Fəqihin vilayəti: Redaktələr arasındakı fərq

'''Fəqihin vilayəti''' (ərəbcə: ولاية الفقيه) – şiə fiqhində bir teoriyadır. Bu nəzəriyyəyə əsasən imam Zamanın (ə) qeyb dövründə hakimiyyət müəyyən şərtlərə sahib olan müctehidin öhdəsindədir. Bu nəzəriyyənin tərəfdarları bu teoriyanın kökünün Peyğəmbər (s) zamanından başlandığını düşünürlər. Şeyx Mufid və Mühəqqiq Kərəki fəqihlərin hakimiyyət işləri üzrə səlahiyyətlərindən söhbət açsa da Molla Əhməd Nəraqi “fəqihin vilayəti” başlığı altında fəqihə aid bütün vəzifə və səlahiyyətləri toplayan ilk müctehid hesab edilir.  

“Fəqihin vilayəti” teoriyasına əsasən (qeyb dövründə) müsəlman cəmiyyətinin bütün işləri fəqihin ixtiyarındadır. Kaşiful-Ğita, Məhəmməd Həsən Nəcəfi və imam Xomeyni bu teoriyanın tərəfdarlarındandır. Şeyx Ənsari, Axund Xorasani və Ayətullah Xoyi bu nəzəriyyənin müxaliflərindəndir.

Ömər ibn Hənzələnin məqbuləsi “fəqihin vilayəti” teoriyasının tərəfdarlarının nəqli dəlillərindəndir. Bu hədisə əsasən, mübahisələr zamanı yalnız Əhli beytdən (ə) hədis nəql edən və dinin hökümləri ilə tanış olan şəxs həkəm (qazi) olaraq seçilməlidir. İlahi hökümləri icra etmək üçün alim və adil hakimin olmasının zəruriliyi  “fəqihin vilayəti” nəzəriyyəsinin əsaslandığı rasional dəlillərdən biridir.

Fəqihin vilayəti haqqında çoxlu kitablar və məqalələr yazılmışdır. İmam Xomeyninin “Velayəte-fəqih” kitabı və Cavadi Amolinin “Velayəte-fəqih, velayətet feqahət və edaələt” kitabı onlardan bəzisidir.