Cənabət qüslü: Redaktələr arasındakı fərq

== Cənabət ==

Cənabət qüslü İslamda vacib qüsllərdən biridir.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.493</ref> Bu qüsl və onun hökmlərindən rəvayət<ref>Nümunə üçün baxın: Hürr Amili, Vəsailuş-şiə, c.2, s.273 sonrası</ref> və fiqh<ref>Nümunə üçün baxın: Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.521</ref> kitablarında və əməli risalələrdə<ref>Bəni Haşim Xomeyni, Tozihul-məsail mərace, h.ş 1381, c.1, s.208</ref> bəhs edilmişdir.  

Şəxs, sperma xaric olma (yuxuda və ya oyaqlıqda) və ya cinsi əlaqə (sperma xaric olmasa belə) səbəbiylə cünub (cənabətli) olur.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.496-499</ref> Fəqihlərin nəzərindən cənabətli olan şəxsə bəzi ibadətlərin yerinə yetirilməsi məkruh və ya haram olur. Habelə cənabət qüslünün verilməsi ilə onların məkruhluğu və haramlığı aradan qalxır.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.507</ref> Misal üçün, namaz qılmaq, məscidlərdə dayanmaq, səcdəsi olan surələri oxumaq, Quran sətirlərinə və imamların adlarına toxunmaq haramdır.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.507-509</ref> Həmçinin yemək və içmək, Quranın yeddidən artıq ayəsini oxumaq, Quranın üzlüyünə toxunmaq, can verən halda olan şəxsin yanında olmaq və s. cənabətli şəxsə məkruhdur.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.520</ref> Əlbəttə ki, bu məkruhlardan bəziləri dəstəmaz almaqla da aradan qaldırıla bilər.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.520</ref>

== Cünub olduqdan dərhal sonra qüsl vermək lazımdırmı? ==

Fəqihlərin fətvasına görə, cənabət qüslünün başqa bir vacibliyi vardır;<ref>Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, h.ş 1362, c.1, s.46</ref> yəni, o, öz-özlüyündə müstəhəbdir, vacib deyil.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.521</ref> Lakin namaz kimi təharətin şərt olduğu vacib əməlləri yerinə yetirmək<ref>Müəssiseye dairətul-məarife fiqhe İslami, Fərhənge fiqh mutabiq məzhəbe Əhli-beyt (ə), h.ş 1387, c.5, s.558</ref> üçün vacib olur.<ref>Baxın: Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.521</ref> Həmçinin fəqihlərə görə, Cənabət qüslü, vaxtı geniş olan vacibatlardan biridir; buna görə də onu, vacib əməli yerinə yetirmək zamanına qədər gecikdirmək olar.<ref>Baxın: İbn İdris, Musuətu İbn İdris Hilli, h.ş 1387, c.7, s.111</ref>

=== Cünub olan şəxsin orucunun səhih olması cənabət qüslünü verməkdən asılıdır ===

Ramazan ayında cünub olan şəxs sübh azanından əvvəl cənabət qüslü verməlidir. Əgər sübh azanından əvvəl qəsdən qüsl etməsə, orucu batildir və onun qəzasını yerinə yetirməli və kəffarə də verməlidir.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.3, s.563</ref>

== Cənabət qüslü necə alınır? ==

Cənabət qüslü də digər qüsllər kimi tərtibi və irtimasi olaraq alınır.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.522-523</ref> Tərtibi şəkildə əvvəlcə baş və boyun, sonra bədənin sağ tərəfi, sonra isə sol tərəfi yuyulur.<ref>Həkim, Müstəmsəkul-ürvə, m.1968, c.3, s.79</ref> İrtimasi qüsldə bütün bədən bir yerdə suya batırılır; əlbəttə ki, bütün bədən eyni vaxtda suya batırılmalıdır.<ref>Həkim, Müstəmsəkul-ürvə, m.1968, c.3, s.85-86</ref>

* Əgər cənabət spermanın xaric olması ilə yaranarsa, fəqihlərin fətvasına əsasən, qüsl almadan əvvəl idrar etmək müstəhəbdir.<ref>Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, h.ş 1362, c.3, s.108</ref>

* Qüsl almadan qabaq əlləri yumaq, məzməzə (ağıza su çəkmək) və istinşaq (buruna su çəkmək) etmək, qüsl zamanı bismillah demək və qeyd olunmuş duaları oxumaq müstəhəbdir.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.541-542</ref>

== Cənabət qüslünün dəstəmaz üçün kifayət etməsi ==

Şiə fəqihlərinin fikrincə, cənabət qüslü dəstəmaz üçün kifayət edir.<ref>Şeyx Tusi, Əl-Xilaf, c.1, s.131; Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, h.ş 1362, c.3, s.240</ref> Məşhur fəqihlər cənabət qüslü ilə dəstəmaz almağı qanuni hesab etmirlər.<ref>Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, h.ş 1362, c.3, s.240</ref> Əlbəttə ki, Əllamə Hillinin dediyinə görə, Şeyx Tusi digər alimlərdən fərqli olaraq, cənabət qüslü ilə bərabər dəstəmaz almaqla bağlı fətva vermişdir.<ref>Əllamə Hilli, Muxtələfuş-şiə, h.q 1412. c.1, s.340</ref>

Əgər cənabət qüslü zamanı insandan sidik və mədə köpü kimi hədəsi-əsğər (dəstəmazı batil edənlərdən biri) baş verərsə, fəqihlər qüslün batil və ya düzgün olmasında ixtilaf ediblər. Qüslün düzgün olması təqdirində bu qüslün dəstəmaz üçün kifayət etməsi məsələsində də ixtilaf edirlər.<ref>Baxın: Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.547</ref> Seyid Məhəmməd Kazım Təbatəbai Yəzdinin fətvasına əsasən, qüsl batil deyil, ancaq dəstəmaz almalıdır.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-Ürvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.547</ref>

== Cənabat qüslünün fəlsəfəsi ==

"İləluş-Şərayi" kitabında nəql olunan hədislərə əsasən, cənabət qüslünün vacib olmasının səbəbi, bədəni nəcasətlərdən təmizləmək və pak etmək qeyd olunur. Çünki cənabət bütün bədəndən xaric olur, ona görə də bütün bədən yuyulmalıdır.<ref>Səduq, İləluş-şəraye, c.1, s.281</ref>  Həmçinin "Nümunə" təfsirində belə qeyd olunub: "Alimlərin araşdırmalarına görə, insan orqanizmində bədənin fəaliyyətinə nəzarət edən iki növ vegetativ sinir vardır. Orqazm zamanı (cinsi həzzin zirvəsi) ikisinin tarazlığı pozulur. Elmi araşdırmalara görə, bədənin su ilə təması bu tarazlığı bərpa edə bilər. Həmçinin "orqazm" bədənin bütün üzvlərinə təsir etdiyi üçün cünub olduqdan sonra bütün bədəni yumaq əmr edilmişdir".<ref>Məkarim Şirazi, Nümunə təfsiri, h.ş 1374, c.4, s.292-294</ref>