Məzmuna keçin

İmam Hüseyn (ə): Redaktələr arasındakı fərq

113 bayt əlavə edildi ,  25 İyun 2023
Sətir 174: Sətir 174:


== Əzadarlıq və ziyarəti ==
== Əzadarlıq və ziyarəti ==
Şiələr (bəzən də qeyri şiələr) Məhərrəm ayında imam Hüseyn (ə) və Kəbəla şəhidləri üçün əzadarlıq edirlər. Şiələrin bu əzadarlıqlar üçün bir sıra mərasimləri vardır. Onların ən geniş yayılanı  rövzə oxumaq, sinə vurmaq, təziyə (şəbeh göstərmək), imam Hüseyni (ə) və Kərbəla şəhidlərini təsvir etmək və fərdi olaraq və ya cəm halında Aşura ziyarəti, Varis ziyarəti və Nahiyə ziyarəti kimi ziyarətnamələrin oxunmasıdır.  
[[Şiə|Şiələr]] (bəzən də qeyri şiələr) Məhərrəm ayında imam Hüseyn (ə) və Kəbəla şəhidləri üçün əzadarlıq edirlər. Şiələrin bu əzadarlıqlar üçün bir sıra mərasimləri vardır. Onların ən geniş yayılanı  rövzə oxumaq, sinə vurmaq, təziyə (şəbeh göstərmək), imam Hüseyni (ə) və [[Kərbəla şəhidləri|Kərbəla şəhidlərini]] təsvir etmək və fərdi olaraq və ya cəm halında Aşura ziyarəti, [[Varis ziyarəti]] və Nahiyə ziyarəti kimi ziyarətnamələrin oxunmasıdır.  


İmam Hüseyn (ə) üçün əzadarlıq etmək Aşuranın ilk günlərindən sonra başlamışdır.  Bir nəqlə əsasən, Əsirlər Şamda olarkən Bəni-Haşimin qadınları bir neçə gün qara geyinməklə əzadarlıq etdilər.  Şiə dövlətlərin hakimiyyətə gəlməsi və şiələrə olan təzyiqlərin qalxması ilə əzadarlıq rəsmi hala gəldi.  
İmam Hüseyn (ə) üçün əzadarlıq etmək [[Kərbəla vaqiəsi|Aşuranın]] ilk günlərindən sonra başlamışdır.  Bir nəqlə əsasən, Əsirlər Şamda olarkən Bəni-Haşimin qadınları bir neçə gün qara geyinməklə əzadarlıq etdilər.  Şiə dövlətlərin hakimiyyətə gəlməsi və şiələrə olan təzyiqlərin qalxması ilə əzadarlıq rəsmi hala gəldi.  
Hədis və tarix mənbələrinin məlumatına əsasən, şiə imamları imam Hüseyn (ə) əzadarlıq etməyə və ağlamağa xüsusi əhəmiyyət verirdilər və şiələri bu işi və Aşuranı diri saxlamağı göstəriş verirdilər.  
[[Hədis]] və tarix mənbələrinin məlumatına əsasən, şiə imamları imam Hüseyn (ə) əzadarlıq etməyə və ağlamağa xüsusi əhəmiyyət verirdilər və şiələri bu işi və Aşuranı diri saxlamağı göstəriş verirdilər.  


==== İmam Hüseynin ziyarəti (ə) ====
==== İmam Hüseynin ziyarəti (ə) ====
Məsumların hədislərində imam Hüseynin (ə) ziyarətinə çoxlu təkid edilmişdir və həzrətin (ə) ziyarəti ən üstün və fəzilətli əməllərdən sayılmışdır.  Bir qrup rəvayətə əsasən, onun savabı həcc və ümrənin savabına bərabərdir.  
Məsumların hədislərində imam Hüseynin (ə) ziyarətinə çoxlu təkid edilmişdir və [[Aşura ziyarəti|həzrətin (ə) ziyarəti]] ən üstün və fəzilətli əməllərdən sayılmışdır.  Bir qrup rəvayətə əsasən, onun savabı həcc və ümrənin savabına bərabərdir.  


Ziyatərləri toplayan kitablarda imam Hüseyn (ə) bir neçə bütün zamanlarda oxunan  və bir neçə xüsusi zamanlarda oxunan  ziyarət qeyd olunmuşdur. Aşura ziyarəti, Varis ziyarəti və Nahiyəyi-müqəddəsə ziyarəti bu ziyarətnamələrin ən məşhurlarıdır.
Ziyarətləri toplayan kitablarda imam Hüseyn (ə) bir neçə bütün zamanlarda oxunan  və bir neçə xüsusi zamanlarda oxunan  ziyarət qeyd olunmuşdur. Aşura ziyarəti, Varis ziyarəti və [[Nahiyəyi-müqəddəsə ziyarəti]] bu ziyarətnamələrin ən məşhurlarıdır.
==== İmam Hüseynin (ə) ərbəini ====
==== İmam Hüseynin (ə) ərbəini ====
İmam Hüseynin (ə) şəhadətinin qırx gün sonra imam Hüseynin ərbəini və ya ərbəin günü adlanan gündə şiələrin bir çoxu imam Hüseynin (ə) qəbrinin ziyarətinə gedirlər. Tarixi nəqllərə əsasən, Cabir ibn Abdullah Ənsari bu gündə imam Hüseynin (ə) məzarını ziyarət edən ilk ziyarətçi  olmuşdur. “Luhuf” kitabının nəqlinə əsasən Kərbəla əsirləri də h.q 61-ci ildə Şamdan Mədinəyə qayıdan yolda Ərbəin günü Kərbəla şəhidlərinin ziyarətinə getmişdir.  
İmam Hüseynin (ə) şəhadətinin qırx gün sonra imam Hüseynin ərbəini və ya ərbəin günü adlanan gündə şiələrin bir çoxu imam Hüseynin (ə) qəbrinin ziyarətinə gedirlər. Tarixi nəqllərə əsasən, Cabir ibn Abdullah Ənsari bu gündə imam Hüseynin (ə) məzarını ziyarət edən ilk ziyarətçi  olmuşdur. “Luhuf” kitabının nəqlinə əsasən Kərbəla əsirləri də h.q 61-ci ildə [[Şam|Şamdan]] Mədinəyə qayıdan yolda [[Ərbəin|Ərbəin günü]] Kərbəla şəhidlərinin ziyarətinə getmişdir.
 
İmam Hüseynin (ə) Ərbəin ziyarəti haqqında tövsiyə edilməsi, şiələrin xüsusən İraq şiələrinin hər il müxtəlif yerlərədən Kərbəlaya tərəf hərəkət etməsinə səbəb olmuşdur. Adətən piyada formasında edilən bu hərəkət dünyanın ən çox insanın iştirak etdiyi yürüşlərindən biridir. Xəbər agentlərinin verdiyi məlumata əsasən, 2019-cu ildə 18 milyondan çox insan bu mərasimdə iştirak etmişdir.


İmam Hüseynin (ə) Ərbəin ziyarəti haqqında tövsiyə edilməsi, şiələrin xüsusən İraq şiələrinin hər il müxtəlif yerlərədən Kərbəlaya tərəf hərəkət etməsinə səbəb olmuşdur. Adətən piyada formasında edilən bu hərəkət dünyanın ən çox insanın iştirak etdiyi yürüşlərindən biridir. Xəbər agentlərinin verdiyi məlumata əsasən, 2019-cu ildə 18 milyondan çox insan bu mərasimdə iştirak etmişdir. 
== İmam Hüseynin hərəmi və hairi ==
== İmam Hüseynin hərəmi və hairi ==
İmam Hüseynin (ə) qəbrinin yerləşdiyi ərazi imam Hüseynin (ə) hairi adlanır. Hairin ərazisi fəzilətə və xüsusi fiqhi hökmə malikdir. Belə ki, səfərdə olan şəxs öz namazını orda bütöv qıla bilər.  Hairin dəqiq məsafəsi haqqında bir neçə fikir mövcuddur. Bu nəzərlər arasında ən az məsafəni deyən fikirə əsasən hair imam Hüseynin (ə) qəbrindən 11 metrlik ərazini əhatə edir və ən böyük fəzilətə malikdir.  
İmam Hüseynin (ə) qəbrinin yerləşdiyi ərazi imam Hüseynin (ə) hairi adlanır. Hairin ərazisi fəzilətə və xüsusi fiqhi hökmə malikdir. Belə ki, səfərdə olan şəxs öz namazını orda bütöv qıla bilər.  Hairin dəqiq məsafəsi haqqında bir neçə fikir mövcuddur. Bu nəzərlər arasında ən az məsafəni deyən fikirə əsasən hair imam Hüseynin (ə) qəbrindən 11 metrlik ərazini əhatə edir və ən böyük fəzilətə malikdir.  
confirmed, movedable, templateeditor
14.756

edits