Səhi̇feyi Səccadiyyənin səkkizinci̇ duası

Səhi̇feyi Səccadiyyənin səkkizinci̇ duası
Mövzu	Pis əməllərdən və əxlaqi pisliydən Allaha sığınmaq
Məsumdan nəql olunub \ Məsumdan nəql olunmayıb	Məsumdan nəql olunub
Nəql olunub	İmam Səccad (ə)
Ravi	Mütəvəkkil ibn Harun
Şiə mənbələri	Səhifeyi Səccadiyyə

Səhi̇feyi Səccadiyyənin səkkizinci̇ duası (ərəbcə: الدعاء الثامن من الصحيفة السجادية) İmam Səccaddan (ə) nəql olunan dualardandır. Bu duada o Həzrət, tamahkarlıq, qəzəb, yersiz təəssübkeşlik, günahda israr və insanları aldatmaq kimi insana həlakət gətirən mənfi əxlaqi sifətlərdən Allaha pənah aparır.

Səkkizinci dua, Səhifeyi Səccadiyyəyə yazılmış şərhlərdə izah olunmuşdur. O cümlədən Hüseyn Ənsarianın fars dilində yazdığı “Aşiqlər Diyarı” əsəri və Seyid Əli Xan Mədəninin ərəb dilində qələmə aldığı “Riyazus-Salikin fi şərhi səhifəti Seyyidis-Sacidin” əsərində izah olunmuşdur.

Duanın təlimləri

İmam Səccad (ə) səkkizinci duada insanı incidən hallar, pis əxlaq və bəyənilməyən əməllərdən Allaha sığınır. Bu duada insanın həlakətinə səbəb olan 44 məsələyə işarə olunur.^[1] Dua 10 hissədə bu məfhumları ehtiva edir:^[2]

Tamah və hərisliyin tüğyan etməsi
Qəzəbin şiddəti
Həsədin qalib gəlməsi
Səbir azlığı (səbrsizlik)
Qənaətin azlığı
Pis əxlaq
Şəhvətə həddindən artıq meyl
Yersiz təəssübkeşlik
Həva və həvəslərə tabe olmaq
Hidayətə qarşı çıxmaq
Qəflət yuxusu
Özünü çətinliyə salmaq
Batili seçmək və onu haqqa üstün tutmaq
Günahda israr etmək
Günahı kiçik görmək və itaətdə təkəbbür göstərmək
Varlıların öyünməsi və kasıbların təhqiri
İşçilərə (zəiflərə) qarşı haqsızlıq
Başqasının yaxşılığı qarşısında təşəkkür etməmək
Zalimə yardım etmək və məzlumdan uzaqlaşmaq
Öz haqqı olmayan bir şeyi istəmək
Cəhalət üzündən danışmaq
İnsanları aldatmaq
Davranış və əməldə özünü bəyənmək
Uzun-uzadı arzular
Batinin çirkinliyi
Kiçik günahları əhəmiyyətsiz saymaq
Şeytanın təsiri altına düşmək
Zamanın qədrini bilməmək
Hakimlərin zülmü
İsrafa qurşanmaq və ehtiyac qədər ruzini tapa bilməmək
Düşmənlərin danlaması
İnsanlara möhtac qalmaq
Qıtlıq bəlası və çətinlik içində yaşamaq
Azuqəsiz (təqvasız və saleh əməlsiz) qəfil ölüm
Böyük həsrət və böyük müsibətlər
Bədbəxtlik və pis aqibət
Savabdan məhrum olmaq və əzaba düçar olmaq^[3]
Bütün bu pisliklərdən Allahın mərhəməti sayəsində qorunmaq istəyi

Duaya yazılan şərhlər

Səkkizinci dua, Səhifeyi Səccadiyyənin şərhlərində izah olunmuşdur. Bu dua, Hüseyn Ənsarianın “Aşiqlər Diyarı”,^[4] Məhəmməd Həsən Məmduhi Kirmanşahinin “Şühud və Mərifət”^[5] və Seyid Əhməd Fəhrinin “Səhifeyi Səccadiyyənin şərhi və tərcüməsi”^[6] kimi kitablarda fars dilində şərh edilmişdir.

Səhifeyi Səccadiyyənin səkkizinci duası, həmçinin Seyid Əli Xan Mədəninin qələmə aldığı “Riyazus-Salikin fi şərhi səhifəti Seyyidis-Sacidin”,^[7] Məhəmməd Cavad Müğniyənin “Fi zilalis-Səhifətis-Səccadiyyə”,^[8] Məhəmməd ibn Məhəmməd Darabinin “Riyazul-arifin”^[9] və Seyid Məhəmməd Hüseyn Fəzlullahın “Afaqur-ruh”,^[10] adlı əsərlərində ərəb dilində şərh olunmuşdur. Bu duanın sözləri, həmçinin lüğəvi şərhlərdə, məsələn, Feyz Kaşaninin “Təliqat ələs-Səhifətis-Səccadiyyə”^[11] adlı əsərində lüğəvi baxımdan izah edilmişdir.

Duanın mətni və tərcüməsi

Mətn

Mətn və Tərcümə

Tərcümə

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي الاِسْتِعَاذَةِ مِنَ الْمَكَارِهِ وَ سَيِّيَ الْأَخْلَاقِ وَ مَذَامِّ الْأَفْعَالِ

اللَّهُمَّ إِنيِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَيَجَانِ الْحِرْصِ، وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ، وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ، وَ ضَعْفِ الصَّبْرِ، وَ قِلَّةِ الْقَنَاعَةِ، وَ شَكَاسَةِ الْخُلْقِ، وَ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ، وَ مَلَكَةِ الْحَمِيَّةِ

وَ مُتَابَعَةِ الْهَوَى، وَ مُخَالَفَةِ الْهُدَى، وَ سِنَةِ الْغَفْلَةِ، وَ تَعَاطِي الْكُلْفَةِ، وَ إِيثَارِ الْبَاطِلِ عَلَى الْحَقِّ، وَ الْإِصْرَارِ عَلَى الْمَأْثَمِ، وَ اسْتِصْغَارِ الْمَعْصِيَةِ، وَ اسْتِكْبَارِ الطَّاعَةِ

وَ مُبَاهَاةِ الْمُكْثِرِينَ، وَ الْإِزْرَاءِ بِالْمُقِلِّينَ، وَ سُوءِ الْوِلَايَةِ لِمَنْ تَحْتَ أَيْدِينَا، وَ تَرْكِ الشُّكْرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا

أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً، أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً، أَوْ نَرُومَ مَا لَيْسَ لَنَا بِحَقٍّ، أَوْ نَقُولَ فِي الْعِلْمِ بِغَيْرِ عِلْمٍ

وَ نَعُوذُ بِكَ أَنْ نَنْطَوِيَ عَلَى غِشِّ أَحَدٍ، وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا، وَ نَمُدَّ فِي آمَالِنَا

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ سُوءِ السَّرِيرَةِ، وَ احْتِقَارِ الصَّغِيرَةِ، وَ أَنْ يَسْتَحْوِذَ عَلَيْنَا الشَّيْطَانُ، أَوْ يَنْكُبَنَا الزَّمَانُ، أَوْ يَتَهَضَّمَنَا السُّلْطَانُ

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسْرَافِ، وَ مِنْ فِقْدَانِ الْكَفَافِ

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ، وَ مِنَ الْفَقْرِ إِلَى الْأَكْفَاءِ، وَ مِنْ مَعِيشَةٍ فِي شِدَّةٍ، وَ مِيتَةٍ عَلَى غَيْرِ عُدَّةٍ

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى، وَ الْمُصِيبَةِ الْكُبْرَى، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِي مِنْ كُلِّ ذَلِكَ بِرَحْمَتِكَ وَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ

وَ كَانَ مِنْ دُعَائِهِ عَلَيْهِ السَّلَامُ فِي الاِسْتِعَاذَةِ مِنَ الْمَكَارِهِ وَ سَيِّيَ الْأَخْلَاقِ وَ مَذَامِّ الْأَفْعَالِ

O Həzrətin xoşagəlməz əxlaqdan nalayiq işlərdən Allaha pənah aparması.

اللَّهُمَّ إِنيِّ أَعُوذُ بِكَ مِنْ هَيَجَانِ الْحِرْصِ، وَ سَوْرَةِ الْغَضَبِ، وَ غَلَبَةِ الْحَسَدِ، وَ ضَعْفِ الصَّبْرِ، وَ قِلَّةِ الْقَنَاعَةِ، وَ شَكَاسَةِ الْخُلْقِ، وَ إِلْحَاحِ الشَّهْوَةِ، وَ مَلَكَةِ الْحَمِيَّةِ

İlahi, hərisliyin tüğyanından, qəzəbin coşmasından, həsədin qələbisindən, səbrin süstlüyündən, qənaətin azlığından, əxlaqın pisliyindən, şəhvətdə həddi aşmaqdan, əsəbilikdə israr etməkdən,

وَ مُتَابَعَةِ الْهَوَى، وَ مُخَالَفَةِ الْهُدَى، وَ سِنَةِ الْغَفْلَةِ، وَ تَعَاطِي الْكُلْفَةِ، وَ إِيثَارِ الْبَاطِلِ عَلَى الْحَقِّ، وَ الْإِصْرَارِ عَلَى الْمَأْثَمِ، وَ اسْتِصْغَارِ الْمَعْصِيَةِ، وَ اسْتِكْبَارِ الطَّاعَةِ.

Nəfsin istəklərinə tabe olmaqdan, hidayətlə müxalifətdən, haqqın əvəzinə batil seçməkdən, günahda israr etməkdən, xətanı kiçik saymaqdan, itaəti böyük bilməkdən,

وَ مُبَاهَاةِ الْمُكْثِرِينَ، وَ الْإِزْرَاءِ بِالْمُقِلِّينَ، وَ سُوءِ الْوِلَايَةِ لِمَنْ تَحْتَ أَيْدِينَا، وَ تَرْكِ الشُّكْرِ لِمَنِ اصْطَنَعَ الْعَارِفَةَ عِنْدَنَا

Dövlətlilərlə fəxr etməkdən, yoxsulları kiçik saymaqdan, əlim altında olanların haqqında səhlənkarlıq etməkdən, mənə yaxşılıq edənə nankor olmaqdan,

أَوْ أَنْ نَعْضُدَ ظَالِماً، أَوْ نَخْذُلَ مَلْهُوفاً، أَوْ نَرُومَ مَا لَيْسَ لَنَا بِحَقٍّ، أَوْ نَقُولَ فِي الْعِلْمِ بِغَيْرِ عِلْمٍ

Zalıma yardım etməkdən yaxud məzlumu yalqız qoymaqdan, haqqımız olmayan şeyi istəməkdən, bilmədiyimiz bir şeydən dəm vuraqdan Sənə pənah gətiririk!

وَ نَعُوذُ بِكَ أَنْ نَنْطَوِيَ عَلَى غِشِّ أَحَدٍ، وَ أَنْ نُعْجِبَ بِأَعْمَالِنَا، وَ نَمُدَّ فِي آمَالِنَا

Və kimə isə xəyanət etməkdən niyyətində olmaqdan, arzularımızı uzun-uzadı etməkdən Sənə pənah gətiririk.

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ سُوءِ السَّرِيرَةِ، وَ احْتِقَارِ الصَّغِيرَةِ، وَ أَنْ يَسْتَحْوِذَ عَلَيْنَا الشَّيْطَانُ، أَوْ يَنْكُبَنَا الزَّمَانُ، أَوْ يَتَهَضَّمَنَا السُّلْطَانُ

Və batinin çirkinliyindən, günahı yüngül saymaqdan, Şeytanın vücudumuza qalib gəlməsindən, ruzigarın bizi çətinliyə salmasından, yaxud hakimin zülmü bizə rəva görməsindən Sənə pənah gətiririk!

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ تَنَاوُلِ الْإِسْرَافِ، وَ مِنْ فِقْدَانِ الْكَفَافِ

İsrafa bulaşmaqdan, yoxsulluq bəlasından Sənə pənah gətiririk!

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنْ شَمَاتَةِ الْأَعْدَاءِ، وَ مِنَ الْفَقْرِ إِلَى الْأَكْفَاءِ، وَ مِنْ مَعِيشَةٍ فِي شِدَّةٍ، وَ مِيتَةٍ عَلَى غَيْرِ عُدَّةٍ

Və düşmənlərin şəmadətindən, özümüz kimi olanlara möhtac olmaqdan, çətinlikdə yaşamaqdan, azuqəsiz qəfil ölümdən Sənə pənah gətirik!

وَ نَعُوذُ بِكَ مِنَ الْحَسْرَةِ الْعُظْمَى، وَ الْمُصِيبَةِ الْكُبْرَى، وَ أَشْقَى الشَّقَاءِ، وَ سُوءِ الْمَآبِ، وَ حِرْمَانِ الثَّوَابِ، وَ حُلُولِ الْعِقَابِ

Və böyük qəm-qüssədən, ən ağır bədbəxtlikdən, savaba ümidsizlikdən və əzab nazil olmasından Sənə pənah gətiririk!

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِذْنِي مِنْ كُلِّ ذَلِكَ بِرَحْمَتِكَ وَ جَمِيعَ الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ، يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

İlahi! Muhəmməd və onun soyuna göndər və mənə bütün bu işlərdən öz rəhmət pənahında yer ver, və həmçinin bütün mö’min kişi və qadınlara ! Ey rəhm edənlərin rəhm edəni!