confirmed, movedable, templateeditor
14.665
edits
Hicri-qəməri təqvimi: Redaktələr arasındakı fərq
→Hicri-qəməri təqviminin başlanğıcı
| Sətir 14: | Sətir 14: | ||
== Hicri-qəməri təqviminin başlanğıcı == | == Hicri-qəməri təqviminin başlanğıcı == | ||
Tarixi məlumatlara əsasən, hicri-qəməri təqviminin başlanğıcı Məhəmməd peyğəmbərin (s) Məkkədən Mədinəyə hicrət etməsinə əsasən müəyyən edilmişdir. Amma sözükeçən qərarın nə vaxt qəbul edildiyinə dair yekdil rəy yoxdur. Bəzi məlumatlara əsasən, İslam tarixinin başlanğıcı olaraq Məhəmməd peyğəmbərin (s) Məkkədən Mədinəyə hicrət etdiyi ilin əsas tutulması [[Ömər ibn Xəttab|Ömər ibn Xəttabın]] xəlifəlik dövrünə, xüsusi ilə hicri-qəməri təqviminin 17-ci və ya 18-ci ilinə təsadüf edir | Tarixi məlumatlara əsasən, hicri-qəməri təqviminin başlanğıcı Məhəmməd peyğəmbərin (s) Məkkədən Mədinəyə hicrət etməsinə əsasən müəyyən edilmişdir. Amma sözükeçən qərarın nə vaxt qəbul edildiyinə dair yekdil rəy yoxdur. Bəzi məlumatlara əsasən, İslam tarixinin başlanğıcı olaraq Məhəmməd peyğəmbərin (s) Məkkədən Mədinəyə hicrət etdiyi ilin əsas tutulması [[Ömər ibn Xəttab|Ömər ibn Xəttabın]] xəlifəlik dövrünə, xüsusi ilə hicri-qəməri təqviminin 17-ci və ya 18-ci ilinə təsadüf edir.<ref>Miskəveyh, Təcaribul-uməm, h.ş 1379, c.1, s.413</ref> Tarixi məlumatlara görə, Əbu Musa Əşəri Ömər ibn Xəttaba məktub yazaraq intizamlı təqvimin mövcud olmadığına görə narazılığını bildirir. Çünki, xəlifə tərəfdən ona ünvanlanan məktubların altında tarix qeyd edilmədiyinə görə, hansı məktubun əvvəl və hansının sonra yazıldığını müəyyən etmək çətinlik yaradırmış.<ref>Miskəveyh, Təcaribul-uməm, h.ş 1379, c.1, s.413; Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.2, s.388</ref> Ömər ibn Xəttab tənqidləri nəzərə alaraq, İslam təqvimini yaratmaq üçün şura təşkil edir.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.2, s.388; İbn Kəsir, Əl-Bidayə vən-nəhayə, h.q 1407, c.3, s.207</ref> Şurada Məbəs, Məhəmməd peyğəmbərin (s) vəfatı və hicrəti İslam təqviminin başlanğıcını müəyyən etmək üçün təklif edilir.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.2, s.389</ref> İmam Əli (ə), Məkkədən Mədinəyə hicrət edilən ili təqvimin başlanğıcı üçün əsas götürülməsini təklif edir. Hamının dəstəklədiyi bu təşəbbüs İslam təqviminin başlanğıcı kimi qəbul edilir.<ref>Yəqubi, Tarixu Yəqubi, Daru Sadir, c.2, s.145; Məsudi, Murucuz-zəhəb, h.q 1409, c.4, s.300</ref> | ||
Digər tarixi mənbələrə əsasən, Məkkədən Mədinəyə hicrətdən sonra, İslam tarixinin başlanğıcı olaraq hicrətin əsas götürülməsi Məhəmməd peyğəmbərin (s) birbaşa təşəbbüsü ilə qəbul edilib.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.2, s.388</ref> Görkəmli şiə fəqihi, mütəkəllimi və tarixçisi [[Cəfər Sübhani|Cəfər Sübhaninin]] nəzərinə görə, [[Həzrət Muhəmməd (s)|Məhəmməd peyğəmbərin (s)]] dövrünə aid hicri-qəməri tarixli müəyyən məktublaşmalar mövcuddur. O, fikrini əsaslandırmaq üçün Peyğəmbərin (s) Nəcran məsihiləri ilə [[Hicrətin 5-ci ili|hicri-qəməri təqvimi ilə 5-ci ildə]] imzaladığı sülh sazişini,<ref>Sübhani, Seyyidul-mursəlin c.1, s.610</ref> yaxud onun 9-cu ildə İmam Əlinin vasitəsi ilə [[Salman Farsi|Salman Farsiyə]] yazdığı vəsiyyətini nümunə göstərir.<ref>Sübhani, Seyyidul-mursəlin c.1, s.609</ref> | |||
== Hicri-qəməri təqviminin ilk ayı == | == Hicri-qəməri təqviminin ilk ayı == | ||
Hiciri-qəməri təqvimi [[Məhərrəm ayı|məhərrəm ayı]] ilə başlayır, [[Zilhiccə ayı|zilhiccə ayı]] ilə sona çatır(8). Bu təqvim İslamın rəsmi təqvimi seçilməzdən qabaq ərəblər və yəhudilər arasında geniş yayılmışdı və təzə il məhərrəm ayı ilə başlayırdı(9). Hicrət, İslam tarixinin başlanğıcı kimi qəbul ediləndən sonra, ramazan və məhərrəm ayları təqvimin ilk ayları kimi təklif edilir, Ömər ibn Xəttab məhərrəm ayını seçir(10). | Hiciri-qəməri təqvimi [[Məhərrəm ayı|məhərrəm ayı]] ilə başlayır, [[Zilhiccə ayı|zilhiccə ayı]] ilə sona çatır(8). Bu təqvim İslamın rəsmi təqvimi seçilməzdən qabaq ərəblər və yəhudilər arasında geniş yayılmışdı və təzə il məhərrəm ayı ilə başlayırdı(9). Hicrət, İslam tarixinin başlanğıcı kimi qəbul ediləndən sonra, ramazan və məhərrəm ayları təqvimin ilk ayları kimi təklif edilir, Ömər ibn Xəttab məhərrəm ayını seçir(10). | ||