İmam Həsən Əskəri (ə): Redaktələr arasındakı fərq

İmam Həsən Əskəri (ə) (koda bax)

15:53, 17 İyul 2023 versiyası

1.052 bayt əlavə edildi , 17 İyul 2023

→‎Həyatı

VizualVikimətn

V.Safar

confirmed, movedable, templateeditor

14.665

edits

@@ Sətir 24: / Sətir 24: @@
 '''* Şəhadəti'''
-İmam Həsən Əskəri [[Hicrətin 260-cı ili|hicri-qəməri təqvimi ilə 260-cı il]], [[8 Rəbiul-əvvəl|rəbiüləvvəl ayının 8-də]] 28 yaşında Mutəmid Abbasının xəlifəliyi dönəmində qətlə yetirilmişdir(24). Habelə, onun rəbiülaxir və ya  [[Cəmadiul-əvvəl aylarında|cəmadiüləvvəl aylarında]] qətlə yetirilməsi haqqında da məlumatlar keçməkdədir(25). [[Şeyx Müfid|Şeyx Müfidə]] görə, İmam Həsən Əskəri (ə) xəstəlik səbəbi ilə vəfat edib(26).  Lakin Fəzl ibn Həsən Təbrəsinin “İlam əl-Vəra” kitabında yazdığına və əksər şiə alimlərinin də qənaətinə görə, İmam Həsən Əskəri (ə) digər imamlar kimi zəhərləndirilərək şəhid edilmişdir(27). Onlar fikirlərini əsaslandırmaq üçün [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqin]] “و الله ما منّا الا مقتول شهيد” (And olsun Allaha, bizim hər birimizi qətlə yetirərək şəhid etmişlər) məzmunlu hədisinə istinad etmişlər(28).  Həmçinin, tarixçi [[Seyyid Cəfər Murtəza Amili]] düşünür ki, Şeyx Müfid belə bir fikri təqiyyə edərək söyləmişdir(29). Bəzi tarixi məlumatlara əsasən, Mötəmid Abbasidən qabaqkı iki xəlifə də İmam Həsən Əskərini (ə) qətlə yetirməyə cəhd etmişdilər. Bir rəvayətdə deyilir ki, Mötəz Abbasi Hacib adlı məmuruna İmamı (ə) Küfə yolunda qətlə yetirməyi  göstəriş verir. Lakin camaat xəbərdar olandan sonra bu plan boşa çıxır(30). Digər məlumata əsasən, Möhtədi Abbasi də İmamı (ə) zindanda qətlə yetirmək qərarına gəlir. Lakin onun xəlifəliyi sona yetdiyinə görə, məqsədini həyata keçirə bilmir(31).
+İmam Həsən Əskəri [[Hicrətin 260-cı ili|hicri-qəməri təqvimi ilə 260-cı il]],<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.1, s.503; Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.314</ref> [[8 Rəbiul-əvvəl|rəbiüləvvəl ayının 8-də]] 28 yaşında Mutəmid Abbasının xəlifəliyi dönəmində qətlə yetirilmişdir.<ref>Təbərsi, Əlamul-vəra, h.q 1417, c.2, s.131</ref> Habelə, onun rəbiülaxir və ya  [[Cəmadiul-əvvəl aylarında|cəmadiüləvvəl aylarında]] qətlə yetirilməsi haqqında da məlumatlar keçməkdədir.<ref>Müqəddəsi, Bazpəjuhi tarixe vilayət və şəhadəte Məsuman, h.q 1391, s.530-533</ref> [[Şeyx Müfid|Şeyx Müfidə]] görə, İmam Həsən Əskəri (ə) xəstəlik səbəbi ilə vəfat edib.<ref>Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.336</ref> Lakin Fəzl ibn Həsən Təbrəsinin “İlam əl-Vəra” kitabında yazdığına və əksər şiə alimlərinin də qənaətinə görə, İmam Həsən Əskəri (ə) digər imamlar kimi zəhərləndirilərək şəhid edilmişdir.<ref>Təbərsi, Əlamul-vəra, h.q 1417, c.2, s.131</ref> Onlar fikirlərini əsaslandırmaq üçün [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqin]] “و الله ما منّا الا مقتول شهيد” (And olsun Allaha, bizim hər birimizi qətlə yetirərək şəhid etmişlər) məzmunlu hədisinə istinad etmişlər.<ref>Təbərsi, Əlamul-vəra, h.q 1417, c.2, s.132</ref>  Həmçinin, tarixçi [[Seyyid Cəfər Murtəza Amili]] düşünür ki, Şeyx Müfid belə bir fikri təqiyyə edərək söyləmişdir.<ref>Amili, Əs-Səhihu min siyrətin-Nəbiyyil-əzəm, h.q 1426, c.33, s.185-191</ref> Bəzi tarixi məlumatlara əsasən, Mötəmid Abbasidən qabaqkı iki xəlifə də İmam Həsən Əskərini (ə) qətlə yetirməyə cəhd etmişdilər. Bir rəvayətdə deyilir ki, Mötəz Abbasi Hacib adlı məmuruna İmamı (ə) Küfə yolunda qətlə yetirməyi  göstəriş verir. Lakin camaat xəbərdar olandan sonra bu plan boşa çıxır.<ref>Şeyx Tusi, Əl-Ğeybə, h.q 1398, s.208; Ətarudi, Musnədul-İmamil-Əskəri (ə), h.q 1413, s.92</ref> Digər məlumata əsasən, Möhtədi Abbasi də İmamı (ə) zindanda qətlə yetirmək qərarına gəlir. Lakin onun xəlifəliyi sona yetdiyinə görə, məqsədini həyata keçirə bilmir.<ref>Məsudi, İsbatul-vəsiyyət, h.q 1409, s.267; Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.1, s.329</ref>
-İmam Həsən Əskəri (ə) Samərrada öz evində, atası İmam Hadinin (ə) də dəfn edildiyi məkanda torpağa tapşırılmışdır(32).
+İmam Həsən Əskəri (ə) Samərrada öz evində, atası İmam Hadinin (ə) də dəfn edildiyi məkanda torpağa tapşırılmışdır.<ref>Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.313</ref>
-Mötəmid Abbasinin vəziri Abdullah ibn Xaqanın(33) nəql etdiyinə görə, İmam Həsən Əskərinin (ə) şəhid edilməsindən sonra bazarlar bağlandı, [[Bəni-Haşim]], ağsaqqallar, siyasi similar və sıravi insanlar onun dəfn mərasimində iştirak etdilər(34).
+Mötəmid Abbasinin vəziri Abdullah ibn Xaqanın<ref>Əmin Əyanuş-şiə, h.q 1403, c.1, s.103</ref> nəql etdiyinə görə, İmam Həsən Əskərinin (ə) şəhid edilməsindən sonra bazarlar bağlandı, [[Bəni-Haşim]], ağsaqqallar, siyasi similar və sıravi insanlar onun dəfn mərasimində iştirak etdilər.<ref>[https://www.magiran.com/article/3352636 روز آغاز امامت امام زمان(عج) تعطیل شد], magiran.com saytı</ref>
-Həyat yoldaşları
-Məşhur nəqlə əsasən, İmam Həsən Əskəri ailə qurmamışdır və onun nəsli [[İmam Məhdi (ə.f)|İmam Məhdinin (ə)]] anası olan kəniz vasitəsi ilə davam etmişdir(36). Tarix kitablarında İmam Mehdinin (ə) anasının adı müxtəlif şəkildə qeyd edilmişdir. Bu mənbələrə əsasən, İmam Həsən Əskərinin (ə) çoxlu rumlu, türk və s. kəniz və qulluqçuları olmuşdur(37).  Bəlkə, elə İmam Məhdinin (ə) anasının adının müxtəlif olması kənizlərin sayının çox olmasından və ya İmam Mehdinin (ə) təvəllüdünü gizli saxlamaq istəyindən irəli gəlmişdir(38).
+'''* Həyat yoldaşları'''
+Məşhur nəqlə əsasən, İmam Həsən Əskəri ailə qurmamışdır və onun nəsli [[İmam Məhdi (ə.f)|İmam Məhdinin (ə)]] anası olan kəniz vasitəsi ilə davam etmişdir(36). Tarix kitablarında İmam Mehdinin (ə) anasının adı müxtəlif şəkildə qeyd edilmişdir. Bu mənbələrə əsasən, İmam Həsən Əskərinin (ə) çoxlu rumlu, türk və s. kəniz və qulluqçuları olmuşdur.<ref>Nobəxti, Firəquş-şiə, h.q 1355, s.96; Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.1, s.505; Paketçi, Həsən Əskəri (ə), "İmam", s.619</ref>  Bəlkə, elə İmam Məhdinin (ə) anasının adının müxtəlif olması kənizlərin sayının çox olmasından və ya İmam Mehdinin (ə) təvəllüdünü gizli saxlamaq istəyindən irəli gəlmişdir(38).
 '''* Övladları'''