confirmed, movedable, templateeditor
15.813
edits
Əhli-beytə (ə) məvəddət: Redaktələr arasındakı fərq
→Əhli-beyt eşqinin əhəmiyyəti və yeri
| Sətir 12: | Sətir 12: | ||
== Əhli-beyt eşqinin əhəmiyyəti və yeri == | == Əhli-beyt eşqinin əhəmiyyəti və yeri == | ||
“Əhli-beyt” məhəbbəti [[Məvəddət ayəsi|Şura surəsinin 23-cü ayəsinə]] əsaslanan və Peyğəmbərin (s) peyğəmbərliyinin mükafatı olaraq təyin olunan bir termindir. Bu ayəyə əsasən, Əhli-beytə məhəbbət Peyğəmbərin peyğəmbərliyinə cavab olaraq bəyan edilmişdir. | “Əhli-beyt” məhəbbəti [[Məvəddət ayəsi|Şura surəsinin 23-cü ayəsinə]] əsaslanan və Peyğəmbərin (s) peyğəmbərliyinin mükafatı olaraq təyin olunan bir termindir. Bu ayəyə əsasən, Əhli-beytə məhəbbət Peyğəmbərin peyğəmbərliyinə cavab olaraq bəyan edilmişdir.<ref>Bəşəvi, Huquqe Əhli-Beyt (ə), Dər təfasire Əhli-Sünnət, h.q 1434, s.103</ref> [[Məhəmməd Rza Muzəffər]] kimi bəzi şiə alimləri Əhli-beytə məhəbbətin İslamın dini tələblərindən olduğunu qəbul etmişlər.<ref>Müzəffər, Əqaidul-İmamiyyə, h.ş 1387, s.72; Musəvi Zəncani, Əqaidul-İmamiyyə İsna Əşəriyyə, h.q 1413, c.3, s.181</ref> [[Camie Kəbirə ziyarəti|Camie Kəbirə ziyarətində]] Əhli-beyti sevmək Allahı sevmək deməkdir.<ref>Şeyx Səduq, Mən la Yəhzurul-fəqih, h.q 1413, c.2, s.613</ref> Şiə və sünni mənbələrində peyğəmbərdən (s) qeyd olunan hədislərdə Əhli-beytə məhəbbət İslamın əsası<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.2, s.46; Şeyx Səduq, Mən la Yəhzurul-fəqih, h.q 1413, c.4, s.346; İbn Əsakir, Tarixu Dəməşq, h.q 1415, c.43, s.241</ref> kimi qəbul edilmişdir. [[İmam Baqir (ə)|İmam Baqirin (ə)]] bir rəvayətində Əhli-beyti sevmək, [[İman|iman]] gətirmək və düşmənçilik etmək [[Küfr|küfr]] kimi vəsf olunur.<ref>Kuleyni, Əl-Kafi, h.q 1407, c.1, s.188</ref> | ||
VIII əsrdə şiə fəqihi və ilahiyyatçısı [[Əllamə Hilli]] belə bir arqument gətirmişdir ki, “İmam Əliyə (ə) müxalif olub qarşı çıxmaq ona hörmət və məvəddətlə ziddir, İmam Əliyə (ə) məvəddət vacib və digər xəlifələrə isə məvəddət vacib deyil." O bu kimi dəlillərlə [[İmamət|İmam Əlinin (ə) imamətini]] və [[Şiə|şiə məzhəbinin]] həqqaniyyətini irəli sürmüşdür. | VIII əsrdə şiə fəqihi və ilahiyyatçısı [[Əllamə Hilli]] belə bir arqument gətirmişdir ki, “İmam Əliyə (ə) müxalif olub qarşı çıxmaq ona hörmət və məvəddətlə ziddir, İmam Əliyə (ə) məvəddət vacib və digər xəlifələrə isə məvəddət vacib deyil." O bu kimi dəlillərlə [[İmamət|İmam Əlinin (ə) imamətini]] və [[Şiə|şiə məzhəbinin]] həqqaniyyətini irəli sürmüşdür.<ref>Əllamə Hilli, Minhacul-kəramə, h.ş 1379, s.122</ref> | ||
Şafi məzhəbinin dörd böyük fiqh alimindən biri olan Şafidən belə nəql olunur: | Şafi məzhəbinin dörd böyük fiqh alimindən biri olan Şafidən belə nəql olunur: | ||
:::::::: إنْ كانَ رَفْضاً حُبُّ آلِ مُحَمّد *** فَلْيَشْهَد الثَقلان أنّى رافِضی | :::::::: <ref>Şafei, Divanul-İmamiş-Şafei, Qahirə, s.89</ref>إنْ كانَ رَفْضاً حُبُّ آلِ مُحَمّد *** فَلْيَشْهَد الثَقلان أنّى رافِضی | ||
::: ''“Məhəmmədin Əhli-beytini sevmək imtinadırsa, cinlər və insanlar bilsinlər ki, mən də şiəyəm”.'' | ::: ''“Məhəmmədin Əhli-beytini sevmək imtinadırsa, cinlər və insanlar bilsinlər ki, mən də şiəyəm”.'' | ||
Onlar Əhli-beyt eşqini məhəbbət | Onlar Əhli-beyt eşqini məhəbbət<ref>Məhəmməd Təqi, Aşnayi ba pişine, Məbani və didqahhaye məzhəbe şiə, h.ş 1387, s.118</ref> olaraq təyin etmişlər və bu sevginin Məvəddət və sevgini<ref>Məhəmməd Təqi, Aşnayi ba pişine, Məbani və didqahhaye məzhəbe şiə, h.ş 1387, s.123</ref> daha yüksək dərəcə<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.16, s.166; Cəvadi Amuli, Təsnim, c.6, s.50-51</ref> və [[Allah]] sevgisinin bir budağı olduğunu bildirmişlər.<ref>Əmini və başqaları, Həmsənci ərzeşe əxlaqi ittihad və ulfət ba məvəddəte zil-qürba və təsire an dər roşde mənəviye insan əz didqahe Quran və Hədis, s.11</ref> | ||
=== Təzim ritualları === | === Təzim ritualları === | ||
Şiə hədis alimi [[Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhri]] Əhli-beyt üçün yas tutmağı onlara məhəbbətin ifadə üsullarından biri və ibadət mərasiminin ən mühüm nümunələrindən biri hesab etmişdir . | Şiə hədis alimi [[Məhəmməd Məhəmmədi Reyşəhri]] Əhli-beyt üçün yas tutmağı onlara məhəbbətin ifadə üsullarından biri və ibadət mərasiminin ən mühüm nümunələrindən biri hesab etmişdir.<ref>Məhəmməd Reyşəhri, Fərhəngname mərsiye serayi və əzadari Seyyidüş-Şühəda, h.ş 1387, s.11-12</ref> Həmçinin imamların (ə.s) [[Ziyarət|qəbirlərini ziyarət etmək]]<ref>Əkbəriyan, Məhəbbəte Əhli-beyt (ə) dər Quran, s.42</ref> şad günləri mərasimində şadlıq etmək,<ref>Əkbəriyan, Məhəbbəte Əhli-beyt (ə) dər Quran, s.44</ref> Əhli-beytin fəzilətlərindən bəhs etmək<ref>Xadimi, Məhəbbət be peyambər və Əhli-Beyt əz didqahe Quran və rəvayat, s.25</ref> və uşaqlara Əhli-beytin adını vermək onlara sevgi ifadə etmək yollardan sayılır.<ref>Xadimi, Məhəbbət be peyambər və Əhli-Beyt əz didqahe Quran və rəvayat, s.26</ref> | ||
== Əhli-beytə məvəddətin vacibliyi == | == Əhli-beytə məvəddətin vacibliyi == | ||