confirmed, movedable, templateeditor
14.753
edits
Dəccal: Redaktələr arasındakı fərq
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
'''Dəccal''' (ərəbcə: الدجال) İmam Mehdinin (ə) düşmənlərindən olan şəxs və ya məxluqdur. Şiə rəvayətlərinə görə, Dəccalın meydana çıxması şiələrin 12-ci imamının zühur əlamətlərindəndir. O, sıxıntı və qıtlıq zamanı zühur edərək insanları aldadıb özünə tərəf çəkəcək və nəhayət, Mehdinin (ə) əli ilə məhv ediləcək. | '''Dəccal''' (ərəbcə: الدجال) [[İmam Mehdi (ə.f)|İmam Mehdinin (ə)]] düşmənlərindən olan şəxs və ya məxluqdur. [[Şiə]] rəvayətlərinə görə, Dəccalın meydana çıxması şiələrin [[İmam Zamanın (ə.f) zühuru|12-ci imamının zühur]] əlamətlərindəndir. O, sıxıntı və qıtlıq zamanı zühur edərək insanları aldadıb özünə tərəf çəkəcək və nəhayət, Mehdinin (ə) əli ilə məhv ediləcək. | ||
Bəzi İslam rəvayətlərinə görə, Dəccal allahlıq iddiası edib, çoxlu qan tökülməsinə və fitnələrə səbəb olacaq. Dəccalın zahiri xüsusiyyətləri yalnız sünni ravilərinin nəql etdiyi rəvayətlərdə qeyd olunub. Məsələn, sol gözünün alnının ortasında olması, sehr və caduda mahir olması kimi əlamətlər. Əlbəttə, Seyid Məhəmməd Sədr və Nasir Məkarim Şirazi kimi şiə təqlid mərcələri Dəccalın şəxsiyyət deyil, azğın bir hərəkat olduğuna inanırlar. | Bəzi İslam rəvayətlərinə görə, Dəccal allahlıq iddiası edib, çoxlu qan tökülməsinə və fitnələrə səbəb olacaq. Dəccalın zahiri xüsusiyyətləri yalnız sünni ravilərinin nəql etdiyi rəvayətlərdə qeyd olunub. Məsələn, sol gözünün alnının ortasında olması, sehr və caduda mahir olması kimi əlamətlər. Əlbəttə, Seyid Məhəmməd Sədr və [[Nasir Məkarim Şirazi]] kimi şiə təqlid mərcələri Dəccalın şəxsiyyət deyil, azğın bir hərəkat olduğuna inanırlar. | ||
== Dəccalın meydana çıxması == | == Dəccalın meydana çıxması == | ||
Şiə hədis kitablarında yalnız bir neçə rəvayət vardır ki, onlara əsasən, Dəccalın meydana çıxması səmavi səs, Süfyaninin meydana çıxması və Yəmaninin qiyamı ilə birlikdə həzrət Mehdinin (ə) zühur əlamətlərindəndir.<ref>Hürr Amuli, İsbatul-huda, h.q 1425, c. 5, s. 354, Hədis 46 </ref> Bu rəvayətlər mötəbər və məqbul sayılmır.<ref>Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c. 52, s. 193. </ref> Bəzi sünni rəvayətlərində Dəccalın meydana çıxması Qiyamətin gəlişinin əlamətlərindən sayılır.<ref>Tirmizi, Sünənut-Tirmizi, h.q 1395, c. 4, s. 507-519. | Şiə [[hədis]] kitablarında yalnız bir neçə rəvayət vardır ki, onlara əsasən, Dəccalın meydana çıxması [[Səma nidası|səmavi səs]], [[Süfyaninin xürucu|Süfyaninin meydana çıxması]] və [[Yəmaninin qiyamı]] ilə birlikdə həzrət Mehdinin (ə) [[Zühurun əlamətləri|zühur əlamətlərindəndir]].<ref>Hürr Amuli, İsbatul-huda, h.q 1425, c. 5, s. 354, Hədis 46 </ref> Bu rəvayətlər mötəbər və məqbul sayılmır.<ref>Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c. 52, s. 193. </ref> Bəzi sünni rəvayətlərində Dəccalın meydana çıxması [[Qiyamət|Qiyamətin]] gəlişinin əlamətlərindən sayılır.<ref>Tirmizi, Sünənut-Tirmizi, h.q 1395, c. 4, s. 507-519. | ||
</ref> | </ref> | ||
Şiə rəvayət kitablarında Dəccalın meydana çıxması və zühurdan əvvəlki fitnələrdən bəhs edilmir və yalnız Dəccalın İmam Zaman (ə) və ya həzrət İsanın (ə) əli ilə öldürülməsindən bəhs edilir.<ref>Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c. 52, s. 194 və 308.</ref> Bu rəvayətlərdə əhli-sünnə rəvayətlərində əks olunan məsələlərə, o cümlədən, Dəccalın fitnələrinə, onun simasına və ardıcıllarına heç bir işarə olunmur. Şeyx Səduqun Peyğəmbərdən (s) nəql etdiyi bir hədisə görə, Dəccal keçmişdə xatırlansa da, onun varlığı gələcəkdir.<ref> الدَّجَّالَ اسْمُهُ فِی الْأَوَّلِینَ وَ یخْرُجُ فِی الْآخِرِینَ | Şiə rəvayət kitablarında Dəccalın meydana çıxması və zühurdan əvvəlki fitnələrdən bəhs edilmir və yalnız Dəccalın [[İmam Mehdi (ə.f)|İmam Zaman (ə)]] və ya həzrət İsanın (ə) əli ilə öldürülməsindən bəhs edilir.<ref>Əllamə Məclisi, Biharul-ənvar, h.q 1403, c. 52, s. 194 və 308.</ref> Bu rəvayətlərdə [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|əhli-sünnə]] rəvayətlərində əks olunan məsələlərə, o cümlədən, Dəccalın fitnələrinə, onun simasına və ardıcıllarına heç bir işarə olunmur. Şeyx Səduqun [[Həzrət Muhəmməd (s)|Peyğəmbərdən (s)]] nəql etdiyi bir hədisə görə, Dəccal keçmişdə xatırlansa da, onun varlığı gələcəkdir.<ref> الدَّجَّالَ اسْمُهُ فِی الْأَوَّلِینَ وَ یخْرُجُ فِی الْآخِرِینَ | ||
Şeyx Səduq, Əl-xisal, h.ş 1362, c. 2, s. 457-458, Hədis 2. | Şeyx Səduq, Əl-xisal, h.ş 1362, c. 2, s. 457-458, Hədis 2. | ||
</ref> | </ref> | ||
| Sətir 16: | Sətir 16: | ||
Əksəriyyəti sünni raviləri tərəfindən nəql edilən İslam rəvayətlərinə görə, Dəccal allahlıq iddiasında olur və dünyada qan tökülməsinə və fitnələrə səbəb olur. Sol gözü alnının ortasında yerləşir və ulduz kimi parlayır. Gözündə qan parçası var. O, çox iri və cüssəlidir. Əcaib formadadır və sehrdə çox bacarıqlıdır. Qarşısında insanların sehrin təsiri ilə çörək dağı kimi gördükləri qara dağ, arxasında isə insanlara axan su kimi görünən ağ dağ var. O, qışqırır: “Ey mənim bəndələrim! Mən sizin böyük və uca Rəbbinizəm”.<ref>Qumi, Muntəhal-amal, h.ş 1378, 14-cü bab, 7-ci fəsil, s. 873-874.</ref> | Əksəriyyəti sünni raviləri tərəfindən nəql edilən İslam rəvayətlərinə görə, Dəccal allahlıq iddiasında olur və dünyada qan tökülməsinə və fitnələrə səbəb olur. Sol gözü alnının ortasında yerləşir və ulduz kimi parlayır. Gözündə qan parçası var. O, çox iri və cüssəlidir. Əcaib formadadır və sehrdə çox bacarıqlıdır. Qarşısında insanların sehrin təsiri ilə çörək dağı kimi gördükləri qara dağ, arxasında isə insanlara axan su kimi görünən ağ dağ var. O, qışqırır: “Ey mənim bəndələrim! Mən sizin böyük və uca Rəbbinizəm”.<ref>Qumi, Muntəhal-amal, h.ş 1378, 14-cü bab, 7-ci fəsil, s. 873-874.</ref> | ||
Rəvayətlərə görə, Dəccal Kufədə və ya Qüds yaxınlığında bir yerdə İmam Zaman (ə) tərəfindən dar ağacından asılacaq.<ref>Hairi, İlzamin-nasib, h.q 1422, c. 2, s. 172.</ref> Başqa bir rəvayətə görə, Dəccal Şamda həlak olacaq.<ref>Nuri, Nəcmus-saqib, h.ş 1383, s. 185. </ref> | [[Hədis|Rəvayətlərə]] görə, Dəccal Kufədə və ya [[Beytul-müqəddəs|Qüds]] yaxınlığında bir yerdə İmam Zaman (ə) tərəfindən dar ağacından asılacaq.<ref>Hairi, İlzamin-nasib, h.q 1422, c. 2, s. 172.</ref> Başqa bir rəvayətə görə, Dəccal [[Şam|Şamda]] həlak olacaq.<ref>Nuri, Nəcmus-saqib, h.ş 1383, s. 185. </ref> | ||
İbrani dilində və yəhudi təlimlərində Dəccal sözü “Allahın düşməni” mənasını ifadə edir. Düşmən və əleyhdar mənasını verən “Dəc” və Allah mənasını verən “Al” sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib.<ref>Muhəmmədpur, Bərresiye tətbiqiye dəccal dər ədyane İran bastan və ədyane İbrahimi, s. 84-85 və 91 ; Xəzaili, İlame Quran, h.ş 1387, s. 478-479</ref> | İbrani dilində və yəhudi təlimlərində Dəccal sözü “Allahın düşməni” mənasını ifadə edir. Düşmən və əleyhdar mənasını verən “Dəc” və Allah mənasını verən “Al” sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib.<ref>Muhəmmədpur, Bərresiye tətbiqiye dəccal dər ədyane İran bastan və ədyane İbrahimi, s. 84-85 və 91 ; Xəzaili, İlame Quran, h.ş 1387, s. 478-479</ref> | ||
== Dəccalın cərəyan olması == | == Dəccalın cərəyan olması == | ||
Şiə təqlid mərcəi və müəllifi | [[Şiə]] təqlid mərcəi və müəllifi [[Seyyid Məhəmməd Sədr|Seyyid Məhəmməd Sədrin]] (şəhadəti: h. ş. 1377) “Tarixul-qeybətil-kubra” kitabında yazdığına görə, Dəccal küfr hərəkatını, azğın siyasi, fikri və iqtisadi hərəkatı nəzərdə tutan simvolik bir sözdür. O, rəvayətlərdə qeyd olunan Dəccalın uzunömürlülüyünü bu fikrin doğruluğuna dəlil hesab edib.<ref>Sədr, Müəssisətul-İmamil-Məhdi(ə.f), h.q 1412, c. 2, s. 484.</ref> Həmçinin, təqlid mərcələrindən [[Nasir Məkarim Şirazi|Ayətullah Məkarim Şiraziyə]] görə, Dəccal tək bir şəxsə aid deyil. Əksinə, hiyləgər və aldadıcı insanları nəzərdə tutan ümumiləşdirimiş ifadədir. Onlar xalq kütlələrini cəlb etmək üçün istənilən vasitədən istifadə edirlər. Onun sözlərinə görə, bu mətləb Dəccal sözünün lüğəvi kökünə və bəzi hədis mənbələrinə əsaslanır.<ref>Məkarim Şirazi, Hökuməti cahaniye Məhdi (ə.f), h.ş 1386, s. 171-1712. </ref> | ||
== Fars şeirində Dəccalın siması == | == Fars şeirində Dəccalın siması == | ||