confirmed, movedable, templateeditor
14.822
edits
Fəqihin vilayəti: Redaktələr arasındakı fərq
→Etimologiya
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| Sətir 5: | Sətir 5: | ||
Fəqihin vilayəti haqqında çoxlu kitablar və məqalələr yazılmışdır. İmam Xomeyninin “Velayəte-fəqih” kitabı və [[Abdullah Cavadi Amuli|Cavadi Amulinin]] “Velayəte-fəqih, velayətet feqahət və edaələt” kitabı onlardan bəzisidir. | Fəqihin vilayəti haqqında çoxlu kitablar və məqalələr yazılmışdır. İmam Xomeyninin “Velayəte-fəqih” kitabı və [[Abdullah Cavadi Amuli|Cavadi Amulinin]] “Velayəte-fəqih, velayətet feqahət və edaələt” kitabı onlardan bəzisidir. | ||
== Etimologiya == | == Etimologiya == | ||
Fəqihin vilayəti – müctehidlərin verdiyi tərifə əsasən müəyyən şərtlərə sahib olan bir müctehidin insanların işləri üzərində qəyyumluğu və hakimliyidir. Başqa sözlə desək: dini hökümlərin icrası və dəyərlərin gerçəkləşməsi məqsədi ilə müsəlman cəmiyyətinin idarə edilməsidir. | Fəqihin vilayəti – [[Müctəhid|müctehidlərin]] verdiyi tərifə əsasən müəyyən şərtlərə sahib olan bir müctehidin insanların işləri üzərində qəyyumluğu və hakimliyidir. Başqa sözlə desək: [[Dini hökümlər|dini hökümlərin]] icrası və dəyərlərin gerçəkləşməsi məqsədi ilə [[Müsəlman|müsəlman]] cəmiyyətinin idarə edilməsidir. | ||
“Fəqihin vilayəti” [[Şiə|şiə]] fiqhində bir teoriyadır. Bu nəzəriyyəyə görə, [[İmam Mehdi (ə.f)|imam Zamanın (ə)]] qeyb dövründə müsəlman cəmiyyətinin idarəsi müəyyən şərtlərə sahib olan fəqihin (müctehidin) öhdəsindədir. | |||
== Tarixçəsi == | == Tarixçəsi == | ||
Bəzi yazıçılar, Molla Əhməd Nəraqini (vəfatı h.q 1245) “fəqihin vilayətini” fiqhi bir məsələ olaraq açıqlayan və onun isbatı üçün nəqli və rasional sübutlardan istifadə edən ilk müctehid hesab edirlər. Onun ilk dəfə olaraq İslam hakiminin bütün vəzifə və səlahiyyətlərini və fəqihin vilayətini birlikdə “Əvaidul-əyyam” adlı kitabda topladığı bildirilir. Əlbəttə Molla Əhməd Nəraqidən öncə bəzi şiə alimləri imamların səlahiyyətlərindən bəzisinin fəqihin öhdəsində olmasından söhbət açmışdır. Misal olaraq dördüncü və beşinci əsrinin alimlərindən olan Şeyx Mufid “əl-Muqniə” kitabında belə yazır: Şiə imamları cəzaların icrasını fəqihlərə tapşırmışdır. Həmçinin, tarixçi Rəsul Cəfəriyanın dediyinə əsasən, onuncu əsrin alimlərindən olan Mühəqqiq Kərəki fəqihlərin məsum imamlara aid olan hakimiyyət səlahiyyətlərinə sahib olduğunu düşünürdü. | Bəzi yazıçılar, Molla Əhməd Nəraqini (vəfatı h.q 1245) “fəqihin vilayətini” fiqhi bir məsələ olaraq açıqlayan və onun isbatı üçün nəqli və rasional sübutlardan istifadə edən ilk müctehid hesab edirlər. Onun ilk dəfə olaraq İslam hakiminin bütün vəzifə və səlahiyyətlərini və fəqihin vilayətini birlikdə “Əvaidul-əyyam” adlı kitabda topladığı bildirilir. Əlbəttə Molla Əhməd Nəraqidən öncə bəzi şiə alimləri imamların səlahiyyətlərindən bəzisinin fəqihin öhdəsində olmasından söhbət açmışdır. Misal olaraq dördüncü və beşinci əsrinin alimlərindən olan Şeyx Mufid “əl-Muqniə” kitabında belə yazır: Şiə imamları cəzaların icrasını fəqihlərə tapşırmışdır. Həmçinin, tarixçi Rəsul Cəfəriyanın dediyinə əsasən, onuncu əsrin alimlərindən olan Mühəqqiq Kərəki fəqihlərin məsum imamlara aid olan hakimiyyət səlahiyyətlərinə sahib olduğunu düşünürdü. | ||