İrtimasi dəstəmaz

İrtimasi dəstəmaz, (Ərəbcə: الوضوء الارتماسي) dəstəmazın növlərindən biridir ki, niyyətdən sonra dəstəmaz niyyəti ilə üz, sonra əllər suya salınır. Həmçinin dəstəmaz alan şəxsin dəstəmaz üzvlərini suya batırmasını, dəstəmaz niyyəti etdikdən sonra onu sudan çıxarmasını caiz hesab etmişlər.

İrtimasi dəstəmazında üz və əllər suya batırıldıqdan sonra baş və ayaqlar məsh edilir.

İrtimas fiqhi termindir. Başın və ya digər üzvlərin suya batırılması mənasında işlədilir İrtimasi dəstəmazda da tərtibə riayət etmək qeyri irtimasi dəstəmazda olduğu kimidir ki, əvvəlcə üz, sonra sağ əl, sonra isə sol əl yuyulur.

Dəstəmazda üz və əllər yuxarıdan aşağı yuyulur; Üz alından, əllər dirsəkdən suya batırlır. Əlbəttə ki, əllərini və üzünü sudan çıxararkən dəstəmaz almaq niyyəti etsə, üzünü alından, əlləri isə dirsəkdən çıxarmalıdır.

İmam Xomeyninin (r.ə.) fətvasına əsasən, dəstəmazda yalnız iki dəfə əl və üzü suya salmaq olar; Birinci dəfə vacib, ikinci dəfə isə icazəlidir, ondan artıq olması isə caiz deyil. Bəzi üzvləri irtimasi, bəzilərini isə tərtibi şəkildə yumaq caiz sayılır.

Bəzi fəqihlər irtimasi dəstəmazda başın və ayaqların dəstəmaz suyu ilə məsh edilməsi üçün bəzi şərtlər qoyublar ki, onlarsız irtimasi dəstəmaz səhih deyildir:

• İmam Xomeyni belə hesab edirdi ki, dəstəmaz suyu ilə baş və ayaqlara məsh çəkmək üçün yalnız əlləri suya saldıqdan sonra dəstəmaz niyyəti edib, sonra əlləri sudan çıxartmaq olar.

• Şiə fəqihlərindən Seyyid Əbülqasım Xoi və Mirzə Cavad Təbrizi hesab edirdilər ki, sol əli irtimasi şəkildə yumaq olmaz.

• Mərcəyi-təqlid Seyyid Əli Sistani irtimasi qaydada yuyulan əlin yaşlığı ilə məsh çəkməyi caiz bilir, lakin onun ehtiyatın əksinə olduğunu hesab edir.

• Mərcəyi-təqlidlərdən Nasir Məkarim Şirazi hesab edir ki, dəstəmaz alan şəxs əlləri sudan çıxardıqdan sonra su əllərin üzərinə axdığı müddətcə dəstəmaz almağa niyyət etməlidir.

Əlaqəli məqalələr

• Cəbirə dəstəmazı

• Dəstəmaz ayəsi