Bir mudd təam

Bir mudd təam (ərəbcə: مد طعام) 750 q un, buğda, düyü və xurmadan ibarət yeməyə deyilir. Bu, fiqhdə orucun fidyə və kəffarəsinin miqdarının ölçü vahididir.

Şiə fəqihlərinin fətvasına əsasən, qocalıq və ya xəstəliklə əlaqədar olaraq ramazan ayında oruc tuta bilməyənlər, eləcədə özləri və ya övladları üçün oruc tutmağın zərərli olacağından qorxan hamilə və yaxud körpəyə süd verən qadınlar, bu üzrləri növbəti ramazan ayınadək davam etdiyi təqdirdə, fidyə məqsədi ilə hər gün üçün bir mudd yemək yoxsula verməlidirlər. Həmçinin, ramazan ayının orucunu din baxımdan üzrlü sayılan səbəblərə görə, məsələn, səfərdə olduğuna görə tuta bilməyənlər, üzr aradan qalxandan sonra həmin orucların qəzasını növbəti ilin ramazan ayına qədər tutmadıqları təqdirdə, hər gün üçün bir mudd yemək təxirəsalma kəffarəsi adı ilə yoxsula verilməlidirlər.

Ehram halında bəzi haram sayılan işləri etməyin kəffarəsi də bir mudd yeməkdir.

Məfhumu və əhəmiyyəti

Fəqihlərin məşhur rəyinə əsasən, bir muddun miqdarı 750 q-dır və yeməkdə məqsəd isə buğda, düyü, xurma, un və s. oxşar şeylərdir. Başqa qrup müctəhidlərə görə isə, bir muddun miqdarı 719 q və ya 153, 5 misqaldır. Bəzi müctəhidlərə görə isə, bir mudd 900 q-dır.

Mudd fiqhdə kəffarələrin miqdarının ölçü vahididir və bu haqda oruc, zihar, həcc, ehramda haram olan əməllər və kəffarələr bölümündə söz açılır.

Fidyənin ölçü vahidi

Fidyə və ya təxirəsalma kəffarəsi oruc tutmamağın əvəzində ödənilir. Orucun fidyəsi olaraq yoxsullara bir və iki mudd yemək ödənilməsi lazım olan hallar:

• Növbəti ilin ramazan ayına qədər ramazan ayının qəza orucunu təxirə salmaq: ramazan ayının orucunun qəzasını növbəti ilin ramazan ayına qədər din baxımdan üzürsüz səbəblərə görə təxirə salan şəxs, hər günün orucuna görə bir mudd yemək yoxsula verməlidir.

• Hamilə və yaxud körpəyə süd verdiyinə görə oruc tutmağın onun özü və ya bətnindəki körpə üçün zərərli olacağından qorxan qadınlar;

• Susuzluq (ətəş) xəstəliyi üzündən oruc tuta bilməyən adamlar.

• Oruc tuta bilməyən və yaxud oruc tutmaq onlar üçün çox çətin olan qocalar.

Hökümlər

Yuxarıda qeyd edillən hallarda bir və yaxud iki mudd yemək öndənilməsinin vacib olması haqqında yekdil rəy yoxdur, hərçənd iki mudd yemək vermək ehtiyata müvafiq sayılır. Buna rəğmən, müctəhidlər bir mudd yemək verməyi kafi hesab edirlər. Habelə, müctəhidlərin rəyinə əsasən, bir mudd yeməyin məbləğini ödmək kafi deyil, yeməyin özü yoxsula verilməlidir. Lakin yoxsul şəxsin həmin məbləğlə özünə yemək alacağına əmin olduğu təqdirdə vermək olar.

Kəffarələrin ölçü vahidi

Həmçinin, ehram halında bəzi haram işləri yerinə yetirməyin kəffarəsi olaraq bir mudd yemək nəzərdə tutulmuşdur:

• Ehram halında sərçə öldürmək;

• Ehram halında ümumilikdə on dırnaqdan az olan dırnaq tutmaq;

• Əhd və nəziri pozmağın kəffarəsini ödəyə bilməmək.

Habelə, bildirilir ki, gündəlik namazların nafiləsinin qəzasını yerinə yetirməyə çətinlik çəkən şəxs, həmin namazların savabından bəhrələnmək məqsədi ilə yoxsula bir mudd yemək verə bilər.