Anonymous user
Əti halal heyvan: Redaktələr arasındakı fərq
redaktənin izahı yoxdur
imported>V.Safar |
imported>V.Safar Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 2: | Sətir 2: | ||
'''Əti halal olan heyvan''' o heyvandır ki, fiqhə əsasən, ətinin yeyilməsi icazəlidir. Üç növ quru, su və quşlardan olan heyvanların hər birində əti halal olan heyvanlar var. Əti halal olan heyvanların ətinin halal olmasının şərti şəriətə uyğun kəsilməsidir. Fəqihlərin fətvalarına əsasən, heyvan şəriətə uyğun kəsilsə belə, onun qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır. | '''Əti halal olan heyvan''' o heyvandır ki, [[Fiqh|fiqhə]] əsasən, ətinin yeyilməsi icazəlidir. Üç növ quru, su və quşlardan olan heyvanların hər birində əti halal olan heyvanlar var. Əti halal olan heyvanların ətinin halal olmasının şərti şəriətə uyğun kəsilməsidir. Fəqihlərin [[Fətva|fətvalarına]] əsasən, heyvan şəriətə uyğun kəsilsə belə, onun qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır. | ||
Fəqihlərin fətvasına əsasən, atıcı qanı olan və şəriət qaydalarına uyğun kəsilmədən ölmüş halal ətli heyvanların dərisindən istifadə etmək olmaz.<br> | Fəqihlərin fətvasına əsasən, atıcı qanı olan və şəriət qaydalarına uyğun kəsilmədən ölmüş halal ətli heyvanların dərisindən istifadə etmək olmaz.<br> | ||
== Tərif == | == Tərif == | ||
Fiqhdə heyvanlar əti halal olan və əti haram olan heyvanlara bölünür.[1] Əti halal olan heyvanlar, heyvanın şəriət qaydalarına uyğun kəsildikdən sonra ətlərinin yeyilməsinə icazə verilən heyvanlardır.[2]<br> | Fiqhdə heyvanlar əti halal olan və [[Əti haram olan heyvanlar|əti haram olan heyvanlara]] bölünür.[1] Əti halal olan heyvanlar, heyvanın [[Əhkam|şəriət qaydalarına]] uyğun kəsildikdən sonra ətlərinin yeyilməsinə icazə verilən heyvanlardır.[2]<br> | ||
Fiqh kitablarında təharət,[3] namaz,[4] ov[5] və "zibh" (kəsim)[6] kimi fiqhi fəsillərdə halal ətli heyvanların hökmlərindən bəhs edilir.<br> | Fiqh kitablarında təharət,[3] [[Namaz|namaz]],[4] ov[5] və "[[Şəri zibh|zibh]]" (kəsim)[6] kimi fiqhi fəsillərdə halal ətli heyvanların hökmlərindən bəhs edilir.<br> | ||
== Halal ətli heyvanlar == | == Halal ətli heyvanlar == | ||
Şiə fiqhinə görə, üç növ quru heyvanları, dəniz heyvanları və quşlar arasında aşağıdakı heyvanlar halal ətli sayılırlar: | Şiə fiqhinə görə, üç növ quru heyvanları, dəniz heyvanları və quşlar arasında aşağıdakı heyvanlar halal ətli sayılırlar: | ||
* '''Quru heyvanları''': Qoyun, keçi, inək, dəvə, ceyran, maral, zebra və dağ keçisi kimi heyvanlar halal sayılır[7] At, qatır və ulağın da əti halaldır; Lakin onların ətini yemək məkruhdur.[8] | * '''Quru heyvanları''': Qoyun, keçi, inək, dəvə, ceyran, maral, zebra və dağ keçisi kimi heyvanlar halal sayılır[7] At, qatır və ulağın da əti halaldır; Lakin onların ətini yemək [[Məkruh|məkruhdur]].[8] | ||
* '''Dəniz heyvanları''': pullu balıqlar və krevetlər halal sayılır. Suda yaşayan digər heyvanların əti isə haramdır.[9]<br> | * '''Dəniz heyvanları''': pullu balıqlar və krevetlər halal sayılır. Suda yaşayan digər heyvanların əti isə [[Haram|haramdır]].[9]<br> | ||
* '''Quşlar''': Çinədanı ya mədə ya ayağının arxasında buynuzu və ya tez-tez qanad çalması kimi dörd xüsusiyyətdən birinə sahib olan quşların ətləri halaldır.[10] | * '''Quşlar''': Çinədanı ya mədə ya ayağının arxasında buynuzu və ya tez-tez qanad çalması kimi dörd xüsusiyyətdən birinə sahib olan quşların ətləri halaldır.[10] Toyuq, hinduşka, sərçə, göyərçin, ördək, kəklik, tovuzquşu, bülbül və dəvəquşu kimi quşların əti halaldır.11] Hüdhüd[12] və qaranquş da halaldır, lakin onları yemək məkruhdur.[13]<br> | ||
== '''Halal ətli heyvanların haram hissələri''' == | == '''Halal ətli heyvanların haram hissələri''' == | ||
Fəqihlər halal ətli heyvanların şəriət qaydalarına uyğun kəsilsə belə, bəzi hissələrini yeməyi haram biliblər;[14] Qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır.[15] | Fəqihlər halal ətli heyvanların şəriət qaydalarına uyğun kəsilsə belə, bəzi hissələrini yeməyi haram biliblər;[14] Qan, dalaq, erkək heyvanın cinsiyyət orqanı və ya erkəklik yumurtaları, (xayalar) kimi bəzi hissələrini yemək haramdır.[15] | ||
Sətir 27: | Sətir 27: | ||
<br> | <br> | ||
Halal ətli heyvanların kəsilməsinə nəzarət | Halal ətli heyvanların kəsilməsinə nəzarət | ||
İranda və bəzi digər İslam ölkələrində istifadə olunan ətlərin halal olmasını yoxlamaq üçün halal heyvanların kəsilməsi və ovlanması üzrə mütəxəssislər halal ətli heyvanların kəsilməsi və ovlanması prosesinə nəzarət edirlər.[17] | [[İran|İranda]] və bəzi digər İslam ölkələrində istifadə olunan ətlərin halal olmasını yoxlamaq üçün halal heyvanların kəsilməsi və ovlanması üzrə mütəxəssislər halal ətli heyvanların kəsilməsi və ovlanması prosesinə nəzarət edirlər.[17] |