Məzmuna keçin

Əti halal heyvan: Redaktələr arasındakı fərq

50 bayt əlavə edildi ,  21 fevral 2023
redaktənin izahı yoxdur
imported>C.Abulfaz
Redaktənin izahı yoxdur
imported>V.Safar
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
Əti halal heyvan
''Bu məqalə bir fiqhi məfhum haqqında məlumat xarakterli yazılmışdır. Ona görə də dini əməlləri yerinə yetirmək üçün meyar ola bilməz. Dini ayinlər üçün başqa mənbələrə müraciət edin.''<br>
Bu məqalə bir fiqhi məfhum haqqında məlumat xarakterli yazılmışdır. Ona görə də dini əməlləri yerinə yetirmək üçün meyar ola bilməz. Dini ayinlər üçün başqa mənbələrə müraciət edin.


Əti halal olan heyvan o heyvandır ki, fiqhə əsasən, ətinin yeyilməsi icazəlidir. Üç növ quru, su və quşlardan olan heyvanların hər birində əti halal olan heyvanlar var. Əti halal olan heyvanların ətinin halal olmasının şərti şəriətə uyğun kəsilməsidir. Fəqihlərin fətvalarına əsasən, heyvan şəriətə uyğun kəsilsə belə, onun qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır.
Fəqihlərin fətvasına əsasən, atıcı qanı olan və şəriət qaydalarına uyğun kəsilmədən ölmüş halal ətli heyvanların dərisindən istifadə etmək olmaz.


Tərif
'''Əti halal olan heyvan''' o heyvandır ki, fiqhə əsasən, ətinin yeyilməsi icazəlidir. Üç növ quru, su quşlardan olan heyvanların hər birində əti halal olan heyvanlar var. Əti halal olan heyvanların ətinin halal olmasının şərti şəriətə uyğun kəsilməsidir. Fəqihlərin fətvalarına əsasən, heyvan şəriətə uyğun kəsilsə belə, onun qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır.
Fiqhdə heyvanlar əti halal olan və əti haram olan heyvanlara bölünür.[1] Əti halal olan heyvanlar, heyvanın şəriət qaydalarına uyğun kəsildikdən sonra ətlərinin yeyilməsinə icazə verilən heyvanlardır.[2]
Fəqihlərin fətvasına əsasən, atıcı qanı olan və şəriət qaydalarına uyğun kəsilmədən ölmüş halal ətli heyvanların dərisindən istifadə etmək olmaz.<br>


Fiqh kitablarında təharət,[3] namaz,[4] ov[5] və "zibh" (kəsim)[6] kimi fiqhi fəsillərdə halal ətli heyvanların hökmlərindən bəhs edilir.
== Tərif ==
Fiqhdə heyvanlar əti halal olan və əti haram olan heyvanlara bölünür.[1] Əti halal olan heyvanlar, heyvanın şəriət qaydalarına uyğun kəsildikdən sonra ətlərinin yeyilməsinə icazə verilən heyvanlardır.[2]<br>


Halal ətli heyvanlar
 
Fiqh kitablarında təharət,[3] namaz,[4] ov[5] və "zibh" (kəsim)[6] kimi fiqhi fəsillərdə halal ətli heyvanların hökmlərindən bəhs edilir.<br>
 
 
== Halal ətli heyvanlar ==
Şiə fiqhinə görə, üç növ quru heyvanları, dəniz heyvanları və quşlar arasında aşağıdakı heyvanlar halal ətli sayılırlar:
Şiə fiqhinə görə, üç növ quru heyvanları, dəniz heyvanları və quşlar arasında aşağıdakı heyvanlar halal ətli sayılırlar:
    Quru heyvanları: Qoyun, keçi, inək, dəvə, ceyran, maral, zebra və dağ keçisi kimi heyvanlar halal sayılır[7] At, qatır və ulağın da əti halaldır; Lakin onların ətini yemək məkruhdur.[8]
* Quru heyvanları: Qoyun, keçi, inək, dəvə, ceyran, maral, zebra və dağ keçisi kimi heyvanlar halal sayılır[7] At, qatır və ulağın da əti halaldır; Lakin onların ətini yemək məkruhdur.[8]
     Dəniz heyvanları: pullu balıqlar və krevetlər halal sayılır. Suda yaşayan digər heyvanların əti isə haramdır.[9]
      
    Quşlar: Çinədanı ya mədə ya ayağının arxasında buynuzu və ya tez-tez qanad çalması kimi dörd xüsusiyyətdən birinə sahib olan quşların ətləri halaldır.[10] toyuq, hinduşka, sərçə, göyərçin, ördək, kəklik, tovuzquşu, bülbül və dəvəquşu kimi quşların əti halaldır.11] Hüdhüd[12] və qaranquş da halaldır, lakin onları yemək məkruhdur.[13]
* Dəniz heyvanları: pullu balıqlar və krevetlər halal sayılır. Suda yaşayan digər heyvanların əti isə haramdır.[9]<br>
 
   
Halal ətli heyvanların haram hissələri
* Quşlar: Çinədanı ya mədə ya ayağının arxasında buynuzu və ya tez-tez qanad çalması kimi dörd xüsusiyyətdən birinə sahib olan quşların ətləri halaldır.[10] toyuq, hinduşka, sərçə, göyərçin, ördək, kəklik, tovuzquşu, bülbül və dəvəquşu kimi quşların əti halaldır.11] Hüdhüd[12] və qaranquş da halaldır, lakin onları yemək məkruhdur.[13]<br>
==
Halal ətli heyvanların haram hissələri ==
Fəqihlər halal ətli heyvanların şəriət qaydalarına uyğun kəsilsə belə, bəzi hissələrini yeməyi haram biliblər;[14] Qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır.[15]
Fəqihlər halal ətli heyvanların şəriət qaydalarına uyğun kəsilsə belə, bəzi hissələrini yeməyi haram biliblər;[14] Qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır.[15]


Namazda dəridən istifadənin hökmü
== Namazda dəridən istifadənin hökmü ==
Fəqihlərin fətvasına əsasən, atıcı qanı olan və şəriət qaydalarına uyğun kəsilmədən ölmüş halal ətli heyvanların dərisindən istifadə etmək olmaz. Əlbəttə, əgər müsəlman bazarında satılırsa, bu onların şəriət qaydalarına uyğun kəsilməsindən xəbər verir. Artıq bu sahədə araşdırma aparmağa ehtiyac yoxdur.[16]
Fəqihlərin fətvasına əsasən, atıcı qanı olan və şəriət qaydalarına uyğun kəsilmədən ölmüş halal ətli heyvanların dərisindən istifadə etmək olmaz. Əlbəttə, əgər müsəlman bazarında satılırsa, bu onların şəriət qaydalarına uyğun kəsilməsindən xəbər verir. Artıq bu sahədə araşdırma aparmağa ehtiyac yoxdur.[16]


<br>
Halal ətli heyvanların kəsilməsinə nəzarət
Halal ətli heyvanların kəsilməsinə nəzarət
İranda və bəzi digər İslam ölkələrində istifadə olunan ətlərin halal olmasını yoxlamaq üçün halal heyvanların kəsilməsi və ovlanması üzrə mütəxəssislər halal ətli heyvanların kəsilməsi və ovlanması prosesinə nəzarət edirlər.[17]
İranda və bəzi digər İslam ölkələrində istifadə olunan ətlərin halal olmasını yoxlamaq üçün halal heyvanların kəsilməsi və ovlanması üzrə mütəxəssislər halal ətli heyvanların kəsilməsi və ovlanması prosesinə nəzarət edirlər.[17]
Anonymous user