confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
Həzrət Fatimənin (s) şəhadəti: Redaktələr arasındakı fərq
→İxtilafın kökü
| Sətir 17: | Sətir 17: | ||
Məşhur sünni məzhəbşünası Əbdülkərim Şəhrəştaninin (hicri 548-ci ildə vəfat edib) dediyinə görə, Nəzzam Mötəzili kimi tanınan İbrahim ibn Səyyar (h.q. 221-ci ildə vəfat edib) Həzrət Fatimənin (s) bətnindəki uşağın Ömərin vurduğu zərbənin nəticəsində düşdüyünə inanırdı.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.ş 1364, c.1, s.71</ref> Şəhraştaninin fikrincə, bu əqidə və Nəzzam Mötəzilinin bəzi başqa etiqadları onun eyni məzhəbə inandığı digər şəxslərdən uzaqlaşmasına səbəb olmuşdur.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.ş 1364, c.1, s.71</ref> Qazi Əbdül-Cabbar Mötəzili (h.q. 415-ci ildə vəfat etmişdir) “Təsbitu dəlailun-Nübüvvət” kitabında şiələrin Həzrət Fatimənin (s) zədələndiyi və bətnindəki uşağın düşdüyünə dair inanclarına işarə edərək, Misir, Bağdad və Suriyanın bəzi bölgələrindəki bir sıra müasir şiə alimlərinin Həzrət Fatimə (s) və oğlu Möhsün (ə) üçün yas tutduqlarını və ağladıqlarını qeyd etmişdir.<ref>Qazi Əbdül-Cəbbbar, Təsbitu dəlailin-nübuvvət, m. 2006, c.2, s.595</ref> Sünni kitablarında Həzrət Zəhranın (s) şəhadətinə iman gətirən şəxslər [[Rafizi]] adlanır.<ref>Səfədi, Əl-Vafi bil-vəfiyyat, h.q 1420, c.6, s.15; Zəhəbi, Seyru əlamin-nübəla, h.q 1405, c.15, s.578; İbn Həcər Əsqəlani, Lisanul-mizan, m. 2002, c.1, s.609</ref> | Məşhur sünni məzhəbşünası Əbdülkərim Şəhrəştaninin (hicri 548-ci ildə vəfat edib) dediyinə görə, Nəzzam Mötəzili kimi tanınan İbrahim ibn Səyyar (h.q. 221-ci ildə vəfat edib) Həzrət Fatimənin (s) bətnindəki uşağın Ömərin vurduğu zərbənin nəticəsində düşdüyünə inanırdı.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.ş 1364, c.1, s.71</ref> Şəhraştaninin fikrincə, bu əqidə və Nəzzam Mötəzilinin bəzi başqa etiqadları onun eyni məzhəbə inandığı digər şəxslərdən uzaqlaşmasına səbəb olmuşdur.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.ş 1364, c.1, s.71</ref> Qazi Əbdül-Cabbar Mötəzili (h.q. 415-ci ildə vəfat etmişdir) “Təsbitu dəlailun-Nübüvvət” kitabında şiələrin Həzrət Fatimənin (s) zədələndiyi və bətnindəki uşağın düşdüyünə dair inanclarına işarə edərək, Misir, Bağdad və Suriyanın bəzi bölgələrindəki bir sıra müasir şiə alimlərinin Həzrət Fatimə (s) və oğlu Möhsün (ə) üçün yas tutduqlarını və ağladıqlarını qeyd etmişdir.<ref>Qazi Əbdül-Cəbbbar, Təsbitu dəlailin-nübuvvət, m. 2006, c.2, s.595</ref> Sünni kitablarında Həzrət Zəhranın (s) şəhadətinə iman gətirən şəxslər [[Rafizi]] adlanır.<ref>Səfədi, Əl-Vafi bil-vəfiyyat, h.q 1420, c.6, s.15; Zəhəbi, Seyru əlamin-nübəla, h.q 1405, c.15, s.578; İbn Həcər Əsqəlani, Lisanul-mizan, m. 2002, c.1, s.609</ref> | ||
===İxtilafın kökü=== | ===İxtilafın kökü=== | ||
Həzrət Fatimənin (s) şəhadəti məsələsindəki mübahisənin kökü ondan ibarətdir ki, o Həzrətin vəfatı Peyğəmbərin (s) vəfatından qısa müddət sonra və Həzrət Məhəmmədin (s) canişinliyi ilə bağlı ixtilafların ortasında baş verib. Bir qrup [[Mühacirlər|mühacir]] və [[ənsar]] Bəni Saidə Səqifəsində Əbu Bəkrə [[beyət]] etdikdən sonra başqa bir qrup səhabə Peyğəmbərin (s) Əli ibn Əbi Talibin (ə) xilafət və canişinliyi ilə bağlı verdiyi əmrləri nəzərə alaraq Əbu Bəkrə beyət etməkdən imtina etdilər. Bu səbəbdən Əbu Bəkrin göstərişi ilə Ömər ibn Xəttab digər bir dəstə ilə birlikdə beyət almaq üçün Həzrət Əlinin (ə) evinin qapısına getdi və Ömər beyət etmədikləri təqdirdə, [[Həzrət Fatimənin (ə) evi|Fatimənin (s) evini]] sakinləri ilə birlikdə yandıracaqla hədələdi. | Həzrət Fatimənin (s) şəhadəti məsələsindəki mübahisənin kökü ondan ibarətdir ki, o Həzrətin vəfatı Peyğəmbərin (s) vəfatından qısa müddət sonra və Həzrət Məhəmmədin (s) canişinliyi ilə bağlı ixtilafların ortasında baş verib. Bir qrup [[Mühacirlər|mühacir]] və [[ənsar]] Bəni Saidə Səqifəsində Əbu Bəkrə [[beyət]] etdikdən sonra başqa bir qrup səhabə Peyğəmbərin (s) Əli ibn Əbi Talibin (ə) xilafət və canişinliyi ilə bağlı verdiyi əmrləri nəzərə alaraq Əbu Bəkrə beyət etməkdən imtina etdilər. Bu səbəbdən Əbu Bəkrin göstərişi ilə Ömər ibn Xəttab digər bir dəstə ilə birlikdə beyət almaq üçün Həzrət Əlinin (ə) evinin qapısına getdi və Ömər beyət etmədikləri təqdirdə, [[Həzrət Fatimənin (ə) evi|Fatimənin (s) evini]] sakinləri ilə birlikdə yandıracaqla hədələdi.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.3, s.202; İbn Əbdrəbbəh, Əl-Əqdul-fərid, h.q 1407, c.5, s.13</ref> Həmin dövrdə Əbu Bəkrin məmurları tərəfindən Fədəkin müsadirə edilməsinə etiraz olaraq Həzrət Fatimə (s) onunla görüşdü və ondan [[Fədək|Fədəki]] tələb etdi.<ref>Bəlazuri, Futuhul-buldan, m. 1956, s.40, 41</ref> Həmçinin o Həzrət xilafət aparatı Fədəki qaytarmaqdan imtina etdikdən sonra Mədinə məscidində etiraz xütbəsi oxudu.<ref>Şəhidi, Zendeqaniye Fatimeyi-Zəhra (ə), h.ş 1362, s.126-135</ref> | ||
Şiə mənbələri təqribən yekdil fikrə sahibdirlər ki, Həzrət Fatimənin (s) bətnindəki uşaq, yəni Möhsün, o Həzrətin evinə edilən hücumun nəticəsində siqt olmuşdur. | Şiə mənbələri təqribən [[İcma|yekdil]] fikrə sahibdirlər ki, Həzrət Fatimənin (s) bətnindəki uşaq, yəni Möhsün, o Həzrətin evinə edilən hücumun nəticəsində siqt olmuşdur.<ref>Allah Əkbəri, Möhsin ibn Əli, s.68-72; Müqəddəs Ərdəbili, Usulu din, h.ş 1387, s.113-114; Mufid, Əl-İxtisas, h.q 1413, s.185</ref> Bəzi sünni mənbələrinə görə, o, diri doğulub və uşaq ikən dünyadan köçmüşdür.<ref>İbn Qüteybə, Əl-Məarif, m. 11960, s.211</ref> Lakin [[Nəhcül-Bəlağə|Nəhcül-Bəlağənin]] şərhçisi İbn Əbil-Hədid Mötəzili (hicri 656-cı ildə vəfat edib), ustadı Əbu Cəfər Nəqiblə mübahisədə Möhsünün Həzrət Əlidən (ə) beyət almaq hadisəsində siqt olmasına işarə etmişdir.<ref>İbn Əbil-Hədid, Nəhcül-bəlağənin şərhi, h.q 1404, c.14, s.192-193</ref> Həmçinin bu fikir, Nəzzam Mötəzili ([[Hicrətin 221-ci ili|hicri 221-ci ildə]] vəfat edib) kimi tanınan İbrahim İbn Səyyara da nisbət verilmişdir.<ref>Şəhristani, Əl-Miləlu vən-nihəl, h.ş 1364, c.1, s.71</ref> | ||
Çoxsaylı məlumatlara görə, Fatimə gecə dəfn edilmişdir. | Çoxsaylı məlumatlara görə, Fatimə gecə dəfn edilmişdir.<ref>Yusifi Ğərəvi, Musuətut-tarixil-İslami, h.q 1438, c.4, s.157-162</ref> 15-ci əsrin tarixçisi Yusifi Qərəvinin dediyinə görə, bu gecə dəfn olunma məsələsi Fatimeyi-Zəhranın (s) vəsiyyətinə əsasən olmuşdur.<ref>Yusifi Ğərəvi, Musuətut-tarixil-İslami, h.q 1438, c.4, s.144-147</ref> Çünki bir neçə rəvayətdə gəldiyi kimi<ref>Fəttal Nişaburi, Rövzətul-vaizin, h.ş 1375, c.1, s.151</ref> Həzrət Fatimə (s) ona zülm edən insanların onun dəfnində iştirak etməsini istəmirdi. | ||
==Şəhadəti sübut etmək üçün şiələrin mənbələri və dəlilləri== | ==Şəhadəti sübut etmək üçün şiələrin mənbələri və dəlilləri== | ||