</ref>  Bu vaxt ərzində Kufə şiələri üçüncü imamın beyət etməməsindən xəbərdar oldular. Ona (ə) məktublar yazdılar və Kufəyə dəvət etdilər.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.160; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.66</ref>  Hüseyn ibn Əli (ə) Kufə camaatının onunla həmfikir olmasından və dəvətlərinin ciddiliyindən arxayın olmaq və Kufənin vəziyyətini Həzrətə (ə) məruzə etmək üçün Müslüm ibn Əqili Kufəyə göndərdi. [[Müslim ibn Əqil|Müslüm]] insanların onu necə qarşılamasını və beyətini gördükdən sonra imam Hüseyni (ə) Kufəyə dəvət etdi.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.450; İbn Kəsir, Əl-Bidayətu vən-nəhayə, c.8, s.159-161</ref>  İmam (ə) da Zil-hiccə ayının 8-də ailəsi və yaxınları ilə birlikdə Məkkədən Kufə istiqamətinə hərəkət etdi.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.160; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.66</ref>  
Bəzi məlumatlara əsasən, imam Hüseyn (ə) onun öldürülmə planından xəbərdar olmuşdu və Məkkənin ehtiramını saxlamaq üçün bu şəhərdən çıxdı və İraqa tərəf getdi.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.450; İbn Kəsir, Əl-Bidayətu vən-nəhayə, c.8, s.159-161; </ref>
Bəzi məlumatlara əsasən, imam Hüseyn (ə) onun öldürülmə planından xəbərdar olmuşdu və Məkkənin ehtiramını saxlamaq üçün bu şəhərdən çıxdı və İraqa tərəf getdi.<ref>İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.450; İbn Kəsir, Əl-Bidayətu vən-nəhayə, c.8, s.159-161; </ref>


Sətir 169: Sətir 170:
'''Şəhadəti haqqında öncədən xəbər vermək'''
'''Şəhadəti haqqında öncədən xəbər vermək'''


Hüseynin ibn Əlinin (ə) [[Şəhadət|şəhadəti]] haqqında öncədən xəbər verilməsi haqqında çoxlu hədislər vardır.<ref>Məhəmmədi Reyşəhri, Daneşnameye İmam Hüseyn, h.ş 1388, c.3, s.166-317</ref>  O cümlədən Peyğəmbərdən (s) nəql edilən “louh” hədisində Allahın Hüseyni şəhadətlə əzizlədiyi və Onu şəhidlərin ən üstünü olaraq qərar verdiyi gəlmişdir.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.ş 1362, c.1, s.528; Şeyx Tusi, Əl-Ğeybə, h.q 1411, s.145</ref>  [[Məhəmməd Baqir Məclisi|Məclisi]] Biharul-Ənvarın 44-cü cildində, 30-cu fəsilində Allahın imam Hüseynin (ə) şəhadətini bəzi peyğəmbərlərə o cümlədən [[Adəm (peyğəmbər)|Adəmə]], Nuha, [[İbrahim (peyğəmbər)|İbrahimə]], Zəkəriyyaya və [[Həzrət Muhəmməd (s)|Məhəmmədə (s)]] deməsi və onların ağlaması haqqında hədislər nəql etmişdir.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.ş 1363, c.44, s.223-249</ref>  Həmçinin nəql olunmuşdur ki, Əmirəlmöminin (ə) [[Siffeyn döyüşü|Siffeyn]] yolunda [[Kərbəla|Kərbəlaya]] çatarkən barmağı ilə bir yeri göstərdi və dedi: Bura onların qanının axıdılacağı yerdir.<ref>Nəsr ibn Muzahim, Vəqəətu Siffeyn, h.q 1403, s.142</ref>  
Hüseynin ibn Əlinin (ə) [[Şəhadət|şəhadəti]] haqqında öncədən xəbər verilməsi haqqında çoxlu hədislər vardır.<ref>Məhəmmədi Reyşəhri, Daneşnameye İmam Hüseyn, h.ş 1388, c.3, s.166-317</ref>  O cümlədən Peyğəmbərdən (s) nəql edilən “louh” hədisində Allahın Hüseyni şəhadətlə əzizlədiyi və Onu şəhidlərin ən üstünü olaraq qərar verdiyi gəlmişdir.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.ş 1362, c.1, s.528; Şeyx Tusi, Əl-Ğeybə, h.q 1411, s.145</ref>  [[Məhəmməd Baqir Məclisi|Məclisi]] Biharul-Ənvarın 44-cü cildində, 30-cu fəsilində Allahın imam Hüseynin (ə) şəhadətini bəzi peyğəmbərlərə o cümlədən [[Adəm (peyğəmbər)|Adəmə]], [[Nuh (peyğəmbər)|Nuha]], [[İbrahim (peyğəmbər)|İbrahimə]], [[Zəkəriyya (peyğəmbər)|Zəkəriyyaya]] və [[Həzrət Muhəmməd (s)|Məhəmmədə (s)]] deməsi və onların ağlaması haqqında hədislər nəql etmişdir.<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.ş 1363, c.44, s.223-249</ref>  Həmçinin nəql olunmuşdur ki, Əmirəlmöminin (ə) [[Siffeyn döyüşü|Siffeyn]] yolunda [[Kərbəla|Kərbəlaya]] çatarkən barmağı ilə bir yeri göstərdi və dedi: Bura onların qanının axıdılacağı yerdir.<ref>Nəsr ibn Muzahim, Vəqəətu Siffeyn, h.q 1403, s.142</ref>  


'''Kəramətləri və möcüzəsayağı işləri'''
'''Kəramətləri və möcüzəsayağı işləri'''
Sətir 181: Sətir 182:
O (ə) qulları və [[Kəniz|kənizləri]] xoşrəftar olmalarının qarşılığında azad  edirdi. Deyilənə görə, [[Müaviyə ibn Əbi Süfyan|Müaviyənin]] Ona libaslar və pullarla birlikdə göndərdiyi kənizi Qurandan bir sıra ayələr oxuduğu və dünyanın faniliyi və insanların ölümü barəsində şeir qoşduğu üçün azad etdi və həmin pulları ona bağışladı.<ref>İbn Əsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, h.q 1415, c.70, s.196-197; İrbili, Kəşful-ğummə, h.q 1426, c.2, s.476</ref>  Həmçinin bir gün bi kəniz həzrətə (ə) bir gül verdi. Həzrət (ə) o kənizi azad etdi. Həzrətdən soruşdular ki, onu bir dəstə gül verdiyi üçün azad etdin ? İmam (ə) “sizə salam verilən zaman ondan daha yaxşı və ya onun kimi cavab verin”  ayəsinə istinad edərək<ref>Nisa surəsi, ayə 86</ref> buyurdu: [[Allah]] bizə belə ədəb öyrətmişdir.<ref>İrbili, Kəşful-ğummə, h.q 1421, c.1, s.575</ref>   
O (ə) qulları və [[Kəniz|kənizləri]] xoşrəftar olmalarının qarşılığında azad  edirdi. Deyilənə görə, [[Müaviyə ibn Əbi Süfyan|Müaviyənin]] Ona libaslar və pullarla birlikdə göndərdiyi kənizi Qurandan bir sıra ayələr oxuduğu və dünyanın faniliyi və insanların ölümü barəsində şeir qoşduğu üçün azad etdi və həmin pulları ona bağışladı.<ref>İbn Əsakir, Tarixu Mədinəti Dəməşq, h.q 1415, c.70, s.196-197; İrbili, Kəşful-ğummə, h.q 1426, c.2, s.476</ref>  Həmçinin bir gün bi kəniz həzrətə (ə) bir gül verdi. Həzrət (ə) o kənizi azad etdi. Həzrətdən soruşdular ki, onu bir dəstə gül verdiyi üçün azad etdin ? İmam (ə) “sizə salam verilən zaman ondan daha yaxşı və ya onun kimi cavab verin”  ayəsinə istinad edərək<ref>Nisa surəsi, ayə 86</ref> buyurdu: [[Allah]] bizə belə ədəb öyrətmişdir.<ref>İrbili, Kəşful-ğummə, h.q 1421, c.1, s.575</ref>   


İmam Hüseyn (ə) çox səxavətli idi və əliaçıqlıq olaraq tanınırdı.<ref>Məhəmmədi Reyşəhri, Daneşnameye İmam Hüseyn, h.ş 1388, c.2, s.114-118</ref>  Amma hədiyyə verərkən də imam Həsənin (ə) hörmətini saxlamağa çalışırdı və başqalarına qardaşından az kömək edirdi.<ref>Şeyx Səduq, Əl-Xisal, h.q 1403, c.1, s.135</ref>  Mənbələrin dediyinə əsasən, Həzrət (ə) 25 dəfə piyada halında Məkkəyə getmişdir.<ref> İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.401; İbn Əbdül-Birr, Əl-İstiab, h.q 1412, c.1, s.397</ref>
İmam Hüseyn (ə) çox səxavətli idi və əliaçıqlıq olaraq tanınırdı.<ref>Məhəmmədi Reyşəhri, Daneşnameye İmam Hüseyn, h.ş 1388, c.2, s.114-118</ref>  Amma hədiyyə verərkən də [[İmam Həsən (ə)|imam Həsənin (ə)]] hörmətini saxlamağa çalışırdı və başqalarına qardaşından az kömək edirdi.<ref>Şeyx Səduq, Əl-Xisal, h.q 1403, c.1, s.135</ref>  Mənbələrin dediyinə əsasən, Həzrət (ə) 25 dəfə piyada halında [[Məkkə|Məkkəyə]] getmişdir.<ref> İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, c.10, s.401; İbn Əbdül-Birr, Əl-İstiab, h.q 1412, c.1, s.397</ref>


== Əzadarlıq və ziyarəti ==
== Əzadarlıq və ziyarəti ==
Sətir 232: Sətir 233:


'''Ensiklopediya'''
'''Ensiklopediya'''
[[File:دانشنامه امام حسین.jpeg|250px|thumb|[[Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhrinin 14 cilddə yazdığı “Daneşnameye-emam Hüseyn” kitabı.]]
# [[Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhri|Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhrinin]] 14 cilddə yazdığı “Daneşnameye-emam Hüseyn” kitabı.
# [[Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhri|Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhrinin]] 14 cilddə yazdığı “Daneşnameye-emam Hüseyn” kitabı.
# 1388-ci ilə qədər 90 cildi çap edillmiş Məhəmməd Sadiq Kərbasinin yazdığı “Dairətul-məarifil-Huseyniyyə” kitabı.<ref>[http://hcht.org/fa/daneshname/introduction.html «آشنایی با دائرة المعارف حسینی»، وبگاه المرکز الحسینی للدراسات]</ref>  
# 1388-ci ilə qədər 90 cildi çap edillmiş Məhəmməd Sadiq Kərbasinin yazdığı “Dairətul-məarifil-Huseyniyyə” kitabı.<ref>[http://hcht.org/fa/daneshname/introduction.html «آشنایی با دائرة المعارف حسینی»، وبگاه المرکز الحسینی للدراسات]</ref>  
confirmed, movedable, templateeditor
13.334

edits