confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
Həzrət Fatimənin (s) şəhadəti: Redaktələr arasındakı fərq
→Hadisənin tarixi
| Sətir 13: | Sətir 13: | ||
==Hadisənin tarixi== | ==Hadisənin tarixi== | ||
Fatimeyi-Zəhranın (s) şəhadəti və ya təbii vəfatı məsələsi ətrafında ixtilaf uzun bir mübahisədir. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, 2-ci əsrdə yaşamış Zərrar ibn Əmrin yazdığı “Ət-Təhriş” kitabında şiələrin Həzrət Fatimənin (s) Ömər ibn Xəttabın zərbəsi nəticəsində öldüyünə inandıqları yazılır.[ | Fatimeyi-Zəhranın (s) şəhadəti və ya təbii vəfatı məsələsi ətrafında ixtilaf uzun bir mübahisədir. Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, 2-ci əsrdə yaşamış Zərrar ibn Əmrin yazdığı “Ət-Təhriş” kitabında şiələrin Həzrət Fatimənin (s) Ömər ibn Xəttabın zərbəsi nəticəsində öldüyünə inandıqları yazılır.<ref>[https://www.valiasr-aj.com/persian/shownews.php?idnews=12364 «آیا اعتقاد به شهادت و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها دارای سابقه تاریخی میباشد؟»], valiasr-aj.com saytı</ref> Həmçinin 2-ci əsrin mütəkəllimi Abdullah ibn Yezid Fəzari “Ər-Rədud” kitabında şiələrin inancına əsasən, Həzrət Fatimənin (s) bəzi səhabələr tərəfindən zərər gördüyü və o Həzrətin bətnindəki uşağın düşdüyündən bəhs etmişdir.<ref>Səlimi, Early Ibadi Theology: New Material on Rational Thought in Islam from the Pen of al-Fazārī, s.33</ref> Məhəmmədhüseyn Kaşiful-Qitanın (h.q. 1373-cü ildə vəfat edib) dediyinə görə, Kumeyt Əsədi, Seyid Himyəri və Debel Xuzai kimi ikinci və üçüncü qəməri əsrlərində yaşamış [[şiə]] şairləri Həzrət Fatiməyə edilən zülmü nəzmə çəkiblər.<ref>Kaşiful-ğita, Cənnətul-məva, h.q 1429, s.62</ref> | ||
Məşhur sünni məzhəbşünası Əbdülkərim Şəhrəştaninin (hicri 548-ci ildə vəfat edib) dediyinə görə, Nəzzam Mötəzili kimi tanınan İbrahim ibn Səyyar (h.q. 221-ci ildə vəfat edib) Həzrət Fatimənin (s) bətnindəki uşağın Ömərin vurduğu zərbənin nəticəsində düşdüyünə inanırdı. | Məşhur sünni məzhəbşünası Əbdülkərim Şəhrəştaninin (hicri 548-ci ildə vəfat edib) dediyinə görə, Nəzzam Mötəzili kimi tanınan İbrahim ibn Səyyar (h.q. 221-ci ildə vəfat edib) Həzrət Fatimənin (s) bətnindəki uşağın Ömərin vurduğu zərbənin nəticəsində düşdüyünə inanırdı.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.ş 1364, c.1, s.71</ref> Şəhraştaninin fikrincə, bu əqidə və Nəzzam Mötəzilinin bəzi başqa etiqadları onun eyni məzhəbə inandığı digər şəxslərdən uzaqlaşmasına səbəb olmuşdur.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.ş 1364, c.1, s.71</ref> Qazi Əbdül-Cabbar Mötəzili (h.q. 415-ci ildə vəfat etmişdir) “Təsbitu dəlailun-Nübüvvət” kitabında şiələrin Həzrət Fatimənin (s) zədələndiyi və bətnindəki uşağın düşdüyünə dair inanclarına işarə edərək, Misir, Bağdad və Suriyanın bəzi bölgələrindəki bir sıra müasir şiə alimlərinin Həzrət Fatimə (s) və oğlu Möhsün (ə) üçün yas tutduqlarını və ağladıqlarını qeyd etmişdir.<ref>Qazi Əbdül-Cəbbbar, Təsbitu dəlailin-nübuvvət, m. 2006, c.2, s.595</ref> Sünni kitablarında Həzrət Zəhranın (s) şəhadətinə iman gətirən şəxslər [[Rafizi]] adlanır.<ref>Səfədi, Əl-Vafi bil-vəfiyyat, h.q 1420, c.6, s.15; Zəhəbi, Seyru əlamin-nübəla, h.q 1405, c.15, s.578; İbn Həcər Əsqəlani, Lisanul-mizan, m. 2002, c.1, s.609</ref> | ||
===İxtilafın kökü=== | ===İxtilafın kökü=== | ||
Həzrət Fatimənin (s) şəhadəti məsələsindəki mübahisənin kökü ondan ibarətdir ki, o Həzrətin vəfatı Peyğəmbərin (s) vəfatından qısa müddət sonra və Həzrət Məhəmmədin (s) canişinliyi ilə bağlı ixtilafların ortasında baş verib. Bir qrup [[Mühacirlər|mühacir]] və [[ənsar]] Bəni Saidə Səqifəsində Əbu Bəkrə [[beyət]] etdikdən sonra başqa bir qrup səhabə Peyğəmbərin (s) Əli ibn Əbi Talibin (ə) xilafət və canişinliyi ilə bağlı verdiyi əmrləri nəzərə alaraq Əbu Bəkrə beyət etməkdən imtina etdilər. Bu səbəbdən Əbu Bəkrin göstərişi ilə Ömər ibn Xəttab digər bir dəstə ilə birlikdə beyət almaq üçün Həzrət Əlinin (ə) evinin qapısına getdi və Ömər beyət etmədikləri təqdirdə, [[Həzrət Fatimənin (ə) evi|Fatimənin (s) evini]] sakinləri ilə birlikdə yandıracaqla hədələdi.[17] Həmin dövrdə Əbu Bəkrin məmurları tərəfindən Fədəkin müsadirə edilməsinə etiraz olaraq Həzrət Fatimə (s) onunla görüşdü və ondan [[Fədək|Fədəki]] tələb etdi.[18] Həmçinin o Həzrət xilafət aparatı Fədəki qaytarmaqdan imtina etdikdən sonra Mədinə məscidində etiraz xütbəsi oxudu.[19] | Həzrət Fatimənin (s) şəhadəti məsələsindəki mübahisənin kökü ondan ibarətdir ki, o Həzrətin vəfatı Peyğəmbərin (s) vəfatından qısa müddət sonra və Həzrət Məhəmmədin (s) canişinliyi ilə bağlı ixtilafların ortasında baş verib. Bir qrup [[Mühacirlər|mühacir]] və [[ənsar]] Bəni Saidə Səqifəsində Əbu Bəkrə [[beyət]] etdikdən sonra başqa bir qrup səhabə Peyğəmbərin (s) Əli ibn Əbi Talibin (ə) xilafət və canişinliyi ilə bağlı verdiyi əmrləri nəzərə alaraq Əbu Bəkrə beyət etməkdən imtina etdilər. Bu səbəbdən Əbu Bəkrin göstərişi ilə Ömər ibn Xəttab digər bir dəstə ilə birlikdə beyət almaq üçün Həzrət Əlinin (ə) evinin qapısına getdi və Ömər beyət etmədikləri təqdirdə, [[Həzrət Fatimənin (ə) evi|Fatimənin (s) evini]] sakinləri ilə birlikdə yandıracaqla hədələdi.[17] Həmin dövrdə Əbu Bəkrin məmurları tərəfindən Fədəkin müsadirə edilməsinə etiraz olaraq Həzrət Fatimə (s) onunla görüşdü və ondan [[Fədək|Fədəki]] tələb etdi.[18] Həmçinin o Həzrət xilafət aparatı Fədəki qaytarmaqdan imtina etdikdən sonra Mədinə məscidində etiraz xütbəsi oxudu.[19] | ||
| Sətir 22: | Sətir 22: | ||
Çoxsaylı məlumatlara görə, Fatimə gecə dəfn edilmişdir.[24] 15-ci əsrin tarixçisi Yusifi Qərəvinin dediyinə görə, bu gecə dəfn olunma məsələsi Fatimeyi-Zəhranın (s) vəsiyyətinə əsasən olmuşdur.[25] Çünki bir neçə rəvayətdə gəldiyi kimi[26] Həzrət Fatimə (s) ona zülm edən insanların onun dəfnində iştirak etməsini istəmirdi. | Çoxsaylı məlumatlara görə, Fatimə gecə dəfn edilmişdir.[24] 15-ci əsrin tarixçisi Yusifi Qərəvinin dediyinə görə, bu gecə dəfn olunma məsələsi Fatimeyi-Zəhranın (s) vəsiyyətinə əsasən olmuşdur.[25] Çünki bir neçə rəvayətdə gəldiyi kimi[26] Həzrət Fatimə (s) ona zülm edən insanların onun dəfnində iştirak etməsini istəmirdi. | ||
==Şəhadəti sübut etmək üçün şiələrin mənbələri və dəlilləri== | ==Şəhadəti sübut etmək üçün şiələrin mənbələri və dəlilləri== | ||