İmam Cavad (ə): Redaktələr arasındakı fərq

</ref>  İmam Rzanın (ə) Xorasandan öz övladı Cavada (ə) göndərdiyi məktuba əsasən həzrət (ə) həmin illərdən əliaçıqlıqda məşhur və dillər əzbəri idi. Atası Xorasanda olduğu zaman, İmamın səhabələri Onu - kömək üçün həzrətin evinin qarşısında toplanan insanlarla az qarşılaşması üçün - ikinci dərəcəli qapıdan aparırdılar. İmam Rza (ə) öz övladına məktub yazdı və ona əsas qapıdan get-gəl etməməyi deyən şəxslərə qulaq asmamağı tapşırdı. Əli ibn Musər-Rza (ə) bu məktubda öz oğluna belə tövsiyə etdi: “ Evdən çıxmaq istəyən vaxt yanında bir qədər qızıl və gümüş pul götür. Səndən kömək istəyən heç kəsi əliboş qaytarma”.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c. 4, s. 43  

Həmçinin, Seyyid İbn Tavusun nəql etdiyi hədisə əsasən, yeni hicri qəməri ayı başlayan zaman Məhəmməd ibn Əli (ə) iki rəkət namaz qılırdı. Birinci rəkətdə Fatihə surəsindən sonra 30 dəfə İxlas surəsini, ikinci rəkətdə isə Fatihədən sonra 30 dəfə Qədr surəsini oxuyurdu. Sonra isə sədəqə verirdi.<ref>Seyyid İbn Tavus, Əd-durul-vaqiə, h.q 1415, s. 44  

Şiə mənbələrində, imam Cavada (ə),  təvəllüd zamanı danışması, atası imam Rzanı (ə) dəfn etmək üçün Mədinədən Xorasana teyyül-ərz etməsi, xəstələrə şəfa verməsi, duasının qəbulu və insanların niyyətindən xəbər verməsi kimi bir sıra kəramətlər aid edilmişdir.<ref>Bağistani, «Əl-Cavad, İmam », s. 245-246 </ref>  

Mühəddis Qumi Qütb Ravəndidən, o da Məhəmməd ibn Meymundan belə nəql edir. İmam Rza (ə) hələ Xorasana getməmişdən öncə Məkkəyə səfər etmişdi. Mən də İmamın (ə) yanında idi. Qayıtmaq istədiyim vaxt İmama (ə) belə dedim: Mən Mədinəyə getmək istəyirəm. Məhəmməd Təqiyə məktub yazın, aparım. Həzrət (ə) bir məktub yazdı. Mən o məktubu Mədinəyə gətirdim. Həmin vaxt gözlərim kor olmuşdu. İmamın xidmətçisi Müvəffəq imam Cavadı (ə) beşikdə olan halda gətirdi. Mən məktubu həzrətə (ə) verdim. Həzrət (ə) Müvəffəqdən məktubun möhrünü götürməyi və kağızı açmağı istədi. Sonra buyurdu: Ey Məhəmməd Əhval. Gözlərin necədir ?.Mən dedim: Ey Peyğəmbərin (ə) övladı. Gözlərim öz nurunu itirmişdir. Həzrət (ə) əlini mənim gözümə çəkdi və həzrətin (ə) əlinin bərəkətindən gözlərim sağaldı və görməyə başladım.<ref>Qumi, Muntəhal-amal, h.ş 1386, c. 2, s. 469-470  

Həmçinin nəql olunana əsasən, imam Cavad (ə) Bağdaddan Mədinəyə qayıdarkən bir qrup həzrəti (ə) şəhərin çıxışına qədər müşayiət etdi. Məğrib azanı vaxtı imam Cavad (ə) məscidin həyətində o vaxta qədər meyvə verməyən sidr ağacının kənarında dəstəmaz aldı və namaz qıldı. Namazdan sonra insanlar həmin ağacın meyvə verdiyini müşahidə etdilər. Təəccübləndilər və onun meyvəsindən yedilər. Tumsuz və şirin olduğunu gördülər. Şeyx Mufidin uzun illər sonra həmin ağacı gördüyü və meyvəsindən yediyi nəql edilir.<ref>İbn Şəhr Aşub, Mənaqibu ali Əbitalib, Nəşre Əllamə, c. 4, s. 390 ; Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c. 2, s. 278 </ref>

Şeyx Tusi təxminən 115 nəfərin adını imam Cavadın (ə) səhabəsi olaraq qeyd etmişdir.<ref>Tusi, Ricalut-Tusi, h.ş 1373, s. 373-383 </ref>  Qərəşi “Həyatul-imam Məhəmmədil-Cəvad” kitabında 132 nəfəri,<ref>Qərəşi, Həyatul-İmam Muhəmmədinil-Cəvad, h.q 1418, s. 128-178 </ref>  Şəbustəri “ Subulur-rəşad ila əshabil-imamil-Cəvad” kitabında 193 nəfəri  şiələrin doqquzuncu rəhbərinin səhabəsi olaraq təqdim edir.<ref>Şəbistəri, Subulul-rəşad, h.q 1421, s. 19, 289

</ref> Ətarudi “Musnədul-imamil-Cəvad” kitabında həzrətin (ə) hədis ravilərini 121 nəfər hesab etmişdir.<ref>Utarudi, Musnədul-İmamil-Cavad, h.q 1410, s. 249</ref>  İmam Cavadın (ə) bəzi səhabələri imam Rza (ə)<ref>Bərqi, s. 57</ref>  və imam Hadi (ə) ilə də ünsiyyətdə olmuş və bu iki imamdan hədis nəql etmişdir.<ref>Cəfəriyan, Həyate fikri və siyasiye imamane şiə, h.ş 1381, s. 491</ref>  İmam Məhəmməd Təqinin (ə) hədis raviləri arasında digər firqələrdən o cümlədən, əhli-sünnədən olan ravilər də vardır.<ref>Utarudi, Musnədul-İmamil-Cavad, h.q 1410, s. 314, 315, 262, 283, 319, 271</ref>  İmamdan (ə) hədis nəql edən şiə olmayan ravilərin sayının 10 nəfər olduğunu bildirmişlər.<ref>Varidi, Quneşenasiye raviyane İmam Cavad,  s. 30-31 </ref>  

Əhli-sünnədən olan alimlər şiələrin doqquzuncu rəhbərinə bir elmi şəxsiyyət olaraq hörmət edirlər.<ref>[http://ensani.ir/fa/article/57911 امام جواد(ع) به روایت اهل سنت], ensani.ir</ref>  Onların bəzisi imam Cavadın (ə) elmi şəxsiyyətini yüksək qiymətləndirmiş<ref>Səbt ibn Cuzi, Təzkirətul-xəvas, h.q 1418, s. 321

</ref>  və Məmun Abbasinin ona olan vurğunluğunu həzrətin (ə) uşaqlıqda elmi və mənəvi şəxsiyyətə sahib olduğunun  göstəricisi hesab etmişdir.<ref>Heysəmi, Əs-səvaiqul-muhriqə, h.q 1424, s. 288 </ref>  Onlar həmçinin  Məhəmməd ibn Əlinin (ə) təqva, zöhd və səxavət kimi digər xüsusiyyətlərdə də üstünlüyündən söhbət açmışlar.<ref>Səbt ibn Cuzi, Təzkirətul-xəvas, h.q 1418, s. 321</ref> Misal üçün, əhli sünnənin səkkizinci hicri əsrində görkəmli hədis alimlərindən olan Şəmsuddin Zəhəbi<ref>Zəhəbi, Tarixul-islam, h.q 1407, c. 15, s. 385

</ref>  və İbn Teymiyyə <ref>İbn Teymiyyə, Minhacus-sunnə , h.q 1406, c. 4, s. 68-69 </ref> həzrətin (ə) “Cavad” ləqəbi ilə ləqəblənməsini onun səxavət və əliaçıqlıqla məşhur olmasında hesab etmişlər. İkinci və üçüncü hicri əsrinin mötəzilə məzhəbindən olan ədəbiyyatçı və kəlamçı Cahiz Osman da Məhəmməd ibn Əlini (ə) alim, zahid, çox ibadət edən, şücaətli, səxavətli və pak olaraq tanıtdırmışdır.<ref>Amuli, Əl-həyatus-siyasiyyətu lil İmamil-Cavad, h.q 1425, s. 137</ref> Yeddinci hicri əsrinin şafei məzhəbinin alimlərindən olan Təlhə Şafei imam Cavadın (ə) barəsində belə yazır: “Onun yaşı az olsa da məqam və səs-sədası uca idi”.<ref>Nəsibi Şafei, Mətalibus-suul fi mənaqibi alir-rəsul, Müəssisətul-bəlağ, s. 303</ref>  

Bəzi şiələr şiə alimlərinin tövsiyəsi əsasında ruzunun artması və maddi məsələlərdə sıxıntıların aradan qalxması üçün imam Cavada (ə) təvəssül edirlər. Buna misal olaraq ikinci Məclisi (Məhəmməd Təqi Məclisi) Əbul-Vəfa Şirazidən nəql edir ki, O, Peyğəmbərin (s) yuxuda ona maddi işlərdə imam Cavada (ə) təvəssül etməsini tövsiyə etməsinə dair iddia etmişdir.<ref>Qütb Ravəndi, Dəvatur-ravəndi, h.q 1407, s. 191, c. 530 ; Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c. 91, s. 35  

Davud Sirəfinin imam Hadidən (ə) nəql etdiyi rəvayətə əsasən imam Cavadın (ə) qəbrini ziyarət etməyin böyük savab və mükafatı vardır.<ref>Müfid, Əl-məzar, h.q 1413, s. 207</ref> Həmçinin İbrahim ibn Əqəbə imam Hadiyə (ə) məktub yazaraq imam Hüseynin (ə), imam Kazimin (ə) və imam Cavadın (ə) ziyarəti haqqında soruşdu. İmam Hadi (ə) imam Hüseyni (ə) ziyarət etməyin daha üstün olduğunu bildirdi və buyurdu: “Hər üç imamı ziyarət etmək daha üstündür və daha çox savabı vardır”.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c. 4, s. 583-584

</ref> İmam Kazimin (ə) və imam Cavadın (ə) qəbri Kazimeyndə müsəlmanların, xüsusilə şiələrin ziyarət yeridir. Onlar Kazimeyndə imam Cavadın (ə) qəbrini ziyarət edirlər və həzrətə (ə) təvəssül edirlər və ziyarətnamə oxuyurlar. Şiələr imam Cavadın (ə) şəhadətinin il dönümündə əzadarlıq, rövzəxanlıq və sinə vurma məclisləri təşkil edirlər və Həzrətə (ə) təvəssül edirlər.<ref>[https://www.isna.ir/news/1401040603919/برپایی-دسته-عزای-خادمان-حرم-حضرت-معصومه-س-در-سالروز-شهادت-امام «برپایی دسته عزای خادمان حرم حضرت معصومه (س) در سالروز شهادت امام جواد(ع)»], www.isna.ir</ref>