confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
Əyyami Fatimiyyə: Redaktələr arasındakı fərq
redaktənin izahı yoxdur
imported>V.Safar Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 2: | Sətir 2: | ||
'''Fatimiyyə günləri''' (ərəbcə: أیام الفاطمیه) şiələrin [[həzrət Fatimənin (s) şəhadəti]] münasibəti ilə [[əzadarlıq]] etdikləri günlərdir. Həzrət Fatimənin (s) şəhadət günü ilə əlaqədar iki tarix qeyd olunub. Biri Cəmadiul-Əvvəl ayının 13-ü və digəri Cəmadius-Sani ayının 3-dür. Cəmadiul-Əvvəl ayının 11-ci günündən 13-cü gününə qədər birinci Fatimiyyə, Cəmadius-Sani ayının 3-cü günündən 5-ci gününə qədər isə ikinci Fatimiyyə adlanır.<br> | '''Fatimiyyə günləri''' (ərəbcə: أیام الفاطمیه) şiələrin [[həzrət Fatimənin (s) şəhadəti]] münasibəti ilə [[əzadarlıq]] etdikləri günlərdir. Həzrət Fatimənin (s) şəhadət günü ilə əlaqədar iki tarix qeyd olunub. Biri Cəmadiul-Əvvəl ayının 13-ü və digəri Cəmadius-Sani ayının 3-dür. Cəmadiul-Əvvəl ayının 11-ci günündən 13-cü gününə qədər birinci Fatimiyyə, Cəmadius-Sani ayının 3-cü günündən 5-ci gününə qədər isə ikinci Fatimiyyə adlanır.<br> | ||
Fatimiyyə günlərində [[İran,]] [[İraq,]] | Fatimiyyə günlərində [[İran,]] [[İraq,]] Pakistan və [[Azərbaycan]] kimi bəzi ölkələrdə əzadarlıq keçirilir. Həmçinin Cəmadius-Sani ayının üçüncü günü [[İran|İranda]] rəsmi tətildir. Bəzi [[Şiə mərcəi-təqlidlərinin siyahısı|mərcəi-təqlidlər]] bu gündə keçirilən əzadarlıq mərasimlərində iştirak edirlər. İranda şəmsi təqvimi ilə 1379-cu ildə Cəmadius-Sani ayının üçüncü günü ikinci Fatimiyyə şəhadət günü kimi rəsmi tətil elan edildi. O ildən bəri İranda ikinci Fatimiyyənin günlərinin əzadarlığı daha da rövnəq tapıb. | ||
== Fatimiyyə günləri hansı günlərdir? == | == Fatimiyyə günləri hansı günlərdir? == | ||
Fatimiyyə günləri [[şiə|şiələrin]] həzrət Fatimənin (s) şəhadəti ilə əlaqədar [[matəm]] tutduqları günlərdir.<ref>Məzahiri, fərhənge suge şii, s.365</ref> [[Cəmadiul-Əvvəl ayı|Cəmadiul-Əvvəl ayının]] günü və [[Cəmadius-Sani ayı|Cəmadius-Sani ayının]] günü həzrət Fatimənin (s) şəhadət tarixi kimi şöhrət tapmasına görə birinci Fatimiyyə günləri və ikinci Fatimiyyə günləri adlanır. [[Cəmadiul-Əvvəl ayı|Cəmadiul-Əvvəl ayının]] 11, 12 və 13-cü günləri birinci Fatimiyyə, [[Cəmadius-Sani|Cəmadius-Saninin]] üçüncü, dördüncü və beşinci günləri isə ikinci Fatimiyyə adlanır.<ref>Məzahiri, fərhənge suge şii, s.366</ref> Əlbəttə, bəziləri Cəmadiul-Əvvəl ayının 10-dan 20-ə kimi olan günləri birinci Fatimiyyə Cəmadius-Saninin 1-dən 10-a kimi olan günləri isə ikinci Fatimiyyə hesab edirlər.<ref>Əyyami-Fatimiyyə və Mənasike şekl yafteye piyramune an, s.25</ref><br> | Fatimiyyə günləri [[şiə|şiələrin]] həzrət Fatimənin (s) şəhadəti ilə əlaqədar [[matəm]] tutduqları günlərdir.<ref>Məzahiri, fərhənge suge şii, s.365</ref> [[Cəmadiul-Əvvəl ayı|Cəmadiul-Əvvəl ayının]] günü və [[Cəmadius-Sani ayı|Cəmadius-Sani ayının]] günü həzrət Fatimənin (s) şəhadət tarixi kimi şöhrət tapmasına görə birinci Fatimiyyə günləri və ikinci Fatimiyyə günləri adlanır. [[Cəmadiul-Əvvəl ayı|Cəmadiul-Əvvəl ayının]] 11, 12 və 13-cü günləri birinci Fatimiyyə, [[Cəmadius-Sani|Cəmadius-Saninin]] üçüncü, dördüncü və beşinci günləri isə ikinci Fatimiyyə adlanır.<ref>Məzahiri, fərhənge suge şii, s.366</ref> Əlbəttə, bəziləri Cəmadiul-Əvvəl ayının 10-dan 20-ə kimi olan günləri birinci Fatimiyyə Cəmadius-Saninin 1-dən 10-a kimi olan günləri isə ikinci Fatimiyyə hesab edirlər.<ref>Əyyami-Fatimiyyə və Mənasike şekl yafteye piyramune an, s.25</ref><br> | ||
[[Həzrət Fatimə (s)|Həzrət Fatimənin (s)]] şəhadətinin dəqiq tarixi məlum deyil. Bu barədə ixtilaf vardır. İsmayıl Ənsari Zəncaninin (şəmsi təqvimi ilə vəfatı 1388 ) | [[Həzrət Fatimə (s)|Həzrət Fatimənin (s)]] şəhadətinin dəqiq tarixi məlum deyil. Bu barədə ixtilaf vardır. İsmayıl Ənsari Zəncaninin (şəmsi təqvimi ilə vəfatı 1388 ) Əl-Mövsuətul-Kübra ən Fatimətiz-Zəhra (s) kitabında Həzrət Fatimənin (s) şəhadət vaxtı haqqında 21 nəzər nəql edilmişdir.<ref>Ənsari Zəncani, Əl-musuətul kubra ən Fatimətiz-Zəhra (ə), dəlile ma, c.15, s.23</ref> Fatimi Ensiklopediyasının müəlliflərindən olan Seyyid Məhəmməd Cavad Şubeyrinin (1345 -ci il təvəllüdlü) nəzərinə görə, [[şiə|şiələr]] arasında həzrət Fatimənin (s) şəhadətinin [[Cəmadius-Sani ayı|Cəmadius-Sani ayının]] üçüncü günü olması daha məşhurdur.<ref>Şubeyri, Şəhadətu Fatimə (ə), s.347</ref> O, bu nəzəri Dəlailul-İmamə<ref>Təbəri İmami, Dəlailul-İmamə, h.q 1413, s.134</ref> kitabında [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqdən (ə)]] nəql olunmuş rəvayətə istinad edərək demişdir.<ref>Şubeyri, Şəhadətu Fatimə (ə), s.347</ref> | ||
| Sətir 16: | Sətir 16: | ||
Həmçinin, Fatimiyyə günləri ilə eyni vaxtda İranın bəzi şəhərlərində xüsusilə [[Qum|Qumda]], ictimaiyyət üçün [[Bəni-Haşim küçələri]] adlı sərgilər keçirilir. Orada [[Bəqi]], [[Qədir-Xum]] və [[Fədək|Fədəkin]] mənzərəsi nümayiş etdirilir.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/2257579/%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D9%88%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D9%BE%D8%A7-%D8%B4%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%AA-%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9 Mehr news saytı (Farsca),«سومین نمایشگاه کوچههای بنیهاشم در قم برپا شد/ ساخت ماکت بقیع قبل از تخریب»]</ref> | Həmçinin, Fatimiyyə günləri ilə eyni vaxtda İranın bəzi şəhərlərində xüsusilə [[Qum|Qumda]], ictimaiyyət üçün [[Bəni-Haşim küçələri]] adlı sərgilər keçirilir. Orada [[Bəqi]], [[Qədir-Xum]] və [[Fədək|Fədəkin]] mənzərəsi nümayiş etdirilir.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/2257579/%D8%B3%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%86%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DA%A9%D9%88%DA%86%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D9%BE%D8%A7-%D8%B4%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%85%D8%A7%DA%A9%D8%AA-%D8%A8%D9%82%DB%8C%D8%B9 Mehr news saytı (Farsca),«سومین نمایشگاه کوچههای بنیهاشم در قم برپا شد/ ساخت ماکت بقیع قبل از تخریب»]</ref> | ||
Deyilənə görə, birinci və ikinci Fatimiyyə günlərindən əlavə, [[İraq]] şiələri [[Rəbius-Sani|Rəbius-Saninin]] 8-ci günü də əzadarlıq edirlər. Bu əzadarlıq o xanımın Peyğəmbərin (s) vəfatından 40 gün sonra şəhadətə çatdığını bildirən rəvayətə əsasən keçirilir.<ref>https://alkafeel.net/news/index?id=3687&lang=ar, Al-kafeel saytı, «الأيّام الفاطمية أو موسم الأحزان الفاطمية: المعنى والدلالة...»</ref> Həmçinin | Deyilənə görə, birinci və ikinci Fatimiyyə günlərindən əlavə, [[İraq]] şiələri [[Rəbius-Sani|Rəbius-Saninin]] 8-ci günü də əzadarlıq edirlər. Bu əzadarlıq o xanımın Peyğəmbərin (s) vəfatından 40 gün sonra şəhadətə çatdığını bildirən rəvayətə əsasən keçirilir.<ref>https://alkafeel.net/news/index?id=3687&lang=ar, Al-kafeel saytı, «الأيّام الفاطمية أو موسم الأحزان الفاطمية: المعنى والدلالة...»</ref> Həmçinin Pakistan ,<ref>https://www.irna.ir/fa/Photo/2652032, irna saytı, «ایام شهادت حضرت فاطمه الزهرا سلام الله علیها در پاکستان»، خبرگزاری ای</ref> [[Azərbaycan]], Tacikistan<ref>[http://tajik.irib.ir/persian/news/تاجیکستان/item/18271-مراسم-سوگواري-شهادت-حضرت-فاطمه-س-در-جمهوری-آذربایجان-و-تاجیکستان «مراسم سوگواری شهادت حضرت فاطمه(س) در جمهوری آذربایجان و تاجیکستان»]، رادیو ایران تاجیک. Radio İran Tacik</ref> və Avstraliya<ref>[http://fa.abna24.com/service/archive/2014/03/31/600449/story.html «مراسم فاطمیه دوم در استرالیا»،] خبرگزاری ابنا.</ref> kimi ölkələrdə habelə Hamburq İslam Mərkəzində<ref>[https://www.mehrnews.com/photo/3922514/%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%B3%D9%88%DA%AF%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%81%D8%A7%D8%B7%D9%85%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D9%87%D8%A7%D9%85%D8%A8%D9%88%D8%B1%DA%AF مراسم سوگواری ایام فاطمیه در مرکز اسلامی هامبورگ/Mehr news saytı(Farsca)]</ref> və Stokholmdakı İmam Əli (ə) İslam Mərkəzində əzadarlıq mərasimləri keçirilir.<ref>[http://fa.abna24.com/news/اخبار-اروپا/برنامه-مراسم-عزاداری-فاطمیه-دوم-2018-در-شهرهای-مهم-اروپا_732762.html «برنامه مراسم عزاداری فاطمیه دوم (۲۰۱۸) در شهرهای مهم اروپادر این ایام، مراسم سوگواری برگزار میکنند»]، خبرگزاری ابنا. Abna saytı (Farsca)</ref> | ||
== Həzrət Fatimə (s) üçün əzadarlıq etməyin tarixi == | == Həzrət Fatimə (s) üçün əzadarlıq etməyin tarixi == | ||
Əhli-beytin (ə) [[həzrət Fatimə (s)|həzrət Fatiməyə (s)]] əzadarlıq etməsi haqqında xəbərlər var.<ref>Əl-Hidayətul-kubra, h.q 1419, s.408</ref> [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqin (ə)]] həzrət Zəhra (s) üçün əzadarlıq etdiyi bildirilir. O həzrətin bu əzadarlıq məclisində həzrət Möhsinin (ə) siqt olması və həzrət Zəhranın (s) döyülməsi əhvalatını qeyd etdiyi nəql olunur.<ref>Əl-Hidayətul-kubra, h.q 1419, s.408</ref> Həmçinin qazi | Əhli-beytin (ə) [[həzrət Fatimə (s)|həzrət Fatiməyə (s)]] əzadarlıq etməsi haqqında xəbərlər var.<ref>Əl-Hidayətul-kubra, h.q 1419, s.408</ref> [[İmam Sadiq (ə)|İmam Sadiqin (ə)]] həzrət Zəhra (s) üçün əzadarlıq etdiyi bildirilir. O həzrətin bu əzadarlıq məclisində həzrət Möhsinin (ə) siqt olması və həzrət Zəhranın (s) döyülməsi əhvalatını qeyd etdiyi nəql olunur.<ref>Əl-Hidayətul-kubra, h.q 1419, s.408</ref> Həmçinin qazi Əbdül-Cabbar Mötəzilinin (hicri 415-ci ildə vəfat edib) verdiyi xəbərə əsasən, Misir, Şam, [[Bağdad]], Rəmlə, Əkka, Sur, Əsqəlan və Cəbəlul-Bəsmaq kimi bölgələrdə bəzi şiələr həzrət Zəhra (s) və oğlu [[Möhsin ibn Əli (ə)|həzrət Möhsin (ə)]] üçün əzadarlıq edirdilər.<ref>Qazi Əbdul-Cabbar, Təsbitu Dəlailin-nubuvvə, h.q 1427, c.2, s.595</ref> | ||
== Əlaqəli məqalələr == | == Əlaqəli məqalələr == | ||