Səhifeyi Səccadiyyənin iyirmi səkkizinci duası

Səhifeyi Səccadiyyənin iyirmi səkkizinci duası
Mövzu	Allaha pənah aparan vaxtı oxunan dua
Məsumdan nəql olunub \ Məsumdan nəql olunmayıb	Məsumdan nəql olunub
Nəql olunub	İmam Səccad (ə)
Ravi	Mütəvəkkil ibn Harun
Şiə mənbələri	Səhifeyi-Səccadiyyə

Səhifeyi Səccadiyyənin iyirmi səkkizinci duası, (ərəbcə: الدعاء الثامن والعشرون من الصحيفة السجادية) İmam Səccaddan (ə) nəql olunan dualardandır və insanın Allaha yalvarıb sığınması zamanı oxunur. İmam Səccad (ə) bu duada Allahdan başqasından hacət diləməyi ağılsızlığın nəticəsi hesab edir və başqalarının səhvlərindən dərs çıxarmağa çağırır. Həmçinin Allahın vahid olması kimi məxsus xüsusiyyətlərinə işarə edərək, Ona çatmaq üçün Ondan qeyrisindən üz döndərməyin vacib olduğunu bildirir və Allahı hacətləri yerinə yetirən kimi tanıdır.

Bu dua, "Səhifeyi Səccadiyyə"nin şərhlərində, məsələn, Həsən Məmduhi Kirmanşahinin fars dilində yazdığı "Şühud və Mərifət" əsərində və Seyid Əli Xan Mədəninin ərəb dilində yazdığı "Riyazus-Salikin" kitabında şərh edilmişdir.

Duanın təlimləri

Səhifeyi Səccadiyyənin iyirmi səkkizinci duasının əsas mövzusu Allahla münacat zamanı dua etmək və Ona pənah aparmaqdır.^[1] Bu dua, bəndənin Allah qarşısında ən təvazökar şəkildə etdiyi ünsiyyətin təcəllisi hesab edilir. Həmçinin bildirilir ki, bu dua, İmam Səccadın (ə) Allahı və varlığı dərindən tanımasını göstərir və dolayı yolla dua edənin Allahı tanımaqla bağlı sahib olmalı olduğu xüsusiyyətləri ona öyrədir.^[2] Bu duanın təlimləri aşağıdakı kimidir:

Allaha çatmaq üçün qeyrilərindən üz döndərərək ixlaslı olmaq
Bütün varlığı ilə Allaha yönəlmək
Özü başqa birisinə möhtac olan birindən ümidini kəsmək
Allahdan qeyrisinin ehsanına ümid bağlamaqdan əl çəkmək
Möhtacın başqa bir möhtacdan istək diləməsi ağıl azlığının və düşüncə zəifliyinin nəticəsidir
İzzəti Allahdan qeyrisindən umanların zəlil olması
Allahdan qeyrisindən sərvət istəməyin nəticəsi fəqirlik və ehtiyac içində qalmaqdır
Allahdan qeyrisindən böyüklük istəməyin nəticəsi zillət və alçaqlıqdır
Başqalarının səhvlərindən dərs almağın vacibliyi
Allahdan qeyrisinə yönələnlərdən ibrət almağın düzgün yolu seçməyə səbəb olması
Ehtiyac sahiblərinin ehtiyaclarını ödəyən yalnız Allahdır
Allahdan başqa heç bir yerə ümid bağlamaq olmaz
Allahın yalnız Ona məxsus olan xüsusiyyətləri: vəhdaniyyət, qüdrəti ilə var olma, ehtiyacsızlıq və üstünlük
İlahi mərhəmətin bütün varlıqları əhatə etməsi
Allahla məxluqat arasındakı bəzi fərqlər
Allah, bənzəri və tayı-bərabəri olmasından üstündür^[3]

Duaya yazılan şərhlər

İyirmi səkkizinci dua, “Səhifeyi Səccadiyyə”nin şərhlərində, o cümlədən, Məhəmməd Həsən Məmduhi Kirmanşahinin yazdığı "Şühud və Mərifət"^[4] və Seyid Əhməd Fəhrinin qələmə aldığı “Səhifeyi Səccadiyyənin şərh və tərcüməsi”^[5] əsərlərində fars dilində şərh edilmişdir.

İyirmi səkkizinci dua, həmçinin Seyid Əli Xan Mədəniyə məxsus “Riyazus-Salikin”,^[6] Məhəmməd Cavad Muğniyənin “Fi Zilalis-Səhifətis-Səccadiyyə”,^[7] Məhəmməd ibn Məhəmməd Darabinin “Riyazul-Arifin”^[8] və Seyid Məhəmməd Hüseyn Fəzlullahın “Afaqur-Ruh”^[9] kimi ərəb dilində yazılmış kitablarında izah edilmişdir.

Bu duanın kəlmələri həmçinin lüğəvi şərhlərdə, məsələn, Feyz Kaşaninin “Təliqat ələs-Səhifətis-Səccadiyyə”^[10] və İzzəddin Cəzairinin “Şərhus-Səhifətis-Səccadiyyə”^[11] əsərlərində izah olunmuşdur.

Səhifeyi Səccadiyyənin iyirmi səkkizinci duasının mətni və tərcüməsi

Mətn

Mətn və Tərcümə

Tərcümə

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي الاِسْتِعَاذَةِ مِنَ الْمَكَارِهِ وَ سَيِّيَ الْأَخْلَاقِ وَ مَذَامِّ الْأَفْعَالِ

اللَّهُمَّ إِنيِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَيَجَانِ الْحِرْصِ، وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ، وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ، وَ ضَعْفِ الصَّبْرِ، وَ قِلَّةِ الْقَنَاعَةِ، وَ شَكَاسَةِ الْخُلْقِ، وَ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ، وَ مَلَكَةِ الْحَمِيَّةِ

وَ مُتَابَعَةِ الْهَوَى، وَ مُخَالَفَةِ الْهُدَى، وَ سِنَةِ الْغَفْلَةِ، وَ تَعَاطِي الْكُلْفَةِ، وَ إِيثَارِ الْبَاطِلِ عَلَى الْحَقِّ، وَ الْإِصْرَارِ عَلَى الْمَأْثَمِ، وَ اسْتِصْغَارِ الْمَعْصِيَةِ، وَ اسْتِكْبَارِ الطَّاعَةِ

وَ مُبَاهَاةِ الْمُكْثِرِينَ، وَ الْإِزْرَاءِ بِالْمُقِلِّينَ، وَ سُوءِ الْوِلَايَةِ لِمَنْ تَحْتَ أَيْدِينَا، وَ تَرْكِ الشُّكْرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا

أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً، أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً، أَوْ نَرُومَ مَا لَيْسَ لَنَا بِحَقٍّ، أَوْ نَقُولَ فِي الْعِلْمِ بِغَيْرِ عِلْمٍ

وَ نَعُوذُ بِكَ أَنْ نَنْطَوِيَ عَلَى غِشِّ أَحَدٍ، وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا، وَ نَمُدَّ فِي آمَالِنَا

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ سُوءِ السَّرِيرَةِ، وَ احْتِقَارِ الصَّغِيرَةِ، وَ أَنْ يَسْتَحْوِذَ عَلَيْنَا الشَّيْطَانُ، أَوْ يَنْكُبَنَا الزَّمَانُ، أَوْ يَتَهَضَّمَنَا السُّلْطَانُ

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسْرَافِ، وَ مِنْ فِقْدَانِ الْكَفَافِ

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ، وَ مِنَ الْفَقْرِ إِلَى الْأَكْفَاءِ، وَ مِنْ مَعِيشَةٍ فِي شِدَّةٍ، وَ مِيتَةٍ عَلَى غَيْرِ عُدَّةٍ

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى، وَ الْمُصِيبَةِ الْكُبْرَى، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِي مِنْ كُلِّ ذَلِكَ بِرَحْمَتِكَ وَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي الاِسْتِعَاذَةِ مِنَ الْمَكَارِهِ وَ سَيِّيَ الْأَخْلَاقِ وَ مَذَامِّ الْأَفْعَالِ

O Həzrətin xoşagəlməz əxlaqdan nalayiq işlərdən Allaha pənah aparması.

اللَّهُمَّ إِنيِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَيَجَانِ الْحِرْصِ، وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ، وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ، وَ ضَعْفِ الصَّبْرِ، وَ قِلَّةِ الْقَنَاعَةِ، وَ شَكَاسَةِ الْخُلْقِ، وَ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ، وَ مَلَكَةِ الْحَمِيَّةِ

İlahi, hərisliyin tüğyanından, qəzəbin coşmasından, həsədin qələbisindən, səbrin süstlüyündən, qənaətin azlığından, əxlaqın pisliyindən, şəhvətdə həddi aşmaqdan, əsəbilikdə israr etməkdən,

وَ مُتَابَعَةِ الْهَوَى، وَ مُخَالَفَةِ الْهُدَى، وَ سِنَةِ الْغَفْلَةِ، وَ تَعَاطِي الْكُلْفَةِ، وَ إِيثَارِ الْبَاطِلِ عَلَى الْحَقِّ، وَ الْإِصْرَارِ عَلَى الْمَأْثَمِ، وَ اسْتِصْغَارِ الْمَعْصِيَةِ، وَ اسْتِكْبَارِ الطَّاعَةِ.

Nəfsin istəklərinə tabe olmaqdan, hidayətlə müxalifətdən, haqqın əvəzinə batil seçməkdən, günahda israr etməkdən, xətanı kiçik saymaqdan, itaəti böyük bilməkdən,

وَ مُبَاهَاةِ الْمُكْثِرِينَ، وَ الْإِزْرَاءِ بِالْمُقِلِّينَ، وَ سُوءِ الْوِلَايَةِ لِمَنْ تَحْتَ أَيْدِينَا، وَ تَرْكِ الشُّكْرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا

Dövlətlilərlə fəxr etməkdən, yoxsulları kiçik saymaqdan, əlim altında olanların haqqında səhlənkarlıq etməkdən, mənə yaxşılıq edənə nankor olmaqdan,

أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً، أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً، أَوْ نَرُومَ مَا لَيْسَ لَنَا بِحَقٍّ، أَوْ نَقُولَ فِي الْعِلْمِ بِغَيْرِ عِلْمٍ

Zalıma yardım etməkdən yaxud məzlumu yalqız qoymaqdan, haqqımız olmayan şeyi istəməkdən, bilmədiyimiz bir şeydən dəm vuraqdan Sənə pənah gətiririk!

وَ نَعُوذُ بِكَ أَنْ نَنْطَوِيَ عَلَى غِشِّ أَحَدٍ، وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا، وَ نَمُدَّ فِي آمَالِنَا

Və kimə isə xəyanət etməkdən niyyətində olmaqdan, arzularımızı uzun-uzadı etməkdən Sənə pənah gətiririk.

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ سُوءِ السَّرِيرَةِ، وَ احْتِقَارِ الصَّغِيرَةِ، وَ أَنْ يَسْتَحْوِذَ عَلَيْنَا الشَّيْطَانُ، أَوْ يَنْكُبَنَا الزَّمَانُ، أَوْ يَتَهَضَّمَنَا السُّلْطَانُ

Və batinin çirkinliyindən, günahı yüngül saymaqdan, Şeytanın vücudumuza qalib gəlməsindən, ruzigarın bizi çətinliyə salmasından, yaxud hakimin zülmü bizə rəva görməsindən Sənə pənah gətiririk!

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسْرَافِ، وَ مِنْ فِقْدَانِ الْكَفَافِ

İsrafa bulaşmaqdan, yoxsulluq bəlasından Sənə pənah gətiririk!

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ، وَ مِنَ الْفَقْرِ إِلَى الْأَكْفَاءِ، وَ مِنْ مَعِيشَةٍ فِي شِدَّةٍ، وَ مِيتَةٍ عَلَى غَيْرِ عُدَّةٍ

Və düşmənlərin şəmadətindən, özümüz kimi olanlara möhtac olmaqdan, çətinlikdə yaşamaqdan, azuqəsiz qəfil ölümdən Sənə pənah gətirik!

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى، وَ الْمُصِيبَةِ الْكُبْرَى، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ

Və böyük qəm-qüssədən, ən ağır bədbəxtlikdən, savaba ümidsizlikdən və əzab nazil olmasından Sənə pənah gətiririk!

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِي مِنْ كُلِّ ذَلِكَ بِرَحْمَتِكَ وَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

İlahi! Muhəmməd və onun soyuna göndər və mənə bütün bu işlərdən öz rəhmət pənahında yer ver, və həmçinin bütün mö’min kişi və qadınlara ! Ey rəhm edənlərin rəhm edəni!