Məzmuna keçin

Hicri-qəməri təqvimi: Redaktələr arasındakı fərq

409 bayt əlavə edildi ,  16 İyul 2023
Sətir 19: Sətir 19:


== Hicri-qəməri təqviminin ilk ayı ==
== Hicri-qəməri təqviminin ilk ayı ==
Hiciri-qəməri təqvimi [[Məhərrəm ayı|məhərrəm ayı]] ilə başlayır, [[Zilhiccə ayı|zilhiccə ayı]] ilə sona çatır(8). Bu təqvim İslamın rəsmi təqvimi seçilməzdən qabaq ərəblər və yəhudilər arasında geniş yayılmışdı və təzə il məhərrəm ayı ilə başlayırdı(9). Hicrət, İslam tarixinin başlanğıcı kimi qəbul ediləndən sonra, ramazan və məhərrəm ayları təqvimin ilk ayları kimi təklif edilir, Ömər ibn Xəttab məhərrəm ayını seçir(10).
Hiciri-qəməri təqvimi [[Məhərrəm ayı|məhərrəm ayı]] ilə başlayır, [[Zilhiccə ayı|zilhiccə ayı]] ilə sona çatır.<ref>Məsudi, Murucuz-zəhəb, h.q 1409, c.2, s.188-189</ref> Bu təqvim İslamın rəsmi təqvimi seçilməzdən qabaq ərəblər və yəhudilər arasında geniş yayılmışdı və təzə il məhərrəm ayı ilə başlayırdı.<ref>Məsudi, Murucuz-zəhəb, h.q 1409, c.2, s.189</ref> Hicrət, İslam tarixinin başlanğıcı kimi qəbul ediləndən sonra, ramazan və məhərrəm ayları təqvimin ilk ayları kimi təklif edilir, Ömər ibn Xəttab məhərrəm ayını seçir.<ref>Təbəri, Tarixul-uməmi vəl-muluk, h.q 1387, c.2, s.389</ref>


Hicri-qəməri təqvimi ilə beşinci əsərdə yaşamış görkəmli şiə fəqihi və mühəddisi [[Şeyx Tusi|Şeyx Tusiyə]] görə, məşhur şiə rəvayətlərinə əsasən, qəməri təqvimin ilk ayı ramazan ayıdır. Buna görə də o, “Misbah əl-Muctəhid” kitabında qəməri ilinin əməllərini [[Ramazan ayının əməlləri|ramazan ayının əməlləri]] ilə başlamış(11) və [[Şəban ayı|şəban ayı]] ilə sona çatdırmışdır(12). O, həmçinin, rəcəb ayını [[Haram aylar|haram ayların]] sonuncusu kimi qəbul etmişdir(12).
Hicri-qəməri təqvimi ilə beşinci əsərdə yaşamış görkəmli şiə fəqihi və mühəddisi [[Şeyx Tusi|Şeyx Tusiyə]] görə, məşhur şiə rəvayətlərinə əsasən, qəməri təqvimin ilk ayı ramazan ayıdır. Buna görə də o, “Misbah əl-Muctəhid” kitabında qəməri ilinin əməllərini [[Ramazan ayının əməlləri|ramazan ayının əməlləri]] ilə başlamış<ref>Tusi, Misbahul-mütəhəccid, h.q 1411, c.2, s.539</ref> və [[Şəban ayı|şəban ayı]] ilə sona çatdırmışdır.<ref>Tusi, Misbahul-mütəhəccid, h.q 1411, c.2, s.797</ref> O, həmçinin, rəcəb ayını [[Haram aylar|haram ayların]] sonuncusu kimi qəbul etmişdir.<ref>Tusi, Misbahul-mütəhəccid, h.q 1411, c.2, s.825</ref>
 
Hicri-qəməri təqvimi ilə yeddinci əsrdə yaşamış görkəmli şiə muhəddisi Seyyid ibn Tavus da hicri-qəməri təqvimin ilk ayı haqqında fərqli rəvayətlərin olduğuna işarə edir. O, əksər sələf alimlərinin yanaşmalarını və onların kitablarında qeyd edilənləri əsas tutaraq, ramazan ayını qəməri təqviminin ilk ayı hesab etmişdir. Buna rəğmən ehtimal vermişdir ki, ramazan ayı ibadət ilinin, məhərrəm ayı isə əlamətdar hadisələr ilinin başlanğıcıdır.<ref>Seyyid ibn Tavus, İqbalul-əmal, h.q 1409, c.1, s.4-5</ref>


Hicri-qəməri təqvimi ilə yeddinci əsrdə yaşamış görkəmli şiə muhəddisi Seyyid ibn Tavus da hicri-qəməri təqvimin ilk ayı haqqında fərqli rəvayətlərin olduğuna işarə edir. O, əksər sələf alimlərinin yanaşmalarını və onların kitablarında qeyd edilənləri əsas tutaraq, ramazan ayını qəməri təqviminin ilk ayı hesab etmişdir. Buna rəğmən ehtimal vermişdir ki, ramazan ayı ibadət ilinin, məhərrəm ayı isə əlamətdar hadisələr ilinin başlanğıcıdır(13).
== Hicri-qəməri ayları ==
== Hicri-qəməri ayları ==
: ''Əsas məqalə: [[Qəməri aylar]]''
: ''Əsas məqalə: [[Qəməri aylar]]''
confirmed, movedable, templateeditor
14.693

edits