Həzrət Abbas (ə): Redaktələr arasındakı fərq

Həzrət Abbas (ə) (koda bax)

00:11, 26 may 2023 versiyası

68 bayt əlavə edildi , 26 may 2023

→‎Həzrət Abbas (ə) haqqında mənbələrin azlığı

VizualVikimətn

Anonymous user

imported>V.Safar

@@ Sətir 13: / Sətir 13: @@
-Ad və nəsəb
+== Ad və nəsəb ==
-  Həzrət Abbasın ana babalarının şəcərənaməsi
+Həzrət Abbasın ana babalarının şəcərənaməsi
-   Abbas ibni Əli ibni Əbu Talib, məşhur Əbulfəzl künyəsi ilə tanınır, imam Əlinin (ə) beşinci oğlu və Əli ibni Əbu Talibin, Ümmül Bənin adıyla tanınan, Fatimə binti Hizam-la ailə hayatı qurduqdan sonra dünyaya gəlmişdir.
+Abbas ibni Əli ibni Əbu Talib, məşhur Əbulfəzl künyəsi ilə tanınır, imam Əlinin (ə) beşinci oğlu və Əli ibni Əbu Talibin, Ümmül Bənin adıyla tanınan, Fatimə binti Hizam-la ailə hayatı qurduqdan sonra dünyaya gəlmişdir.
-Anası
+=== Anası ===
-   Abbasın anası, Əqilin vasitəsilə ki, nəsəbşünas idi, imam Əliyə (ə) məsləhət görülmüşdür. İmam Əli (ə) Əqildən istəmişdi ki, onun üçün elə bir həyat yoldaşı seçsin ki, onun üçün çücaətli və dilavər övladlar dünyaya gətirsin.  Bəziləri nəql edirlər, Aşura gecəsi Zuheyr ibni Qəyn, Şimr tərəfindən olan əmannamə xəbərinin eşitdikdə Abbasa dedi: Ey Əmirəl-mömininin oğlu, atan evlənmək istəyəndə, əmin Əqilə dedi onun üçün dilavərlər nəslindən bir qadın seçsin ki, onun üçün dilavər və şücaətli övlad dünyaya gətirsin, elə bir övlad ki, Kərbəlada Hüseynə (ə) yavər olsun.  Ordubadi təkid edir, Zuheyrlə Abbas (ə) arasında olan söhbəti “Əsraruş-şəhadət” kitabından başqa heç bir kitabda görməmişdir.
+Abbasın anası, Əqilin vasitəsilə ki, nəsəbşünas idi, imam Əliyə (ə) məsləhət görülmüşdür. İmam Əli (ə) Əqildən istəmişdi ki, onun üçün elə bir həyat yoldaşı seçsin ki, onun üçün çücaətli və dilavər övladlar dünyaya gətirsin.  Bəziləri nəql edirlər, Aşura gecəsi Zuheyr ibni Qəyn, Şimr tərəfindən olan əmannamə xəbərinin eşitdikdə Abbasa dedi: Ey Əmirəl-mömininin oğlu, atan evlənmək istəyəndə, əmin Əqilə dedi onun üçün dilavərlər nəslindən bir qadın seçsin ki, onun üçün dilavər və şücaətli övlad dünyaya gətirsin, elə bir övlad ki, Kərbəlada Hüseynə (ə) yavər olsun.  Ordubadi təkid edir, Zuheyrlə Abbas (ə) arasında olan söhbəti “Əsraruş-şəhadət” kitabından başqa heç bir kitabda görməmişdir.
-Künyələri
+=== Künyələri ===
-•	Əbulfəzl: Abbasın ən məşhur künyəsidir. (9) Bəziləri qeyd edirlər, Bəni Haşim tayfasında hər kimin adı Abbas olsaydı, Əbulfəzl deyilərdi, Abbasa uşaqlıq dövrlərindən də Əbulfəzl deyilərdi.  Seyyid Əbdulrəzzaq Musəvi Muqərrəm “Əl-Cəridə fi usuli ənsabil Ələviyyin” kitabından nəql edir ki, Abbasın Fəzl adında övladı var idi, bunun üçün də ona Əbulfəzl deyirdilər.
+* '''Əbulfəzl''': Abbasın ən məşhur künyəsidir. (9) Bəziləri qeyd edirlər, Bəni Haşim tayfasında hər kimin adı Abbas olsaydı, Əbulfəzl deyilərdi, Abbasa uşaqlıq dövrlərindən də Əbulfəzl deyilərdi.  Seyyid Əbdulrəzzaq Musəvi Muqərrəm “Əl-Cəridə fi usuli ənsabil Ələviyyin” kitabından nəql edir ki, Abbasın Fəzl adında övladı var idi, bunun üçün də ona Əbulfəzl deyirdilər.
-•	 Əbulqasim: Abbasın Qasim adında övladı olduğu üçün, ona Əbulqasim də deyilirdi. Bu künyə Ərbəin ziyarətinmasində də gəlmişdir.
+* '''Əbulqasim''': Abbasın Qasim adında övladı olduğu üçün, ona Əbulqasim də deyilirdi. Bu künyə Ərbəin ziyarətinmasində də gəlmişdir.
-•	Əbulqirbə: Bəziləri düşünürlər ki, bu künyə, bunun üçün ona verilmişdir ki, Kərbəla hadisəsində bir neçə müşk su xeyməlrə aparmışdır. Bu künyə bir neçə mənbədə qeyd olunmuşdur.  Qirbə , “su müşkü” mənasını daşıyır.
+* '''Əbulqirbə''': Bəziləri düşünürlər ki, bu künyə, bunun üçün ona verilmişdir ki, Kərbəla hadisəsində bir neçə müşk su xeyməlrə aparmışdır. Bu künyə bir neçə mənbədə qeyd olunmuşdur.  Qirbə , “su müşkü” mənasını daşıyır.
-•	Əbulfərcə: Bu künyənin dəlili budur ki, həzrət Abbas, ona təvəssül edənlərin hacətlərini rəva edər.  “Fərcə” çətinliklərdən qurtaran və kədəri aradan qaldıran deməkdir.
+* '''Əbulfərcə''': Bu künyənin dəlili budur ki, həzrət Abbas, ona təvəssül edənlərin hacətlərini rəva edər.  “Fərcə” çətinliklərdən qurtaran və kədəri aradan qaldıran deməkdir.
-Ləqəbləri
+=== Ləqəbləri ===
-Abbas üçün çoxlu ləqəblər qeyd olunmuşdur, onlardan bəziləri qədimi, digərləri isə müasirdir ki, insanlar bəzi sifətlərinə və fəzilətlərinə görə, ona nisbət vermişlər.  Onun bəzi ləqəbləri ibarətdirlər:
+Abbas üçün çoxlu ləqəblər qeyd olunmuşdur, onlardan bəziləri qədimi, digərləri isə müasirdir ki, insanlar bəzi sifətlərinə və fəzilətlərinə görə, ona nisbət vermişlər.  Onun bəzi ləqəbləri ibarətdirlər:<br>
-•	Qəməri bəni Haşim:
-•	Babəl-həvaic:   Bağdadinin dediyinə əsasən, bu ləqəb bütün şiələr arasında, xüsusilə də İraq şiələri arasında məşhurdur.  İnsanların əksəriyyətinin etiqadı budur ki, həzrət Abbasa (ə) təvəssül olunduqda, Allah onların istək və hacətlərini verir.
-•	Səqqa: Bəzilərinin fikrincə, bu ləqəb tarixçilər və nəsəbşünaslar arasında məşhurdur.  Abbas, Kərbəlada hərəm əhli üçün üç dəfə su gətirmişdir.  Həzrət Abbasın (ə) rəcəzlərində bu ləqəbə işarə olunmuşdur, misal üçün “ənəl Əbbas uğdu bil-səqqa” Mən Abbasam, gecəni səqqa adıyla səhər edərəm.
-•	Əl-şəhid:
-•	Ələmdar və bayraqdar:
-•	Babul Hüseyn: Bəziləri mükaşifəyə əsaslanaraq, “Seyyid Əli Qazi Təbatəbai” şiə arifi və bu xəbərin mənşəyidir ki, “həzrət Əbulfəzlil Abas (ə) övliyaların Kəbəsidir” bu ləqəbi həzrət Abbasa vermişlər.
-Bioqrafiyası
+* Qəməri bəni Haşim:
-    Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, həzrət Abbasın (ə) həyatı haqqında Kərbəla  hadisəsinə kimi lazımi qədər məlumat əldə yoxdur.  Yalnız bu hadisə onun həyatından nəql olunur ki, Siffeyn müharibəsində iştirak etmiş və bir məqam da imam Həsənin (ə) dəfni zamanından qeyd olunmuşdur.  Digər bütün mətləblər Kərbəla hadisəsi ilə bağlıdır.
+* Babəl-həvaic:   Bağdadinin dediyinə əsasən, bu ləqəb bütün şiələr arasında, xüsusilə də İraq şiələri arasında məşhurdur.  İnsanların əksəriyyətinin etiqadı budur ki, həzrət Abbasa (ə) təvəssül olunduqda, Allah onların istək və hacətlərini verir.
+* Səqqa: Bəzilərinin fikrincə, bu ləqəb tarixçilər və nəsəbşünaslar arasında məşhurdur.  Abbas, Kərbəlada hərəm əhli üçün üç dəfə su gətirmişdir.  Həzrət Abbasın (ə) rəcəzlərində bu ləqəbə işarə olunmuşdur, misal üçün “ənəl Əbbas uğdu bil-səqqa” Mən Abbasam, gecəni səqqa adıyla səhər edərəm.
+* Əl-şəhid:
+* Ələmdar və bayraqdar:
+* Babul Hüseyn: Bəziləri mükaşifəyə əsaslanaraq, “Seyyid Əli Qazi Təbatəbai” şiə arifi və bu xəbərin mənşəyidir ki, “həzrət Əbulfəzlil Abas (ə) övliyaların Kəbəsidir” bu ləqəbi həzrət Abbasa vermişlər.
+== Bioqrafiyası ==
+Bəzi tədqiqatçıların fikrincə, həzrət Abbasın (ə) həyatı haqqında Kərbəla  hadisəsinə kimi lazımi qədər məlumat əldə yoxdur.  Yalnız bu hadisə onun həyatından nəql olunur ki, Siffeyn müharibəsində iştirak etmiş və bir məqam da imam Həsənin (ə) dəfni zamanından qeyd olunmuşdur.  Digər bütün mətləblər Kərbəla hadisəsi ilə bağlıdır.
-Dogum tarixi
-  Doğum tarixi haqda ixtilaf vardır.  Bu ixtiların mənşəyi ehtimal verilir, həzrət Abbasın atası, imam Əli (ə) şəhid edildiyi zaman, onun neçə yaşında olduğundan qaynaqlanır, bəziləri onun 16-18 yaş arası olduğunu bildirirlər.  Bəziləri isə onun 14 yaş və təklif yaşından az olduğunu bildirirlər.
-  Məşhur nəzəriyyə budur ki, Abbas hicrətin 26-cı ilində, Mədinədə dünyaya gəlmişdir.  Ordubadinin dediyinə əsasən,qədim mənbələrdən də onun hansı gün və hansı ayda dünyaya gəldiyi haqda heç bir məlumat əldə etmək olur. Ylnız “Ənisuş-şiə” adlı kitabda ki, hicri-qəməri ilə 13-cü əsrdə yazılmış bu kitab, onun doğum gününü Şaban ayının 4-ü qeyd edir.  “Xəsaisul Əbbasiyyə” kitabının müəllifi, heç bir mənbə qeyd etmədən yazır, dünyaya göz açdığında, imam Əli (ə) onu qucağına alıb Abbas adlandırdı və qulaqlarına azan-iqaməni oxudu, sonra isə qollarını öpüb ağladı, Ümmül-Bəninin cavabında ki, dəlilini soruşdu, dedi: Abbasın iki qolu, Hüseyn yolunda bədənindən ayrılacaq və Allah onun bu iki qolu qarşılığında axirətdə ona iki qanad əta edəcək.
-  Digər kitablar da bu mənbəyə əsaslanaraq, Abbasın iki qolunun düşməsi üçün imamın ağladığını nəql edirlər
+=== Dogum tarixi ===
+Doğum tarixi haqda ixtilaf vardır.  Bu ixtiların mənşəyi ehtimal verilir, həzrət Abbasın atası, imam Əli (ə) şəhid edildiyi zaman, onun neçə yaşında olduğundan qaynaqlanır, bəziləri onun 16-18 yaş arası olduğunu bildirirlər.  Bəziləri isə onun 14 yaş və təklif yaşından az olduğunu bildirirlər. <br>
+Məşhur nəzəriyyə budur ki, Abbas hicrətin 26-cı ilində, Mədinədə dünyaya gəlmişdir.  Ordubadinin dediyinə əsasən,qədim mənbələrdən də onun hansı gün və hansı ayda dünyaya gəldiyi haqda heç bir məlumat əldə etmək olur. Ylnız “Ənisuş-şiə” adlı kitabda ki, hicri-qəməri ilə 13-cü əsrdə yazılmış bu kitab, onun doğum gününü Şaban ayının 4-ü qeyd edir.  “Xəsaisul Əbbasiyyə” kitabının müəllifi, heç bir mənbə qeyd etmədən yazır, dünyaya göz açdığında, imam Əli (ə) onu qucağına alıb Abbas adlandırdı və qulaqlarına azan-iqaməni oxudu, sonra isə qollarını öpüb ağladı, Ümmül-Bəninin cavabında ki, dəlilini soruşdu, dedi: Abbasın iki qolu, Hüseyn yolunda bədənindən ayrılacaq və Allah onun bu iki qolu qarşılığında axirətdə ona iki qanad əta edəcək.  Digər kitablar da bu mənbəyə əsaslanaraq, Abbasın iki qolunun düşməsi üçün imamın ağladığını nəql edirlər
-Həyat yoldaşı və övladları
-  Cədvəl Abbasın övladları
-    Abbas, Abbas ibni Əbdulmütəllibin nəvəsi Ləbabəylə, hicri qəməri tarixi ilə 40-45-ci illər arasında ailə həyatı qurmuşdur.  Bəzi mənbələrdə, Ləbabənin atasının adı Ubeydullah ibni Abbas qeyd olunmuşdur  digr mənbələrdə isə Abdullah ibni Abbas  olaraq bildirilir. İbni Həbib Bağdadi, uçüncü əsr tarixçisi, Abbasın həyat yoldaşı Ləbabəni, Übeydullahın qızı bilir və Abdullahın qızı Ləbabəni isə Əli ibni Abdullahın həyat yoldaşı olaraq qeyd edir.  Ləbabə, Abbas üçün, Əbulfəzl və Ubeydullah adlarında iki oğul dünyaya gətirmişdir.  Onun şəhadətindən sonra isə Vəlid ibni Ütbə sonra isə Zeyd ibni Həsən ilə ailə həyatı qurmuşdur.
-   Abbasın oğlu Ubeydullah, imam Səccadın qızı ilə evlənmişdir.  Bəzi tarixçilər, həzrət Abbasın digər övladlarının o cümlədən Həsən, Qasım, Məhəmməd və bir qızı olduğunu bildirirlər. Yazırlar, Qasım və Məhəmməd Aşura günü atalarından sonra şəhid edilmişdir.
-   Deyilənlərə görə həzrət Abbasın nəsli, onun oğlu Abdullah və Abdullahın oğlu Həsən vasitəsilə davam tapmışdır. Həzrət Abbasın övladları, Ələvi tayfasının ən məşhur nəsli sayılmış və onlardan böyük bir hissəsi alim, şair, qazi və hakim olmuşlar.  Həzrət Abbasın nəslinin əhatəsi şimali Afrikadan İrana kimi tutmuşdur.  Bəziləri Abbasın nəslinin bu qədər geniş yayılmasının səbəbini, zalım hakimiyyətlərin üzündən, Abbasın övladlarının hicrət etməsində bilirlər.
-Siffeyn müharibəsi
+=== Həyat yoldaşı və övladları ===
-   Abbasın Siffeyn müharibəsində hazır olması, son dövrlərdə yazılmış kitablarda nəql olunur. O, bu döyüşdə, Malik Əştərin rəhbərliyi altında Siffeyn döyüşündə, Fərata doğru hucum edib həzrət Əlinin qoşununa su gətirən şəxslər sırasında olmuşdur.  Bu son dövrlərdə təlif olunan kitablarda, Şam əhli olan ibni Şəsanın və onun yeddi oğlunun, Abbas tərəfindən öldürlməsi də Siffeyn müharibəsində baş verən hadisələr sırasında özünə yer almışdır.  Bəzi yazıçıların fikrincə, Şam camaatı ibni Şəsanın gücünü min atlı qoşun qarşısında görürdülər.  Bəziləri isə Abbasın Siffeyn döyüşündə olmasında şübhə edir və tarixlə uyğun olmadığını bildirirlər.
+Abbas, Abbas ibni Əbdulmütəllibin nəvəsi Ləbabəylə, hicri qəməri tarixi ilə 40-45-ci illər arasında ailə həyatı qurmuşdur.  Bəzi mənbələrdə, Ləbabənin atasının adı Ubeydullah ibni Abbas qeyd olunmuşdur  digr mənbələrdə isə Abdullah ibni Abbas  olaraq bildirilir. İbni Həbib Bağdadi, uçüncü əsr tarixçisi, Abbasın həyat yoldaşı Ləbabəni, Übeydullahın qızı bilir və Abdullahın qızı Ləbabəni isə Əli ibni Abdullahın həyat yoldaşı olaraq qeyd edir.  Ləbabə, Abbas üçün, Əbulfəzl və Ubeydullah adlarında iki oğul dünyaya gətirmişdir.  Onun şəhadətindən sonra isə Vəlid ibni Ütbə sonra isə Zeyd ibni Həsən ilə ailə həyatı qurmuşdur. <br>
-   Ordubadinin öz kitabında dediklərinə əsasən, imam Əlinin (ə) Abbasa vəsiyyəti və ona imam Hüseyn (ə) haqqında dediyi tövsiyələr, baxmayaraq ki, məşhurdur, amma sənədi yoxdur.
-Kərbəla hadisəsində
+Abbasın oğlu Ubeydullah, imam Səccadın qızı ilə evlənmişdir.  Bəzi tarixçilər, həzrət Abbasın digər övladlarının o cümlədən Həsən, Qasım, Məhəmməd və bir qızı olduğunu bildirirlər. Yazırlar, Qasım və Məhəmməd Aşura günü atalarından sonra şəhid edilmişdir.<br>
-  Abbas ibni Əlinin Kərbəla hadisəsində olması, onun hayatının ən önəmli məqamlarından biri sayılır və onun Kərbəla hadisəsində olan bu rolu Şiə üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Abbası, imam Hüseyn (ə) qiyamının ən mühüm şəxsiyyətlərindən bilirlər.  Bütün bunlara baxmayaraq, xüsusi şəkildə həzrət Abbas haqqında yazılmış bir çox kitablarda, tarixi və yaxud rəvayi xəbərlərdə, imam Hüseynin (ə) hicri qəməri tarixi ilə 61-ci ilin Məhərrəm ayından öncə, Mədinədən Məkkəyə sonra isə Məkkədən Küfəyə qədər hərəkəti zamanında, Abbas haqqında heç bir məlumat yoxdur.
+Deyilənlərə görə həzrət Abbasın nəsli, onun oğlu Abdullah və Abdullahın oğlu Həsən vasitəsilə davam tapmışdır. Həzrət Abbasın övladları, Ələvi tayfasının ən məşhur nəsli sayılmış və onlardan böyük bir hissəsi alim, şair, qazi və hakim olmuşlar.  Həzrət Abbasın nəslinin əhatəsi şimali Afrikadan İrana kimi tutmuşdur.  Bəziləri Abbasın nəslinin bu qədər geniş yayılmasının səbəbini, zalım hakimiyyətlərin üzündən, Abbasın övladlarının hicrət etməsində bilirlər.
+=== Siffeyn müharibəsi ===
+Abbasın Siffeyn müharibəsində hazır olması, son dövrlərdə yazılmış kitablarda nəql olunur. O, bu döyüşdə, Malik Əştərin rəhbərliyi altında Siffeyn döyüşündə, Fərata doğru hucum edib həzrət Əlinin qoşununa su gətirən şəxslər sırasında olmuşdur.  Bu son dövrlərdə təlif olunan kitablarda, Şam əhli olan ibni Şəsanın və onun yeddi oğlunun, Abbas tərəfindən öldürlməsi də Siffeyn müharibəsində baş verən hadisələr sırasında özünə yer almışdır.  Bəzi yazıçıların fikrincə, Şam camaatı ibni Şəsanın gücünü min atlı qoşun qarşısında görürdülər.  Bəziləri isə Abbasın Siffeyn döyüşündə olmasında şübhə edir və tarixlə uyğun olmadığını bildirirlər.<br>
+Ordubadinin öz kitabında dediklərinə əsasən, imam Əlinin (ə) Abbasa vəsiyyəti və ona imam Hüseyn (ə) haqqında dediyi tövsiyələr, baxmayaraq ki, məşhurdur, amma sənədi yoxdur.
-Məkkədə xütbəsi (çıxışı)
+== Kərbəla hadisəsində ==
-    “Xətibi Kəbə” kitabının müəllifi, bir xütbəni həzrət Abbasa nisbət vermiş  və onun sənədini “Mənaqibi sadətəl kiram” kitabına istinad edərək təkid edir ki, bu kitabı görməmişdir.  Bu xəbərə əsasən həzrət Abbas Zil-hiccə ayının səggizinci günü, Kəbə evinin üstündə xütbə etmiş və bu söhbətində imam Hüseynin (ə) məqamına işarə edərək, Yezidi şərab içən şəxs olaraq tanıtdırmış və insanları onunla beyət etməsinə görə tənqid etmişdir. O, bu çıxışı əsnasında bildirir, nə qədər ki, o həyatdadır, icazə verməyəcək bir kimsə imam Hüseyni (ə) şəhid etsin, imamın şəhadəti yalnız Abbası öldürdükdən sonra hayata keçə bilər.  Cuya Cahanbəxş, məqalələrindən birində, bu xütbəni ədəbi baxımdan intiqad edərək, onun müəllifinin və kitabın tanınmayan bir şəxs tərəfindən yazıldığını bildirərək, onu rədd edib təkid edir ki, bu macəra digər mənbələrdə də gəlməmişdir.
+Abbas ibni Əlinin Kərbəla hadisəsində olması, onun hayatının ən önəmli məqamlarından biri sayılır və onun Kərbəla hadisəsində olan bu rolu Şiə üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Abbası, imam Hüseyn (ə) qiyamının ən mühüm şəxsiyyətlərindən bilirlər.  Bütün bunlara baxmayaraq, xüsusi şəkildə həzrət Abbas haqqında yazılmış bir çox kitablarda, tarixi və yaxud rəvayi xəbərlərdə, imam Hüseynin (ə) hicri qəməri tarixi ilə 61-ci ilin Məhərrəm ayından öncə, Mədinədən Məkkəyə sonra isə Məkkədən Küfəyə qədər hərəkəti zamanında, Abbas haqqında heç bir məlumat yoxdur.
+=== Məkkədə xütbəsi (çıxışı) ===
+“Xətibi Kəbə” kitabının müəllifi, bir xütbəni həzrət Abbasa nisbət vermiş  və onun sənədini “Mənaqibi sadətəl kiram” kitabına istinad edərək təkid edir ki, bu kitabı görməmişdir.  Bu xəbərə əsasən həzrət Abbas Zil-hiccə ayının səggizinci günü, Kəbə evinin üstündə xütbə etmiş və bu söhbətində imam Hüseynin (ə) məqamına işarə edərək, Yezidi şərab içən şəxs olaraq tanıtdırmış və insanları onunla beyət etməsinə görə tənqid etmişdir. O, bu çıxışı əsnasında bildirir, nə qədər ki, o həyatdadır, icazə verməyəcək bir kimsə imam Hüseyni (ə) şəhid etsin, imamın şəhadəti yalnız Abbası öldürdükdən sonra hayata keçə bilər.  Cuya Cahanbəxş, məqalələrindən birində, bu xütbəni ədəbi baxımdan intiqad edərək, onun müəllifinin və kitabın tanınmayan bir şəxs tərəfindən yazıldığını bildirərək, onu rədd edib təkid edir ki, bu macəra digər mənbələrdə də gəlməmişdir.
-Aşura gününün ələmdarı (bayraqdarı)
-   Həzrət Abbas (s) Aşura günü, imam Hüseyn (ə) qoşununun ələmdarı idi. İmam (ə) Aşuranın sübh vaxtında bu məqamı ona həvalə etdi.  Bəzi məlumatlara əsasən, imam, Abbası meydana göndərmək üçün çağırdığında, onun ələmdar olduğunu ona xatırladır.
-Səqqalıq və su gətirməsi
-    Tarixi mənbələrə əsasən, o vaxt ki, düşmən suyu imam Hüseyn (ə) karvanının üzünə bağladı və susuzluq imamın əshab və ailəsini əldən saldı, imam, Abbası otuz atlı və igirmi piyadə döyüşçü ilə, igirmi su müşkiylə Fərat çayından su gətirməyə gondərdi. Onlar gecənin qaranlığından istifadə edərək Fərat çayına yaxınlaşdılar, lakin Ömər ibni Həccac və onun adamları, olanların su götürmələrinə mane olmaq istəsələr də Abbas (ə) və onunla birlikdə olanlar, onları uzaqlaşıdıraraq, özlərini Fərat çayına şatdırıb müşklərini su ilə doldurdular. Fərat çayından qayıtdıqları zaman, Ömər ibni Həccac və qoşunu, onlara hucum etdilər. Abbas (ə) və digər atlı əsgərlər onların qarşısını aldılar, piyada dəstə isə suyu xeymələrə çatdırdı.
-Əmannamənələri qəbul etməməsi
+=== Aşura gününün ələmdarı (bayraqdarı) ===
-   İmam Hüseynin (ə) karvanı kərbəlada olduğu müddətdə, düşmən Abbas və qardaşları üçün iki əmannamə gətirdi.
+Həzrət Abbas (s) Aşura günü, imam Hüseyn (ə) qoşununun ələmdarı idi. İmam (ə) Aşuranın sübh vaxtında bu məqamı ona həvalə etdi.  Bəzi məlumatlara əsasən, imam, Abbası meydana göndərmək üçün çağırdığında, onun ələmdar olduğunu ona xatırladır.
+=== Səqqalıq və su gətirməsi ===
+Tarixi mənbələrə əsasən, o vaxt ki, düşmən suyu imam Hüseyn (ə) karvanının üzünə bağladı və susuzluq imamın əshab və ailəsini əldən saldı, imam, Abbası otuz atlı və igirmi piyadə döyüşçü ilə, igirmi su müşkiylə Fərat çayından su gətirməyə gondərdi. Onlar gecənin qaranlığından istifadə edərək Fərat çayına yaxınlaşdılar, lakin Ömər ibni Həccac və onun adamları, olanların su götürmələrinə mane olmaq istəsələr də Abbas (ə) və onunla birlikdə olanlar, onları uzaqlaşıdıraraq, özlərini Fərat çayına şatdırıb müşklərini su ilə doldurdular. Fərat çayından qayıtdıqları zaman, Ömər ibni Həccac və qoşunu, onlara hucum etdilər. Abbas (ə) və digər atlı əsgərlər onların qarşısını aldılar, piyada dəstə isə suyu xeymələrə çatdırdı.
+=== Əmannamənələri qəbul etməməsi ===
+İmam Hüseynin (ə) karvanı kərbəlada olduğu müddətdə, düşmən Abbas və qardaşları üçün iki əmannamə gətirdi.
+==== Abdullah ibni əbu Məhəli-nin əmannaməsi ====
+Şimr ibni Zil-Cövşən, imam Hüeynlə (ə) döyüş və ya onun təslim olması naməsini ibni Ziyaddan alıb qəsrdən çıxarkən, Ümmül-Bəninin qardaşı oğlu və Şimrin köməkçilərindən olan Əbdullah ibni Əbi Məhəl, öz bibisi uşaqları, Abbas və onun qardaşları üçün Ubeydullah ibni Ziyaddan əmannamə alıb öz xadimi vasitəsilə imam Hüseyn (ə) xeyməgahına, Ümmül-Bənin övladlarına göndərdi. Onun elçisi Abbas və onun qardaşlarının hüzuruna çatdıqda dedi: Bu əmannaməni dayınız sizin üçün göndərib. Onlar cavabında dedilər: Dayımıza salamımızı çatdır və ona de bizim onun əmannaməsinə ehtiyacımız yoxdur, amma Allah bizim üçün ibni Süməyyənin əmannaməsindən daha üstündür.
+==== Şimr zil-Cövşənin əmannaməsi ====
+Məhərrəm ayının doqquzuncu gecəsi, Şimr, Hüseynin (ə) əshabının qarşısında durub dedi: Bacım oğlanları haradadır?! Abbas, Cəfər və Osman xeymədən çıxaraq dedilər: Nə istəyirsən?! Şimr dedi: Siz amandasız. Onlar dedilər: Sən əgər bizim dayımızsansa Allah sənə və sənin əmannamənə lənət etsin, sən peyğəmbər balasını yaddan çıxarıb yalnız bizim üçün əmannamə gətirmisən!<br>
+İbni Əsəm (vəfat 316 h.q) bir xəbərdə bu cür nəql edir: Şimr, Ümmül-Bənin övladlarını səslədikdə, Hüseyn (ə) qaradaşlarına dedi: Ona cavab verin baxmayaraq ki, fasiqdir, amma o sizin dayınız sayılır. Həzrət Abbas (ə) və qardaşları Şimrə dedilər: Nə istıyirsən? Şimr dedi: Ey bacım uşaqları! Siz amandasız. Özünüzü Hüseynlə ölümə aparmayın və əmirəl-möminin Yezidə itaət edin. Bu zaman Abbas ibni Əli dedi: Ölüm olsun sənə ey Şimr! Alah sənə də əmannamənə də lənət etsin; ey Allahın düşməni! Bizə deyirsən qardaşımızdan əl şəkib düşmənə itaət edək?! <br>
-Abdullah ibni əbu Məhəli-nin əmannaməsi
+İbni Kəsirin (vəfat 774 h.q) verdiyi digər bir xəbər, qədim mənbələrin əksi olaraq bu cür nəql olunur: Hüseynin (ə) qardaşları, Şimrə dedilər: Sən əgər bizə və qardaşımız Hüseynə (ə) aman versən, biz də sənin əmannaməni qəbul edərik, əks təqdirdə sənin əmannamənə ehtiyacımız yoxdur.  Amma qeyd etmək lazımdır ki, ibni Kəsirin və ibni Əsəmin xəbərləri, tarixi baxımdan son zamanlara təsadüf etdiyindən və məzmun cəhətindən, etimad ediləcək həddə deyil, o cür ki, qədim mənbələrdə gələn xəbərlərin də əksinədir.
-  Şimr ibni Zil-Cövşən, imam Hüeynlə (ə) döyüş və ya onun təslim olması naməsini ibni Ziyaddan alıb qəsrdən çıxarkən, Ümmül-Bəninin qardaşı oğlu və Şimrin köməkçilərindən olan Əbdullah ibni Əbi Məhəl, öz bibisi uşaqları, Abbas və onun qardaşları üçün Ubeydullah ibni Ziyaddan əmannamə alıb öz xadimi vasitəsilə imam Hüseyn (ə) xeyməgahına, Ümmül-Bənin övladlarına göndərdi. Onun elçisi Abbas və onun qardaşlarının hüzuruna çatdıqda dedi: Bu əmannaməni dayınız sizin üçün göndərib. Onlar cavabında dedilər: Dayımıza salamımızı çatdır və ona de bizim onun əmannaməsinə ehtiyacımız yoxdur, amma Allah bizim üçün ibni Süməyyənin əmannaməsindən daha üstündür.
-Şimr zil-Cövşənin əmannaməsi
+=== Abbasın qardaşlarının şəhadəti ===
-    Məhərrəm ayının doqquzuncu gecəsi, Şimr, Hüseynin (ə) əshabının qarşısında durub dedi: Bacım oğlanları haradadır?! Abbas, Cəfər və Osman xeymədən çıxaraq dedilər: Nə istəyirsən?! Şimr dedi: Siz amandasız. Onlar dedilər: Sən əgər bizim dayımızsansa Allah sənə və sənin əmannamənə lənət etsin, sən peyğəmbər balasını yaddan çıxarıb yalnız bizim üçün əmannamə gətirmisən!
+Bəzi tarixi məlumatlara əsasən, imam Əlinin (ə) Ümmül-Bəninlə ailə hayatı qurduqdan sonra, Abbas, Cəfər, Abdullah və Osman adlarında dörd öğulları oluşdur.   Aşura günü, Abbas öz qardaşlarını mübarizə etməyə təşviq etmişdir. Bu xəbər, tarixi mənbələrdə iki cür öz əksini tapır.
-   İbni Əsəm (vəfat 316 h.q) bir xəbərdə bu cür nəql edir: Şimr, Ümmül-Bənin övladlarını səslədikdə, Hüseyn (ə) qaradaşlarına dedi: Ona cavab verin baxmayaraq ki, fasiqdir, amma o sizin dayınız sayılır. Həzrət Abbas (ə) və qardaşları Şimrə dedilər: Nə istıyirsən? Şimr dedi: Ey bacım uşaqları! Siz amandasız. Özünüzü Hüseynlə ölümə aparmayın və əmirəl-möminin Yezidə itaət edin. Bu zaman Abbas ibni Əli dedi: Ölüm olsun sənə ey Şimr! Alah sənə də əmannamənə də lənət etsin; ey Allahın düşməni! Bizə deyirsən qardaşımızdan əl şəkib düşmənə itaət edək?!
+==== Gedin ki, mən irs aparım ====
-   İbni Kəsirin (vəfat 774 h.q) verdiyi digər bir xəbər, qədim mənbələrin əksi olaraq bu cür nəql olunur: Hüseynin (ə) qardaşları, Şimrə dedilər: Sən əgər bizə və qardaşımız Hüseynə (ə) aman versən, biz də sənin əmannaməni qəbul edərik, əks təqdirdə sənin əmannamənə ehtiyacımız yoxdur.  Amma qeyd etmək lazımdır ki, ibni Kəsirin və ibni Əsəmin xəbərləri, tarixi baxımdan son zamanlara təsadüf etdiyindən və məzmun cəhətindən, etimad ediləcək həddə deyil, o cür ki, qədim mənbələrdə gələn xəbərlərin də əksinədir.
+Bir xəbərə əsasən ki, (Əbu Hənifə 157 h.q); (Təbəri 310 h.q); (İbni Əsir 630 h.q) nəql edirlər: Həzrət Abbas, Aşura gününün əsr vaxtında, anadan bir olan qardaşları Abdullah, Cəfər və Osmana dedi: Ey anam balaları, gedin meydana ki, mən sizdən irs aparım, çünki sizin övladınız yoxdur, odur ki, onlar da bunu edib, şəhid oldular.
+Amma bu xəbər, bəzilərinin fikrincə yalnışdır, çünki o şəraitdə Abbas (ə) da bilirdi öldürüləcək və irs istəmək mənasız idi.  Bundan əlavə, bu xəbər irs qanunu ilə də müxalifdir, çünki Ümmül-Bəni hayatda olduğu üçün və Abbasın qardaşlarının heç birinin ailə-uşağı olmadğı halda, irs həzrət Abbasa deyil, bəlkə Ümmül-Bənin özü övladlarının varisi olacaqdır.
+==== Sizin mübarizənizin şahidi olum ====
+Digər tarixi bir xəbərdə, Şeyx Mofid (413 h.q); Təbərsi (548 h.q); İbni Nəma (645 h.q); İbni Hatəm (664 h.q) nəql edirlər: O zaman ki, Abbas ibni Əli (ə) gördü ki, onun ətrafında olanlardan çoxları şəhid oldu, qaradaşları Abdullah, Cəfər və Osmana dedi: Ey anam övladları! Meydana gedin sizin mübarizənizin şahidi olum (Allah yolunda necə şəhid olursunuz); mən sizi Allah və onun rəsuluna nəsihət etdim və sizin övladınız yoxdur.
+Mümkündür həzrət Abbas (ə) qardaşlarını döyüş meydanına özündən əvvəl göndərməsinin səbəbi bu olsun ki, onları cihada hazırlamasının və o cümlədən qardaşlarının şəhadətinə səbr etməsinin də savabına nail olsun.
-Abbasın qardaşlarının şəhadəti
+=== Aşura günündə rəcəzləri ===
-    Bəzi tarixi məlumatlara əsasən, imam Əlinin (ə) Ümmül-Bəninlə ailə hayatı qurduqdan sonra, Abbas, Cəfər, Abdullah və Osman adlarında dörd öğulları oluşdur.   Aşura günü, Abbas öz qardaşlarını mübarizə etməyə təşviq etmişdir. Bu xəbər, tarixi mənbələrdə iki cür öz əksini tapır.
+Kərbəla hadisəsində, həzrət Abbasdan (ə) müxtəlif rəcəzlər nəql olunmuşdur;  o cümlədən:<br>
-Gedin ki, mən irs aparım
-  Bir xəbərə əsasən ki, (Əbu Hənifə 157 h.q); (Təbəri 310 h.q); (İbni Əsir 630 h.q) nəql edirlər: Həzrət Abbas, Aşura gününün əsr vaxtında, anadan bir olan qardaşları Abdullah, Cəfər və Osmana dedi: Ey anam balaları, gedin meydana ki, mən sizdən irs aparım, çünki sizin övladınız yoxdur, odur ki, onlar da bunu edib, şəhid oldular.
-  Amma bu xəbər, bəzilərinin fikrincə yalnışdır, çünki o şəraitdə Abbas (ə) da bilirdi öldürüləcək və irs istəmək mənasız idi.  Bundan əlavə, bu xəbər irs qanunu ilə də müxalifdir, çünki Ümmül-Bəni hayatda olduğu üçün və Abbasın qardaşlarının heç birinin ailə-uşağı olmadğı halda, irs həzrət Abbasa deyil, bəlkə Ümmül-Bənin özü övladlarının varisi olacaqdır.
-Sizin mübarizənizin şahidi olum
-   Digər tarixi bir xəbərdə, Şeyx Mofid (413 h.q); Təbərsi (548 h.q); İbni Nəma (645 h.q); İbni Hatəm (664 h.q) nəql edirlər: O zaman ki, Abbas ibni Əli (ə) gördü ki, onun ətrafında olanlardan çoxları şəhid oldu, qaradaşları Abdullah, Cəfər və Osmana dedi: Ey anam övladları! Meydana gedin sizin mübarizənizin şahidi olum (Allah yolunda necə şəhid olursunuz); mən sizi Allah və onun rəsuluna nəsihət etdim və sizin övladınız yoxdur.
-   Mümükndür həzrət Abbas (ə) qardaşlarını döyüş meydanına özündən əvvəl göndərməsinin səbəbi bu olsun ki, onları cihada hazırlamasının və o cümlədən qardaşlarının şəhadətinə səbr etməsinin də savabına nail olsun.
-Aşura günündə rəcəzləri
-    Kərbəla hadisəsində, həzrət Abbasdan (ə) müxtəlif rəcəzlər nəql olunmuşdur;  o cümlədən:
 أقسَمتُ بِالله الأَعَزِّ الأَعظَم          وَ بِالحَجونِ صادِقاً وَ زَمزَم
 وَ بِالحَطيمِ وَالفَنَا المُحَرَّمِ                 لَيُخضَبَنَّ اليَومَ جِسمي بِدَمي
@@ Sətir 108: / Sətir 110: @@
-مرگ اگر مرد است گو نزد من آی                    تا در آغوشش بگیرم تنگ تنگ
+:::::::: مرگ اگر مرد است گو نزد من آی *** تا در آغوشش بگیرم تنگ تنگ
-من از آن عمری ستانم جاودان                        او زمن دلقی ستاند رنگ رنگ
+:::::::: من از آن عمری ستانم جاودان    *** او زمن دلقی ستاند رنگ رنگ
      Ölüm əgər mərddirsə de gəlsin sorağıma, onu sıx-sıx qucaqlayıb bağrıma basım, mən Ondan cavidan ömür istərəm, O mənim dəyərsiz cismimi (qiymətiz vücudumdan) rəngarəng (bəzəkli gəlin) yaradar.