confirmed, movedable, templateeditor
14.878
edits
Əsmayi-hüsna: Redaktələr arasındakı fərq
→Əsmayi-hüsnaya dair qənaətlər
| Sətir 7: | Sətir 7: | ||
== Əsmayi-hüsnaya dair qənaətlər == | == Əsmayi-hüsnaya dair qənaətlər == | ||
Müsəlman müfəssirləri əsmayi-hüsnaya dair fərqli qənaətlərə malikdirlər. [[Məcməul-bəyan fi təfsiril-Quran (kitab)|“Məcməül-Bəyan”]] kitabının müəllifi [[Fəzl ibn Həsən Təbərsi|Şeyx Fəzl ibn Həsən Təbərsiyə]] görə, Allahın adlarının əsmayi-hüsna adlandırılmasının səbəbi, bu adların gözəl məna kəsb etməsi ilə əlaqədardır, məsələn Cəvad, Rəhim, Rəzzaq, Kərim kimi adlar gözəl mənalar ifadə edir | Müsəlman müfəssirləri əsmayi-hüsnaya dair fərqli qənaətlərə malikdirlər. [[Məcməul-bəyan fi təfsiril-Quran (kitab)|“Məcməül-Bəyan”]] kitabının müəllifi [[Fəzl ibn Həsən Təbərsi|Şeyx Fəzl ibn Həsən Təbərsiyə]] görə, Allahın adlarının əsmayi-hüsna adlandırılmasının səbəbi, bu adların gözəl məna kəsb etməsi ilə əlaqədardır, məsələn Cəvad, Rəhim, Rəzzaq, Kərim kimi adlar gözəl mənalar ifadə edir.<ref>Təbərsi, “Məcməül-Bəyan”, h.ş 1372, c.4, s.773</ref> [[Şeyx Tusi]] “Ət-Tibyan” kitabında yazır ki, əsmayi-hüsnada məqsəd Allahın gözəl məna ifadə edən sifətləridir (atributlarıdır).<ref>Şeyx Tusi, Ət-Tibyan, c.5, s.39-40</ref> [[Nümunə təfsiri|“Nümunə” təfsirinin]] müəllifləri də bi izahları dəstəkləmişlər.<ref>Məkarim Şirazi, Nümunə təfsiri, h.ş 1374, c.7, s.23</ref> | ||
[[Seyyid Məhəmməd Hüseyn Təbatəbai|Əllamə Təbatəbaiyə]] görə isə əsmayi-hüsnada məqsəd Allahın vəsfedici adlarıdır, yəni həmin adlar Onun hansısa xüsusiyyətinə dəlalət edirlər, məsələn, Cavad, Adil, Rəhim kimi adlar. Allahın zatına dəlalət edən adlar (əgər belə adlar varsa) əsmaiyi-hüsnaya daxil deyildir. Misal üçün, Zeyd, Əmr kimi adlar fərdin hansısa xüsusiyyətini əks etdirmir, yalınız ona dəlalət edir. Vəsfedici məna deyərkən məqsəd gözəllik ehtiva edən vəsflərdir, hətta bu vəsfvlər Allahda ən gözəl mənanı ifadə etməlidirlər. Yəni onlar [[Allah|Allahın]] zatına və şanına uyğun vəsf olmalıdır. Buna görə də şücaət, iffət kimi adlar gözəl adlar hesab edilsə də Allahın zatına uyğun vəsf sayılmır çünki, özlərində cismi xüsusiyyətləri əks edirlər, halbuki, əsmayi-hüsna hər bir nöqsandan pak olmalıdır.<ref>Təbatəbai, Əl-Mizan, h.q 1417, c.8, s.342-343</ref> | |||
== Gözəl adlar Allaha məxsusdur == | == Gözəl adlar Allaha məxsusdur == | ||
Bəzi [[şiə]] və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|sünni]] müfəssirlərinə görə, «لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنی» (Gözəl adlar [[Allah|Allaha]] məxsusdur)(8) ayəsi gözəl adların yalınız Allaha məxsus olmasına dəlalət edir. Çünki, «لله» (lillah) ayənin əvvəlində qeyd edilmişdir və bu da ərəb dilində məfhumun istisnalığına dəlalət edir. Bundan əlavə, ayədə “əsma” sözünün “əlif-lam” artiklı ilə gəlməsi onun ümumi məna ifadə etməsini göstərir(9). [[Seyyid Məhəmməd Hüseyn Təbatəbai|Əllamə Təbatəbaiyə]] görə, ayənin mənası budur ki, dünyada mövcud olan bütün ən gözəl və ən yaxşı adlar Allaha məxsusdur və heç kəs həmin adlarda Allahla şərik deyil. Əlbəttə bu söz, Allahın özünə aid olan, məsələn, elm, mərhəmət kimi bəzi sifətləri başqalarına nisbət verməsi ilə ziddiyyət təşkil etmir. Çünki, əslində bu adların həqiqəti Allaha məxsusdur(10). | Bəzi [[şiə]] və [[Əhli-sünnət vəl-cəmaət|sünni]] müfəssirlərinə görə, «لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنی» (Gözəl adlar [[Allah|Allaha]] məxsusdur)(8) ayəsi gözəl adların yalınız Allaha məxsus olmasına dəlalət edir. Çünki, «لله» (lillah) ayənin əvvəlində qeyd edilmişdir və bu da ərəb dilində məfhumun istisnalığına dəlalət edir. Bundan əlavə, ayədə “əsma” sözünün “əlif-lam” artiklı ilə gəlməsi onun ümumi məna ifadə etməsini göstərir(9). [[Seyyid Məhəmməd Hüseyn Təbatəbai|Əllamə Təbatəbaiyə]] görə, ayənin mənası budur ki, dünyada mövcud olan bütün ən gözəl və ən yaxşı adlar Allaha məxsusdur və heç kəs həmin adlarda Allahla şərik deyil. Əlbəttə bu söz, Allahın özünə aid olan, məsələn, elm, mərhəmət kimi bəzi sifətləri başqalarına nisbət verməsi ilə ziddiyyət təşkil etmir. Çünki, əslində bu adların həqiqəti Allaha məxsusdur(10). | ||