confirmed, movedable, templateeditor
14.756
edits
Səcdə üzvləri: Redaktələr arasındakı fərq
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 11: | Sətir 11: | ||
</noinclude> | </noinclude> | ||
'''Səcdə üzvləri''' (ərəbcə: أعضاء السجدة) və ya '''bədənin yeddi səcdə üzvü''' [[Səcdə|səcdə]] zamanı yerə qoyulan yeddi bədən üzvüdür. Şiə fəqihlərinə görə, səcdə edərkən alın, hər iki əlin içi, dizlərin başları və ayaqların baş barmaqlarının uclarını yerə qoymaq [[Vacib|vacibdir]]. Burnun yerə qoyulması da [[Müstəhəb|müstəhəb]] sayılır.<br> | '''Səcdə üzvləri''' (ərəbcə: أعضاء السجدة) və ya '''bədənin yeddi səcdə üzvü''' [[Səcdə|səcdə]] zamanı yerə qoyulan yeddi bədən üzvüdür. [[Şiə]] fəqihlərinə görə, səcdə edərkən alın, hər iki əlin içi, dizlərin başları və ayaqların baş barmaqlarının uclarını yerə qoymaq [[Vacib|vacibdir]]. Burnun yerə qoyulması da [[Müstəhəb|müstəhəb]] sayılır.<br> | ||
Fəqihlərin əksəriyyəti səcdədə üzvlərin tamamilə yerə qoyulmasının [[vacib]] olmadığı qənaətindədirlər. Əksinə, yerlə minimal təmasın kifayət etdiyini bildirirlər. Əlbəttə ki, alın bu hökmdən istisna olmuşdur. Həmçinin bəzi fəqihlər bir [[Şəri dirhəm|dirhəmə]] qədərində alının yerə qoyulmasını vacib saymışlar.<br> | Fəqihlərin əksəriyyəti səcdədə üzvlərin tamamilə yerə qoyulmasının [[vacib]] olmadığı qənaətindədirlər. Əksinə, yerlə minimal təmasın kifayət etdiyini bildirirlər. Əlbəttə ki, alın bu hökmdən istisna olmuşdur. Həmçinin bəzi fəqihlər bir [[Şəri dirhəm|dirhəmə]] qədərində alının yerə qoyulmasını vacib saymışlar.<br> | ||
| Sətir 17: | Sətir 17: | ||
Namaz qılan şəxsin alnını qoyduğu şeyin yer və yerdə bitənlərdən olması vacibdir. Bir şərtlə ki, onlar yeməli və ya geyilən olmasın. | Namaz qılan şəxsin alnını qoyduğu şeyin yer və yerdə bitənlərdən olması vacibdir. Bir şərtlə ki, onlar yeməli və ya geyilən olmasın. | ||
== Tərif == | ==Tərif== | ||
Səcdə üzvləri və ya yeddi üzv və ya yeddi [[Səcdə|səcdə]] üzvü səcdə zamanı yerə qoyulması [[Vacib|vacib]] olan bədənin yeddi üzvü və ya yeddi hissəsinə deyilir.<ref>Muəssisətu dayrətil-məarifil-fiqhil-Şiə, h.q 1423, c.15, s.108</ref> Bu üzvlər bunlardır: Alın, hər iki əlin içi, dizlərin başları və ayaqların baş barmaqlarının ucları.<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.276</ref> Səcdənin üzvləri haqqında fiqh kitablarının [[Namaz|"namaz"]] bölümündə bəhs edilmişdir.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.176</ref> | Səcdə üzvləri və ya yeddi üzv və ya yeddi [[Səcdə|səcdə]] üzvü səcdə zamanı yerə qoyulması [[Vacib|vacib]] olan bədənin yeddi üzvü və ya yeddi hissəsinə deyilir.<ref>Muəssisətu dayrətil-məarifil-fiqhil-Şiə, h.q 1423, c.15, s.108</ref> Bu üzvlər bunlardır: Alın, hər iki əlin içi, dizlərin başları və ayaqların baş barmaqlarının ucları.<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.276</ref> Səcdənin üzvləri haqqında fiqh kitablarının [[Namaz|"namaz"]] bölümündə bəhs edilmişdir.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.176</ref> | ||
== Hökmlər == | ==Hökmlər== | ||
Səcdə üzvlərinin bəzi hökmləri bunlardır: | Səcdə üzvlərinin bəzi hökmləri bunlardır: | ||
* Şiə fəqihi Yusif Bəhraninin (hicri 1186-cı ildə vəfat edib) dediyinə görə, şiə fəqihlərinin məşhur nəzərinə əsasən, səcdə zamanı səcdənin yeddi üzvünü yerə qoymaq [[Vacib|vacibdir]].<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.276</ref> | *Şiə fəqihi Yusif Bəhraninin ([[Hicrətin 1186-cı il|hicri 1186-cı ildə]] vəfat edib) dediyinə görə, şiə fəqihlərinin məşhur nəzərinə əsasən, səcdə zamanı səcdənin yeddi üzvünü yerə qoymaq [[Vacib|vacibdir]].<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.276</ref> | ||
* Yeddi üzvün (alından başqa) yerə minimum təmasının kifayət etdiyini hesab etmişlər.<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.277</ref> Bəzi [[Müctəhid|fəqihlər]] alnın yerə minimum toxunmasının da kifayət etdiyi qənaətindədirlər.<ref>Şəhid Sani, Məsalikul-ifham, h.q 1413, c.1, s.218</ref> | *Yeddi üzvün (alından başqa) yerə minimum təmasının kifayət etdiyini hesab etmişlər.<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.277</ref> Bəzi [[Müctəhid|fəqihlər]] alnın yerə minimum toxunmasının da kifayət etdiyi qənaətindədirlər.<ref>Şəhid Sani, Məsalikul-ifham, h.q 1413, c.1, s.218</ref> | ||
Digər tərəfdən bəzi fəqihlər alnın bir dirhəm qədərində yerə qoymağı vacib saymışlar.<ref>Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, h.ş 1362, c.10, s.144</ref> | Digər tərəfdən bəzi fəqihlər alnın bir dirhəm qədərində yerə qoymağı vacib saymışlar.<ref>Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, h.ş 1362, c.10, s.144</ref> | ||
* Səcdənini zikrini deyərkən qəsdən yeddi üzvdən birini yerdən qaldırmaq namazı batil edər.<ref>Əllamə Hilli, Təhrirul-əhkam, Muəssisətu Alil-Beyt (ə), c.1, s.224</ref>[[Ayətullah Əli Hüseyni Sistani|Ayətullah Sistaninin]] fətvasına əsasən, [[Namaz|namaz]] qılan şəxs zikr deyilmədiyi zamanda da əgər səcdə üzvlərini yerdən qaldırsa, ehtiyata əsasən namazı batil olar.<ref>Sistani, Tozihul-məsail, h.q 1415, c.1, s.224</ref> | *Səcdənini zikrini deyərkən qəsdən yeddi üzvdən birini yerdən qaldırmaq [[Namaz|namazı]] batil edər.<ref>Əllamə Hilli, Təhrirul-əhkam, Muəssisətu Alil-Beyt (ə), c.1, s.224</ref>[[Ayətullah Əli Hüseyni Sistani|Ayətullah Sistaninin]] fətvasına əsasən, [[Namaz|namaz]] qılan şəxs zikr deyilmədiyi zamanda da əgər səcdə üzvlərini yerdən qaldırsa, ehtiyata əsasən namazı batil olar.<ref>Sistani, Tozihul-məsail, h.q 1415, c.1, s.224</ref> | ||
== Səcdənin müstəhəb əməlləri == | ==Səcdənin müstəhəb əməlləri== | ||
* Burnu yerə qoymaq; [[Müctəhid|Fəqihlər]] səcdədə burnu yerə qoymağı [[Müstəhəb|müstəhəb]] hesab etmişlər.<ref>Muəssisətu dayrətil-məarifil-fiqhil-İslami, h.q 1423, c.18, s.288-289</ref> Bu hökmün sənədi İmam Sadiqdən (ə) nəql olunur ki, burnu yerə qoymaq [[Həzrət Muhəmməd (s)|Həzrət Peyğəmbərin (s)]] sünnəsi<ref>Hürr Amili, Vəsailuş-şiə, h.q 1416, s.343; Kuleyni, Əl-kafi, h.ş 1387, c.6, s.144</ref> kimi tanıtdırılmışdır.<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.276</ref> [[Əllamə Hilli|Əllamə Hilliyə]] görə burnu yerə qoymaq [[Müstəhəb|təkidli müstəhəbdir]].<ref>Əllamə Hilli, Təzkirətul-füqəha, h.q 1414, c.3, s.188</ref> | *Burnu yerə qoymaq; [[Müctəhid|Fəqihlər]] səcdədə burnu yerə qoymağı [[Müstəhəb|müstəhəb]] hesab etmişlər.<ref>Muəssisətu dayrətil-məarifil-fiqhil-İslami, h.q 1423, c.18, s.288-289</ref> Bu hökmün sənədi İmam Sadiqdən (ə) nəql olunur ki, burnu yerə qoymaq [[Həzrət Muhəmməd (s)|Həzrət Peyğəmbərin (s)]] sünnəsi<ref>Hürr Amili, Vəsailuş-şiə, h.q 1416, s.343; Kuleyni, Əl-kafi, h.ş 1387, c.6, s.144</ref> kimi tanıtdırılmışdır.<ref>Bəhrani, Əl-hədaiqun-nazirə, h.ş 1363, c.8, s.276</ref> [[Əllamə Hilli|Əllamə Hilliyə]] görə burnu yerə qoymaq [[Müstəhəb|təkidli müstəhəbdir]].<ref>Əllamə Hilli, Təzkirətul-füqəha, h.q 1414, c.3, s.188</ref> | ||
* Təxviyə: Kişiyə müstəhəbdir ki, səcdədə olarkən qollarını açıb dirsəklərini yerə qoymasın.<ref>Mühəqqiq Kərəki, Cameul-məqasid, h.q 1414, c.2, s.306</ref> Həmçinin qadının səcdədə dirsəklərini yerə qoyması və bədən üzvlərini bir-birinə yapışdırması müstəhəbdir.<ref>Mühəqqiq Kərəki, Cameul-məqasid, h.q 1414, c.2, s.365</ref> | *Təxviyə: Kişiyə müstəhəbdir ki, səcdədə olarkən qollarını açıb dirsəklərini yerə qoymasın.<ref>Mühəqqiq Kərəki, Cameul-məqasid, h.q 1414, c.2, s.306</ref> Həmçinin qadının səcdədə dirsəklərini yerə qoyması və bədən üzvlərini bir-birinə yapışdırması müstəhəbdir.<ref>Mühəqqiq Kərəki, Cameul-məqasid, h.q 1414, c.2, s.365</ref> | ||
== Səcdə üzvlərinin yerinin hökmləri == | ==Səcdə üzvlərinin yerinin hökmləri== | ||
Şiə fəqihlərinin məşhur rəyinə görə, səcdənin yerləri arasında yalnız alnın yerinin (alının qoyulduğu yer və ya şey) pak olması vacibdir.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.177</ref> | Şiə fəqihlərinin məşhur rəyinə görə, səcdənin yerləri arasında yalnız alnın yerinin (alının qoyulduğu yer və ya şey) pak olması vacibdir.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.177</ref> | ||
Əlbəttə ki, hicri-qəməri tarixi ilə dördüncü və beşinci əsrlərdə şiə fəqihlərindən olan | Əlbəttə ki, hicri-qəməri tarixi ilə dördüncü və beşinci əsrlərdə şiə fəqihlərindən olan Əbu Səlah Hələbi səcdə üzvlərinin qoyulduğu yerlərin [[Nəcisin aradan aparılması|nəcisinin aradan aparılmasını]] vacib hesab etmişdir.<ref>Əbu Səlah, Hələbi, Əl-kafi fil-fiqh, h.q 1403, c.1, s.140</ref> | ||
Səcdə yerinin (ibadət edənin alnını qoyduğu yer və ya bir şey) yer və ondan bitən bir şeydən olması vacibdir. Bir şərtlə ki, onlar yeməli və ya geyilən olmasın.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.388</ref> Bu hökmün sənədi [[Hədis|hədislər]] və fəqihlərin [[İcma|icmasıdır]].<ref>Səbzəvari, Muhəzzəbul-əhkam, h.ü 1413, c.5, s.434</ref>Buna görə də yer və ya mədənlərdən çıxarılan qızıl, gümüş, əqiq və firuzə kimi yerdə bitmiş sayılmayan bir şeyə alnı qoymaq düzgün deyil.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.2, s.389</ref> | Səcdə yerinin (ibadət edənin alnını qoyduğu yer və ya bir şey) yer və ondan bitən bir şeydən olması vacibdir. Bir şərtlə ki, onlar yeməli və ya geyilən olmasın.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.1, s.388</ref> Bu hökmün sənədi [[Hədis|hədislər]] və fəqihlərin [[İcma|icmasıdır]].<ref>Səbzəvari, Muhəzzəbul-əhkam, h.ü 1413, c.5, s.434</ref>Buna görə də yer və ya mədənlərdən çıxarılan qızıl, gümüş, əqiq və firuzə kimi yerdə bitmiş sayılmayan bir şeyə alnı qoymaq düzgün deyil.<ref>Təbatəbai Yəzdi, Əl-urvətul-vüsqa, h.q 1417, c.2, s.389</ref> | ||
== İstinadlar == | ==İstinadlar== | ||
{{İstinadlar}} | {{İstinadlar}} | ||
== Ədəbiyyat == | ==Ədəbiyyat== | ||
{{Ədəbiyyat}} | {{Ədəbiyyat}} | ||
* Əbu Səlah Hələbi, Təqiud-din ibn Nəcmud-din, Əl-Kafi fil-fiqh, İsfahan, Məktəbətu İmam Əmirəl-möminin, h.q 1403 | * Əbu Səlah Hələbi, Təqiud-din ibn Nəcmud-din, Əl-Kafi fil-fiqh, İsfahan, Məktəbətu İmam Əmirəl-möminin, h.q 1403 | ||
| Sətir 57: | Sətir 57: | ||
*Nəcəfi, Muhəmməd Həsən, Cəvahirul-kəlam, Beyrut, Daru ehyait-terasil-ərəbi, 7-ci çap, h.ş 1362 | *Nəcəfi, Muhəmməd Həsən, Cəvahirul-kəlam, Beyrut, Daru ehyait-terasil-ərəbi, 7-ci çap, h.ş 1362 | ||
{{end}} | {{end}} | ||
[[Kateqoriya:Namazın hökümləri]] | [[Kateqoriya:Namazın hökümləri]] | ||
[[Kateqoriya:Namaz bölməsinin terminləri]] | [[Kateqoriya:Namaz bölməsinin terminləri]] | ||
[[Kateqoriya:Əhəmiyyətinə görə C dərəcəli məqalələr]] | [[Kateqoriya:Əhəmiyyətinə görə C dərəcəli məqalələr]] | ||