Quran tilavəti: Redaktələr arasındakı fərq

Ayə və hədislərə əsasən Quran tilavət etməyin xüsusi ədəb qaydaları var. O cümlədən: dəstəmaz almaq, üzü qibləyə əyləşmək, ayələrdə təfəkkür etmək və düşünmək,  Quran oxunarkən diqqətlə qulaq asmaq, susmaq və sakit dayanmaq,  tilavətə başlayarkən şeytandan Allaha sığınmaq üçün "əuzu billah" demək,  tilavətə başlayarkən və bəzi ayələri tilavət edərkən xüsusi zikrləri oxumaq, Quranın başlanqıc və xətm duasını oxumaq və sair.  

Həmçinin Quranı ixlas, xalis niyyət, riyadan uzaq, təvazökarlıq, xüşu , tilavət zamanı ümid və qorxu arasında olmaq və Quranın ayələrinin mənasını başa düşərək onlara əməl etmək niyyəti ilə oxumaq  tilavətin hədislərdə qeyd eidlən ədəblərindəndir.  

Həzrət Rəsulullahın (s) tövsiyələrində qeyd edilir ki, Quranı (günahlarımızın çoxluğunu və cəhənnəm əzabını düşünərək) hüzn və kədər ilə oxumaq lazımdır ki, insanın ruhunda və ürəyində daha çox təsirə malik olsun.  Həmçinin hədislərdə tövsiyə olunub ki, Quranın tilavətində istifadə edilən "ləhn" (musiqi, avaz, melodiya) Ərəb dilinə aid ləhnlərdən olsun, qeyri-ərəb ləhnləri ilə Quran tilavət edilməsin.  

Həzrət İmam Məhəmmədbaqirdən (ə) belə rəvatət edilib ki, Quran tilavət etmək üçün Peyğəmbərin (s) səsindən gözəl səs olmayıb.  O Həzrət (s) Quranı insanların təsəvvür edə biləcəyi və bəşər övladı üçün mümkün olan ən gözəl səslə tilavət edib.  

Ümmü Sələmədən rəvayət edilən bir hədisdə deyilir ki, Peyğəmbər (s) Quranı çox sakit, aram, səlis, aydın, ayə-ayə, söz-söz və hərf-hərf tilavət edib. O qədər sakit, aram və tələsmədən tilavət edib ki, hətta istəyən ayələrdəki hərfləri belə saya bilərdi.  

İmam Əli (ə) həzrət Peyğəmbərin (s) tilavət şivəsinin "tərci"siz (avazı boğazda təkrarlamaq), hərifləri çəkərək və tərtillə olduğunu deyib.   

Bir sıra hədislərə görə, Qurani-Kərimi müshəfin üzündən oxumaq onu hifzdən və əzbərdən oxumaqdan daha fəzilətlidir. İmam Sadiqdən (ə) rəvayət olunan hədisdə buna səbəb kimi gözün də Quranın mətnindən faydalanmağı göstərilmişdir.  

Əhli-sünnənin təfsir alimi Zərkəşi bu mövzuda olan hədisləri araşdırdıqdan sonra bu qənaətə gəlib ki, Quranı üzündən oxumağın daha əfzəl olmasının fəlsəfəsi insanın müshəfi üzündən tilavət edərkən ayələrin üzərində daha dəqiq təfəkkür edə bilməsi, mənaları anlaması və hüzur tapmasıdır. Buna görə də bir kəs əzbərdən oxuyarkən daha çox düşünə bilirsə və daha çox hüzur tapırsa, hifzdən oxumaq daha fəzilətlidir, əks halda, üzündən oxuması daha yaxşıdır.