confirmed, movedable, templateeditor
14.840
edits
Meracus-Səadə (kitab): Redaktələr arasındakı fərq
redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
'''Meracus-Səadə''', (ərəbcə: معراج السعادة) Molla Əhməd Nəraqinin (hicri 1245-ci ildə vəfat edib) fars dilində yazdığı İslam əxlaqından bəhs edən bir kitabdır. Deyilənə görə, bu kitab Molla Mehdi Nəraqi tərəfindən yazılmış "Cameus-Səadat" kitabının farsca xülasəsidir; Bununla belə, yazı metodu və üslubunda bir-birilə fərqləri var. | '''Meracus-Səadə''', (ərəbcə: معراج السعادة) [[Molla Əhməd Nəraqi|Molla Əhməd Nəraqinin]] (hicri 1245-ci ildə vəfat edib) fars dilində yazdığı [[Əxlaq|İslam əxlaqından]] bəhs edən bir kitabdır. Deyilənə görə, bu kitab Molla Mehdi Nəraqi tərəfindən yazılmış "[[Cameus-Səadat (kitab)|Cameus-Səadat]]" kitabının farsca xülasəsidir; Bununla belə, yazı metodu və üslubunda bir-birilə fərqləri var. | ||
"Meracus-Səadə" kitabında əxlaqi pisliklərin müalicəsi üçün ümumi qayda nəzərdə tutulmuşdur: Pisliklərin hər biri onun ziddini yerinə yetirməklə müalicə olur. Bu kitaba görə, hər bir fəzilətin müəyyən bir həddi vardır ki, mötədillik adlanır. Həmçinin o həddən ifrat və təfrit etmək rəzilə sayılır. | "Meracus-Səadə" kitabında əxlaqi pisliklərin müalicəsi üçün ümumi qayda nəzərdə tutulmuşdur: Pisliklərin hər biri onun ziddini yerinə yetirməklə müalicə olur. Bu kitaba görə, hər bir fəzilətin müəyyən bir həddi vardır ki, mötədillik adlanır. Həmçinin o həddən ifrat və təfrit etmək rəzilə sayılır. | ||
Meracus-Səadə kitabının müxtəlif nüsxələri və çapları var; o cümlədən Qumdakı "Hicrət" nəşriyyatının 797 səhifə həcmində çapına işarə etmək olar. Şeyx Abbas Qumi bu kitabı "Əl-Məqamatul əliyyə fi mucibatis səadətil əbədiyyə" başlığı ilə xülasə etmişdir. | Meracus-Səadə kitabının müxtəlif nüsxələri və çapları var; o cümlədən Qumdakı "Hicrət" nəşriyyatının 797 səhifə həcmində çapına işarə etmək olar. [[Şeyx Abbas Qumi]] bu kitabı "Əl-Məqamatul əliyyə fi mucibatis səadətil əbədiyyə" başlığı ilə xülasə etmişdir. | ||
==Əhəmiyyət və məqamı== | ==Əhəmiyyət və məqamı== | ||
Şeyx Abbas Qumi "Meracus-Səadə" kitabını fars dilində ən yaxşı əxlaq kitabı hesab edir və onun hər kəsin yanında olmasını zəruri bilir.[1] Həmçinin bəzi yazıçıların qeyd etdiyi Nəraqiyyəyn (iki Nəraqi) əxlaqi məktəbi Molla Əhməd Nəraqinin "Meracus-Səadə" kitabındakı, və Molla Mehdi Nəraqinin "Cameus-Səadat" kitabındakı fikirlərindən qaynaqlanır.[2] Nəraqilər məktəbində hər bir fəzilətin müəyyən bir həddi vardır ki, bu, mötədillik adlanır. Həmçinin bu həddən ifrat və təfrit etmək rəzilət sayılır.[3] | Şeyx Abbas Qumi "Meracus-Səadə" kitabını fars dilində ən yaxşı əxlaq kitabı hesab edir və onun hər kəsin yanında olmasını zəruri bilir.[1] Həmçinin bəzi yazıçıların qeyd etdiyi Nəraqiyyəyn (iki Nəraqi) əxlaqi məktəbi Molla Əhməd Nəraqinin "Meracus-Səadə" kitabındakı, və [[Molla Mehdi Nəraqi|Molla Mehdi Nəraqinin]] "Cameus-Səadat" kitabındakı fikirlərindən qaynaqlanır.[2] Nəraqilər məktəbində hər bir fəzilətin müəyyən bir həddi vardır ki, bu, mötədillik adlanır. Həmçinin bu həddən ifrat və təfrit etmək rəzilət sayılır.[3] | ||
Deyilənə görə, "Meracus-Səadə" kitabı Qəzalinin "Səadət kimyası" kitabından təsirlənmişdir.[4] Həmçinin Şeyx Abbas Quminin "Əl-Məqamatul əliyyə fi mucibatis səadətil əbədiyyə" kitabı da "Meracus-Səadə" kitabının xülasəsidir.[5] | Deyilənə görə, "Meracus-Səadə" kitabı Qəzalinin "Səadət kimyası" kitabından təsirlənmişdir.[4] Həmçinin [[Şeyx Abbas Qumi|Şeyx Abbas Quminin]] "Əl-Məqamatul əliyyə fi mucibatis səadətil əbədiyyə" kitabı da "Meracus-Səadə" kitabının xülasəsidir.[5] | ||
Ayətullah Müctəhidi Tehrani elmi hövzənin ümumi sinfində tələbələrə "Meracus-Səadə" kitabını dərs verirdi.[6] Seyid Məhəmməd Hüseyni Həmədani də öz xatirələrində deyir ki, o, irfan və əxlaq ustadı Seyid Əli Qazidən mərhum Nəraqinin "Cameus-Səadat" kitabını dərs verməsini xahiş etmiş və o, lütfkarlıqla qəbul etmişdir.[7] | Ayətullah Müctəhidi Tehrani elmi hövzənin ümumi sinfində tələbələrə "Meracus-Səadə" kitabını dərs verirdi.[6] Seyid Məhəmməd Hüseyni Həmədani də öz xatirələrində deyir ki, o, irfan və əxlaq ustadı [[Seyyid Əli Qazi Təbatəbai|Seyid Əli Qazidən]] mərhum Nəraqinin "Cameus-Səadat" kitabını dərs verməsini xahiş etmiş və o, lütfkarlıqla qəbul etmişdir.[7] | ||
"Meracus-Səadə" kitabına tənqidlər edilib; o cümlədən: rəvayətləri, təcrübi dəlilləri və əxlaqi nümunələri etibarlı mənbələrə istinad verməmək, həmçinin böyüklərin sözlərinə diqqətsiz yanaşmaq.[8] | "Meracus-Səadə" kitabına tənqidlər edilib; o cümlədən: [[Hədis|rəvayətləri]], təcrübi dəlilləri və əxlaqi nümunələri etibarlı mənbələrə istinad verməmək, həmçinin böyüklərin sözlərinə diqqətsiz yanaşmaq.[8] | ||
==Müəllif== | ==Müəllif== | ||
Molla Əhməd Nəraqi və Fazil Nəraqi kimi tanınan Əhməd ibn Məhəmməd Mehdi ibn Əbuzər Nəraqi (hicri 1245-ci ildə vəfat edib) 13-cü qəməri əsrində şiə alimlərindən olan Molla Mehdi Nəraqinin oğludur.[9] O, | Molla Əhməd Nəraqi və Fazil Nəraqi kimi tanınan Əhməd ibn Məhəmməd Mehdi ibn Əbuzər Nəraqi (hicri 1245-ci ildə vəfat edib) 13-cü qəməri əsrində şiə alimlərindən olan Molla Mehdi Nəraqinin oğludur.[9] O, [[Seyyid Məhəmməd Mehdi Bəhrul-Ulum]], Mirzə Mehdi Şəhriştani, [[Cəfər Kaşiful-Ğita|Şeyx Cəfər Kaşiful-Qita]], Sahibi Riaz və... digərlərinin yanında dərs oxudu.[10] O, atasının ölümündən sonra məmləkətində xalqa mərcəi-təqlid olmağı öz üzərinə götürdü.[11] Molla Əhmədin müxtəlif İslam elmlərində 35-ə qədər hesab edilən çoxlu əsərləri vardır; o cümlədən "Müstənəduş-Şiə", "Əvaidul-Əyyam" və "Meracus-Səadə".[12] | ||
==Məzmun və quruluş== | ==Məzmun və quruluş== | ||
| Sətir 26: | Sətir 26: | ||
*'''Beşinci fəsil''': İbadətlərin sirləri və qaydaları.[13] | *'''Beşinci fəsil''': İbadətlərin sirləri və qaydaları.[13] | ||
Kitabın birinci fəsli elə bir fəsillə başlayır ki, məqsədi bu mətləbi bıyan etməkdir ki, özünü tanımaq Allahı tanımağın müqəddiməsidir və Sənaidən bir beyt də şahid olaraq gətirilmişdir.[14] Kitabın axırıncı hissəsi də Peyğəmbər (s) və Əhli-beytin (s) ziyarətinin savab və fəzilətləri və onları ziyarət etməyin bəzi qaydaları haqqında bir fəsildir.[15] | Kitabın birinci fəsli elə bir fəsillə başlayır ki, məqsədi bu mətləbi bıyan etməkdir ki, özünü tanımaq Allahı tanımağın müqəddiməsidir və Sənaidən bir beyt də şahid olaraq gətirilmişdir.[14] Kitabın axırıncı hissəsi də [[Həzrət Muhəmməd (s)|Peyğəmbər (s)]] və [[Əhli-beyt (ə)|Əhli-beytin (s)]] ziyarətinin [[savab]] və fəzilətləri və onları ziyarət etməyin bəzi qaydaları haqqında bir fəsildir.[15] | ||
==Əxlaqi rəzilətləri müalicə etməyin yolları== | ==Əxlaqi rəzilətləri müalicə etməyin yolları== | ||
| Sətir 35: | Sətir 35: | ||
==Cameus-Səadat ilə fərqi== | ==Cameus-Səadat ilə fərqi== | ||
Ağa Bozorq Tehrani "Əz-Zəriə" kitabında "Meracus-Səadə" kitabını Molla Mehdi Nəraqi (hicri 1209-cu ildə vəfat edib) tərəfindən yazılmış "Cameus-Səadat" kitabından alınmış və həqiqətdə, onun farsca tərcüməsi hesab etmişdir.[22] | Ağa Bozorq Tehrani "Əz-Zəriə" kitabında "Meracus-Səadə" kitabını Molla Mehdi Nəraqi (hicri 1209-cu ildə vəfat edib) tərəfindən yazılmış "[[Cameus-Səadat (kitab)|Cameus-Səadat]]" kitabından alınmış və həqiqətdə, onun farsca tərcüməsi hesab etmişdir.[22] Bununla belə, bu iki kitabın məzmunun təqdim edilməsi və düzülüşü baxımından fərqləri var.[23] O cümlədən: | ||
*Yanaşma: "Cameus-Səadat" kitabında intellektual yanaşma daha qabarıqdır. Lakin "Meracus-Səadə" mövzuların nəqli və xütbə aspektlərinə əlavə etmişdir. Buna görə də, "Meracus-Səadə" kitabında mətləblər rəvayət dəlilləri və ya nəql və əqlin qarışığı olaraq və şeirlərin qeyd edilməsi ilə təqdim olunur.[24] | *Yanaşma: "Cameus-Səadat" kitabında intellektual yanaşma daha qabarıqdır. Lakin "Meracus-Səadə" mövzuların nəqli və xütbə aspektlərinə əlavə etmişdir. Buna görə də, "Meracus-Səadə" kitabında mətləblər rəvayət dəlilləri və ya nəql və əqlin qarışığı olaraq və şeirlərin qeyd edilməsi ilə təqdim olunur.[24] | ||