confirmed, movedable, templateeditor
13.363
edits
İmam Hüseyn (ə): Redaktələr arasındakı fərq
→Kərbəla hadisəsi
| Sətir 134: | Sətir 134: | ||
== Kərbəla hadisəsi == | == Kərbəla hadisəsi == | ||
: ''Əsas məqalə: [[Kərbəla hadisəsi]]'' | : ''Əsas məqalə: [[Kərbəla hadisəsi]]'' | ||
İmam Hüseynin (ə) və dostlarının [[Şəhadət|şəhadətə]] çatması ilə nəticələnən Kərbəla hadisəsi Həzrətin (ə) həyatının ən mühüm hissəsi sayılır. Bəzi məlumatlara əsasən, imam Hüseyn (ə) İraqa tərəf hərəkət etməmişdən əvvəl şəhid olacağından xəbərdar idi. Bu hadisə Onun (ə) Yezidlə [[Beyət|beyətdən]] imtina etməsindən sonra baş verdi. [[Kufə|Kufəlilərin]] dəvət etdiyi üçün ailəsi və dostları ilə birlikdə bu şəhərə tərəf hərəkət edən imam Hüseyn (ə) [[Zu-husəm]] adlı məntəqədə [[Hürr ibn Yezid Riyahi|Hürr ibn Yezid Riyahinin]] komandirliyi altında olan qoşunla qarşılaşdı və öz yolunu dəyişməyə məcbur oldu. | İmam Hüseynin (ə) və dostlarının [[Şəhadət|şəhadətə]] çatması ilə nəticələnən Kərbəla hadisəsi Həzrətin (ə) həyatının ən mühüm hissəsi sayılır. Bəzi məlumatlara əsasən, imam Hüseyn (ə) İraqa tərəf hərəkət etməmişdən əvvəl şəhid olacağından xəbərdar idi. Bu hadisə Onun (ə) Yezidlə [[Beyət|beyətdən]] imtina etməsindən sonra baş verdi. [[Kufə|Kufəlilərin]] dəvət etdiyi üçün ailəsi və dostları ilə birlikdə bu şəhərə tərəf hərəkət edən imam Hüseyn (ə) [[Zu-husəm]] adlı məntəqədə [[Hürr ibn Yezid Riyahi|Hürr ibn Yezid Riyahinin]] komandirliyi altında olan qoşunla qarşılaşdı və öz yolunu dəyişməyə məcbur oldu.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.322; İbn Əsir, Əl-Kamil, m.1965, c.4, s.51</ref> | ||
Mənbələrin çoxunun nəqlinə əsasən, onlar [[2 Məhərrəm |Məhərrəm ayının 2-də]] Kərbəlaya çatdılar və o günün sabahı Ömər ibn Sədin başçılığı altında Kufə camaatından olan [[Ömər ibn Sədin qoşunu|dörd min nəfərlik qoşun]] Kərbəlaya daxil oldu. Tarixi məlumatlara əsasən, Hüseyn ibn Əli (ə) ilə Ömər Səd arasında bir neçə dəfə müzakirə baş verdi. Lakin İbn Ziyad Hüseynin (ə) Yezidlə beyət etməsindən və ya döyüşdən başqa bir şeyə razı olmadı. | Mənbələrin çoxunun nəqlinə əsasən, onlar [[2 Məhərrəm |Məhərrəm ayının 2-də]] Kərbəlaya çatdılar<ref>İbn Əsəm, Əl-Futuh, m.1991, c.5, s.83; Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.409; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, c.2, s.84</ref> və o günün sabahı Ömər ibn Sədin başçılığı altında Kufə camaatından olan [[Ömər ibn Sədin qoşunu|dörd min nəfərlik qoşun]] Kərbəlaya daxil oldu.<ref>Diynəvəri, Əxbarut-Tival, h.ş 1368, s.253; Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.176; Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.409; İbn Əsir, Əl-Kamil, m.1965, c.4, s.52</ref> Tarixi məlumatlara əsasən, Hüseyn ibn Əli (ə) ilə Ömər Səd arasında bir neçə dəfə müzakirə baş verdi.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.414</ref> Lakin İbn Ziyad Hüseynin (ə) Yezidlə beyət etməsindən və ya döyüşdən başqa bir şeyə razı olmadı.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.182; Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.414; Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.88</ref> | ||
Ömər Sədin qoşunu [[Tasua günü|tasua günü]] günortadan sonra döyüşə hazır oldu. Lakin imam Hüseyn (ə) o gecəni Allahla münacat etmək üçün möhlət aldı. Həzrət (ə) [[Aşura gecəsi|Aşura gecəsində]] öz dostları üçün söhbət etdi və onlardan beyəti götürdü və onlara getmək icazəsi verdi. Amma onlar vəfalı olduqlarını və Həzrəti (ə) himayə etdiklərinə təkid etdilər. | Ömər Sədin qoşunu [[Tasua günü|tasua günü]] günortadan sonra döyüşə hazır oldu. Lakin imam Hüseyn (ə) o gecəni Allahla münacat etmək üçün möhlət aldı.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.417; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.88</ref> Həzrət (ə) [[Aşura gecəsi|Aşura gecəsində]] öz dostları üçün söhbət etdi və onlardan beyəti götürdü və onlara getmək icazəsi verdi. Amma onlar vəfalı olduqlarını və Həzrəti (ə) himayə etdiklərinə təkid etdilər.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.91-94</ref> | ||
[[Aşura günü]] səhər döyüş başladı və günortaya qədər imam Hüseynin (ə) dostlarından çoxu şəhadətə çatdı. Döyüş müddətində Kufə qoşununun komandirlərindən olan Hürr ibn Yezid İmam Hüseynə (ə) qoşuldu. Dostları şəhid olduqdan sonra İmamın (ə) yaxınları meydana getdilər. Onların birincisi [[Həzrət Əli Əkbər (ə)|Əli Əkbər]] idi. Onlar da bir-birinin ardıyca şəhadətə çatdılar. Sonra isə Hüseyn ibn Əli (ə) özü meydana getdi və Məhərrəm ayının onunda günortadan sonra şəhadətə çatdı. [[Şimr ibn Zil-Cəvşən|Şimr ibn Zil-couşən]], digər bir nəqlə əsasən isə [[Sənan ibn Ənəs]] Həzrətin (ə) başını bədənindən ayırdı. Hüseyn ibn Əlinin (ə) başı həmin gün İbn Ziyad üçün göndərildi. | [[Aşura günü]] səhər döyüş başladı və günortaya qədər imam Hüseynin (ə) dostlarından çoxu şəhadətə çatdı.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.429-430</ref> Döyüş müddətində Kufə qoşununun komandirlərindən olan Hürr ibn Yezid İmam Hüseynə (ə) qoşuldu.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.427; Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.99</ref> Dostları şəhid olduqdan sonra İmamın (ə) yaxınları meydana getdilər. Onların birincisi [[Həzrət Əli Əkbər (ə)|Əli Əkbər]] idi.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.446; Əbül-Fərəc İsfəhani, Məqatilut-Talibin, s.80</ref> Onlar da bir-birinin ardıyca şəhadətə çatdılar. Sonra isə Hüseyn ibn Əli (ə) özü meydana getdi və Məhərrəm ayının onunda günortadan sonra şəhadətə çatdı. [[Şimr ibn Zil-Cəvşən|Şimr ibn Zil-couşən]],<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.112; Xarəzmi, Məqtəlul-Hüseyn (ə), h.q 1423, c.2, s.41; Əlamul-Vəra, h.q 1390, c.1, s.469</ref> digər bir nəqlə əsasən isə [[Sənan ibn Ənəs]]<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.450-453; İbn Səd, Ət-Təbəqatul-kübra, h.q 1418, c.6, s.441; Əbül-Fərəc İsfəhani, Məqatilut-Talibin, s.118; Məsudi, Murucuz-Zəhəb, h.q 1409, c.3, s.62</ref> Həzrətin (ə) başını bədənindən ayırdı. Hüseyn ibn Əlinin (ə) başı həmin gün İbn Ziyad üçün göndərildi.<ref>Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.411; Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.456</ref> | ||
Ömər Səd İbn Ziyadın göstərişini yerinə yetirmək üçün Ömər Sədin verdiyi əmr əsasında bir neçə atlı [[İmam Hüseyn (ə)|İmamın (ə)]] bədəni üzərində at çapdılar və Həzrətin (ə) sümüklərini sındırdılar. Qadınlar, uşaqlar və həmin gün xəstə olan imam Səccad (ə) əsir alındı və [[Kufə|Kufəyə]], sonra isə Şama göndərildi. İmam Hüseynin (ə) və Həzrətin (ə) dostlarından olan təxminən 72 nəfərin cəsədi [[11 Məhərrəm|Məhərrəm ayının 11-də]] və ya [[13 Məhərrəm|13-də]] Bəni-Əsəd qəbiləsindən olan bir qrup şəxsin vasitəsi ilə, bir nəqlə əsasən [[İmam Səccad (ə)|imam Səccadın (ə)]] iştirakı ilə həmin şəhid olduqları yerdə dəfn edildi. | Ömər Səd İbn Ziyadın göstərişini yerinə yetirmək üçün Ömər Sədin verdiyi əmr əsasında bir neçə atlı [[İmam Hüseyn (ə)|İmamın (ə)]] bədəni üzərində at çapdılar və Həzrətin (ə) sümüklərini sındırdılar.<ref>Şeyx Müfid, Əl-İrşad, h.q 1413, c.2, s.113; Bəlazuri, Ənsabul-əşraf, h.q 1417, c.3, s.204; Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.455; Məsudi, Murucuz-Zəhəb, h.q 1409, c.3, s.259</ref> Qadınlar, uşaqlar və həmin gün xəstə olan imam Səccad (ə) əsir alındı və [[Kufə|Kufəyə]], sonra isə Şama göndərildi.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.456</ref> İmam Hüseynin (ə) və Həzrətin (ə) dostlarından olan təxminən 72 nəfərin<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.455</ref> cəsədi [[11 Məhərrəm|Məhərrəm ayının 11-də]]<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.5, s.455</ref> və ya [[13 Məhərrəm|13-də]] Bəni-Əsəd qəbiləsindən olan bir qrup şəxsin vasitəsi ilə, bir nəqlə əsasən [[İmam Səccad (ə)|imam Səccadın (ə)]] iştirakı ilə həmin şəhid olduqları yerdə dəfn edildi.<ref>Muqərrəm, Məqtəlul-Hüseyn, h.q 1426, s.335-336</ref> | ||
=== Baxışlar və nəticələr === | === Baxışlar və nəticələr === | ||
Əsas məqalə: İmam Hüseynin (ə) qiyamı | Əsas məqalə: İmam Hüseynin (ə) qiyamı | ||