Məzmuna keç

Beş nəfərim var ki, onlarla cəhənnəmin odunu söndürürəm

wikishia saytından
Beş nəfərim var ki, onlarla cəhənnəmin odunu söndürürəm
MövzuBeş kimsənin mədhi
DilƏrəbcə
Beytlərin sayı2
TətbiqTəvəssül və mədh


Beş nəfərim var ki, onlarla cəhənnəmin odunu söndürürəm (ərəbcə: لي خمسة أطفي بهم حر الجحيم) ifadəsi, Ərəb dilində iki beytdən ibarət, beş kimsənəni mədh edən və onlara təvəssül edilən bir şeirdir.[1] Bu şeirdə deyilir ki, mən beş nəfərə təvəssül edirəm və bununla da cəhənnəm odunu özümdən uzaqlaşdırıram. Bu beş nəfər Həzrət Muhəmməd (s), İmam Əli (ə), İmam Həsən (ə), İmam Hüseyn (ə) və Xanım Fatimədir (s).[2]

Müqəddəs Ərdəbiliyə görə, bu iki beyti oxumaq insanı cəhənnəm odundan xilas etməklə yanaşı, hacətlərin qəbul olmasına da səbəb olur.[3] O, bunu sınanmış bir üsul kimi qeyd etmişdir.[4] Bəzi insanlar isə bu beyti oxumağın, üstündə gəzdirməyin və evin qapısından asmağın taun xəstəliyinin qarşısını almaq üçün faydalı olduğunu bildirmişlər.[5]

Bu beytlər dini məkanların, o cümlədən İmam Əlinin (ə) hərəminin cənub qapısının bəzədilməsi üçün istifadə edilmişdir.[6] Bəzi məlumatlara görə, Təbəs qalasında da üzərinə bu beytlər həkk olunmuş daş lövhə mövcuddur.[7] Müxtəlif ölkələrdən olan şiə və qeyri-şiə məddahları bu şeirdən Peyğəmbər (s) və onun Əhli-beytini (ə) mədh etmək üçün istifadə etmişlər.[8] Bu şeirin mətni belədir:

لی خَمسةٌ اُطفی بِهم *** حَرَّ الجَحیمِ الحاطِمه
المُصطفی و المُرتضی *** و ابناهما و الفاطمه‏
Mənim beş şəfaətçim var, onların vasitəsilə *** Cəhənnəmin yandırıcı alovunu özüm üçün söndürərəm:
O beş nəfər Mustafa (Peyğəmbər) (s), Mürtəza (Əli) (ə) *** Onların iki oğlu (Həsən (ə) və Hüseyn (ə)) və Həzrət Fatimədir (s).[9]

Müxtəlif mənbələrdə bu iki beyt fərqli ifadələrlə nəql edilmişdir.[10] Məsələn, bəzi rəvayətlərdə "hərrəl-cəhim" yerinə "narəl-cəhim" gəlib[11] Digər mənbələrdə isə "utfi bihim" yerinə "utfî biha" ifadəsi işlədilmişdir.[12] Başqa bir nəqlə əsasən "cəhim" ifadəsi yerinə "ləhib",[13] "ibnəhuma" kəlməsi yerinə "ibnəyhuma" sözləri gəlib.[14] Bəzi mənbələrdə isə "hərrəl-cəhim" əvəzinə "hərrəl-vəba" qeydə alınıb.[15]

Bu şeiri nəql edən mənbələr onun müəllifinin adını çəkməmişlər.[16] Bəzi alimlər bu beytləri Yəmənin Əmirüş-şüəra ləqəbli şairi Həsən ibn Əli Həbələ (h.q. 1079-cu ildə vəfat etmiş)  aid etmişlər.[17] Lakin bəzi dəlillərə əsasən, bu sözün doğru olmadığı söylənmişdir.[18]

İstinadlar

  1. ↑ Baxın: Kaşani, Mənhəcus-sadiqin, h.ş 1336, c.9, s.119-120; Meşkini, Əl-Məvaizul-ədədiyyə, h.ş 1392, c.2, s.271
  2. ↑ Baxın: Kaşani, Mənhəcus-sadiqin, h.ş 1336, c.9, s.119-120; Meşkini, Əl-Məvaizul-ədədiyyə, h.ş 1392, c.2, s.271
  3. ↑ Müqəddəs Ərdəbili, Hədiyqətuş-şiə, h.ş 1383, s.233-234
  4. ↑ Müqəddəs Ərdəbili, Hədiyqətuş-şiə, h.ş 1383, s.233-234
  5. ↑ Muntəxəbat nəsimatul-əshar, s.174
  6. ↑ Hirzuddin, Tarixun-Nəcəfil-Əşrəf, h.ş 1385, s.240
  7. ↑ «ارگ طبس» tebyan.net saytı
  8. ↑ «لی خمسة اطفی بهم نار الجحیم الحاطمه-توفیق المنجد»
  9. ↑ Meşkini, Əl-Məvaizul-ədədiyyə, h.ş 1392, c.2, s.270-271
  10. ↑ Hirzuddin, Tarixun-Nəcəfil-Əşrəf, h.ş 1385, s.298
  11. ↑ Hirzuddin, Tarixun-Nəcəfil-Əşrəf, h.ş 1385, s.298
  12. ↑ Deyləmi, Ğurərul-əxbar, h.ş 1385, s.298
  13. ↑ Ləhci, Muntəhəs-suul, h.q 1426, c.2, s.386
  14. ↑ əş-Şami, Müqəddimə, Əl-Həbəlin divanında, s.16
  15. ↑ Bir qrup yazıçı, Musuətu firəqil-muntəsibəti lil-İslam, c.8, s.361
  16. ↑ Nümunə üçün baxın: Deyləmi, Ğurərul-əxbar, h.ş 1385, s.298; Müqəddəs Ərdəbili, Hədiyqətuş-şiə, h.ş 1383, s.234
  17. ↑ الحسن بن علی الهبل, imamhussain.org saytı
  18. ↑ əş-Şami, Müqəddimə, Əl-Həbəlin divanında, s.16

Ədəbiyyat

Mənbə — "https://az.wikishia.net/w/index.php?title=Beş_nəfərim_var_ki,_onlarla_cəhənnəmin_odunu_söndürürəm&oldid=22696"