Əmmar ibn Həssan Tai
 İmam Hüseynin (ə) hərəmində Kərbəla şəhidlərinin məzarları | |
| Tam adı | Əmmar ibn Həssan ibn Şüreyh Tai |
|---|---|
| Nəsəb \ Qəbilə | Bəni-Tey |
| Tanınmış qohumları | Həssan ibn Şüreyh Tai |
| Şəhadətinin necəliyi | Ömər ibn Sədin ordusu tərəfindən |
| Dəfn olunduğu məkan | İmam Hüseynin (ə) hərəmi |
| Önəmli işləri | İmam Hüseynin (ə) səhabəsi |
Əmmar ibn Həssan Tai (ərəbcə: عمار بن حسان الطائي) İmam Hüseynin (ə) səhabələrindən və Kərbəla şəhidlərindəndir. Ziyarətuş-Şühədada (məşhur olmayan Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti) onun adı çəkilir. Tarixi mənbələrə görə, hicri 61-ci ildə Əmmar ibn Həssan İmam Hüseynlə (ə) birlikdə Məkkədən Kərbəlaya gəlmiş və Kərbəla hadisəsi zamanı Aşura günü şəhid olmuşdur.
Onun adı və nəsli
Əmmar ibn Həssan Tai, Tey qəbiləsindən idi.[1] O, hicri birinci əsrin şiələrindən və İmam Hüseynin (ə) səhabələrindən sayılır.[2]
Bəzi mənbələrdə onun adı Amir ibn Həssan kimi keçir. Bəzi tədqiqatçılar bu hadisənin onun adının Amir ibn Müslümə (Aşura hadisəsi şəhidlərindən biri və ehtimal var ki, Əmmarın qardaşı oğludur) oxşarlığına görə baş verdiyini ehtimal edirlər; Yaxud bu iki ad bir adın iki qeydidir ki, oxşarlıqlarına görə bir-biri ilə qarışdırılıb.[3] Məhəmməd Təqi Şuştəri də “Qamusur-Rical” kitabında Əmmar ibn Həssan və Əmmar ibn Əbi Səlamənin (Aşura hadisəsi şəhidlərindən) ), eyni bir şəxs olduğunu ehtimal verib.[4]
Əmmarın atası Həssan ibn Şüreyh də İmam Əlinin (ə) səhabələrindən biri hesab edirlər ki, o, Cəməl və Siffeyn döyüşlərində İmam Əlinin (ə) ordusunda olub və Siffeyn döyüşündə şəhid olmuşdur.[5] Şiə rəvayətçilərindən və “Qəzaya Əmirul-möminin” kitabının müəllifi Abdullah ibn Əhmədi Əmmarın nəvəsi hesab olduğunu bildirirlər.[6]
Kərbəlada şəhid olması
Nəcaşi Əmmar ibn Həssanı hicri 61-ci ilin Aşura günü Kərbəlada şəhid olan insanlardan hesab edir.[7] Tədqiqatçıların fikrincə, Əmmar İmam Hüseyn (ə) Məkkədən çıxarkən ona qoşuldu.[8] Tarixi mənbələrə görə, Kərbəla hadisəsində İmam Hüseyn (ə) Ömər Sədin qoşununun döyüşdən əl çəkmələri ümidi ilə bir xütbə oxuyaraq onları moizə etdi. Amma onlar İmamın nəsihətini qəbul etmədilər. Bu çıxışdan sonra Şümr bir qrup əsgəri ilə İmam Hüseynin (ə) səhabələrinin xeymələrinə sağ və sol cinahdan hücum edərək onları oxladılar. Bu hücum tarixi kitablarda “ilk hücum” kimi məşhur olub.[9] Əmmar ibn Həssanı bu hücumun nəticəsində şəhid olanlardan biri hesab edirlər.[10] Əlbəttə, bəzi mənbələr Əmmarın döyüş meydanında və İmam Hüseynin (ə) qarşısında şəhid olduğunu da xəbər veriblər.[11]
Ziyarətuş-Şühədada ona “əssəlamu əla Əmmar ibn Həssan” ifadəsi ilə salam verilmişdir.[12]
İstinadlar
- ↑ Şeyx Heydər, Musuətu fi zilali şühədait-təff, h.q 1434, c.1, s.214
- ↑ Bir qrup yazıçı, Zəxirətud-darəyn, h.ş 1379, s.416
- ↑ Şeyx Heydər, Musuətu fi zilali şühədait-təff, h.q 1434, c.1, s.227
- ↑ Şüştəri, Qamusur-rical, h.q 1417, c.8, s.7
- ↑ Şeyx Heydər, Musuətu fi zilali şühədait-təff, h.q 1434, c.1, s.217
- ↑ Səmavi, İbsarul-eyn, h.q 1419, c.1, s.197; Nəcaşi, Ricalu Nəcaşi, c.1, s.229
- ↑ Nəcaşi, Ricalu Nəcaşi, c.1, s.229
- ↑ Bir qrup yazıçı, Zəxirətud-darəyn, h.ş 1379, s.416
- ↑ Şeyx Heydər, Musuətu fi zilali şühədait-təff, h.q 1434, c.1, s.235
- ↑ İbn Şəhraşub, Mənaqibu Ali Əbi Talib, c.3, s.259
- ↑ Bir qrup yazıçı, Pejuheşi piramune şühədaye Kərbəla, h.ş 1381, s.207 s.416
- ↑ Məclisi, Biharul-ənvar, h.ş 1368, c.98, c.273
Ədəbiyyat
- İbn Şəhraşub, Məhəmməd ibn Əli, Mənaqibu Ali Əbi Talib, Nəcəf, Əl-Məktəbətul-Heydəriyyə
- Şeyx Heydər, Musuətu fi zilali şühədait-təff, Kərbəla, h.q 1434
- Bir qrup yazıçı, Pejuheşi piramune şühədaye Kərbəla, Qum, Yaqut, h.ş 1381
- Bir qrup yazıçı, Zəxirətud-darəyn, Qum, Təhsin, h.ş 1379
- Səmavi, Məhəmməd ibn Tahir, İbsarul-eyn, h.q 1419
- Şüştəri, Məhəmməd Təqi, Qamusur-rical, Qum, h.q 1417
- Məclisi, Məhəmməd Baqir, Biharul-ənvar, Beyrut, h.ş 1368
- Nəcaşi, Əhməd ibn Əli, Ricalu Nəcaşi, Qum, Muəssisətun-Nəşril-İslami