Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti

Nahiyə ziyarəti
Mövzu	İmam Hüseynin (ə) ziyarəti
Nəql olunub	İmam Mehdiyə (ə.f) nisbət verilir
Ravi	Dörd xas naibdən biri
Şiə mənbələri	Əl-Məzarul-kəbir
Monoqrafiyalar	Nahiyə ziyarətinin mətni və mötəbər olmasının tədqiqi (Mürtəza Xoşnəsid)
Zaman	Aşura günü və başqa günlər
Məkan	Kərbəla və uzaq məkandan

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti (ərəbcə: زيارة الناحية المقدسة) İmam Hüseynin (ə) ziyarətnamələrindəndir ki, Aşura günü oxunması tövsiyə edilir. Şiələr bu ziyarətnaməni başqa günlərdə də oxuyurlar. Bu ziyarətnamə peyğəmbərlərə və imamlara (ə) salam verməklə başlayır, İmam Hüseyn (ə) və onun səhabələrinə salam verməklə davam edir. Bundan sonra İmamın (ə) xüsusiyyətləri və əməllərinin izahından, qiyamının səbəbləri, şəhadət və müsibətlərinin vəsfindən, dünya və məxluqatın əzadar olmasından bəhs edir.

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarətini İbn Məşhədi (hicri 610-cu ildə vəfat edib) və Əllamə Məclisinin dediyinə görə, Şeyx Müfid (hicri 413-cü ildə vəfat edib) nəql etmişdir. Hədis mənbələrində bunu hansı imamın bəyan etdiyi qeyd olunmur; amma bəziləri deyir ki, İmam Mehdi (ə.f) tərəfindən qeyd olunub.

Ziyarətin adlandırması və əhəmiyyəti

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti İmam Hüseynin (ə) və onun səhabələrinin müsibətlərini özündə əks etdirən ziyarətnamədir. Bu səbəbdən natiqlər və məddahlar ona çox istinad edirlər. İbn Məşhədi onu Aşura gününün əməlləri arasında qeyd etmişdir. Amma şiələr onu ilin digər günlərində də oxuyurlar.

Bu ziyarət “Nahiyeyi məşhur ziyarəti” və ya “Nahiyeyi məruf ziyarəti” də adlanır ki, əksinə, ziyatəş-Şühədaya “Nahiyeyi qeyri-məşhur ziyarəti” də deyilir.

“Nahiyeyi müqəddəsə” ifadəsi şiələrin İmam Hadinin (ə) dövründən kiçik qeybətin sonuna qədər İmam Məsum (ə) haqqında istifadə etdikləri bir termindir.

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti hansı İmam (ə) tərəfindən bəyan edilib?

Hədis mənbələrində Nahiyeyi müqəddəsə ziyarətinin hansı məsum tərəfindən bəyan olunduğu qeyd olunmur. Yalnız İbn Məşhədinin (hicri 610-cu ildə vəfat edib) “Əl-Məzarul-Kəbir” kitabında gəlib ki, “Nahiyə əleyhissalam” tərəfindən bəyan olunub. Həm İbn Məşhədidən, həm də Şeyx Müfiddən (hicri 413-cü ildə vəfat edib) bunu nəql edən Əllamə Məclisi hansı İmamın onu bəyan etdiyini qeyd etməmişdir.

Bütün bunlara baxmayaraq, bəziləri rəvayəti nəql edərkən İbn Məşhəddinin sözlərindən nəticə çıxarmışlar ki, İmam Zaman (ə.f) bu ziyarətnaməni dörd naibdən birinə söyləmişdir. İbn Məşhəddinin sözləri belədir:

وَ مِمَّا خَرَجَ مِنَ النَّاحِيَةِ عَلَيْهِ السَّلَامُ إِلَى أَحَدِ الْأَبْوَاب “Bu, Nahiyə (ə) tərəfindən bablardan birində bəyan edilmişdir”.

Ziyarətin məzmunu

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti Peyğəmbərlərə, Əhli-beytə, İmam Hüseynə (ə) və Kərbəlada onun səhabələrinə salam verməklə başlayır. Bundan sonra İmam Hüseynin (ə) Kərbəla hadisəsindən əvvəlki sifətləri və əməlləri, Aşura qiyamının səbəbləri, o həzrətin və səhabələrinin məşəqqətləri və şəhadətinin vəsfi və məxluqatın əzadar olmasından bəhs edir. Sonda Əhli-beytə təvəssül və dua etməklə bitir.

Bu ziyarətin əvvəlində 24 peyğəmbərə, ali əbaya və beş kimsəyə onların məhşur sifətlərini zikr etməklə birlikdə salam verilir. İmam Hüseynə (ə) salam bəzən onun adını çəkməklə, fəzilətini və əməlini zikr etməklə verilir. Bəzən də onun bədən üzvlərinə dəyən müsibətləri qeyd etməklə verilir.

İmam Hüseynin (ə) xüsusiyyətlərinin bəyan edilməsi

Bu ziyarətnamədə İmam Hüseynin (ə) bəzi xüsusiyyətləri təqdim olunur:

• O Həzrətin türbətində şəfa qərar verilmişdir.
• O Həzrətin məqbərəsinin altında dua qəbul edilir.
• İmamlar (ə) o Həzrətin nəslindəndirlər.
• O, Peyğəmbərin (s), Həzrət Əlinin (ə) və Həzrət Fatimənin (s) oğludur.

Ziyarətin sənədi

Həzrət Məsumənin (ə) hərəmində asılmış Nahiyeyi müqəddəsə ziyarətindən bir hissə

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti İbn Məşhədinin (hicri 610-cu ildə vəfat edib) “Əl-Məzarul-Kəbir” kitabında qeyd edilmişdir.

Əlbəttə, Əllamə Məclisi Biharul-Ənvarda onu Şeyx Müfidin (hicri 413-cü ildə vəfat edib) yazdığı “Əl-Məzar” kitabından nəql edərək qeyd etmişdir; amma bu kitabın mövcud nüsxələrində bu ziyarətnamə yoxdur.

İbn Məşhədi kitabının əvvəlində bu kitabda qeyd etdiklərini siqə rəvayətçiləri vasitəsilə sadata (seyidlərə) çatdığını demişdir. Bəziləri sadatdan məqsədin məsum imamların (ə) olduğuna istinad edərək bu kitabın rəvayətlərini “mürsəl” olmalarına baxmayaraq, səhih və mötəbər hesab ediblər. Həmçinin onun bu cümləsi ümumi mötəbər dəlillərdən sayılır ki, bəzi rical alimlərinin nəzərinə görə, bu kitabın bütün ravilərinin siqə (mötəbər) olmasına dəlalət edir.

Əksinə, Ayətullah Xoi “Möcəmu ricalil-hədis” kitabında “Əl-Məzarul-Kəbir” kitabının etibarlı olmasını qəbul etmir və İbn Məşhədini naməlum bir şəxs hesab edir. Tarixçi Məhəmməd Hadi Yusifi Qərəvi (şəmsi 1327-ci ildə doğulub) də bu ziyarətin sənədinə şübhə ilə yanaşır. O, bu ziyarətin bəzi mətləblərinin Muqatilin dəqiqi və qəti tarixi dəlilləri və mötəbər xəbərləri ilə uyğun gəlmədiyini söyləmişdir. Bununla belə, hədis alimi Nəcməddin Təbəsinin (şəmsi 1334-cü ildə doğulub) fikrinə əsasən, Seyid İbn Tavus, Şəhid Əvvəl, Əllamə Məclisi və Mühəddis Nuri kimi alimlərin etimad etmələri İbn Məşhədinin mötəbər olmasına əminlik yaradır.

Seyid Mürtəza tərəfindən nəql edilmiş ziyarət

Seyid İbn Tavus “Misbahuz-Zair” kitabında Aşura gününün əməlləri arasında Seyid Mürtəzadan (hicri 436-cı ildə vəfat edib) “Ziyarətun sanəviyyə bi əlfazin şafiyə” başlıqlı bir ziyarət nəql etmişdir. Məhəmməd İhsanifərin “Nahiyeyi müqəddəsə ziyarətlərinin sənədinin mötəbər olması” adlı məqaləsində dediyinə görə, “Nahiyə” ziyarətinin üçdə ikisi bu ziyarətdə gəlib. Əllamə Məclisi bu fərqin səbəbinin nüsxələrin arasındakı fərq olduğunu ehtimal vermişdir. Yaxud da daha güclü ehtimala əsasən, Seyid Mürtəza “Nahiyə” ziyarətinə özündən bir ifadə əlavə edib. İhsanifər, Seyid Mürtəzadan nəql olunmuş ziyarəti məsum İmama nisbət verməmişdir. Həmçinin deyib ki, bu ziyarət “Nahiyə” ziyarətindən köklü şəkildə fərqlənir.

Ziyarətnamənin bəzi hissələrinin nəql olunmasında tərəddüd

Bəzi yazarlar ziyarətnamənin hissələrinə istinad edərək, onun məsum tərəfindən gəlməsində tərəddüd etmişlər. O cümlədən, deyiblər ki, ziyarətin bir hissəsində belə gəlib: “Qadınlar çadırın pərdəsi arxasından çıxdılar, saçları dağınıq halda üzlərinə şillə vurdular və üzlərindən niqabı atdılar”. Bu da şiənin dini prinsipləri ilə uyğun gəlmir. Çünki hədislərdə saçları açmaq və sifətə zərər vurmaq qadağan edilmişdir. Həmçinin belə bir şey, Əhli-beyt (ə) qadınlarının, xüsusən də Həzrət Zeynəbin (ə) ilahi imtahan qarşısında səbr etmə məqamı ilə uyğun gəlmir. Bu iradlara cavab olaraq bu ifadələrin kinayəli və istehzalı olduğunu bildiriblər. Kinayə bundadır ki, qadınlar narahat idi və ruhi halları pozulmuşdu.

Onlar həmçinin irad ediblər ki, “Şimr sənin sinənin üzərinə oturdu və qılıncını sənin boğazına qoydu və əli ilə saqqalından tutub səni qılıncı ilə kəsdi” ifadəsi İmam Hüseynin (ə) başının arxadan kəsilməsinə dəlalət edən digər xəbərlərlə uyğun gəlmir.

Nahiyə ziyarətin şərhləri

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarətinə bəzi şərhlər yazılmışdır, o cümlədən:

• Məhəmməd Cəfər Şamili Şirazi tərəfindən (farsca) yazılmış “Əz-Zəxirətul-Baqiyə” şərhi.
• Bir qrup alim tərəfindən (farsca) yazılmış “Əş-Şəmsuz-Zahiyə” şərhi.
• Şeyx Məhəmməd Baqir Fəqih İmani tərəfindən (farsca) yazılmış “Tohfətun Qaimiyyə” şərhi.
• Hindistanın bəzi alimləri tərəfindən (Urdu dilində) yazılmış “Kəşfun dahiyə” şərhi.
• Seyid Hidayətullah Taliqani tərəfindən “Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti” barədə yazılmış “Hamrahi Nur” şərhi.
• Məhəmməd Rza Səngəri tərəfindən “Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti” barədə analitik və vəsfi bəyanla yazılmış “Vəd edilmiş salam” şərhi.

Mətn və tərcümə

Nahiyeyi müqəddəsə ziyarəti

Tərcümə

Ərəbcə mətn

Salam olsun məxluqlar arasında Allahın seçilmiş bəndəsi Adəmə! Salam olsun Allahın vəlisi və seçdiyi bəndəsi Şeysə! Salam olsun Allah üçün dəlilləri ilə qiyam etmiş İdrisə! Salam olsun duasına cavab verilmiş Nuha! Salam olsun Allah tərəfindən daim dəstəklənən Huda! Salam olsun Allahın kəramət və alicənablıq bəxş etdiyi Salehə! Salam olsun Allahın öz xüsusi dostluq məqamı ilə ucaltdığı İbrahimə! Salam olsun Allahın cənnətdən böyük qurbanlıq fəda etdiyi İsmailə! Salam olsun İshaqa ki, Allah peyğəmbərliyi onun övladlarına verdi! Salam olsun olsun Yəquba ki, Allah ona gözlərinin nurunu qaytardı öz rəhməti ilə! Salam olsun Yusifə ki, Allah ona öz əzəməti ilə quyudan nicat verdi! Salam olsun Musaya ki, Allah öz qüdrəti ilə onun üçün dəryanı yardı! Salam olsun Haruna ki, Allah onu peyğəmbərliyə seçdi! Salam olsun Şüeybə ki, Allah ona ümmətinə qarşı qələbə qazandırdı! Salam olsun Davuda ki, Allah onun tövbəsini qəbul etdi! Salam olsun Süleymana ki, Allah öz izzəti ilə cinləri onun üçün ram etdi! Salam olsun Əyyuba ki, Allah ona xəstəlikdən nicat və şəfa verdi! Salam olsun Yunisə ki, Allah ona verdiyi vədəni həyata keçirdi! Salam olsun Üzeyrə ki, Allah ona öldükdən sonra həyat verdi! Salam olsun Zəkəriyyaya ki, qüssələrə səbr etdi! Salam olsun Yəhyaya ki, Allah ona şəhidliklə məqam verdi! Salam olsun Allahın ruhu və kəliməsi İsaya! Salam olsun Allahın həbibi və seçilmiş bəndəsi Məhəmmədə (s)! Salam olsun peyğəmbərin qardaşlığına seçilmiş Əli ibn Əbi Talibə! Salam olsun peyğəmbərin qızı Fatimeyi-Zəhraya! Salam olsun atasının vəsisi və xəlifəsi imam Əba Məhəmməd Həsəni-Müctəbayə! Salam olsun Allahın razılığı yolunda qanını tökərək nəfsini dəyərləndirmiş İmam Hüseynə! Salam olsun o kəsə ki, gizlində və aşkarda Allaha itaət etdi! Salam olsun o kəsə ki, Allah onun türbətini şəfa etdi! Salam olsun o kəsə ki, günbəzinin altında dualar qəbul olur! Salam olsun o kəsə ki, məsum İlahi rəhbərlər onun nəslindəndir! Salam olsun xatəmi-ənbiyanın oğluna! Salam olsun seyyidul-övsiyanın oğluna! Salam olsun Fatimeyi-Zəhranın oğluna! Salam olsun Xədiceyi-Kübranın oğluna! Salam olsun Sidrətul-Müntəhanın (cənnətin ən uca məqamının) oğluna! Salam olsun Cənnəti-Məvanın oğluna! Salam olsun Zəmzəm ilə Səfanın oğluna! Salam olsun qanlı qumlar üzərində qanı ilə boyanmış kəsə! Salam olsun xeyməgahına hörmətsizlik edilən kəsə! Salam olsun Əhli-Kisa əshabının beşincisinə! Salam olsun qəriblər-qəribinə! Salam olsun şəhidlər şəhidinə! Salam olsun haramzadələrin əli ilə öldürülən kəsə! Salam olsun Kərbəla sakininə! Salam olsun o kəsə ki, göyün mələkləri onun halına ağladı! Salam olsun o kəsə ki, övladları insanların ən paklarıdırlar! Salam olsun dinin şahına! Salam olsun aşkar İlahi dəlillərin sakin olduğu yerlərə! Salam olsun uca məqamlı və şərəfli imamlara! Salam olsun qana boyanmış paçlanmış sinələrə! Salam olsun susuzluqdan qurumuş dodaqlara! Salam olsun bəla görmüş və çarəsiz qalmış canlara! Salam olsun bədəndən xilas olmuş ruhlara! Salam olsun (qumlar üzərində qalmış) üryan bədənlərə! Salam olsun rəngi qaçmış cismlərə! Salam olsun axan qanlara! Salam olsun tikə-tikə qoğranmış bədən üzvlərinə! Salam olsun nizəyə vurulmuş başlara! Salam olsun xeymlərdən (naməhrəmlər önünə) çıxarılmış xanımlara! Salam olsun aləmlərin Rəbbinin höccətinə! Salam olsun sənə və pak atalarına! Salam olsun sənə və şəhidlik axtaran övladlarına! Salam olsun sənə və sənə kömək edən övladlarına! Salam olsun sənə və məzarındakı mələklərə! Salam olsun (zülm ilə) məzlumcasına öldürülənə! Salam olsun zəhər ilə qətlə yetirilmiş qardaşın İmam Həsənə! Salam olsun Əli Əkbərə! Salam olsun balaca südəmərə! Salam olsun geyimləri tarac edilmiş bədənlərə! Salam olsun qərib düşmüş əhli-əyalına! Salam olsun səhralarda yer üstə düşmüşlərə! Salam olsun öz vətənindən uzaq düşmülərə! Salam olsun kəfənsiz dəfn edilənlərə! Salam olsun bədənlərdən ayrılmış başlara! Salam olsun müsibətli günündə Allaha təvəkkül edən səbirli insana! Salam olsun köməksiz məzluma! Salam olsun pak türbətin sakininə! Salam olsun uca məqamlı günbəzin sahibinə! Salam olsun cəlalətli Allahın pakladığı kəsə! Salam olsun o kəsə ki, Cəbrayil onunla fəxr edir! Salam olsun o kəsə ki, Mikayil ona beşikdə laylay deyib! Salam olsun o kəsə ki, onun əhdini (bey`ətini) sındırdılar! Salam olsun o kəsə ki, hörmətini sındırdılar! Salam olsun o kəsə ki, qanını nahaq və zülmlə tökdülər! Salam olsun o kəsə ki, yaralarının qanı ilə qüslü verildi! Salam olsun o kəsə ki, nizədən qədəhlərlə su verildi! Salam olsun o kəsə ki, ona zülm olundu və qanının tökülməsi halal edildi! Salam olsun o kəsə ki, başını (hamının gözü önündə) daldan kəsdilər ! Salam olsun o kəsə ki, kənd əhli (Bəni Əsəd qəbiləsi) onu dəfn etdilər! Salam olsun boynunun damarı doğranan kəsə! Salam olsun hamını himayə etsə də özü köməksiz qalan kəsə! Salam olsun qan ilə boyanan olan saqqala! Salam olsun torpağa bulaşmış yanağa! Salam olsun libası soyulmuş və qarət edilmiş bədənə! Salam olsun xeyziran çubuğu vurulan dişlərə! Salam olsun nizəyə qaldırılmış başa! Salam olsun səhraya dağılmış lüt bədənlərə! Salam olsun səhranın canavarları parçalayan bədənlərə! Salam olsun ətrafında yırtıcı heyvanların dövrə vurduğu bədənlərə! Salam olsun Sənə ey mövlam və günbəzini dövr edən mələklərə! O mələklər ki, qəbrinin torpağını əhatə ediblər və məzarını hörmətlə təvaf edirlər və Səni ziyarət etmək üçün hərəminə daxil olurlar. Salam olsun sənə. Həqiqətən mən sənin ziyarətini qəsd edib gəlmişəm və ümid edirəm ki, sənin yanında nicat yolunu tapacam, feyzə çatacam. Salam olsun sənə, o kəsin salamı ki, sənin hörmətinə arifdir və sənin vilayətində xalisdir! Allaha sənin məhəbbətinlə yaxınlaşmaq istəyir və sənin düşmənlərindən bezardır. Salam olsun sənə, o kəsin salamı ki, qəlbi sənin müsibətində yaralıdır və sənin adın gələn zaman göz yaşları axıdır! Salam olsun sənə, o kəsin salamı ki, dərdli, qəmlidir, qüssəli və çarəsizdir! Salam olsun sənə, o kəsin salamı ki, əgər Kərbəla səhrasında səninlə olsaydı, mütləq səni öz canı ilə qılınclardan qoruyardı! peykərində qalmış yarım canını sənin yolunda ölümə verərdi, sənin hüzurunda düşmənlərlə vuruşardı və sənə zalimlərə qarşı kömək edərdi. Ruhu, cəsədi, malı və övladı ilə sənə fəda olardı, ruhunu sənun ruhuna fəda və ailəsini sənin ailənə gözətçi edərdi. Əgər zaman məni sənin zamanından uzaq salıbsa, qədər məni sənə kömək etməkdən məhrum edibsə, (buna görə) səninlə döyüşənlərə və sənə düşmənçilik edənlərə qarşı döyüşə bilməmişəmsə, əvəzində sənəninlə ola bilmədiyim günlərin həsrəti ilə hər sübh və şam sənin üçün nalə və şivən edirəm, göz yaşları yerinə qan ağlayıram, sənin çəkdiyin acılara görə təəssüf edirəm, həyatımı sənin müsibətlərinin acısında yanmaqla, qüssə, qəm və kədərlə keçirəcəm, bu qüssə və kədərdən ölənədək. Şəhadət verirəm ki, namazı bərpa etdin, zəkat verdin, yaxşılıqlara əmr etdin, münkərdən və zülmdən çəkindirdin. Allaha itaət etdin, üsyan etmədin. Allahdan və möhkəm ipindən yapışdın ki, Allahı özündən razı edəsən, bir haldaki Allahdan qorxurdun, onun əmrlərinə müraqib və müvazib idin və onun istəklərinə cavab verirdin. Peyğəmbərin sünnəsinə əməl etdin, müstəbləri yerinə yetirdin, fitnələri söndürdün və insanları kamilliyə irşad etdin. Hidayət yollarını aşkar etdin və Allah yolunda layiqincə cihad etdin. Həmişə Allah itaət etdin və həmişə cəddin Məhəmmədin (s) yoluna tabe idin. Və atanın sözünü eşitdin, qardaşının vəsiyyətini icra etmək üçün tələsdin, dinin sütunlarını ucaltdın. üsyankarlığı darmadağın etdin, tüğyankarları məhv etdin. İslam ümmətinə xeyirli nəsihətçi idin və ölüm burulğanında üzdün. Fasiqlərlə mübarizəyə qalxdın. İlahi dəlilləri və höccətləri bərpa etdin. İslam və müsəlmanlara rəhimli və mehriban oldun. Haqqa kömək edən (nasir) idin, bəlalara səbt etdin, dini qorudun və dinin sərhədlərini müdafiə etdin. Dinin qoruyucusu və köməyi oldun, ədaləti genişləndirdin və yaydın və dini aşkar etdin. Dini oyuncaq etmək istəyənlərin qarşısını aldın, zəiflərin haqqını varlılardan aldın, zəif və güclü arasında hökmü bərabərləşdirdin. Sən yetimlərin baharı, xalqın sığınacağı, İslamın izzəti və şəriət hökmlərinin mədəni idin. Sən bəxşiş və ehsanın həm peymanı, babanın və atanın yolunu gedən və atanın vəsiyyətinə əməl etməkdə qardaşının oxşarı idin. Sən əhdə vəfa edən, gözəl xüsusiyyətlərə sahib, alicənablığı aşkar edən, gecələr ibadət edən və möhkəm üsluba malik idin. Sən alicənab əxlaqa, parlaq keçmişə, şərəfli nəsəbə və ən üstün şərəfə malik idin. Sənin məqamın və rütbən uca, fəzilətlərin çox, xüsusiyyətlərin gözəl, İlahinin sənə bəxşişləri çoxdur. Sən həlim, rəşadətli, münib (Allaha qayıdan), səxavətli, elmli, güclü, rəhbər, şəhid, çox-çox tövbə edən, insanları sevən və heybətlisən. Peyğəmbər (s) üçün övlad, Quran üçün dayaq və ümmət üçün güc, qüdrət və kömək idin. Allaha iatət etməkdə çalışardın, əhd-peymanı qoruyan və fasiqlərin yolundan uzaq idin. Haqq yolunda tam gücünlə çalışar, rüku və səcdəsini uzun edərdin. Dünyadan köçəcək insanlar kimi dünyaya rəğbətsiz idin. Dünyaya həmişə ondan vəhşət edənlərin gözü ilə baxırdın. Dünyəvi arzuları ürəyindən çıxarmış və dünya zinətlərindən üz döndərmişdin. Dünyanın şadlığına göz yummuşdun və axirətə olan şövqün və iştiyaqın ilə tanınırdın. Ta ki, zülm əli sənə uzandı, zülm öz niqabını götürüb üzünü göstərdi və azğınlıq öz ardıcıllarını bir yerə topladı. Sən o zaman cəddin peyğəmbərin hərəmində sakin, zalimlərdən uzaq idin və mehrabla mənus idin. Dünya ləzzətləri və şəhvətdən uzaqlaşmış, imkanın və gücün çatan qədərincə pis işləri qəlbin və dilin ilə inkar edirdin. Sonra elmin səni pis insanları inkar etməyə və facirlər ilə cihad etməyə vadar etdi. Buna görə övladların, ailən, şiələrin və xidmətçilərini ilə yola çıxdın. Haqq və həqiqəti İlahi dəlillər ilə aşkar etdin. Allaha hikmət və gözəl moizə ilə dəvət etdin. Şəri hüdudların bərpası və Allaha ibadət etməyə əmr etdin. Xəbislik və tüğyandan nəhy etdin və onlar isə sənə qarşı zülm və təcavüz yolunu tutdular. Onları nəsihət etdikdən, onlara höccəti tamamladıqdan sonra onlara qarşı cihad etdin. Onlar isə səninlə bağladıqları beyəti və əhdi sındırdılar. Rəbbini və cəddini qəzəbləndirdilər. Səninlə müharibəyə başladılar. Sən onların zərbələri qarşısında möhkəm dayandın. Facir qoşunlarını bir-birinə vurdun, toz-duman qalxmış meydanda Zülfəqar ilə elə mübarizə etdin ki, səni Allahın seçdiyi Əli (ə) sandılar. Səni sabitqədəm, dilavər və qorxmaz gördükdə, sənə hiylə ilə tor qurdular. Hiylə, məkr və şərr ilə səninlə müharibəyə qalxdılar. O lənətlənmiş şəxs qoşunlara su yolunu kəsməyi əmr etdi. Səninlə döyüşməyə və səni məğlub etməyə tələsdilər və sənə ox və daş atılar. Təcavüzkar əllərini sənə tərəf uzatdılar və sənin haqqını riayət etmədilər. Sənin əzizlərini öldürməkdə və xeymələrini qarət etməkdə etdikləri günaha görə heç nədən qorxmadılar. Sən meydanın toz-torpağında irəli hücum edirdin, əzab və əziyyətlərə dözürdün, hətta göylərin mələkləri sənin səbirindən təəccübləndilər. Düşmənlər hər tərəfdən səni araya aldılar. Sənə dərin yaralar vurdular və səninlə rahatlıq arasında fasilə saldılar. Sənin üçün kömək qalmadı. Sən işi Allaha tapşırıb səbr etdin. Ailə və övladını müdafiə etdin, ta ki səni atdan saldılar və yaralı bədənlə yerə yıxıldın. Atlar nalları ilə səni tapdaladılar, zalimlər və tüğyan edənlər səni qılıncları ilə doğradılar. Ölüm təri alınına süzüldü, sağ və solunu açıb bağlamaqla mübarək bədənini hərəkət elətdirirdin. Gözünün ucu ilə xeymələrə və əhli-beytinə baxırdın və ağrıların acısı səni övladlarını və ailəndən ayırıb özünə məşğul edirdi (bir tərəfdən bədən yaralarının ağrısı, digər tərəfdən tək qalmış övladlar və əhli-beyt dərdi). O zaman atın şivə və nalə edərədək və ağlıyan halda sürətlə xeymələr səmtinə gəldi. Xanımlar atını utanclı və qəmgin görəndə və belindən sürüşmüş yəhərinə baxanda, Xeymələrdən çölə qaçdılar. Zülfləri yanaqlarına dağılmış. Niqabsız üzlərinə şillə vururdular. Uca səslə nalə edir, səni çağırırdılar. Onlar izzətli yaşadıqdan sonra zəlil olmuşdular. Sürətlə sənin qətligahına qaçırdılar. Şümr (lənət olsun ona) sənin sinəndə oturmuşdu, qılıncını boğazındakı çökəyə sancmışdı. Mübarək saqqalını murdar əli ilə tutmuşdu, iti qılıncı ilə başını kəsirdi. O zaman sənin bədən üzvlərin hərəkətdən dayandı. Nəfəslərin gizləndi. Başın nizəyə qaldırıldı. əhli-əyalın qullar kimi əsir götürüldü. Dəmir zəncirlərlə bağlandılar. Lüt dəvələrə mindirildilər. Üzlərini şiddətli isti yandırırdı. Səhra və biyabanlarda aparılırdılar. əlləri boyunlarına bağlı idi. onları o halda bazarlarda gəzdirirdilər. Vay olsun fasiq günahkarla. Səni öldürməklə islamı öldürdülər. Səni öldürməklə namaz və orucu tətil etdilər. Sünnət və hökmləri ayaqladılar. Din və iman sütünlarını dağıtdılar. Quran ayələrini təhrif etdilər. Zülm və sitəm və düşmənçilikdə irəli çapdılar. Peyğəmbər (s) o zalimlərdən sənin qanını bahasını tələb edəcək. Səni öldürməklə yenə də Allahın kitabın məhcur etdilər. Sənin (zahirdə) məğlub olmağınla haqqa xəyanət edildi. Sənin olmamağınla “təkbir”, “təhlil” (la ilahə illəllah), haram və halal və Quranın tənzili və təvili də itirildi. Səndən sonra İlahi hökmləri dəyişdilər, dinsizlik və küfr zahir oldu, sünnət tətil edildi, nəfsi istəklər, azğınlıqlar, fitnə və batillər aşkara çıxdı. Sənin şəhadət xəbərini gətirən cəddin peyğəmbərin (s) məzarı önündə durdu və göz yaşları ilə şəhadət xəbərini verdi. Ey Allahın rəsulu, sənin nəvəni və cavanını öldürdülər, sənin əhli-beytinin hörməti sındırıldı və onlara hörmətsizlik halal sayıldı. Səndən sonra övladlarını əsir götürdülər. Əhli-Beytin və yaxınların bəlaya düçar oldular. Bu xəbərdən Peyğəmbər aşüftə oldu, dəhşətə gəlmiş qəlbi ağladı, mələklər və peyğəmbərlər sənə görə ona başsağlığı verdilər. Sənə görə anan Zəhra (ə) müsibət və matəmə qərq oldu. Müqərrəb mələklər qoşunları atan Əmirəlmöminin Əliyə başsağlığı deməyə gəldilər. Sənə “illiyyin”də (cənnətin ən uca dərəcəsi) matəm tutuldu. Hurul-eynlər sənə görə üzlərinə şillə vurdular. Sənə göy və sakinləri, cənnət və xəzinədarları, dağlar və yamaclar, dəryalar və balıqları, cənnət və cavanları, Kəbə və İbrahim məqamı, məşərul-həram, hill və ehram ağladı. Allahım, bu şərəfli məkanın (İmam Hüseynin hərəmi) hörmətinə and verirəm, mənim salavat və salamamı Məhəmməd və övladlarına çatdır. Məni onların sırasında məşhur et. Məni onların şəfaəti ilə cənnətə daxil et. Allahım, ey hesaba yetişənlərin ən sürətlisi, ey kərimlərin ən kərimi, ey hökm edənlərin ən güclüsü, sənə təvəssül edirəm, xatəmin-nəbiyyin və sənin bütün aləmlərə rəsul göndərdiyin Məhəmmədin vasitəsi ilə. Və peyğəmbərin qardaşı, əmisi oğlu, heç vaxt pütlərə pərəstiş etməyən, aliməqamlı və mətin alim Əmirilmöminin Əlinin vasitəsi ilə Bütün aləmlərin xanımlarının seyyidəsi Fatimə vasitəsi ilə. Təqvalıların sığınacağı Həsəni-Zəki vasitəsi ilə. Şəhidlik dalınca olanların ən yaxşısı Əba Əbdillahil-Hüseyn və şəhid övladlarının və məzlum əhli-betinin vasitəsi ilə. Zeynülabidin (ibadət edənlərin zinəti) Əli ibn Hüseyn, tövbə edənlərin qibləsi Məhəmmədbaqir ibn Əli, doğru danışanların ən doğru danışanı Cəfər ibn Məhəmməd, İlahi dəlilləri aşkar Musa Kazim, dinin köməyi Əli ibn Musa ər-Rza, hidayət edənlərin üsvəsi Məhəmməd ibn Əli, zahidlər zahidi Əli ibn Məhəmməd və peyğəmbərin canişinlərinin varisi və bütün yaranmışlara höccət Həsən Əskəri ibn Əli – Allahım sənə bu nurların vasitəsi ilə sənə təvəssül edirəm ki, Allahım Məhəmmədə və övladlarına ki, doğru danışanlar, yaxşıların yaxşısı, Taha və Yasin övladlarıdırlar, salavat və salamımı göndərəsən, Məni Qiyamət günü amanda qalanlardan, əzabdan asudə olanlardan, feyzə çatanlardan, cənnət müjdəsi ilə sevinənlərdən qərar verəsən. Allahım, məni müsəlmanlardan yaz, salehlərdən hesab et və mənim üçün gələcək nəsildə doğru danışan bir dil olsun. Məni zalimlərə qalib et, həsəd edənlərin hiyləsindən qoru, hiyləgərlərin hiyləsini məndən uzaqlaşdır. Zalimlərin əlini mənə çatmağa qoyma. Məni illiyyin məqamında xoşbəxt insanlarla bir yerdə qərar ver. Onlarla ki, onlara nemət veribsən, onlar peyğəmbərlər, siddiqlər, şəhidlər və salehlərdirlər. Ey rəhimlilərin ən rəhimlisi, rəhmətinə xatir. İlahi, səni and verirəm məsum peyğəmbərinə, mütləq baş verəcək (qaçılmaz) hökmünə, örtülmüş nəhyinə, bu gediş-gəlişli məzara, bu məzarda yatan və məzlumcasına öldürülən məsum imama (ə) ki, Mənim qəmlərimi aradan apar, şər olan qəza və qədəri məndən uzaq et, yandırıcı cəhənnəm odundan mənə nicat ver. Allahım, mənə öz nemətinlə böyüklük ver, məni Öz qismətinə razı et, məni öz səxavət və kərəminə qərq et və məni öz məkr və cəzandan uzaq et. Allahım, məni büdrəməkdən qoru, məni söz və əməlimdə möhkəm et, həyatda yaşadığım müddətdə mənə ruzi və dolanışıqda genişlik ver, mənə ağrı, acı və xəstəliklərdən afiyət ver və məni öz fəzlin ilə ən yaxşı arzularıma çatdır. Əllahummə səlli əla Muhəmmədin və ali Muhəmməd. Allahım tövbəmi qəbul et və göz yaşlarıma rəhm et. Səhvlərimdən keç, qəmlərimi yox et, xətalarımı bağışla və övladlarımı salehlərdən qərar ver. Allahım, bu əzəmətli hərəmdə və girami məkanda mənim üçün bağışlanmamış günah, örtülməmiş eyb saxlama və qəmlərimi aradan götür və ruzimi geniş et. Şənimi (ictimai şəxsiyyətimi) abad et, fəsadlarımı islah et, arzularıma çatdır. Dualarımı qəbul et, sıxıntılarımı aç, işlərimdəki pərakəndəliyi topla, Bütün işlərimi tamamla, sərvətimi çoxalt, əxlaqımı yaxşı et. Verdiyim nəfəqəni davamlı et, halımı yaxşılaşdır, mənə həsəd edənlərin kökünü kəs. Düşmənlərimi məhv et, şər və pisliklərdən məni qoru və xəstəliklərimə şəfa ver. Uzaqda olanları mənə yaxınlaşdır, işlərimdəki pərakəndəliyə intizam ver və istəklərimi əta et. Allahım səndən hazırda və gələcəkdə ən yaxşı xeyiri və savabı istəyirəm. Allahım, məni halalından haramdan və öz fəzlin və kərəminlə digər insanlardan ehtiyacsız et. Allahım, səndən faydalı elm, qorxaqn qəlb, qətiyyətli yəqin, pak əməl, gözəl səbr və layiqli mükafat istəyirəm. Allahım, nemətlərini şükr etməyi mənə ruzi et, mənə olan ehsan və kərəmini çoxalt, sözümü insanlara təsirli et, əməlimi öz yanında ucalt, yaxşı işlərimə davamçılar qərar ver və düşmənləri aradan götür. Allahım, Məhəmmədə və onun yaxşı övladlarına gecə və gündüz mənimi salamımı çatdır. Şər insanlardan özün mənə kifayət et, məni günah və pisliklərdən pak et, məni cəhənnəm odundan xilas et, mənə cənnətində yer ver, mənim və mömin və möminələrdən olan bütün din qardaşlarımın günahlarını bağışla. Öz rəhmətinlə, ey rəhimlilərin ən rəhimlisi.

أَلسَّلامُ عَلی ادَمَ صِفْوَةِ اللهِ مِنْ خَلیقَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی شَیث وَلِی اللهِ وَ خِیرَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی إِدْریسَ الْقآئِمِ للهِ بِحُجَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی نُوح الْمُجابِ فی دَعْوَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی هُود الْمَمْدُودِ مِنَ اللهِ بِمَعُونَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی صالِح الَّذی تَوَّجَهُ اللهُ بِکَرامَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی إِبْراهیمَ الَّذی حَباهُ اللهُ بِخُلَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی إِسْمعیلَ الَّذی فَداهُ اللهُ بِذِبْح عَظیم مِنْ جَنَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی إِسْحقَ الَّذی جَعَلَ اللهُ النُّبُوَّةَ فی ذُرِّیتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی یعْقُوبَ الَّذی رَدَّ اللهُ عَلَیهِ بَصَرَهُ بِرَحْمَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی یوسُفَ الَّذی نَجّاهُ اللهُ مِنَ الْجُبِّ بِعَظَمَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی مُوسَی الَّذی فَلَقَ اللهُ الْبَحْرَ لَهُ بِقُدْرَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی هارُونَ الَّذی خَصَّهُ اللهُ بِنُبُوَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی شُعَیب الَّذی نَصَرَهُ اللهُ عَلی اُمَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی داوُدَ الَّذی تابَ اللهُ عَلَیهِ مِنْ خَطیئَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی سُلَیمانَ الَّذی ذَلَّتْ لَهُ الْجِنُّ بِعِزَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی أَیوبَ الَّذی شَفاهُ اللهُ مِنْ عِلَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی یونُسَ الَّذی أَنْجَزَ اللهُ لَهُ مَضْمُونَ عِدَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی عُزَیر الَّذی أَحْیاهُ اللهُ بَعْدَ میتَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی زَکَرِیا الصّابِرِ فی مِحْنَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی یحْیی الَّذی أَزْلَفَهُ اللهُ بِشَهادَتِهِ أَلسَّلامُ عَلی عیسی رُوحِ اللهِ وَ کَلِمَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی مُحَمَّد حَبیبِ اللهِ وَ صِفْوَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی أَمیرِالْمُؤْمِنینَ عَلِی بْنِ أَبی طالِب الْمَخْصُوصِ بِاُخُوَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی فاطِمَةَِ الزَّهْرآءِ ابْنَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی أَبی مُحَمَّد الْحَسَنِ وَصِی أَبیهِ وَ خَلیفَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْحُسَینِ الَّذی سَمَحَتْ نَفْسُهُ بِمُهْجَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ أَطاعَ اللهَ فی سِرِّهِ وَ عَلانِیتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ جَعَلَ اللهُ الشّفآءَ فی تُرْبَتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی مَنِ الاِْ جابَةُ تَحْتَ قُبَّتِهِ، أَلسَّلامُ عَلی مَنِ الاَْ ئِمَّةُ مِنْ ذُرِّیتِهِ، أَلسَّلامُ عَلَی ابْنِ خاتَِمِ الاَْ نْبِیآءِ، أَلسَّلامُ عَلَی ابْنِ سَیدِ الاَْوْصِیآءِ، أَلسَّلامُ عَلَی ابْنِ فاطِمَةَِ الزَّهْرآءِ، أَلسَّلامُ عَلَی ابْنِ خَدیجَةَ الْکُبْری، أَلسَّلامُ عَلَی ابْنِ سِدْرَةِ الْمُنْتَهی، أَلسَّلامُ عَلَی ابْنِ جَنَّةِ الْمَأْوی، أَلسَّلامُ عَلَی ابْنِ زَمْزَمَ وَ الصَّفا، أَلسَّلامُ عَلَی الْمُرَمَّلِ بِالدِّمآءِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمَهْتُوکِ الْخِبآءِ، أَلسَّلامُ عَلی خامِسِ أَصْحابِ الْکِسْآءِ، أَلسَّلامُ عَلی غَریبِ الْغُرَبآءِ، أَلسَّلامُ عَلی شَهیدِ الشُّهَدآءِ، أَلسَّلامُ عَلی قَتیلِ الاَْدْعِیآءِ، أَلسَّلامُ عَلی ساکِنِ کَرْبَلآءَ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ بَکَتْهُ مَلائِکَةُ السَّمآءِ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ ذُرِّیتُهُ الاَْزْکِیآءُ، أَلسَّلامُ عَلی یعْسُوبِ الدّینِ، أَلسَّلامُ عَلی مَنازِلِ الْبَراهینِ، أَلسَّلامُ عَلَی الاَْئِمَّةِ السّاداتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْجُیوبِ الْمُضَرَّجاتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الشِّفاهِ الذّابِلاتِ، أَلسَّلامُ عَلَی النُّفُوسِ الْمُصْطَلَماتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الاَْرْواحِ الْمُخْتَلَساتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الاَْجْسادِ الْعارِیاتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْجُسُومِ الشّاحِباتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الدِّمآءِ السّآئِلاتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الاَْعْضآءِ الْمُقَطَّعاتِ، أَلسَّلامُ عَلَی الرُّؤُوسِ الْمُشالاتِ، أَلسَّلامُ عَلَی النِّسْوَةِ الْبارِزاتِ، أَلسَّلامُ عَلی حُجَّةِ رَبِّ الْعالَمینَ أَلسَّلامُ عَلَیک َ وَ عَلی ابآئِک َ الطّاهِرینَ، أَلسَّلامُ عَلَیک َ وَ عَلی أَبْنآئِکَ الْمُسْتَشْهَدینَ، أَلسَّلامُ عَلَیک َ وَ عَلی ذُرِّیتک َ النّاصِرینَ، أَلسَّلامُ عَلَیک َ وَ عَلَی الْمَلآئِکَةِ الْمُضاجِعینَ، أَلسَّلامُ عَلَی الْقَتیلِ الْمَظْلُومِ، أَلسَّلامُ عَلی أَخیهِ الْمَسْمُومِ، أَلسَّلامُ عَلی عَلِی الْکَبیرِ، أَلسَّلامُ عَلَی الرَّضیعِ الصَّغیرِ، أَلسَّلامُ عَلَی الاَْبْدانِ السَّلیبَةِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْعِتْرَةِ الْقَریبَةِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمُجَدَّلینَ فِی الْفَلَواتِ، أَلسَّلامُ عَلَی النّازِحینَ عَنِ الاَْوْطانِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمَدْفُونینَ بِلا أَکْفان، أَلسَّلامُ عَلَی الرُّؤُوسِ الْمُفَرَّقَةِ عَنِ الاَْبْدانِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمُحْتَسِبِ الصّابِرِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمَظْلُومِ بِلاناصِر، أَلسَّلامُ عَلی ساکِنِ التُّرْبَةِ الزّاکِیةِ، أَلسَّلامُ عَلی صاحِبِ الْقُبَّةِ السّامِیةِ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ طَهَّرَهُ الْجَلیلُ، أَلسَّلامُ عَلی مَنِ افْتَخَرَ بِهِ جَبْرَئیلُ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ ناغاهُ فِی الْمَهْدِ میکآئیلُ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ نُکِثَتْ ذِمَّتُهُ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ هُتِکَتْ حُرْمَتُهُ، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ اُریقَ بِالظُّلْمِ دَمُهُ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمُغَسَّلِ بِدَمِ الْجِراحِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمُجَرَّعِ بِکَأْساتِ الرِّماحِ أَلسَّلامُ عَلَی الْمُضامِ الْمُسْتَباحِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمَنْحُورِ فِی الْوَری، أَلسَّلامُ عَلی مَنْ دَفَنَهُ أَهْلُ الْقُری، أَلسَّلامُ عَلَی الْمَقْطُوعِ الْوَتینِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْمُحامی بِلا مُعین، أَلسَّلامُ عَلَی الشَّیبِ الْخَضیبِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْخَدِّ التَّریبِ، أَلسَّلامُ عَلَی الْبَدَنِ السَّلیبِ، أَلسَّلامُ عَلَی الثَّغْرِ الْمَقْرُوعِ بِالْقَضیبِ، أَلسَّلامُ عَلَی الرَّأْسِ الْمَرْفُوعِ، أَلسَّلامُ عَلَی الاَْجْسامِ الْعارِیةِ فِی الْفَلَواتِ، تَنْهَِشُهَا الذِّئابُ الْعادِیاتُ، وَ تَخْتَلِفُ إِلَیهَا السِّباعُ الضّارِیاتُ، أَلسَّلامُ عَلَیک َ یا مَوْلای وَ عَلَی الْمَلآ ئِکَةِ الْمُرَفْرِفینَ حَوْلَ قُبَّتِک َ، الْحافّینَ بِتُرْبَتِک َ الطّآئِفینَ بِعَرْصَتِک َ، الْوارِدینَ لِزِیارَتِک َ، أَلسَّلامُ عَلَیک َ فَإِنّی قَصَدْتُ إِلَیک َ، وَ رَجَوْتُ الْفَوْزَ لَدَیک َ، أَلسَّلامُ عَلَیک َ سَلامَ الْعارِفِ بِحُرْمَتِک َ، الْمُخْلِصِ فی وَِلایتِک َ، الْمُتَقَرِّبِ إِلَی اللهِ بِمَحَبَّتِک َ، الْبَریءِ مِنْ أَعْدآئِک َ، سَلامَ مَنْ قَلْبُهُ بِمُصابِک َ مَقْرُوحٌ، وَ دَمْعُهُ عِنْدَ ذِکْرِک َ مَسْفُوحٌ، سَلامَ الْمَفْجُوعِ الْحَزینِ، الْوالِهِ الْمُسْتَکینِ، سَلامَ مَنْ لَوْ کانَ مَعَکَ بِالطُّفُوفِ، لَوَقاک َ بِنَفْسِهِ حَدَّ السُّیوفِ، وَ بَذَلَ حُشاشَتَهُ دُونَکَ لِلْحُتُوفِ، وَ جاهَدَ بَینَ یدَیک َ، وَ نَصَرَک َ عَلی مَنْ بَغی عَلَیک َ، وَ فَداک َ بِرُوحِهِ وَ جَسَدِهِ وَ مالِهِ وَ وَلَدِهِ، وَ رُوحُهُ لِرُوحِک َ فِدآءٌ، وَ أَهْلُهُ لاَِهْلِک َ وِقآءٌ، فَلَئِنْ أَخَّرَتْنِی الدُّهُورُ، وَ عاقَنی عَنْ نَصْرِک َ الْمَقْدُورُ، وَ لَمْ أَکُنْ لِمَنْ حارَبَک َ مُحارِباً، وَ لِمَنْ نَصَبَ لَک َ الْعَداوَةَ مُناصِباً، فَلاََ نْدُبَنَّک َ صَباحاً وَ مَسآءً، وَ لاََبْکِینَّ لَک َ بَدَلَ الدُّمُوعِ دَماً، حَسْرَةً عَلَیک َ، وَ تَأَسُّفاً عَلی ما دَهاک َ وَ تَلَهُّفاً، حَتّی أَمُوتَ بِلَوْعَةِ الْمُصابِ، وَ غُصَّةِ الاِکْتِیابِ، أَشْهَدُ أَ نَّک َ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلوةَ، وَ اتَیتَ الزَّکوةَ، وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ، وَ نَهَیتَ عَنِ الْمُنْکَرِ وَ الْعُدْوانِ، وَ أَطَعْتَ اللهَ وَ ما عَصَیتَهُ، وَ تَمَسَّکْتَ بِهِ وَ بِحَبْلِهِ فَأَرْضَیتَهُ، وَ خَشیتَهُ وَ راقَبْتَهُ وَ اسْتَجَبْتَهُ، وَ سَنَنْتَ السُّنَنَ، وَ أَطْفَأْتَ الْفِتَنَ، وَ دَعَوْتَ إِلَی الرَّشادِ، وَ أَوْضَحْتَ سُبُلَ السَّدادِ، وَ جاهَدْتَ فِی اللهِ حَقَّ الْجِهادِ، وَ کُنْتَ للهِِ طآئِعاً، وَ لِجَدِّک َ مُحَمَّد صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ الِهِ تابِعاً، وَ لِقَوْلِ أَبیک َ سامِعاً، وَ إِلی وَصِیةِ أَخیک َ مُسارِعاً، وَ لِعِمادِ الدّینِ رافِعاً، وَ لِلطُّغْیانِ قامِعاً، وَ لِلطُّغاةِ مُقارِعاً، وَ لِلاُْ مَّةِ ناصِحاً، وَ فی غَمَراتِ الْمَوْتِ سابِحاً، وَ لِلْفُسّاقِ مُکافِحاً، وَ بِحُجَجِ اللهِ قآئِماً، وَ لِلاِْسْلامِ وَ الْمُسْلِمینَ راحِماً وَ لِلْحَقِّ ناصِراً، وَ عِنْدَ الْبَلآءِ صابِراً، وَ لِلدّینِ کالِئاً، وَ عَنْ حَوْزَتِهِ مُرامِیاً، تَحُوطُ الْهُدی وَ تَنْصُرُهُ، وَ تَبْسُطُ الْعَدْلَ وَ تَنْشُرُهُ، وَ تَنْصُرُ الدّینَ وَ تُظْهِرُهُ، وَ تَکُفُّ الْعابِثَ وَ تَزْجُرُهُ، وَ تَأْخُذُ لِلدَّنِی مِنَ الشَّریفِ، وَ تُساوی فِی الْحُکْمِ بَینَ الْقَوِی وَ الضَّعیفِ، کُنْتَ رَبیعَ الاَْیتامِ، وَ عِصْمَةَ الاَْ نامِ، وَ عِزَّ الاِْسْلامِ، وَ مَعْدِنَ الاَْحْکامِ، وَ حَلیفَ الاِْنْعامِ، سالِکاً طَرآئِقَ جَدِّک َ وَ أَبیک َ، مُشْبِهاً فِی الْوَصِیةِ لاَِخیک َ، وَفِی الذِّمَمِ، رَضِی الشِّیمِ، ظاهِرَ الْکَرَمِ، مُتَهَجِّداً فِی الظُّلَمِ، قَویمَ الطَّرآئِقِ، کَریمَ الْخَلائِقِ، عَظیمَ السَّوابِقِ، شَریفَ النَّسَبِ، مُنیفَ الْحَسَبِ، رَفیعَ الرُّتَبِ، کَثیرَ الْمَناقِبِ، مَحْمُودَ الضَّرآئِبِ، جَزیلَ الْمَواهِبِ، حَلیمٌ رَشیدٌ مُنیبٌ، جَوادٌ عَلیمٌ شَدیدٌ، إِمامٌ شَهیدٌ، أَوّاهٌ مُنیبٌ، حَبیبٌ مَهیبٌ، کُنْتَ لِلرَّسُولِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ الِهِ وَلَداً، وَ لِلْقُرْءانِ سَنَداً [مُنْقِذاً:خل] وَ لِلاُْ مَّةِ عَضُداً، وَ فِی الطّاعَةِ مُجْتَهِداً، حافِظاً لِلْعَهْدِ وَالْمیثاقِ، ناکِباً عَنْ سُبُلِ الْفُسّاقِ [وَ:خل[باذِلاً لِلْمَجْهُودِ، طَویلَ الرُّکُوعِ وَ السُّجُودِ، زاهِداً فِی الدُّنْیا زُهْدَ الرّاحِلِ عَنْها، ناظِراً إِلَیها بِعَینِ الْمُسْتَوْحِشینَ مِنْها، امالُک َ عَنْها مَکْفُوفَةٌ، وَ هِمَّتُک َ عَنْ زینَتِها مَصْرُوفَةٌ، وَ أَلْحاظُک َ عَنْ بَهْجَتِها مَطْرُوفَةٌ، وَ رَغْبَتُک َ فِی الاْخِرَةِ مَعْرُوفَةٌ، حَتّی إِذَا الْجَوْرُ مَدَّ باعَهُ، وَ أَسْفَرَ الظُّلْمُ قِناعَهُ، وَ دَعَا الْغَی أَتْباعَهُ، وَ أَنْتَ فی حَرَمِ جَدِّک َ قاطِنٌ، وَ لِلظّالِمینَ مُباینٌ، جَلیسُ الْبَیتِ وَ الْمِحْرابِ، مُعْتَزِلٌ عَنِ اللَّذّاتِ وَ الشَّهَواتِ، تُنْکِرُ الْمُنْکَرَ بِقَلْبِک َ وَ لِسانِک َ، عَلی حَسَبِ طاقَتِک َ وَ إِمْکانِک َ، ثُمَّ اقْتَضاک َ الْعِلْمُ لِلاِْنْکارِ، وَ لَزِمَک َ [أَلْزَمَک َ:ظ]أَنْ تُجاهِدَ الْفُجّارَ، فَسِرْتَ فی أَوْلادِکَ وَ أَهالیک َ وَ شیعَتِک َ وَ مَوالیک َ وَ صَدَعْتَ بِالْحَقِّ وَ الْبَینَةِ، وَ دَعَوْتَ إِلَی اللهِ بِالْحِکْمَةِ وَ الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ، وَ أَمَرْتَ بِإِقامَةِ الْحُدُودِ، وَ الطّاعَةِ لِلْمَعْبُودِ، وَ نَهَیتَ عَنِ الْخَبآئِثِ وَ الطُّغْیانِ، وَ واجَهُوک َ بِالظُّلْمِ وَ الْعُدْوانِ، فَجاهَدْتَهُمْ بَعْدَ الاْیعازِ لَهُمْ [الاْیعادِ إِلَیهِمْ: خل]، وَ تَأْکیدِ الْحُجَّةِ عَلَیهِمْ، فَنَکَثُوا ذِمامَک َ وَ بَیعَتَک َ، وَ أَسْخَطُوا رَبَّک َ وَ جَدَّ ک َ، وَ بَدَؤُوک َ بِالْحَرْبِ، فَثَبَتَّ لِلطَّعْنِ وَالضَّرْبِ، وَ طَحَنْتَ جُنُودَ الْفُجّارِ، وَاقْتَحَمْتَ قَسْطَلَ الْغُبارِ، مُجالِداً بِذِی الْفَقارِ، کَأَنَّک َ عَلِی الْمُخْتارُ، فَلَمّا رَأَوْک َ ثابِتَ الْجاشِ، غَیرَ خآئِف وَ لاخاش، نَصَبُوا لَک َ غَوآئِلَ مَکْرِهِمْ، وَ قاتَلُوکَ بِکَیدِهِمْ وَ شَرِّهِمْ، وَ أَمَرَ اللَّعینُ جُنُودَهُ، فَمَنَعُوک َ الْمآءَ وَ وُرُودَهُ، وَ ناجَزُوک َ الْقِتالَ، وَ عاجَلُوک َ النِّزالَ، وَ رَشَقُوک َ بِالسِّهامِ وَ النِّبالِ، وَ بَسَطُوا إِلَیک َ أَکُفَّ الاِصْطِلامِ، وَ لَمْ یرْعَوْا لَک َ ذِماماً، وَ لاراقَبُوا فیک َ أَثاماً، فی قَتْلِهِمْ أَوْلِیآءَک َ، وَ نَهْبِهِمْ رِحالَک َ، وَ أَنْتَ مُقَدَّمٌ فِی الْهَبَواتِ، وَ مُحْتَمِلٌ لِلاَْذِیاتِ، قَدْ عَجِبَتْ مِنْ صَبْرِک َ مَلآئِکَةُ السَّماواتِ، فَأَحْدَقُوا بِک َ مِنْ کُلّ ِالْجِهاتِ، وَ أَثْخَنُوک َ بِالْجِراحِ، وَ حالُوا بَینَک َ وَ بَینَ الرَّواحِ، وَ لَمْ یبْقَ لَک َ ناصِرٌ، وَ أَنْتَ مُحْتَسِبٌ صابِرٌ، تَذُبُّ عَنْ نِسْوَتِک َ وَ أَوْلادِک َ، حَتّی نَکَسُوکَ عَنْ جَوادِک َ، فَهَوَیتَ إِلَی الاَْرْضِ جَریحاً، تَطَؤُک َ الْخُیولُ بِحَوافِرِها، وَ تَعْلُوکَ الطُّغاةُ بِبَواتِرِها، قَدْ رَشَحَ لِلْمَوْتِ جَبینُک َ، وَ اخْتَلَفَتْ بِالاِنْقِباضِ وَ الاِنْبِساطِ شِمالُک َ وَ یمینُک َ، تُدیرُ طَرْفاً خَفِیاً إِلی رَحْلِک َ وَ بَیتِک َ، وَ قَدْ شُغِلْتَ بِنَفْسِک َ عَنْ وُلْدِک َ وَ أَهالیک َ، وَ أَسْرَعَ فَرَسُک َ شارِداً، إِلی خِیامِک َ قاصِداً، مُحَمْحِماً باکِیاً، فَلَمّا رَأَینَ النِّسآءُ جَوادَک َ مَخْزِیاً وَ نَظَرْنَ سَرْجَک َ عَلَیهِ مَلْوِیاً، بَرَزْنَ مِنَ الْخُدُورِ، ناشِراتِ الشُّعُورِ عَلَی الْخُدُودِ، لاطِماتِ الْوُجُوهِ سافِرات، وَ بِالْعَویلِ داعِیات، وَ بَعْدَالْعِزِّ مُذَلَّلات، وَ إِلی مَصْرَعِک َ مُبادِرات، وَ الشِّمْرُ جالِسٌ عَلی صَدْرِکَ، وَ مُولِغٌ سَیفَهُ عَلی نَحْرِک َ، قابِضٌ عَلی شَیبَتِک َ بِیدِهِ، ذابِحٌ لَک َ بِمُهَنَّدِهِ، قَدْ سَکَنَتْ حَوآسُّک َ، وَ خَفِیتْ أَنْفاسُک َ، وَ رُفِعَ عَلَی الْقَناةِ رَأْسُک َ، وَ سُبِی أَهْلُک َ کَالْعَبیدِ، وَ صُفِّدُوا فِی الْحَدیدِ، فَوْقَ أَقْتابِ الْمَطِیاتِ، تَلْفَحُ وُجُوهَهُمْ حَرُّ الْهاجِراتِ، یساقُونَ فِی الْبَراری وَالْفَلَواتِ، أَیدیهِمْ مَغلُولَةٌ إِلَی الاَْعْناقِ، یطافُ بِهِمْ فِی الاَْسْواقِ، فَالْوَیلُ لِلْعُصاةِ الْفُسّاقِ، لَقَدْ قَتَلُوا بِقَتْلِک َ الاِْسْلامَ، وَ عَطَّلُوا الصَّلوةَ وَ الصِّیامَ، وَ نَقَضُوا السُّنَنَ وَ الاَْحْکامَ، وَ هَدَمُوا قَواعِدَ الاْیمانِ، وَ حَرَّفُوا ایاتِ الْقُرْءانِ، وَ هَمْلَجُوا فِی الْبَغْی وَالْعُدْوانِ، لَقَدْ أَصْبَحَ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِوَ الِهِ مَوْتُوراً، وَ عادَ کِتابُ اللهِ عَزَّوَجَلَّ مَهْجُوراً، وَ غُودِرَ الْحَقُّ إِذْ قُهِرْتَ مَقْهُوراً، وَ فُقِدَ بِفَقْدِکَ التَّکْبیرُ وَالتَّهْلیلُ، وَالتَّحْریمُ وَالتَّحْلیلُ، وَالتَّنْزیلُ وَالتَّأْویلُ، وَ ظَهَرَ بَعْدَکَ التَّغْییرُ وَالتَّبْدیلُ، وَ الاِْلْحادُ وَالتَّعْطیلُ، وَ الاَْهْوآءُ وَ الاَْضالیلُ، وَ الْفِتَنُ وَ الاَْباطیلُ، فَقامَ ناعیک َ عِنْدَ قَبْرِ جَدِّک َ الرَّسُولِ صَلَّی اللهُ عَلَیهِ وَ الِهِ، فَنَعاک َ إِلَیهِ بِالدَّمْعِ الْهَطُولِ، قآئِلایا رَسُولَ اللهِ قُتِلَ سِبْطُک َ وَ فَتاک َ، وَ اسْتُبیحَ أَهْلُک َ وَ حِماک َ، وَ سُبِیتْ بَعْدَک َ ذَراریک َ، وَ وَقَعَ الْمَحْذُورُ بِعِتْرَتِک َ وَ ذَویک َ، فَانْزَعَجَ الرَّسُولُ، وَ بَکی قَلْبُهُ الْمَهُولُ، وَ عَزّاهُ بِک َ الْمَلآئِکَةُ وَ الاَْنْبِیآءُ، وَ فُجِعَتْ بِک َ اُمُّک َ الزَّهْرآءُ، وَ اخْتَلَفَتْ جُنُودُ الْمَلآئِکَةِ الْمُقَرَّبینَ، تُعَزّی أَباک َ أَمیرَالْمُؤْمِنینَ، وَ اُقیمَتْ لَک َ الْمَاتِمُ فی أَعْلا عِلِّیینَ وَ لَطَمَتْ عَلَیک َ الْحُورُ الْعینُ، وَ بَکَتِ السَّمآءُ وَ سُکّانُها، وَ الْجِنانُ وَ خُزّانُها، وَ الْهِضابُ وَ أَقْطارُها، وَ الْبِحارُ وَ حیتانُها، [وَ مَکَّةُ وَ بُنْیانُها،:خل [وَ الْجِنانُ وَ وِلْدانُها، وَ الْبَیتُ وَ الْمَقامُ، وَ الْمَشْعَرُ الْحَرامُ، وَ الْحِلُّ وَ الاِْحْرامُ، أَللّهُمَّ فَبِحُرْمَةِ هذَا الْمَکانِ الْمُنیفِ، صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد، وَاحْشُرْنی فی زُمْرَتِهِمْ، وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّةَ بِشَفاعَتِهِمْ، أَللّهُمَّ إِنّی أَتَوَسَّلُ إِلَیک َ یا أَسْرَعَ الْحاسِبینَ، وَ یاأَکْرَمَ الاَْکْرَمینَ، وَ یاأَحْکَمَ الْحاکِمینَ، بِمُحَمَّدخاتَِمِ النَّبِیینَ، رَسُولِک َ إِلَی الْعالَمینَ أَجْمَعینَ، وَ بِأَخیهِ وَابْنِ عَمِّهِ الاَْنْزَعِ الْبَطینِ، الْعالِمِ الْمَکینِ، عَلِی أَمیرِالْمُؤْمِنینَ، وَ بِفاطِمَةَ سَیدَةِ نِسآءِ الْعالَمینَ، وَ بِالْحَسَنِ الزَّکِی عِصْمَةِ الْمُتَّقینَ، وَ بِأَبی عَبْدِاللهِ الْحُسَینِ أَکْرَمِ الْمُسْتَشْهَدینَ، وَ بِأَوْلادِهِ الْمَقْتُولینَ، وَ بِعِتْرَتِهِ الْمَظْلُومینَ، وَ بِعَلِی بْنِ الْحُسَینِ زَینِ الْعابِدینَ، وَ بِمُحَمَّدِ بْنِ عَلِی قِبْلَةِ الاَْوّابینَ، وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّد أَصْدَقِ الصّادِقینَ، وَ مُوسَی بْنِ جَعْفَر مُظْهِرِ الْبَراهینِ، وَ عَلِی بْنِ مُوسی ناصِرِالدّینِ، وَ مُحَمَّدِبْنِ عَلِی قُدْوَةِ الْمُهْتَدینَ، وَ عَلِی بْنِ مُحَمَّد أَزْهَدِ الزّاهِدینَ، وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِی وارِثِ الْمُسْتَخْلَفینَ، وَالْحُجَّةِ عَلَی الْخَلْقِ أَجْمَعینَ، أَنْ تُصَلِّی عَلی مُحَمَّدوَالِ مُحَمَّدالصّادِقینَ الاَْبَرّینَ، الِ طه وَ یس، وَ أَنْ تَجْعَلَنی فِی الْقِیامَةِ مِنَ الاْمِنینَ الْمُطْمَئِنّینَ، الْفآئِزینَ الْفَرِحینَ الْمُسْتَبْشِرینَ، أَللّهُمَّ اکْتُبْنی فِی الْمُسْلِمینَ، وَ أَلْحِقْنی بِالصّالِحینَ، وَاجْعَلْ لی لِسانَ صِدْق فِی الاْخِرینَ، وَانْصُرْنی عَلَی الْباغینَ،وَاکْفِنی کَیدَ الْحاسِدینَ، وَاصْرِفْ عَنّی مَکْرَ الْماکِرینَ، وَاقْبِضْ عَنّی أَیدِی الظّالِمینَ، وَاجْمَعْ بَینی وَ بَینَ السّادَةِ الْمَیامینِ فی أَعْلا عِلِّیینَ مَعَ الَّذینَ أَنْعَمْتَ عَلَیهِمْ مِنَ النَّبِیینَ وَالصِّدّیقینَ وَالشُّهَدآءِ وَالصّالِحینَ، بِرَحْمَتِک َ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ، أَللّهُمَّ إِنّی اُقْسِمُ عَلَیک َ بِنَبِیک َ الْمَعْصُومِ، وَ بِحُکْمِک َ الْمَحْتُومِ، وَنَهْیک َ الْمَکْتُومِ، وَ بِهذَا الْقَبْرِ الْمَلْمُومِ، الْمُوَسَّدِ فی کَنَفِهِ الاِْمامُ الْمَعْصُومُ، الْمَقْتُولُ الْمَظْلُومُ، أَنْ تَکْشِفَ ما بی‌مِنَ الْغُمُومِ، وَ تَصْرِفَ عَنّی شَرَّ الْقَدَرِ الْمَحْتُومِ، وَ تُجیرَنی مِنَ النّارِ ذاتِ السَّمُومِ، أَللّهُمَّ جَلِّلْنی بِنِعْمَتِک َ، وَ رَضِّنی بِقَسْمِک َ، وَ تَغَمَّدْنی بِجُودِک َ وَ کَرَمِک َ، وَ باعِدْنی مِنْ مَکْرِک َ وَ نِقْمَتِک َ، أَللّهُمَّ اعْصِمْنی مِنَ الزَّلَلِ، وَ سدِّدْنی فِی الْقَوْلِ وَالْعَمَلِ، وَافْسَحْ لی فی مُدَّةِ الاَْجَلِ، وَ أَعْفِنی مِنَ الاَْوْجاعِ وَالْعِلَلِ، وَ بَلِّغْنی بِمَوالِی وَ بِفَضْلِک َ أَفْضَلَ الاَْمَلِ، أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَاقْبَلْ تَوْبَتی، وَارْحَمْ عَبْرَتی، وَ أَقِلْنی عَثْرَتی، وَ نَفِّسْ کُرْبَتی، وَاغْفِرْلی خَطیئَتی، وَ أَصْلِحْ لی فی ذُرِّیتی، أَللّهُمَّ لاتَدَعْ لی فی هذَاالْمَشْهَدِ الْمُعَظَّمِ، وَالْمَحَلِّ الْمُکَرَّمِ ذَنْباً إِلاّ غَفَرْتَهُ، وَ لاعَیباً إِلاّ سَتَرْتَهُ، وَ لاغَمّاً إِلاّ کَشَفْتَهُ، وَ لارِزْقاً إِلاّ بَسَطْتَهُ، وَ لاجاهاً إلاّ عَمَرْتَهُ، وَ لافَساداً إِلاّ أَصْلَحْتَهُ، وَ لاأَمَلا إِلاّ بَلَّغْتَهُ، وَ لادُعآءً إِلاّ أَجَبْتَهُ، وَ لامَضیقاً إِلاّ فَرَّجْتَهُ، وَ لاشَمْلا إِلاّ جَمَعْتَهُ، وَ لاأَمْراً إِلاّ أَتْمَمْتَهُ، وَ لامالا إِلاّ کَثَّرْتَهُ، وَ لاخُلْقاً إِلاّ حَسَّنْتَهُ، وَ لاإِنْفاقاً إِلاّ أَخْلَفْتَهُ، وَ لاحالا إِلاّ عَمَرْتَهُ، وَ لاحَسُوداً إِلاّ قَمَعْتَهُ، وَ لاعَدُوّاً إِلاّ أَرْدَیتَهُ، وَ لاشَرّاً إِلاّ کَفَیتَهُ، وَ لامَرَضاً إِلاّ شَفَیتَهُ، وَ لابَعیداً إِلاّ أَدْنَیتَهُ، وَ لاشَعَثاً إِلاّ لَمَمْتَهُ، وَ لاسُؤالا [سُؤْلا:ظ [إِلاّ أَعْطَیتَهُ، أَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُک َ خَیرَ الْعاجِلَةِ، وَ ثَوابَ الاْجِلَةِ، أَللّهُمَّ أَغْنِنی بِحَلالِک َ عَنِ الْحَرامِ، وَ بِفَضْلِک َ عَنْ جَمیعِ الاَْنامِ، أَللّهُمَّ إِنّی أَسْئَلُک َ عِلْماً نافِعاً وَ قَلْباً خاشِعاً، وَ یقیناً شافِیاً، وَ عَمَلا زاکِیاً، وَ صَبْراً جَمیلا، وَ أَجْراً جَزیلا، أَللّهُمَّ ارْزُقْنی شُکْرَ نِعْمَتِک َ عَلَی، وَ زِدْ فی إِحْسانِک َ وَ کَرَمِک َ إِلَی، وَاجْعَلْ قَوْلی فِی النّاسِ مَسْمُوعاً، وَ عَمَلی عِنْدَک َ مَرْفُوعاً، وَ أَثَری فِی الْخَیراتِ مَتْبُوعاً، وَ عَدُوّی مَقْمُوعاً، أَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّدالاَْخْیارِ، فی اناءِ اللَّیلِ وَ أَطْرافِ النَّهارِ، وَاکْفِنی شَرَّ الاَْشْرارِ، وَ طَهِّرْنی مِنَ الذُّنُوبِ وَ الاَْوْزارِ، وَ أَجِرْنی مِنَ النّارِ، وَ أَحِلَّنی دارَالْقَرارِ، وَ اغْفِرْلی وَ لِجَمیعِ إِخْوانی فیک َ وَ أَخَواتِی الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ، بِرَحْمَتِک َ یا أَرْحَمَ الرّاحِمینَ

Monoqrafiya

• “Nahiyə ziyarətinin mətni və mötəbər olmasının tədqiqi” kitabı Mürtəza Xoşnəsib tərəfindən yazılmışdır: Bu kitabda “Nahiyə ziyarəti”nin sənədi və mətni araşdırılmışdr. Bu kitab şəmsi təqvimi ilə 1393-cü ildə Qumdakı Baqirul-Ulum nəşriyyatı tərəfindən çap edilmişdir.