confirmed, movedable, templateeditor
15.165
edits
Quran tilavəti: Redaktələr arasındakı fərq
→Quran tilavət etməyin ədəbi
| Sətir 95: | Sətir 95: | ||
==Quran tilavət etməyin ədəbi== | ==Quran tilavət etməyin ədəbi== | ||
[[Ayə]] və [[Hədis|hədislərə]] əsasən Quran tilavət etməyin xüsusi ədəb qaydaları var. O cümlədən: dəstəmaz almaq, üzü qibləyə əyləşmək, ayələrdə təfəkkür etmək və düşünmək, Quran oxunarkən diqqətlə qulaq asmaq, susmaq və sakit dayanmaq, tilavətə başlayarkən şeytandan Allaha sığınmaq üçün "əuzu billah" demək, tilavətə başlayarkən və bəzi ayələri tilavət edərkən xüsusi zikrləri oxumaq, Quranın başlanqıc və xətm duasını oxumaq və sair. | [[Ayə]] və [[Hədis|hədislərə]] əsasən Quran tilavət etməyin xüsusi ədəb qaydaları var. O cümlədən: dəstəmaz almaq, üzü qibləyə əyləşmək, ayələrdə təfəkkür etmək və düşünmək,<ref>Səbzivari, Muhəzzəbul-əhkam, c.7, s.128</ref> Quran oxunarkən diqqətlə qulaq asmaq, susmaq və sakit dayanmaq,<ref>Əraf surəsi, ayə 24</ref> tilavətə başlayarkən şeytandan Allaha sığınmaq üçün "əuzu billah" demək,<ref>Nəhl surəsi, ayə 98</ref> tilavətə başlayarkən və bəzi ayələri tilavət edərkən xüsusi zikrləri oxumaq, Quranın başlanqıc və xətm duasını oxumaq və sair.<ref>Duləti, Tilavəte Quran, s.78</ref> | ||
Həmçinin Quranı ixlas, xalis niyyət, riyadan uzaq, [[təvazökarlıq]], [[xüşu]] , tilavət zamanı ümid və qorxu arasında olmaq və Quranın ayələrinin mənasını başa düşərək onlara əməl etmək niyyəti ilə oxumaq tilavətin hədislərdə qeyd eidlən ədəblərindəndir. | Həmçinin Quranı ixlas, xalis niyyət, riyadan uzaq, [[təvazökarlıq]], [[xüşu]],<ref>Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.89, s.184 və 210</ref> tilavət zamanı ümid və qorxu arasında olmaq və Quranın ayələrinin mənasını başa düşərək onlara əməl etmək niyyəti ilə oxumaq<ref>Nəhcül-bəlağə, xütbə 110; Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c.89, s.185</ref> tilavətin hədislərdə qeyd eidlən ədəblərindəndir.<ref>Duləti, Tilavəte Quran, s.78</ref> | ||
[[Həzrət Muhəmməd (s)|Həzrət Rəsulullahın (s)]] tövsiyələrində qeyd edilir ki, Quranı ([[Günah|günahlarımızın]] çoxluğunu və cəhənnəm əzabını düşünərək) hüzn və kədər ilə oxumaq lazımdır ki, insanın ruhunda və ürəyində daha çox təsirə malik olsun. Həmçinin hədislərdə tövsiyə olunub ki, Quranın tilavətində istifadə edilən "ləhn" (musiqi, avaz, melodiya) Ərəb dilinə aid ləhnlərdən olsun, qeyri-ərəb ləhnləri ilə Quran tilavət edilməsin. | [[Həzrət Muhəmməd (s)|Həzrət Rəsulullahın (s)]] tövsiyələrində qeyd edilir ki, Quranı ([[Günah|günahlarımızın]] çoxluğunu və cəhənnəm əzabını düşünərək) hüzn və kədər ilə oxumaq lazımdır ki, insanın ruhunda və ürəyində daha çox təsirə malik olsun.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.614</ref> Həmçinin hədislərdə tövsiyə olunub ki, Quranın tilavətində istifadə edilən "ləhn" (musiqi, avaz, melodiya) Ərəb dilinə aid ləhnlərdən olsun, qeyri-ərəb ləhnləri ilə Quran tilavət edilməsin.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.614</ref> | ||
====Peyğəmbərin (s) qiraət metodu==== | ====Peyğəmbərin (s) qiraət metodu==== | ||
[[İmam Baqir (ə)|Həzrət İmam Məhəmməd Baqirdən (ə)]] belə rəvatət edilib ki, Quran tilavət etmək üçün Peyğəmbərin (s) səsindən gözəl səs olmayıb. O Həzrət (s) Quranı insanların təsəvvür edə biləcəyi və bəşər övladı üçün mümkün olan ən gözəl səslə tilavət edib. | [[İmam Baqir (ə)|Həzrət İmam Məhəmməd Baqirdən (ə)]] belə rəvatət edilib ki, Quran tilavət etmək üçün Peyğəmbərin (s) səsindən gözəl səs olmayıb.<ref>Təbatəbai, Sunənun-Nəbi, h.ş 1378, s.311</ref> O Həzrət (s) Quranı insanların təsəvvür edə biləcəyi və bəşər övladı üçün mümkün olan ən gözəl səslə tilavət edib. | ||
[[Ümmü Sələmə|Ümmü Sələmədən]] rəvayət edilən bir hədisdə deyilir ki, Peyğəmbər (s) Quranı çox sakit, aram, səlis, aydın, ayə-ayə, söz-söz və hərf-hərf tilavət edib. O qədər sakit, aram və tələsmədən tilavət edib ki, hətta istəyən ayələrdəki hərfləri belə saya bilərdi. | [[Ümmü Sələmə|Ümmü Sələmədən]] rəvayət edilən bir hədisdə deyilir ki, Peyğəmbər (s) Quranı çox sakit, aram, səlis, aydın, ayə-ayə, söz-söz və hərf-hərf tilavət edib. O qədər sakit, aram və tələsmədən tilavət edib ki, hətta istəyən ayələrdəki hərfləri belə saya bilərdi.<ref>https://mqmeshkat.com/fa/view_post/91</ref> | ||
[[İmam Əli (ə)]] həzrət Peyğəmbərin (s) tilavət şivəsinin "tərci"siz (avazı boğazda təkrarlamaq), hərifləri çəkərək və tərtillə olduğunu deyib. | [[İmam Əli (ə)]] həzrət Peyğəmbərin (s) tilavət şivəsinin "tərci"siz (avazı boğazda təkrarlamaq), hərifləri çəkərək və tərtillə olduğunu deyib.<ref>Səxavi, Cmalul-Qurra və Kəmaulul-İqra, c.2, s.525</ref> | ||
====Quranı üzündən oxumaq yaxşıdır, yoxsa, hifzdən və əzbərdən?==== | ====Quranı üzündən oxumaq yaxşıdır, yoxsa, hifzdən və əzbərdən?==== | ||
Bir sıra hədislərə görə, Qurani-Kərimi müshəfin üzündən oxumaq onu hifzdən və əzbərdən oxumaqdan daha fəzilətlidir. [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqdən (ə)]] rəvayət olunan hədisdə buna səbəb kimi gözün də Quranın mətnindən faydalanmağı göstərilmişdir. | Bir sıra hədislərə görə, Qurani-Kərimi müshəfin üzündən oxumaq onu hifzdən və əzbərdən oxumaqdan daha fəzilətlidir. [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqdən (ə)]] rəvayət olunan hədisdə buna səbəb kimi gözün də Quranın mətnindən faydalanmağı göstərilmişdir.<ref>Xoi, Əl-Bəyan, Daruz-Zəhra, s.26</ref> | ||
[[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Əhli-sünnənin]] təfsir alimi Zərkəşi bu mövzuda olan hədisləri araşdırdıqdan sonra bu qənaətə gəlib ki, Quranı üzündən oxumağın daha əfzəl olmasının fəlsəfəsi insanın müshəfi üzündən tilavət edərkən ayələrin üzərində daha dəqiq təfəkkür edə bilməsi, mənaları anlaması və hüzur tapmasıdır. Buna görə də bir kəs əzbərdən oxuyarkən daha çox düşünə bilirsə və daha çox hüzur tapırsa, hifzdən oxumaq daha fəzilətlidir, əks halda, üzündən oxuması daha yaxşıdır. | [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|Əhli-sünnənin]] təfsir alimi Zərkəşi bu mövzuda olan hədisləri araşdırdıqdan sonra bu qənaətə gəlib ki, Quranı üzündən oxumağın daha əfzəl olmasının fəlsəfəsi insanın müshəfi üzündən tilavət edərkən ayələrin üzərində daha dəqiq təfəkkür edə bilməsi, mənaları anlaması və hüzur tapmasıdır. Buna görə də bir kəs əzbərdən oxuyarkən daha çox düşünə bilirsə və daha çox hüzur tapırsa, hifzdən oxumaq daha fəzilətlidir, əks halda, üzündən oxuması daha yaxşıdır.<ref>Zərkəşi, Əl-Burhan, h.q 1376, c.1, s.461</ref> | ||
==Quranın tilavət qaydası== | ==Quranın tilavət qaydası== | ||
Quran elmləri mütəxəssiləri öz kitablarında Qurani-Kərimi tilavət etmək üçün müxtəlif metod, forma və qaydalar irəli sürüblər. Bu metodlar daha çox qarinin tilavət zamanı hüzurlu, səbirli, sakit, aram olmasını və asta və tələsmədən oxumağını təşkil edir: | Quran elmləri mütəxəssiləri öz kitablarında Qurani-Kərimi tilavət etmək üçün müxtəlif metod, forma və qaydalar irəli sürüblər. Bu metodlar daha çox qarinin tilavət zamanı hüzurlu, səbirli, sakit, aram olmasını və asta və tələsmədən oxumağını təşkil edir: | ||