İmam Hüseyn (ə): Redaktələr arasındakı fərq

İmam Hüseynin (ə) imamətinin başlanğıcı Müaviyə hakimiyyətinin onuncu ilinə təsadüf edirdi. Müaviyə h.q 41-ci ildə  imam Həsənlə (ə) sülh etdikdən sonra hakimiyyəti ələ aldı və Əməvi xilafətinin əsasını qoydu. Əhli-sünnə mənbələri onu zirəng və dözümlü şəxs olaraq adlandırmışdır.  Onun dinin zahirinə əməl edirdi və öz xilafətini möhkəmləndirmək üçün dinin bəzi əsaslarından kömək alırdı.  Zor gücünə və siyasai hiylələr işlətməklə qüdrəti ələ almağına baxmayaraq  öz hakimiyyətini Allah tərəfindən və ilahi qəza əsasında olduğunu düşünürdü.  Müaviyə özünü Şam əhalisi üçün peyğəmbərlərin sırasında sayılan, Allahın saleh bəndələrindən və dinin və onun hökümlərinin müdafiəçisi olan biri olaraq tanıtdırırdı.  Tarixi mənbələrdə Müaviyənin xilafəti səltənəntə çevirdiyi  və aşkar şəkildə insanların dindarlığı ilə işinin olmadığını söyləməsi gəlmişdir.   

Müaviyənin hakimiyyət dövrünün məsələlərindən biri insanlardan bir qrupunun məxsusən İraq camaatının arasında şiə əqidəsinin olmasıdır. İmam Əlinin (ə) və Əhli beytin (ə) nüfuzu sayəsində möhkəm dayağı olan şiənin əksinə olaraq xəvaricin insanlar arasında elə də mövqeyi yox idi.  Buna görə də Müaviyə və onun məmurları istər sazişkərane istərsə də səxtgirane formada şiə cərəyanı ilə rəftar edirdilər. Müaviyənin ən mühüm üslublarından biri insanlar arasında imam Əliyə (ə) qarşı nifrət yaratmaq idi. İş o yerə çatdı ki, İmam Əlini (ə) söymək və lənətləmək Müaviyənin zamanında və sonradan Əməvilərin dövründə əməl edilən sünnə (yaxşı bir iş) formasında davam etdi.   

Müaviyə öz hakimiyyətinin sütunlarını möhkəmləndirdikdən sonra şiələrə qarşı əzmək və təzyiq göstərmək siyasətindən istifadə etdi və öz işçilərinə Əlinin (ə) dostlarının adını hökumət divanından silməyi və onların beytülmaldan olan gəlirini kəsməyi və onların şahidliyini qəbul etməməyi tapşırdı.  O, həmçinin imam Əlinin (ə) fəzilətlərini nəql edən şəxsləri hədələdi. İş o yerə çatdı ki, mühəddislər (hədis nəql edən şəxslər) imam Əlini  adını “Qüreyşdən olan bir kişi”, “Peyğəmbərin səhabələrindən biri”, “Əbu Zeynəb” olaraq qeyd edirdilər.  

İmam Hüseyn (ə) h.q 50-ci ildə qardaşının şəhadətindən sonra imamətə çatdı və h.q 61-ci ilin ilk günlərinə qədər şiələrin rəhbərliyi Onun öhdəsində idi.  Şiə alimləri şiə imamlarının imamlığı üçün ümumi dəlillər gəirməkdən  əlavə hər bir imamın imamlığı üçün xüsusi dəlillər də qeyd etmişdir. Şeyx Mufid özünün İrşad kitabında Hüseyn ibn Əlinin (ə) imamlığı haqqında olan bəzi hədislərə o cümlədən Peyğəmbərin (s) bu hədisinə işarə etmişdir: “Bu iki övladım (Həsən və Hüseyn) istər qiyam etsinlər istərsə də qiyam etməsinlər imamdır”.  Həmçinin imam Əli (ə) şəhadət zamanında Hüseynin (ə) Həsəndən (ə) sonra imam olduğuna təkid etdi.  İmam Həsən (ə) də şəhadət zamanında Məhəmməd Hənəfiyyəyə etdiyi vəsiyyətdə Hüseyn ibn Əlini (ə) özündən sonra imam olaraq tanıtdırdı.  Şeyx bu hədisləri dəlil tutaraq imam Hüseynin (ə) imamətini möhkəm və dəqiq hesab edir. Onun sözlərinə əsasən, imam Hüseyn (ə) təqiyyəyə görə və imam Həsənin (ə) sülh hadisəsində bağladığı əhdə əsasən Müaviyənin ölümünə qədər insanları özünə tərəf dəvət etmədi. Lakin Müaviyənin ölümündən sonra öz (imamlıq) işini aşkara çıxartdı və öz məqamını agah olmayan insanlar üçün aydınlaşdırdı.  

Mənbələrdə qeyd olunana əsasən, Hüseyn (ə) h.q 60-cı ildə Mədinədən çıxmazdan əvvəl İmam Səccada (ə) çatdırmaq üçün vəsiyyətlərindən və imamət əmanətlərindən bəzisini Peyğəmbərin (s) həyat yoldaşı Ümmü-Sələməyə,  qalan bəzisini isə h.q 61-ci ildə Məhərrəm ayında öz şəhadətindən öncə böyük qızı Fatiməyə  verdi.

İmam Hüseyn (ə) Müaviyə hakimiyyəti dövründə qardaşının Müaviyə ilə bağladığı sülh müqaviləsinə vəfalı qaldı  və Həzrət (ə) bir qrup şiənin Onun rəhbərliyini qəbul etməyə və Bəni-Üməyyəyə qarşı qiyam etməyə hazır olduqlarını bildirərək yazdığı məktubun cavabında belə yazdı: İndi mənim belə bir fikrim yoxdur. Müaviyə sağ olduğu müddətdə addım atmayın və evlərinizdə gizlənin və sizə qarşı bədgümanlıq gətirən işlərdən çəkinin. Əgər o ölərsə və mən sağ qalaramsa o zaman öz fikrimi sizin üçün yazacağam.  

İmam Hüseynin (ə) Müaviyənin hakimiyyəti zamanında ona qarşı bir iş görmədiyinə baxmayaraq, tarix araşdırmaçısı Rəsul Cəfəriyanın dediyinə əsasən, İmamın (ə) Müaviyə ilə əlaqələri və aralarında olan danışıqlar İmamın (ə) siyasi baxımından Müaviyə hakimiyyətinin tam olaraq qanuniliyini qəbul etmədiyini və onun qarşısında təslim olmadığınə göstərir.  Hüseyn ibn Əli (ə) ilə Müaviyə arasında olan məktublar həmin göstəricilərdən bəzisidir. Eyni halda da tarixi məlumatlara əsasən Müaviyə digər üç xəlifə kimi zahirdə Hüseyn ibn Əliyə (ə) hörmət göstərir və Onu (ə) böyük sayırdı  və öz məmurlarına Peyğəmbər (s) övladına əziyyət verməməyi və hörmətsizlik etməkdən çəkinməyi tapşırmışdı.  

Müaviyə öz övladı Yezidə vəsiyyət edərkən imam Hüseynin (ə) məqamına təkid etdi və Onun insanların ən sevimlisi olduğunu bildirdi,  onun İmam Hüseynə (ə) qələbə çaldığı halda Hüseynin haqqının böyük olduğu üçün Ona güzəştə getməyi tapşırdı.   

Müaviyənin Hücr ibn Ədiyy, Əmr ibn Həmq Xuzai və Abdullah ibn Yəhya Həzrəmi kimi şəxsləri öldürməsi İmam Hüseynin (ə) ona bərk etiraz etməsinə səbəb olduğu yerlərdən idi.  Müxtəlif mənbələrin verdiyi məlumata əsasən imam Hüseyn (ə) Müaviyəyə məktub yazdı və imam Əlinin (ə) dostlarının qətlə yetirilməsini pislədi və Müaviyənin bəzi yalnış işlərini sayaraq onu tənqid etdi və dedi: “Mən özüm və dinim üçün sənə qarşı cihad etməkdən daha üstün olan bir şey bilmirəm ”. Bu məktubun ardında belə gəlmişdir: “Mən bu ümmət üçün sənin hakimiyyətindən daha böyük bir fitnə tanımıram”.  

Həmçinin nəql olunmuşdur ki, Müaviyə həcc səfərində  imam Hüseynlə (ə) qarşılaşan zaman O həzrətə (ə) belə dedi: Hücr ibn Ədiyyin və dostlarının və atanın şiələrinin başına nələr gətirdiyimizi eşitmisən ? İmam buyurdu: Nə etmisiz ? Müaviyə dedi: Onları öldürdük, kəfənlədik, onlara namaz qıldıq və dəfn etdik. Hüseyn ibn Əli (ə) buyurdu: Amma biz sənin dostlarını öldürsək nə onları kəfənləyəcik, nə onlara namaz qılacağıq nə də ki, onları dəfn edəcəyik.  

Müaviyə h.q 56-cı ildə sülhnamənin ( heç kimi öz canişini təyin etməmək haqqında ) məzmunun əksinə olaraq insanları Yezidə özünün canişini olaraq beyət etməyə çağırdı  və bəzi şəxsiyyətlər o cümlədən imam Hüseyn (ə) beyət etməkdən imtina etdilər. Müaviyə şəhər böyüklərinin Yezidin canişnliyi üçün fikrini cəlb etməkdən ötrü Mədinəyə getdi.  İmam Hüseyn (ə) Müaviyənin , İbn Abbasın və bəzi Əməvi ailəsinin və saray əhlinin iştirak etdiyi məclisdə Müaviyəni tənqid etdi və Yezidin xüsusiyyətlərinə işarə edərək Müaviyəni onun canişinliyi üçün çalışmaqdan çəkindirdi və öz haqqına və məqamına təkid edərək, Müaviyənin Yezidin canişinliyi üçün beyət əldə etməkdən ötrü gətirdiyi dəlilləri sıradan çıxarmağa başladı.  

İmam Hüseyn (ə) h.q 58-ci ildə Müaviyənin ölümündən iki il əvvəl Minada etirazdolu bir xütbə oxudu.  Bu dövürdə Müaviyənin şiələrə qarşı təzyiqi zirvə həddinə çatmışdı.  Hüseyn ibn Əli (ə) bu xütbədə Əmirəlmömininin və Əhli-beytin fəzilətlərini saymaqla və yaxşılığa əmr edib pislikdən çəkindirməyə dəvət etməklə və islami vəzifənin əhəmiyyətinə təkid etməklə yanaşı, alimlərin vəzifəsini və onların zülmün qarşısında qiyam etməli olduqlarını və zalımların qarşısında alimlərin susmağının ziyanlarını xatırlatdı.

H.q 60-cı ildə Rəcəb ayının 15-də Müaviyənin ölümündən sonra Yezid hakimiyyətə gəldi  və Onun canişinliyini qəbul etməyən bir neçə böyük şəxsiyyətdən o cümlədən imam Hüseyndən (ə) beyət almaq qərarına gəldi.  Lakin imam Hüseyn (ə) beyət etməkdən imtina etdi  və Rəcəb ayının 28-də ailəsi və dostları ilə birlikdə Məkkəyə getmək üçün Mədinədən çıxdı.