Təməttö ümrəsi

wikishia saytından

Təməttö ümrəsi (ərəbcə: عمرة التمتع), təməttö həcci ilə birlikdə yerinə yetirilən ümrənin növlərindən biridir. Təməttö ümrəsi, müfrədə ümrəsindən fərqlidir ki, təməttö həccindən ayrı icra edilir. Təməttö ümrəsi beş əməldən ibarətdir: Ehram, təvaf, təvaf namazı, səy (Səfa və Mərvə arasında gedib-gəlmək) və təqsir.

Ümrə

Əsas məqalə: Ümrə

Ümrə, ehram, təvaf, Səfa və Mərvə arasında səy etmək[1] kimi Allah evinin ziyarəti zamanı yerinə yetirilən dini əməllər toplusudur.[2] Ümrə, təməttö ümrəsi və müfrədə ümrəsinə bölünür.[3] Təməttö ümrəsi təməttö həccinin bir hissəsidir və onunla yerinə yetirilir.[4] Müfrədə ümrə, Təməttö həccindən müstəqil və ayrı bir əməldir.[5]

Fəqihlərin fətvalarına əsasən, həcc kimi şərtlər mövcud olduqda ömürdə bir dəfə ümrə etmək vacib[6] və bir dəfədən çox isə müstəhəbdir.[7]

Təməttö ümrəsinin əməlləri

Təməttu ümrəsi beş əməldən ibarətdir ki, bunlar aşağıdakılardır:

  1. Beş miqatdan birində[8]həcc[9] aylarında ehram bağlamaq. Belə ki, Ərəfə günü günortadan əvvəl ümrə əməlləri tamamlansın.[10]
  2.  Təvaf
  3.  Təvaf namazı
  4.  Səfa və Mərvə arasında səy etmək (gedib-gəlmək)
  5. Təqsir (bir az saç və ya dırnaq kəsmək).[11]

Müfrədə ümrə ilə fərqi

Təməttö ümrəsinin əməlləri müfrədə ümrəsinin əməllərindən fərqlidir. Bu fərqlər bunlardır:

  • Təməttö ümrəsinin ehramını həccin xüsusi aylarında (şəvval, zilqədə, zilhiccə) bağlamaq lazımdır. Amma müfrədə ümrəsinin ehramında bu şərt yoxdur.
  • Təməttö ümrəsində Səfa və Mərvə arasında səy etdikdən sonra təqsir etmək (bir az saç və ya dırnaq qırxmaq) lazımdır. Ancaq müfrədə ümrəsində təqsir və həlq (baş qırxmaq) arasında seçim var.[12]
  • Təməttö ümrəsində beş miqatdan birində ehram bağlamaq lazımdır. Amma müfrədə ümrəsində bu məsələ vacib deyil və "ədnəl-hill"də (hərəmin xaricindəki ən yaxın yerdə) də ehram bağlamaq olar.[13]

Əlaqəli məqalələr

İstinadlar

  1. Mühəqqiq Hilli, Şəraiul-İslam, h.q 1408, c.1, s.275
  2. Şeyx Tusi, Əl-Məbsut, h.q 1387, c.1, s.296; Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, Beyrut, c.20, s.441
  3. Muəssiseye dairətul-məarif fiqhe islami, Fərhənge fiqh, h.ş 1392, c.5, s.479
  4. Muəssiseye dairətul-məarif fiqhe islami, Fərhənge fiqh, h.ş 1392, c.5, s.481
  5. Muəssiseye dairətul-məarif fiqhe islami, Fərhənge fiqh, h.ş 1392, c.5, s.485
  6. Nümunə üçün baxın:Mühəqqiq Hilli, Şəraiul-İslam, h.q 1408, c.1, s.274; Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, Beyrut, c.20, s.441
  7. Şeyx Tusi, Əl-Məbsut, h.q 1387, c.1, s.297; Ali-rəhbər Ayətullah Xameneinin nəzarəti altında bir qrup araşdırmaçı, Muntəxəbe mənasike Həcc, h.q 1426, s.59
  8. İmam Xomeyni, Təhrirul-vəsilə, c.1, s.411
  9. Nəcəfi, Cəvahirul-kəlam, Beyrut, c.18, s.3
  10. Fəllahzadə, Mənasike Həcc vije banuvan, h.q 1428, s.32
  11. Mühəqqiq Hilli, Şəraiul-İslam, h.q 1408, c.1, s.275
  12. Mühəqqiq Hilli, Şəraiul-İslam, h.q 1408, c.1, s.275-276
  13. Muəssiseye dairətul-məarif fiqhe islami, Fərhənge fiqh, h.ş 1392, c.5, s.488

Ədəbiyyat

  • Hürr Amili, Məhəmməd ibn Həsən, Vəsailuş-şiə, Qum, Alul-beyt müəssisəsi, 1-ci çap, h.q 1409
  • Şəhid Əvvəl, Məhəmməd ibn Məkki, Əd-Durusuş-şəriə, Qum, Nəşre islami, 2-ci çap, h.q 1417
  • Şeyx Tusi, Məhəmməd ibn Həsən, Əl-Məbsut, Tehran, 3-cü çap, h.q 1387
  • Ali-rəhbər Ayətullah Xameneinin nəzarəti altında bir qrup araşdırmaçı, muntəxəbe mənasike Həcc, Tehran, 2-ci çap, h.q 1426
  • Mühəqqiq Hilli, Cəfər ibn Həsən, Şəraiul-İslam, Qum, İsmailiyyan, 2-ci çap, h.q 1408
  • Muəssiseye dairətul-məarif fiqhe islami, Fərhənge fiqh, Qum, 1-ci çap, h.ş 1392
  • Nəcəfi, Məhəmməd Həsən, Cəvahirul-kəlam, Beyrut, 7-ci çap, h.q 1404
  • Fəllahzadə, Məhəmməd Hüseyn, Məsakie Həcc vije banuvan, Qum, 12-ci çap, h.q 1428
  • İmam Xomeyni, Seyyid Ruhullah, Təhrirul-vəsilə, Qum, 1-ci çap, Darul-elm