Səhifeyi Səccadiyyənin əlli ikinci duası

Səhifeyi Səccadiyyənin əlli ikinci duası, İmam Səccaddan (ə) nəql edilən və Allahın dərgahında israrla hacətlərin yerinə yetirilməsini diləyən dualardandır. Bu duada Allahın qüdrətinin və elminin bütün varlıq aləminə nüfuz etdiyi vurğulanır. Həmçinin bütün mövcudatın Allaha doğru qayıdışı bildirilir. İmam Səccad (ə) bu duada insanın acizliyinə işarə edərək dəfələrlə Allahdan hacətlərinin yerinə yetirilməsini istəyir. Dünyaya aldananların xüsusiyyətləri və müşriklərdən uzaq olmaq da bu duanın digər mövzularındandır.

Əlli ikinci dua, Məhəmməd Həsən Məmduhi Kirmanşahinin "Şühud və Mərifət" əsəri kimi Səhifeyi Səccadiyyəyə yazılmış şərhlərdə fars dilində, Seyid Əli Xan Mədəninin “Riyazus-Salikin” əsərində isə ərəb dilində izah olunmuşdur.

Duanın təlimləri

Əllinci ikinci dua, "Səhifeyi Səccadiyyə"nin dualarındandır və onda İmam Səccadın (ə) Allahdan istəkdə israr etməsi vurğulanır. Həsən Məmduhi Kirmanşahinin bu duanın şərhində dediyinə görə, məxluqlar qarşısında bir şey istəməkdə israr etmək pisləndiyi halda, Allah qarşısında dua etməkdə israr etmək gözəl bir haldır.(1)

Bu duanın təlimləri aşağıdakı kimidir:

İlahi elmin bütün varlıq aləminə hakim olması (yer və göydə Allahdan gizli qalan bir şeyin olmaması)

Allahın ruzisinə möhtac olduğu halda, Onun hökmranlığından kənara çıxmağın mümkünsüzlüyü

Ən müti bəndələrin, Allahın əmrlərinə ən çox əməl edənlər olması

Allahdan başqasına ibadət edən və Onun nemətləri ilə dolanan şəxsin Allah qarşısında ən zəlil bəndə olması

Allahı inkar etməyin Onu yanlış təsəvvür etməyin nəticəsi olması

Peyğəmbərləri təkzib etməklə Allaha şərik qoşmaq

Allahın qüdrətinin bütün varlıq aləminə nüfuz etməsi

Allah görüşündən narazı olan insanın əbədi ömür arzusunun faydasız olması

Möminlər və kafirlər üçün ölüm hökmünün qəti olması

Allahdan qeyrisinə ibadət edənlərdən uzaq durmaq

Allah qarşısında əməl azlığına və günahların çoxluğuna etiraf etmək

Dünyaya aldanmış insanların xüsusiyyətləri: nihilizm, qəflət, dünyapərəstlik və nemət bolluğu səbəbindən qəlblərinin fitnəyə düşməsi

Nəfsin istəklərinin insanın kamilliyinə mane olması

İnsan arzu və istəklərinin üstün gəlməsinə baxmayaraq, Allahdan diləmək

Dünyanın insan üzərində hakimiyyətinə baxmayaraq, Allahdan istəmək

Günahların çoxluğuna baxmayaraq, Allahdan bağışlanmaq istəmək

Allahdan başqa Rəbbin olmamasına inamla Ondan diləmək

Allaha bəndəlik etməklə insanın hər şeydən ehtiyacsız olması

Dünyaya məhəbbətin aradan qalxmasını Allah qorxusu ilə diləmək

Allahdan qorxmaqla eyni zamanda, Ona doğru qaçmaq

Allaha təvəkkül etməyin, Onun kərəm və böyüklüyünə güvənməyin vacibliyi

Xalis bəndəlik və Allahın dərgahına tam yönəlmənin kamil insanın ən böyük arzusu olması(2)

Duaya yazılmış şərhlər

Əllinci ikinci dua, Səhifeyi Səccadiyyəyə yazılmış şərhlərdə, o cümlədən, Hüseyn Ənsarianın “Aşiqlər Diyarı”,[3] Məhəmməd Həsən Məmduhi Kirmaşahinin “Şühud və Mərifət”,[4] və Seyid Əhməd Fəhrinin “Səhifeyi Səccadiyyənin şərhi və tərcüməsi”[5] adlı kitablarında fars dilində şərh edilmişdir.

Səhifeyi Səccadiyyənin əllinci ikinci duası, həmçinin Səhifeyi Səccadiyyənin iyirmi üçüncü duası, həmçinin Seyid Əli Xan Mədəniyə məxsus “Riyazus-Salikin”,(6) Məhəmməd Cavad Muğniyənin “Fi Zilalis-Səhifətis-Səccadiyyə”,(7) Məhəmməd ibn Məhəmməd Darabinin “Riyazul-Arifin”(8) və Seyid Məhəmməd Hüseyn Fəzlullahın “Afaqur-Ruh”(9) kimi ərəb dilində yazılmış kitablarında izah edilmişdir. Bu duanın sözləri, həmçinin lüğəvi şərhlərdə, məsələn, Feyz Kaşaninin “Təliqat ələs-Səhifətis-Səccadiyyə”(10) və İzzəddin Cəzairinin “Şərhus-Səhifətis-Səccadiyyə”(11) əsərlərində izah olunmuşdur.

Səhifeyi Səccadiyyənin əllinci ikinci duasının mətni və tərcüməsi