Bətul

wikishia saytından

Bətul (ərəbcə: البتول) adı həzrət Fatimənin (ə) ləqəblərindən biridir. Qeyd edilir ki, digər qadınlardan nitq, rəftar və elm baxımından üstün olduğuna görə ona bu ad verilib. İmam Əli (ə) həzrət Fatimə (ə) ilə ailə qurduğuna görə ona “Zovcul-Bətul” (Bətulun həyat yoldaşı) deyilir. “Bətul” ləqəbi həzrət Məryəm barəsində də işlənmişdir.

Lüğəvi mənası

Fatimə heyz və nifasdan kəsildiyinə görə “Bətul” adlanıb”.

Qunduzi, “Yənabiul-məvəddət”, c. 2, səh. 322

Lüğətdə “bətl” sözü bir şeyi başqa bir şeydən ayırmaq və ya kəsmək mənasını verir. “Bətul” isə kişilərdən uzaq olan, evlənməyi tərk edən və kişilərə qarşı heç bir meyli olmayan bakirə qadına deyilir.[1] İsa peyğəmbərin (ə) anası həzrət Məryəm (ə) həmişə kişilərdən uzaq olduğuna görə onu “Bətul” adlandırırdılar.[2] Habelə Allahdan başqa hər şeydən üz çevirib, bütün varlığı ilə Allaha üz tutan qadına da “bətul” deyilir.
[3]

Adlanma səbəbi

Həzrət Fatiməyə (ə) “Bətul” adının verilməsinin səbəbi haqqında müxtəlif fikirlər vardır:

  • Bir sıra hədislərə əsasən, həzrət Fatimə (ə) heyz olmadığı üçün ona “Bətul” deyilmişdir.[4]
  • O, öz dövrünün qadınlarından rəftar və elm cəhətindən üstün olduğundan və diqqətini hər şeydən ayırıb yalnız Allaha yönəltdiyindən ona bu ad verilib.[5]

Zovcul-Bətul

Əsl məqalə: Zovcul-Bətul (Bətulun həyat yoldaşı)

İmam Əli (ə) həzrət Fatimə ilə ailə qurduqdan sonra ona “Zovcul-Bətul” adı verildi. İmam Əli (ə) Nəhrivan döyüşündən qayıtdıqdan sonra söylədiyi xütbədə özünü “Zovcul-Bətul” adlandırmışdır.[6]

Hüseynə yerlər ağlar, göylər ağlar **** Bətuli-Mürtəza, Peyğəmbər ağlar.[7]

İstinadlar

  1. Cuhəri, Əs-Sihahu, h.q 1410, c.4, s.1630, Əl-eyn, Ən-naşir, Daru və məktəbətul-helal, c.8, s. 124
  2. İbn Mənzur, Lisanul-ərəb, c.11, s.43, Rağib İsfahani, Əl-mufredat, h.ş 1375, c.1, s.240
  3. Cuhəri, Əs-Sihahu, h.q 1410, c.4, s.1630, Məkarim Şirazi, Təfsir Numunə, h.ş 1374, c.25, s.179
  4. Şeyx Səduq, Məamil-əxbar, h.q 1403, s.64; Təbəri Amili, Dəlailul-İmamə, h.q 1413, s.54
  5. Mazandarani, Şərhu Usuli Kafi, h.q 1421, c.5, s.228; Məkariş Şirazi, Təfsir Numunə, h.ş 1374, c.25, s.179
  6. Şeyx Səduq, Məanil-əxbar, h.q 1403, s.58
  7. shanbe.ir saytı Ustad Şəhriyarın şeiri

Ədəbiyyat

  • Cuhəri, Əs-sihah, Beyrut, h.q 1410
  • Rağib İsfahani, Mufrədatu Əlfazi Quran, Tərcümə: Seyid Ğulam Rza Xosrəvi Huseyni, Enteşarate Murtəzəvi, Tehran, h.ş 1375
  • Şeyx Səduq, Muhəmməd ibn Əli, Məanil-əxbar, Qum, Camiə Mudərrisin, h.q 1403
  • Təbəri Amili Səğir, Muhəmməd ibn Cərir, Dəlailul-imamə, Qum
  • Kuleyni, Kafi, Darul-kutubil-İslamiyyə Tehran, h.ş 1365
  • Mazandarani, Muhəmməd Saleh, Şərhu Usuli kafi, Təhqiq: Mirza Əbul-Həsən Şerani, Düzəliş, Seyyid Əli Aşur, Beyrut, dari ihyait-terasiı-ərəbi, h.q 1421, m. 2000
  • Muhəddis Nuri, Mirza Huseyn, Mustədrəkul-vəsail, Qum, Əhli-Beyt (ə) müəssisəsi, h.q 1408
  • Məkarim Şirazi, Nasir, Təfsir numunə, Tehran, Darul-kutubil-İslamiyyə, h.ş 1374